READER. Werkbegeleiding. Studentcoach. MBO verpleegkunde Alfa-college Hardenberg Schooljaar

Transcriptie

1 READER Werkbegeleiding en MBO verpleegkunde Alfa-college Hardenberg Schooljaar

2 Inhoudsopgave Inleiding 2 Verantwoording 3 Overzichtschema 4 Week 1 oriëntatieopdracht 7 Week 2 - Wat is een studentcoach? 8 Week 3 gesprekstechnieken 11 Week 4 - valkuilen 14 Bijlage - voorbeeldformulier van het persoonlijk logboek - interessante links - Leerstijlentest van Kolb - Kernkwaliteiten model - de Roos van Leary 2

3 Inleiding Voor jullie ligt de reader die hoort bij het project studentencoach (het coachen van eerstejaars studenten door ouderejaars) en het examenonderdeel geven van werkbegeleiding. Het geven van werkbegeleiding neemt binnen kerntaak 3 van de opleiding mbo-verpleegkundige een belangrijke plaats in. In deze reader vind je veel informatie. Je vindt een dataoverzicht, hierin wordt precies aangegeven wanneer en wat er van jullie verwacht wordt. Wat is een studentencoach nu precies? Wat wordt er van je/jullie verwacht? Verder staat er een logboek in dat je bij moet houden. Tenslotte vind je richtlijnen voor het schrijven van een tussen- en eindevaluatie. Het coachen van 1 e jaar collega-studenten vereist sociale vaardigheden en een respectvolle en professionele houding. Iedere coach heeft, net als jij zelf zult hebben, zijn eigen stijl en methode om te begeleiden. Gedurende het project zul jij je op verschillende momenten en manieren met het coachen van studenten gaan bezighouden: n.l.: - Intervisie bijeenkomsten door Kristel. - Theoretische bijeenkomsten door Janneke. - Tijdens Wap momenten samen met coaches leerjaar 1. - Tijdens ZBO lessen met Janneke en Esther. - Voorbereiden, ontwikkelen en afnemen van de praktijktoets voor de eerstejaars studenten samen met Janneke en Esther. Kortom een diversiteit van onderdelen om werkbegeleiding en studentcoaching inhoud te geven. Wij wensen jullie veel succes! Team zorg Alfa-college Hardenberg en Kristel Vrolijk projectleider studentcoach 3

4 VERANTWOORDING Kerntaak 3: Uitvoeren van taken ten behoeve van de zorgverlening en de organisatie Werkproces 3.1: coördineert de zorgverlening Omschrijving: De mbo-verpleegkundige coördineert de uit te voeren verpleegkundige zorg binnen de instelling; zij houdt zo nodig een exit gesprek ten behoeve van ontslag/overdracht naar een andere afdeling/instelling of naar de thuissituatie. De mbo-verpleegkundige maakt een planning voor de verdeling van de werkzaamheden en een tijdsplanning en geeft daarbij de prioriteiten aan. Zij vraagt en geeft informatie over de geplande en te verlenen zorg aan betrokkenen. Zij stemt de zorgverlening af en over. Zij zorgt voor rapportgage van de geboden zorg en ondersteuning. Ook geeft de mbo-verpleegkundige werkbegeleiding aan stagiaires en nieuwe collega s. Zijn enthousiasmeert en coacht en geeft feedback op hun werkzaamheden. Gewenst resultaat: De mbo-verpleegkundige heeft de zorgverlening zodanig afgestemd en op een professionele wijze gecoördineerd dat de continuïteit van de zorg gegarandeerd is en de zorgvrager de zorg als een geheel heeft ontvangen. De mbo-verpleegkundige heeft de collega s en stagiaires op een professionele wijze werkbegeleiding gegeven. Competentie B Aansturen C begeleiden E Samenwerken en overleggen J Formuleren en rapporteren Q plannen en organiseren (bron: landelijke kwalificatie MBO Mbo- verpleegkunde versie ) 4

5 Overzichtsschema (o.v.b.) Uitgangspunt theorie: Icare - kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering, niveau 4 Thema 6: werkbegeleiding geven blz.117 t/m 147 Week Wat voorbereiding 1 (36) Werkbegeleiding - Verdeling ZBO-uren - Welke vaardigheden periode instructiemateriaal - Praktijklokalen afspraken maken; gebruik materialen, sleutels, intekenlijsten - Rol werkbegeleider (vp4-student), instructeur student - Oriëntatieopdracht - Koppelen van eerstejaars aan vierdejaars studenten - Introductiekamp 2 (37) Werkbegeleiding - leerstijlentest van Kolb - maken, scoren en nabespreken van de test - Intervisie (Kristel) Gezamenlijke start 3 groepen 3 (38) Werkbegeleiding - verschillende soorten gesprekken voeren + gesprekstechnieken 4 (39) Werkbegeleiding - methodische werkbegeleiding - Intervisie (Kristel) 3 groepen (Kristel groep Anni) - Eerstejaars leveren verbeterpunt in bij studentcoach en coach 5 (40) Werkbegeleiding - werkbegeleiding geven Doorlezen theorie Kolb + boek Lezen reader; wat is een studentcoach Boek achtergrond informatie reader Boek achtergrond informatie Boek (41) Werkbegeleiding - vaardigheden van de werkbegeleider Boek

6 - Intervisie (Kristel) 3 groepen (Kristel groep Berthe) 7 (42) Werkbegeleiding - verschillende begeleidingsstijlen - Lunch 8 (44) Werkbegeleiding - kernkwaliteiten - Intervisie (Kristel) 3 groepen (Kristel groep Hermen) - Tussenevaluatie 9 (45) Vertraagde week Boek Achtergrond informatie reader 10 (46) 11 (47) 12 (48) 13 (49) 14 (50) 15 (51) - Tussenevaluatie Werkbegeleiding - De Roos van Leary - Intervisie (Kristel) - 3 groepen (Kristel groep Anni) Werkbegeleiding - Casuïstiek Werkbegeleiding - starten met voorbereidingen praktijktoets vz/vp 1 Werkbegeleiding - voorbereidingen praktijktoets vz/vp1 - Intervisie (Kristel) 3 groepen (Kristel groep Berthe) Werkbegeleiding - voorbereidingen praktijktoets vz/vp 1 Werkbegeleiding - voorbereidingen praktijktoets vz/vp 1 Achtergrond informatie reader 16 (2) Werkbegeleiding - Praktijktoetsing vz/vp1 6

7 - Intervisie (Kristel) 3 groepen (Kristel groep Hermen) 17 (3) Werkbegeleiding - praktijktoetsing vz/vp 1 - Afronding project studentcoach 7

8 Week 1: oriëntatieopdracht Denk even terug aan de stages die je al hebt gelopen gedurende de jaren dat je op de opleiding verpleegkunde zit. Beantwoord de volgende vragen: - weet je nog wie je tijdens de stages heeft begeleid (werk- en praktijkbegeleiding) Wie in welke stage en wat voor indruk hebben deze begeleiders op jou gemaakt. - Waaruit bestond de begeleiding op de introductiedag en de dagen erna? - Kreeg je voldoende tijd om de praktijkopdrachten uit te voeren? Vind je dit belangrijk? Waarom wel, waarom niet? - Hoe voelde je je in de die eerste dagen van je BPV? Was dit per stage ook verschillend? - Wat waren de moeilijk/ leuke kanten van de verschillende stages? - Hoe lang duurde het voor je de weg wist op je afdeling en de andere afdelingen van de instelling? - Hoe reageerden collega s op jouw komst? - Kreeg je begeleiding bij de kennismaking met de zorgvragers? - Kreeg je voldoende informatie? - Wat maakt of een stage leuk of niet leuk is? - Welke ervaring uit je stages zul je nooit meer vergeten? Hoe komt dit? Wat verwacht jij van: - een werkbegeleider; - een praktijkbegeleider; - een student die eventueel bij jou komt stagelopen? 8

9 Week 2: Wat doet een studentencoach? De bedoeling is dat jij als studentencoach een eerstejaars student gaat begeleiden. Je ondersteunt de eerstejaars student tijdens de eerste twee periodes van haar/zijn tijd binnen onze opleiding. Wat betekent het woord studentencoach? Als studentencoach ben je een soort mentor. Mentor is als volgt omschreven: 1. Begeleider van leerlingen of studenten, 2. Gids, raadsman, adviseur. Het is dus de bedoeling dat je regelmatig contact hebt met de eerstejaars student. Hiervoor zullen contacturen binnen het rooster opgenomen worden. Belangrijk is dat je een situatie creëert waar jullie je prettig bij voelen en de eerstejaars voor haar/zijn gevoel vrijuit kan praten. Jij bent dus verantwoordelijk voor een sfeer van vertrouwen en wederzijds respect. Denk eraan dat een medestudent begeleiden niet betekent dat je vrienden moet worden van elkaar. Uitgangspunt is dat je op een professionele wijze met elkaar om gaat. In jouw werksituatie wordt ook van je verwacht dat je kunt functioneren in een team met allemaal verschillende mensen. Dit doet dus een beroep op je professionele houding. Hoe vaak spreek je de eerstejaars student? Dit kun je precies zien in het dataoverzicht. We gaan ervan uit dat deze geplande gesprekken gevoerd gaan worden. Ben je een keer verhinderd, dan is het aan jou om vervanging te zoeken. De helft van een lesuur kun je met elkaar praten, de andere helft kun je gebruiken om je logboek in te vullen. 9

10 Inhoud van de gesprekken. Allereerst is het belangrijk een sfeer van vertrouwen te creëren. Belangrijk is het om af te spreken dat wat jullie bespreken vertrouwelijk is. Als jij het nodig vindt iets met de begeleidend docent te bespreken vraag je altijd eerst toestemming aan je gesprekspartner. Als je niet goed weet hoe je iets aan moet pakken ga je uiteraard bij je begeleidend docent langs. Wat zijn de gespreksonderwerpen? Natuurlijk is het het allermooist als de eerstejaars met allerlei vragen komt waar je zo de tijd mee kan vullen. Daarnaast is het zinvol om onderstaande punten aan bod te laten komen. Natuurlijk niet allemaal elke week, kies er 1 of twee uit. Te verwachten valt dat een aantal zaken regelmatig terug zal komen. Studiegids/ OER Toetsregels (Toets)rooster Functies van verschillende mensen binnen de school( opleidingscoördinator, kaderdocenten, mentor, decaan, vertrouwenspersoon enz. ) Planning werkzaamheden Sfeer en plek in de groep Sfeer op school Praktische zaken binnen de school Praktische zaken binnen de opleiding BPV, wat staat je te wachten BPV opdrachten Ervaringen op stage BPV boek Houdingsaspecten Zelfstudie Competentiegericht onderwijs Begeleiding (hoe geregeld) Natuurlijk wordt er in de lessen van alles uitgelegd. Jullie taak zit in het extra ondersteunen en iemand helpen met specifieke, individuele vragen. De drempel is misschien kleiner om een aantal zaken met een studiegenoot te bespreken. Logboek Het invullen van het logboek is een verplicht onderdeel van de begeleiding. Dit wordt door je begeleidende docent ook beoordeeld. Het logboek is een houvast voor je. Je kunt hierin zien wat je besproken hebt, wat gemaakte afspraken zijn en welke gespreksonderwerpen voor het volgende gesprek op het programma staat. Op de volgende pagina vind je een formulier zoals die in je persoonlijke logboek staat. De bedoeling is dat je van elk gesprek zo n formulier invult. Dit logboek wordt aan het eind van de begeleidingsperiode ingeleverd bij je begeleidende docent. 10

11 Toelichting verbeterpunt: samen werk je een verbeterpunt (bijvoorbeeld plannen van huiswerk) uit waar de eerstejaars student ook daadwerkelijk aan gaat werken. De eerstejaars student levert dit in bij jou en de begeleidende docent. Beschrijf in je logboek hoe dit gegaan is. Tussenevaluatie en eindevaluatie. Halverwege en aan het eind van de begeleidingsperiode wordt er een tussen en een eindevaluatie geschreven door zowel de studentencoach als de eerstejaars student. Uiteraard zijn de evaluaties vertrouwelijk Je evaluatie kun je schrijven aan de hand van de volgende punten: 1) Wat is er zoal besproken? ( korte samenvatting geven) 2) Vond je de onderwerpen zinvol? Waarom wel/niet? 3) Hoe heb je de gesprekken ervaren? Benoem wat je positief vond en wat je negatief vond. Geef verbeterpunten aan. 4) Vertel iets over jou functioneren, hield je je aan de afspraken, had je een actieve bijdrage in het geheel en leg uit met voorbeelden. 5) Wat vond je van het functioneren van de eerstejaars? Leg uit met voorbeelden, zie punt 4. 11

12 Week 3: gesprekstechnieken Om jullie te helpen bij het voeren van een goed gesprek volgt hier nog een aantal tips. Actief luisteren Er zijn heel veel soorten mensen. Die op veel verschillende manieren gesprekken voeren. Actief kunnen luisteren is hierbij erg belangrijk. Hier volgt een aantal tips om actief te luisteren: Houd jezelf op de achtergrond Stel de ander centraal Laar de ander weten dat je luistert (bijv. open houding, ja zeggen) Laat stiltes vallen Vraag door en vat samen. Heb ik je goed begrepen? Op het laatste punt van de vorige paragraaf gaan we nog even door. Belangrijk is dat je de ander goed begrijpt. Goed is om samen te vatten wat de ander gezegd heeft en te vragen of je het goed begrepen hebt. Het probleem moet voor beiden helder zijn. In dit stadium gaat het er niet om wat jij denkt en voelt maar dat je controleert of je de ander goed hebt begrepen. Goede raad geven. Wij willen graag andere mensen helpen door oplossingen aan te dragen. Dit is niet altijd handig. Waak ervoor niet uitgebreid te vertellen wat jij ondervonden hebt en hoe jij het opgelost hebt. Ga samen op zoek naar een oplossing. Soms kan het geven van extra informatie al heel verhelderend zijn. 12

13 Feedback Het standaard model voor feedback is het sandwich model. Dit model houdt het volgende in: vertel eerst wat er goed was, geef dan een aantal verbeterpunten en sluit af met je algemene, positieve indruk. Het is wel een handig model om de feedback in een vorm te gieten die bij de ontvanger aankomt. Je kunt je ongetwijfeld een beeld vormen van een situatie waarin iemand meteen met de deur in huis viel en alleen de negatieve elementen vertelde. Wat is jouw reactie dan? Sta je hier dan voor open? Voelt het als feedback of als kritiek? 13

14 Voorbeeld sandwichfeedback Feedback VAN: VOOR: OVER: WAT GOED GAAT: WAT BETER KAN EN HOE: WAT OOK GOED GAAT: 14

15 Het afsluiten van het gesprek. Het afsluiten van een gesprek betekent niet opstaan en doei zeggen. Vat samen waar jullie over gepraat hebben. Vraag of de ander hiermee verder kan. Bepaal samen één of twee onderwerpen voor de volgende keer (zie lijst). Kijk wat je daarvoor nodig hebt. Spreek de nieuwe dag, tijd en plaats af en houd je daaraan. Handig is misschien elkaars school adres te geven en evt. telefoonnummer. Tenslotte: blijf positief! Jij hebt er niets aan, maar zeker je gesprekspartner niet, als jullie elkaar in de put praten 15

16 Week 4: Valkuilen Het is handig om je van te voren te bedenken dat er een aantal valkuilen kunnen zijn. Zo ben je beter voorbereid. Hieronder zijn er een paar op een rijtje gezet met daarachter wat je zou kunnen doen. 4.1 Zij/hij zegt niets of vraagt niets. In dat geval zul jij actief open vragen (geen ja en nee) moeten stellen. Jij kiest dan de gespreksonderwerpen of stimuleert de ander om een gespreksonderwerp uit te kiezen. 4.2 Afspraken worden niet nagekomen Eerst samen kijken waarom de afspraak niet is nagekomen. Gebeurt dit een tweede keer dan graag melden bij de begeleidend docent. 4.3 Je praat alleen over jezelf en jouw ervaringen. Dit is niet de bedoeling. Natuurlijk mag je jouw ervaringen vertellen maar beperk dit tot een minimum. Het gaat erom dat een eerstejaars haar/zijn verhaal kan doen of vragen kan stellen. 4.4 Handig dat ik een eerstejaars kan vertellen wat er allemaal niet deugt. Dit is ook niet de bedoeling. Waar zoveel mensen samen zijn, zoals in een school het geval is, zal niet alles gesmeerd lopen. Van jou verwachten we een professionele houding. Natuurlijk zijn er minpunten maar de bedoeling is elkaar vooruit te helpen, niet elkaar de put in te praten. 4.5 Het klikt niet tussen ons. Hier probeer je samen uit te komen door er over te praten. Komen jullie er echt niet uit, vraag dan advies aan een andere studentencoach of aan de begeleidende docent. 16

17 Vertrouwelijkheid en grenzen Een studentencoach vertelt informatie die hem/haar verteld wordt niet aan derden, maar heeft wel het recht om dit te allen tijde te bespreken met zijn/haar begeleidend docent. Het kan lastig zijn als je je betrokken voelt bij iemand om dan voldoende afstand te bewaren. Het is belangrijk voor alle partijen om een aantal grenzen als studentencoach in het oog te houden: Geen vriendschap, maar een zakelijke relatie Tijd en plaats zijn van te voren vastgelegd en duidelijk voor iedereen Tijdsduur traject is vooraf duidelijk Veiligheid voor alles; er wordt afgesproken binnen school in een ruimte waar volwassenen (op afroep) beschikbaar zijn Geen informatie over jezelf geven (bijv. geen privételefoonnummer, adressen, niet sms en e.d.) Er zijn een aantal gespreksonderwerpen die niet bij een studentencoach thuishoren, de zogenaamde no go areas. Deze no go areas zijn: Drugs/alcohol ge/misbruik Seksualiteit/zwangerschap Zelfbeschadiging Zelfmoord(gedachten) Eetstoornissen Criminele activiteiten (Kinder)mishandeling Seksueel misbruik Als deze gespreksonderwerpen toch aan de orde komen, dien je ze samen te bespreken met de begeleidend docent. We hebben gemeend om dit duidelijk te moeten stellen om, zowel de studentencoaches als de gecoachte studenten, te beschermen. 17

18 Voorbeeldformulier van het persoonlijk logboek NAAM STUDENTENCOACH: NAAM eerstejaars: DATUM: GESPREK NUMMER: Waar hebben jullie het over gehad (korte samenvatting van het gesprek)? Hoe vond je het gesprek? Zijn er actiepunten genoemd om aan te werken? Zo ja, welke? Tijd, datum en plaats volgende gesprek: Eventuele andere opmerkingen: Interessante links 18

19 Tot slot nog wat interessante links op een rijtje: