Methodologie van sociaalwetenschappelijk

Transcriptie

1 (Malinowski s dagboek, waar Talitha Stam naar verwees) Methodologie van sociaalwetenschappelijk onderzoek 1 december 2017 Dr. ir. Marieke Slootman (college 12 t/m 16) Week 5 Hoorcollege 15 Kwalitatieve interviews & focusgroepen

2 Leerdoelen HC15: Herkennen en kunnen benoemen...toegespitst op kwalitatieve interviews/focusgroepen van kenmerken van deze onderzoeksmethoden/manieren van dataverzameling waarvoor deze bij uitstek geschikt en ongeschikt zijn wat goed onderzoek kenmerkt hoe de verschillende stappen van deze manieren van dataverzameling ingericht kunnen zijn en welke afwegingen je maakt om tot een zo goed mogelijk onderzoek te komen 2

3 Voorbeeld tentamenvraag LET OP: BRYMAN EN COLLEGESTOF Een onderzoeker heeft de volgende onderzoeksvraag: Waarom dragen mensen de kleren die dragen? Oftewel: Hoe komen mensen tot hun kledingkeuze? Lees bovenstaande onderzoeksvraag, en maak een keuze of je dit zou onderzoeken aan de hand van participerende observatie of semigestructureerde interviews. Licht je keuze toe. 3

4 Bijvoorbeeld, de keuzes Gestructureerd of kwalitatief interview QN: Face-to-face of selfadministered (online/per post) Semi-structured intervws of participerende observatie Unstructured of semi-structured Face-to-face of telefonisch of online Een-op-een of focusgroep Focusgroep van vreemden of natural groups 4

5 Opzet college Kwalitatieve interviews Wat wil je met interviews? Uitdagingen Praktische uitvoering Feminist research 5

6 Manieren van dataverzameling: interviews QN gestructureerd gestructureerde (gestandaardiseerde) interviews semi-gestructureerde interviews QL open ongestructureerde (intensieve/etnografische) interviews kwalitatieve of diepte-interviews oral history interview focused interview life history interview focus groep / groep interview

7 Kwalitatieve interviews diepte interviews open interviews ongestructureerde interviews semigestructureerde interviews Herken: Variatie in mate van gestructureerdheid onderwerp (topic) volgorde formulering gedrag interviewer Afweging: verkenning emic verhaal en wereldbeeld versus focus vergelijkbaarheid 7

8 Opzet college Kwalitatieve interviews Wat wil je met interviews? Uitdagingen Praktische uitvoering Feminist research 8

9 Opdracht Bedenk met je buren (10 minuten) Hoe zou je de volgende interviews aanpakken? (opbouw / soort vragen) Je wil wat te weten komen over: (drie verschillende projecten) 1. De inrichting van het inkoop-proces van Wehkamp 2. De rol van het management bij gender-discriminatie binnen Wehkamp 3. Work-life balance onder topmanagers Interviewee: oudere, mannelijke topmanager die al 20 jaar bij Wehkamp werkt 9

10 Vertekening? Effecten, zoals Sociaal wenselijke antwoorden (imago) Veralgemeniseringen Selectiviteit/ inkleuring door geheugen Is dit vertekening? Wat kan je met zulke antwoorden? Ze laten iets zien de over visies en ideeen van de respondent, bijv. over: hoe diegene graag gezien wil worden hoe diegene denkt over wat als goed en slecht gezien wordt over jouw voorkennis wat taboes zijn etc. Luisteren (evt tijdens analyse) naar een soort tweede laag, voorbij de platte informatie 10

11 Verschillende visies op een interview. Een interviewee als een positivistisch interpretivistisch Vessel of anwers Vat waar je op een neutrale manier de juiste informatie uit kunt halen Stock of knowledge Voorraad aan kennis en ervaringen waaruit de interviewee in interactie met de interviewer stukjes informatie selecteert en op een bepaalde manier presenteert. Holstein & Gubrium (1995) The active interview 11

12 Verschillende visies op een interview. Een interviewee als een positivistisch interpretivistisch Vessel of anwers Vat waar je op een neutrale manier de juiste informatie uit kunt halen Stock of knowledge Kijk niet alleen naar het wat maar ook naar hoe Voorraad aan kennis en ervaringen waaruit de interviewee in interactie met de interviewer stukjes informatie selecteert en op een bepaalde manier presenteert. Holstein & Gubrium (1995) The active interview 12

13 Voorbeeld Interview met Said (05E) 00:26:09 Marieke: Voel JIJ je anders? Said: Nee, ik voel me - DAT is de GRAP joh! ( ) Ik voel me helemaal niet anders, nee. 13

14 Opzet college Kwalitatieve interviews Wat kan je met interviews? Uitdagingen Praktische uitvoering Feminist research 14

15 Interviewen Balans: open vs. richting geven (begin meer open, later doorvragen) Probing: aanmoedigen, doorvragen, richting geven (nieuw thema) Aansporingen Vragen Introducerend Illustraties Verheldering Aanvulling Evaluatie/ interpretatie Stilte! Lichaamstaal Hmmm. HMM. Ahh. Interessant. Antwoord herhalen (spiegelen) Meer/minder specifiek. Evt. refererend aan eerdere antwoorden. Meer/minder sturend. Verzamel concrete voorbeelden! Sturen (process) 15

16 Interviewen als ambacht Moeilijk! Luisteren; onthouden/verwerken; doorvragen Continu werken aan verstandhouding (rapport) Vermijd: normatieve oordelen inhoudelijk sturen Oefenen! Pilot interview (test interviewguide/topiclist) 16

17 In detail voorbereid maar slechts gebruikt als vangnet/geheugensteun 17

18 Semi-gestructureerde interviews Een goed interview/ goede interviewer Face-to-face/telefonisch/online Een-op-een/groepsgesprek Rapport; luisteren & nadenken; do no harm Probing & prompting (begin versus later in interview) prompts: Materiaal ter stimulering van het gesprek, zoals vignettevragen, foto s, omgeving (walking interview), evt aangedragen door respondent Interview guide; soorten vragen (meer/minder gestructureerd) Introductie (en ook: werving). Anonimiteit; opname. Audio-opname en notities (jotted & context) Transcriptie

19 Voorbeeld van een gespreksverslag

20 Transcriptie Welke delen? (selective transcription) Mate van detail? 1 uur interview 4 tot 6 uur transcriptie

21 Specifieke soorten kwalitatieve interviews: Life history interview: Geïnterviewde kijkt terug op gehele leven Geeft inzicht in gebeurtenissen, en tegelijkertijd in hoe de sociale werkelijkheid wordt ervaren, geïnterpreteerd). Oral history interview: Geïnterviewde reflecteert op specifieke gebeurtenis in het verleden 21

22 Focusgroepen: Groepsgesprek over een bepaald thema/onderwerp (JP: 4 tot 7) Hoe mensen gezamenlijk betekenis geven aan een bepaalde ervaring/onderwerp: Hoe betekenis tot stand komt in interactie Meerdere perspectieven Discussie: argumentaties (standpunten worden bevraagd & onderbouwd) Veranderende meningen Maar wel: neiging tot overeenstemming; oncomfortabel Deelnemers: Homogeen versus heterogeen (meer vertrouwen versus meer discussie) Natural groups versus vreemden Heel tijdrovend (JP: 4-6 focusgroepen leidt vaak tot saturatie) Complexe analyse (inhoud en interactie) 22

23 Participerende observatie versus interviews Participerende observatie QL interviews

24 Opdracht 3: Observaties (zie Canvas) Observeren: Kies een sensitizing concept vriendschap, hiërarchie, thuisvoelen, flirten, social media gebruik, winkelen, wachten, zoeken, of Kies een locatie die daarbij aansluit (indien gepast: vraag toestemming) 1 uur observeren & veld notities maken (zie observatieprotocol) Inleveren (1.5 tot 2 A4-tjes): Geef een beschrijving van de locatie en van gebeurtenissen die lezers de impressie geeft dat ze zelf aanwezig zijn geweest (niet je veldnotities inleveren, ook niet de plattegrond) Reflecteer in 1 alinea op het gebruik van je sensitizing concept 24

25 Tot de volgende keer! Week 6 HC16 Sampling & analyse (QL) Stof: Bryman H18 & 24