Vulkanen. Voorwoord! Ik heb dit onderwerp gekozen omdat, ik een onderwerp wou dat niet vaak voor komt. En dan kan je er ook nog iets van leren. Blz.

Transcriptie

1 Vulkanen Blz. 1

2 Vulkanen Voorwoord! Ik heb dit onderwerp gekozen omdat, ik een onderwerp wou dat niet vaak voor komt. En dan kan je er ook nog iets van leren. Blz.2

3 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 voorblad Blz. 1 Hoofdstuk 2 voorwoord Blz. 2 Hoofdstuk 3 inhoudsopgave Blz. 3 Hoofdstuk 4 inleiding Blz. 4 Hoofdstuk 5 wat is een vulkaan? Blz. 5 Hoofdstuk 6 hoe werkt een vulkaan? Blz. 6 Hoofdstuk 7 wat is een krater? Hoofdstuk 8 wat is magma? Blz.7 Blz.8 Hoofdstuk 9 wat voor types vulkanen zijn er? Blz Hoofdstuk 10 Hebben een aardbeving en een vulkaan uitbarsting met elkaar te maken? Blz. 13 Hoofdstuk 11 Kan je een uit barsting voor spelen? Blz. 14 Hoofdstuk 12 beroemde vulkanen Blz. 15 Hoofdstuk 13 nawoord Blz. 16 Hoofdstuk 14 biografie Blz. 17 Hoofdstuk 15 woordweb Blz Blz. 3

4 Inleiding!! Ik ga in dit werkstuk op zoek naar de werking van een vulkaan. En wat is een vulkaan en zijn er verschillende soorten. Het is wel gebleken dat het een moeilijk onderwerp is en ga er zo veel mogelijk op mijn eigen manier op in. Ik hoop dat ik magma goed kan uitleggen en het verschil van magma naar lava. Maar nu genoeg van mijn voorwoord anders verklap ik te veel, veel lees plezier. Blz. 4 Wat is een vulkaan

5 Vulkanen zien er vaak uit als grote bergen, maar dat is niet altijd zo. Het woordje vulkaan stamt af van Vulcano een eilandje boven Sicilië. De Romeinen geloofde dat de god Vulcanus daar leefde en er wapens voor de goden maakte.ze dachten dat de uitbarstingen met vonken van vuur kwam omdat daar wapens maakte. Dat is de reden dat een vulkaan een vulkaan genoemd wordt. Een vulkaan is niet altijd een berg ze kunnen er ook heel anders uitzien.als een scheur in de aard oppervlak of als een rond meertje met helder water. Eigenlijk is een vulkaan niet meer dan een scheur in de aarde waar lava en as en steentjes uit komen en de lava en steentjes hopen op in de loop de tijd en zo ontstaat een berg en die noemen we vulkaan. Vroeger deelden de mensen de vulkanen in drie soorten in : # De werkende vulkaan # De slapende vulkaan # De uitgebluste vulkaan Daar verteld straks meer over. Blz. 5 Hoe werkt een vulkaan? En wat komt er uit?

6 Je kunt onze aardebol een beetje vergelijken met een grote appel,om het makkelijk te maken Het klokhuis is de gloeiend hete kern,het vrucht vlees is de dikke stenen mantel en de schil is de aardkorst waar wij op leven. De mantel is vele malen dikker dan de korst die is ontzettend dun. De korst rust op de stenen buitenmantel. Omdat dat het daar heel erg warm is zijn de sten op sommige plaatsen vloeibaar geworden,die rood gloeiende massa noemen we magma. Dit gebeurd er in een vulkaan In het magma zitten veel gassen zoals : waterstof, koolstof en fluor. Door de hoge temperatuur en het bewegen van die gassen ontstaat er een grote druk. Bij veel vulkanen zit de kraterpijp verstopt met afgekoelde lava en stenen door eerdere uitbarstingen Daar door is de uitgang naar buiten geblokkeerd. Als dan de druk in de magmahaard hoger word hoor je onderaards gerommel,het geluid lijkt op onweer maar dat hoor je alleen als je dicht bij woont. Maar als er rook pluimen uit de vulkaan opstijgen kun je beter zorgen dat weg bent want de kans op een uitbarsting is dan groot.als het gerommel erger wordt gaat de grond ook trillen en klinken er opeens harde knallen,dan vliegt de prop uit de kraterpijp net als de kurk van een champagnefles maar dan vele malen harder. Stenen, as en lava worden de lucht in geslingerd. De as die uit de vulkaan komt is erg licht, dus blijft lang in de lucht hangen en daar door ontstaat er verder van de uitbarsting vandaan asregen.tijdens een uitbarsting ontstaat er ook puimsteen uit lava. Puimsteen lijkt op een spons en kan daarom ook water drijven,omdat het poreus is kunnen er later ook bloemen en planten op groeien. Rondom de vulkaan vallen stenen als bommen naar beneden die stenen zijn erg heet en door de lucht koelen ze af en krijgen daarom rare vormen. De lava die er uit gespoten wordt is erg heet en vernield alles op haar weg naar beneden geen huis, boom kan het stoppen,als het aan de lucht bloot gesteld wordt koelt het af en wordt het. Wat is een krater? Blz. 6

7 Een krater is een komvormige, ringvormig of cirkelvormige landschapsvorm. Het woord krater komt uit het Grieks en betekent: mengkom. Het is de uitmonding van een vulkaan maar je hebt ook de zogenaamde eruptiespleten die langgerekt (en niet cirkelvormig) zijn. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het ontstaan van vulkanische vlakten. Wanneer water door neerslag in een krater blijft staan, wordt dit een kratermeer genoemd. kratermeer eruptiespleet Blz. 7 Wat is magma?

8 Magma is vloeibaar gesteente, dat in de kern van onze aarde zit en nog niet aan het aardoppervlak is verschenen. Zodra magma aan het aardoppervlak verschijnt, wordt het lava genoemd. Magma is een mengsel van verschillende materialen, mineralen. Het hoofdbestandsdeel is kiezen vermengd met metalen zoals ijzer en aluminium maar ook de mineralen zoals soda, kalk.koolzuur en fluor. Dit zijn de bestandsdelen van magma. Blz.8 Wat voor types vulkanen zijn er?

9 Op de aarde zijn er minstens wel 1500 vulkanen. Al deze vulkanen verschillen van elkaar, maar je kan deze vulkanen wel indelen in 4 groepen. Hierbij hebben ze gekeken naar de vorm van de vulkanen. De vulkanen die het meeste voorkomen worden hier beschreven. Spleetvulkaan Bij sommige vulkanen komt het magma door een scheur in de aardkorst naar buiten, dit wordt een spleetvulkaan genoemd. Deze vulkanen bevinden zich bij divergente plaatgrenzen. Hiermee wordt bedoeld dat twee platen uit elkaar bewegen. Omdat deze platen uit elkaar bewegen, vormt er een ruimte tussen de platen. In deze spleet zit geen aardkorst. Hierdoor kan de magma heel gemakkelijk naar boven komen. Deze plekken komen heel veel voor onder water, waardoor de spleetvulkanen dan ook vaak voorkomen onder het wateroppervlak. IJsland is het enige land waar deze vulkanen voorkomen boven water. IJsland is zo ontstaan omdat er zo veel druk was van de magma onder de grond, dat de spleten boven het water gingen uitsteken. De spleetvulkanen worden ook wel IJslandse vulkanen genoemd, omdat ze alleen hier op het land voorkomen. Blz. 9 Schildvulkaan Een schildvulkaan is een vulkaan met vlakke hellingen. De magma wat in deze soort vulkaan zit is een dunne, hete vloeistof. Omdat deze magma zo dun is, kan

10 het makkelijk door spleten naar boven stromen. In een vulkaan heb je een magmakamer, hierin zit de magma. Deze magma stroomt via de kraterpijp naar boven, maar het einde van de kraterpijp zit dicht. De magmakamer staat dus in verbinding met de kraterpijp. De magma stroomt dan naar de kraterpijp en vreet het dichte uiteinde aan, totdat deze gedeeltelijk of helemaal open is. Omdat dit heel erg langzaam en rustig gaat, komen er bijna geen ontploffingen voor. Wanneer de druk in de magmakamer toch te hoog is, ontstaat er een lavafontein. De lava stroomt dan langzaam uit de vulkaan. Doordat deze lava zo dun en heet is, kan het een lange afstand afleggen. Door het langzaam stromen van de lava hoop het zich niet op. Hierdoor ontstaat er geen hoge berg. Bij deze soort vulkaan ontstaat er een berg met hellingen. Schildvulkanen kunnen een grote omvang hebben in vergelijking met andere soorten vulkanen. Schildvulkanen ontstaan op plekken waar de aardkorst dun is. Blz.10 Stratovulkaan De stratovulkaan wordt ook wel samengestelde vulkaan genoemd. Dit is de meest voorkomende vulkaansoort op de aarde en ontstaat bij tektonische platen die naar elkaar toe verschuiven. Deze vulkanen zijn opgebouwd uit gestolde lava

11 met verschillende lagen zoals gesteente en as. De stratovulkanen hebben steile hellingen en een kenmerk is de explosieve uitbarstingen. Stratovulkanen hebben vaak een soort gangetjes waaruit kraters op een helling kunnen ontstaan. Deze ontstaan wanneer de magma moeite heeft om de krater te bereiken. Zo ontstaan er allemaal kleine vertakkingen. Wat eerder genoemd werd als kenmerk zijn de explosieve uitbarstingen. Hierdoor zijn stratovulkanen erg gevaarlijk wanneer ze uitbarsten. Wanneer er een lange tijd zit tussen de uitbarstingen, zal de volgende uitbarsting heftiger zijn. Bij de schildvulkaan wordt de kraterpijp door het dunne, hete lava opgeruimd. Bij de stratovulkaan wordt deze verstopping juist met een grote ontploffing opgeruimd. Een gevolg hiervan is dat de vulkanische assen met een grote snelheid de lucht in spuiten. Wanneer dit gebeurt zullen er eerst stenen vliegen en daaropvolgend komt het as. Deze as kan dagenlang rondvliegen. De magma in een stratovulkaan is, in tegenstelling tot de magma bij de schildvulkanen, een dikke vloeistof. Doordat het zo dik is, stroomt het moeilijk door het aardoppervlak heen. Wanneer de druk in de magmakamer dus te hoog is, vormt zich een uitbarsting. Deze magma koelt snel af vlakbij de krater, waardoor er hoge bergen ontstaan Blz.. 11 Calderavulkaan Een caldera is een grote krater die gevormd is door een vulkanische activiteit. Wanneer een vulkaan uitbarst kan de magmakamer leegraken. Een gevolg hiervan is dat een deel van de vulkaan in de magmakamer stort. Hierdoor kan een kratermeer

12 gevormd worden. De kleur van dit water kan verschillende kleuren zijn. De oorzaak van dit verschijnsel zijn de elementen uit het vulkanische gesteente. Zo heb je op Lanzarote een groen kratermeer. Wanneer de druk in de magmakamer weer hoog genoeg is, kan er een nieuwe uitbarsting plaatsvinden. Hieruit ontstaat een calderavulkaan. Blz.12 Hebben een aardbeving en een vulkaan uitbarsting met elkaar te maken?

13 Een aardbeving en een vulkaan komen voor uit een breuklijn. Als die breuklijn lang elkaar schuren krijg je een aardbeving, als die aardbeving erg genoeg is krijg je een scheur in de aard korst, als die scheur diep genoeg is kan er magma naar boven komen. Als dat gebeurt kan de lava een berg vormen en zo een vulkaan. Dus ze hebben een beetje met elkaar maken. De bekendste breuklijn is San Andreas Fault Line. Blz.13 Kan je een uit barsting voor spelen?

14 Een vulkaan is erg gevaarlijk. Gelukkig zijn er wetenschappers, vulkanologen, die zich verdiepen in de uitbarstingen van vulkanen. Zij hebben middelen waarmee ze kunnen op meten wanneer een vulkaan uit gaat barsten. Door middel van een Seismograaf Een seismograaf is een apparaat die trillingen op de grond rondom de vulkaan kan op meten. De grond rondom een vulkaan gaat voor en tijdens een uitbarsting trillen. De seismograaf meet deze trillingen op en vulkanologen kunnen hier aan uit maken of dat een vulkaan uit dreigt te barsten. Door middel van Gasmeters Aan de hand van gasmeters kunnen vulkanologen meten of de gas die uit een vulkaan komt verandert. De samenstelling van het gas van een vulkaan is anders wanneer deze dreigt uit te barsten. Door middel van Radar-technieken Met radar-technieken in de ruimte kunnen vulkanologen de vorm en de hoogte van een vulkaan in de gaten houden. De vorm en hoogte van een vulkaan verandert naarmate deze uit dreigt te barsten. Met deze drie middelen en goede evacuatieplannen kunnen de gevolgen van een vulkaan worden beperkt. Beroemde vulkanen? Blz. 14

15 Naam waar Etna Sicilië nog steeds actief Vesuvius Tamborini Mt st Helens Katla Italië Indonesië Verenigde staten IJsland En er zijn er nog veel meer,maar de hebben een redelijk aantal doden op hun naam staan. Etna Blz. 15 Nawoord!!

16 Zoals ik al aan gaf voor ik begon te schijven was het weer een zwaar onderwerp,waar veel verschillende dingen over te vertellen zijn. Maar ook veel tegenstrijdige informatie. Ik heb er zo veel mogelijk mijn eigen verhaal van gemaakt,maar soms is het toch het opsommen van feiten en weetjes en die kan ik niet leuker maken al zou ik dat wel willen. Ik hoop dat u er ook iets van geleerd heb en het lekker lezen was. Ik weet een ding dat ik blij ben dat ik niet bij een vulkaan in de buurt woon en dat ook nooit ga doen. Blz. 16 Biografie

17 Ik heb alle informatie van het internet af gehaald en door gelezen en samen gevoegd van wat ik dacht dat belangrijk was. Heb ook wat dingen vergeleken en daar het beste van gemaakt. Alle foto`s komen ook van internet want kan van me zelf niets toevoegen want heb het nog nooit meegemaakt en dat hoeft van mij ook niet. Blz. 17