Vlaamse versie Cito leerlingvolgsysteem voor taal

Transcriptie

1

2 Vlaamse versie Cito leerlingvolgsysteem voor taal Het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, departement Onderwijs stelt een leerlingvolgsysteem ter beschikking, gebaseerd op het CITO leerlingvolgsysteem. CITO is een Nederlandse organisatie (Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling) die in Vlaanderen vooral bekend is van het uitgebreide leerlingvolgsysteem voor het basisonderwijs. Bepaalde onderdelen van dit gestandaardiseerde leerlingvolgsysteem hebben op grote schaal toegang gevonden in onze scholen. Gedacht wordt aan de toetsen voor het volgen van: technisch lezen in het lager onderwijs (Drie-Minuten-Toets) spelling in het lager onderwijs (Schaal Vorderingen in Spellingvaardigheid) taal in de kleuterklas (Taal voor Kleuters) denk- en rekenontwikkeling in de kleuterklas (Ordenen) Een nadeel aan het gebruik van de Nederlandse toetsen is dat sommige opgaven inhoudelijk niet aansluiten bij de Vlaamse context en dat de normgroepen bestaan uit leerlingen van scholen uit Nederland. Vandaar dat de 4 vernoemde toetsen werden aangepast voor de Vlaamse scholen. Taal voor Kleuters voor Vlaanderen en Ordenen voor Vlaanderen is tot stand gekomen in samenwerking met de faculteit Psychologie en Opvoedkunde van de Vrije Universiteit Brussel. De Citogroep en de faculteit Psychologie en Opvoedkunde hebben de toetsen bewerkt voor het Vlaamse onderwijs. Bepaalde inhouden van de toetsen zijn aangepast en er werd onderzoek gedaan om de kwaliteit en de normering van de instrumenten vast te stellen. Beide instrumenten zijn betrouwbaar en valide voor de tweede en derde kleuterklas. De Drie-Minuten-Toets en de Schaal Vorderingen in Spellingvaardigheid werden voor het Vlaamse basisonderwijs bewerkt in samenwerking met de universiteit van Antwerpen, departement Didactiek en Kritiek. De opgaven werden beoordeeld op hun geschiktheid voor de Vlaamse situatie en waar nodig aangepast of vervangen. Op basis van dit aangepaste opgavenmateriaal werd een normering voorzien voor het eerste tot en met het zesde leerjaar. De 4 bewerkte toetsen zijn uitgegeven door de Citogroep in De ontwikkeling van het toetspakketten voor Vlaanderen is gefinancierd door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs. Het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap heeft het recht verkregen om de toetsen aan te wenden in de Vlaamse onderwijssituatie. De Vlaamse overheid stelt deze toetsen nu gratis en vrijblijvend ter beschikking van de basisscholen en de CLB s. Op de CD-rom staan alle formulieren en handleidingen van het leerlingvolgsysteem voor de domeinen technisch lezen, spelling en voor kleuters de domeinen taal en ordenen. U kunt voor elk van de onderdelen de nodige pdf-files afdrukken. U kan één exemplaar per school of CLB aanvragen. De toetsen zijn enkel voor eigen gebruik, u mag ze niet verder verspreiden. Vraag een gratis exemplaar van de cd-rom aan via:

3 Bij de Nederlandse versie van de leerlingvolgsystemen voor ordenen en taal voor kleuters en spelling (Schaal Vorderingen in Spellingvaardigheid) zijn hulpboeken opgesteld, waarin wordt aangegeven hoe geconstateerde problemen kunnen worden aangepakt. Deze hulpboeken zijn niet gewijzigd voor de Vlaamse situatie, maar vormen ook zo een goede leidraad bij het begeleiden van problemen.

4 Toetsen voor Vlaanderen vergeleken met Nederlandse versie Taal voor kleuters voor Vlaanderen Ordenen voor Vlaanderen 1. Normering De Vlaamse toetsen zijn genormeerd voor oktober (Begin) en maart (Einde), in tegenstelling tot de Nederlandse versie waar gekozen wordt voor januari (Begin) en juni (Eind) als afnamemomenten. In de tweede kleuterklas kan de leerkracht er voor kiezen om de kinderen alleen in maart te toetsen. 2. Toetsboekjes De toetsboekjes van Vlaanderen en Nederland zijn identiek, behalve voor Taal tweede kleuterklas/jongste Kleuters. In de Vlaamse versie zijn 5 items weggelaten (namelijk item 2, item 8, item 10, item 16, item 31). Let wel, de boekjes voor Ordenen tweede kleuterklas bevatten enkele items die in kleur moeten worden afgedrukt. 3. Afname De afname kan groepsgewijs verlopen staat in de handleiding. De tekst die de leerkracht moet gebruiken tijdens de afname van de toets is letterlijk dezelfde voor de toets Ordenen in zowel tweede als derde kleuterklas. Voor Taal zijn er enkele verschillen. In de tweede kleuterklas: - Item 4: Waar zie je sappig? wordt Waar zie je sap?. - Item 13: Viskom wordt visbokaal. - Item 21: Grappenmaker wordt clown. In de derde kleuterklas: - Item 3: Grappenmaker wordt clown. - Item 40: Bank wordt zitbank. - Item 47: Twee dingen die je kunt lezen wordt Twee dingen waarop je iets kunt lezen. - Items 56: Das wordt sjaal. Verder veranderen enkele persoonsnamen (Daan/Tom, Janneke/Anneke, Lieke/Mieke, Maartje/Saartje).

5 Schaal Vorderingen in Spellingvaardigheid voor Vlaanderen (SVS-V) 1. Algemeen De handleidingen SVS zijn samengebracht in één handleiding. Samenstelling: Volledig andere woorden en zinnen worden gebruikt, maar het principe van samenstelling en gebruik is hetzelfde Toetsen op maat: idem SVS eenvoudige A versie, moeilijkere B versie. Afnamemomenten: februari (midden M versie) en juni (eind E versie) 2. Aanwijzingen voor de afname Twee dictees per afnamemoment: Je kan één dictee afnemen van de hele klas, of de klas in twee groepen verdelen. Werk je met twee groepen : baseren op vorig niveau. Niveau A,B,C => B versie, niveau D,E => A versie. Werk je met één dictee: de meeste leerlingen D,E niveau => A versie, A,B,C niveau => B versie. Neem je voor het eerst het dictee af, dan maak je zelf de keuze voor de A of B versie. Dit heeft geen invloed op schaalscore. Algemene aanwijzingen: idem 3. Rapportage Bepalen van score: idem Het klasoverzicht: ter vervanging van groepsoverzicht De Vaardigheidsscoretabel vervangt de Schaalscoretabel. De Vergelijkingsgegevens Vlaamse leerlingen, vervangen de Vergelijkingsgegevens van Alle leerlingen en Alle scholen Deze scores kunnen niet gebruikt worden om een gemiddelde niveau-indicatie voor de klas vast te stellen. In een gemiddelde vallen extreme scores aan de bovenkant en onderkant min of meer tegen elkaar weg, zodat de gemiddelde score meer of minder naar het midden trekt. Het leerlingrapport: idem. Het schoolrapport valt weg. Verwerking met de computer. De dictees kunnen in het Computerprogramma opgenomen worden onder de naam: VI-SVS. Je kan de VI-SVS toevoegen aan de lijst Toetsen via Beheer Toetsen Toetsen activeren.

6 Je kan na het invoeren, wat op dezelfde manieren (3) als in de Nederlandse versie gebeurt, verschillende overzichten vragen: - op leerlingniveau - op klasniveau - op schoolniveau Indien je de fouten letterlijk hebt ingevoerd, kan je een foutenanalyse opvragen. Het Computerprogramma kijkt na of de gemaakte fouten een categoriefout of een andere fout is. 4. Interpretatie en gebruik. Analyse van fouten: Categoriefout (C) of andere fout (A) aanduiden. Bij spellingproblemen is dit een aanzet voor het vaststellen van didactische maatregelen om een leerling te kunnen helpen. Er wordt wel aangeraden eerst een controledictee te doen. Gebruik van Hulpboeken: In de SVS-V worden er een groter aantal spellingcategorieën aangegeven, maar de nummering van de categorieën stemt zoveel mogelijk overeen. Er is geen aanpassing gebeurd naar de Vlaamse situatie maar de Hulpboeken kunnen zeker een grote dienst bewijzen bij het gericht oefenen van spellingproblemen. Via het Computerprogramma kunnen ook controledictees geautomatiseerd verwerkt worden. Gebruik van aanvullende toetsen: Afname en interpretatie idem SVS. Met het analyseformulier en de controledictees stel je vast met welke specifieke spellingcategorieën een leerling moeite heeft. Dit volstaat meestal om de leerling op weg te helpen. Bij ernstige spellingproblemen doe je aanvullende toetsing via het Fonemendictee en een toets voor Auditieve Analyse. Leerlingen die een niveauindicatie hebben van D of E of in verschillende spellingcategorieën in meer dan de helft van de woorden een categoriefout hebben gemaakt komen hiervoor in aanmerking.

7 Drie-Minuten-Toets voor Vlaanderen (DMT-V) 1. Algemeen Met de DMT-V kan men de technische leesvaardigheid van leerlingen van het 1 ste tot en met het 6 de leerjaar meten. De DMT-V omvat ook drie leeskaarten die ieder gedurende één minuut worden gelezen. Opbouw van de kaarten is idem DMT. 2. Afname en verwerking: Afnamemomenten DMT-V: Normering december, maart en mei voor het 1 ste, 2 de leerjaar. Maart en mei voor het 3 de, 4 de, 5 de en 6 de leerjaar. Voor het zesde leerjaar is dus een bijkomende afname voorzien: maart: 3B (+2B +1B) Wijze van afname: idem. Landelijke vergelijkingsgegevens wordt Vlaamse vergelijkingsgegevens en heeft aangepaste normen. 3. Rapportage: Idem. Scoreformulieren: groep wordt klas groepsoverzicht wordt klasoverzicht leerlingrapport: idem schoolniveau: op computerprogramma. Verwerking met computer: idem Vergelijkingsgegevens alle scholen, vergelijkingsgegevens Allochtone leerlingen en vergelijkingsgegevens Scholen met een schoolscore van 116 of hoger zijn niet opgenomen in de DMT-V. 4. Interpretatie en gebruik: Idem 5. Hulp aan zwakke lezers: Is aangepast en meer uitgewerkt. De verwijzing naar oefenmaterialen omvat nu: - materialen voor leesremediëring - specifieke materialen voor allochtone leerlingen - taaltoetsen - leesmaterialen - leesboekjes die aansluiten bij de leesmethode

8 - leesreeksen voor moeilijke lezers - keuzelijsten - links Vergelijking DMT en AVI en gebruik van de DMT in het speciaal onderwijs is weggelaten. 6. Veranderingen op de leeskaarten: 1A: woord 10 roe wordt koe 16 peen been 2A: woord 95 baard wordt boord 106 blind blond 3A: idem 1B: woord 11 roe wordt koe 14 peen been 2B: woord 99 baard wordt boord 100 blind blond 3B: idem 1C: woord 9 peen wordt been 14 roe koe 2C: woord 94 baard wordt boord 104 blind blond 7. Aanvullende toetsen: Grafementoets en Toets voor Auditieve Synthese: afname en interpretatie idem. Vlaamse vergelijkingsgegevens zijn niet beschikbaar. Scoreformulieren: groep wordt leerjaar.