Bedrijfsarts - FAQ s Bedrijfsarts of Arboarts? Bedrijfsarts versus Huisarts? Wat mag een werkgever vragen bij ziekmelding?

Transcriptie

1 Bedrijfsarts - FAQ s Bedrijfsarts of Arboarts? Een bedrijfsarts heeft de studie geneeskunde afgerond met net als andere specialisten en huisartsen- een aanvullende specialisatie arbeids- en bedrijfsgeneeskunde gevolgd van 4 jaar. De titel bedrijfsarts is beschermd en mag dus alleen gedragen worden door personen die de specialisatie hebben gevolgd en als zodanig staan geregistreerd in het BIG-register. Zij moeten elke vijf jaar aantonen dat ze voldoende werkervaring, nascholing en verbetertrajecten hebben doorlopen om de registratie te behouden. Het is in de wet vastgelegd dat een bedrijfsarts zelfstandig zieke werknemers mag doorverwijzen naar specialisten. Een arboarts is een basisarts, heeft dus niet de specialisatie arbeids- en bedrijfsgeneeskunde gedaan en mag alleen werken onder toezicht van een bedrijfsarts. Een arboarts is in dienst van een arbodienst en mag niet zelfstandig zieke werknemers doorverwijzen naar een specialist. Bedrijfsarts versus Huisarts? De huisarts en de bedrijfsarts kijken beiden naar de gezondheid van de patiënt / zieke werknemer. De huisarts heeft het voortouw als het gaat om onderzoek en behandeling gericht op herstel. De bedrijfsarts richt zich vooral op de relatie van de gezondheidsproblemen en het werk. Hij/zij kent de werksituatie en kan beoordelen of gezondheidsklachten versterkt of veroorzaakt zijn door het werk en of er sprake is van arbeidsongeschiktheid van de zieke werknemer. In principe zou de huisarts dus geen uitspraken moeten doen over de arbeidsgeschiktheid van de zieke werknemer. De huisarts kan wel adviseren rust te houden en zal naar de bedrijfsarts moeten verwijzen om te adviseren over hoe dit advies te vertalen naar het werk. Rust is op vele manieren uit te leggen. Je kunt het een tijdje rustig aan doen op je werk door een deel van je takenpakket over te dragen aan je collega s of door bijvoorbeeld een tijdje thuis te blijven. Het is aan bedrijfsarts om te bepalen wat nodig, mogelijk en wenselijk is voor de zieke werknemer en wat dit betekent voor de arbeidsgeschiktheid. Wat mag een werkgever vragen bij ziekmelding? De wetgever heeft bepaald dat de werkgever niet in staat is een medisch oordeel te vellen over de arbeids(on)geschiktheid op grond van ziekte. De werkgever is verplicht zich hierover de laten adviseren door een deskundige oftewel de bedrijfsarts. De werkgever heeft dus geen zakelijk belang om te informeren naar de aard en oorzaak van de ziekte en de werknemer hoeft dus op eventuele vragen hierover niet te antwoorden. Uiteraard is het in normale verhoudingen vanzelfsprekend en wenselijk dat de werkgever gedurende het ziekteproces regelmatig belangstelling toont voor de situatie en ontwikkelingen rondom ziekte en herstel van de werknemer. Als de zieke werknemer uit zichzelf vertelt wat hij/zij mankeert en hoe het met hem/haar gaat, mag de werkgever daarover echter niets vastleggen. De werkgever legt regels vast omtrent de ziekmelding. Bijvoorbeeld dat de zieke werknemer zich voor een bepaalde tijd ziek gemeld moet hebben bij de leidinggevende of HRM en dat de zieke werknemer bereikbaar moet zijn.

2 Om de continuïteit van de werkzaamheden te garanderen mag de werkgever bij de ziekmelding de volgende vragen stellen: telefoonnummer en (verpleeg)adres waarop de werknemer tijdens zijn ziekte bereikbaar is; vermoedelijke duur van het verzuim; lopende afspraken en werkzaamheden; Of de werknemer onder één van de vangnetbepalingen van de Ziektewet valt, (zie Of de ziekte verband houdt met een arbeidsongeval (maar niet of het verzuim werkgerelateerd is); of er eventueel sprake is van aansprakelijkheid van derden i.v.m. verhalen van verzuimkosten ( regres ). of werken met bepaalde aanpassingen mogelijk is Wat doet/mag een bedrijfsarts in het kader van zijn rol bij verzuimbegeleiding? De werkgever is verplicht om zich voor ziekteverzuim en re-integratie te laten adviseren door een bedrijfsarts of arbodienst. Nadat de werkgever de ziekmelding heeft doorgegeven aan de bedrijfsarts of arbodienst krijgt de zieke werknemer een oproep van de bedrijfsarts voor een spreekuurafspraak. Dit kan een telefonische afspraak zijn of een oproep om op een bepaalde tijd ergens te verschijnen. Bij grote bedrijven houdt de bedrijfsarts vaak spreekuur op het bedrijf en bij kleinere bedrijven moet de zieke werknemer zich meestal melden op het kantoor van de bedrijfsarts. De (zieke) werknemer mag ook zelf een afspraak maken bij de bedrijfsarts. Tijdens het consult bij de bedrijfsarts is de werknemer verplicht de bedrijfsarts alle relevante informatie over zijn/haar gezondheid te geven. Alleen op deze manier is de bedrijfsarts in staat een deskundig advies te geven over de arbeids(on)geschiktheid van de werknemer en reintegratiebevorderende maatregelen. De bedrijfsarts mag met toestemming van de werknemer medische gegevens opvragen bij de huisarts of andere behandelaar. Een bedrijfsarts mag doorverwijzen naar een specialist. Een arboarts mag dit alleen onder supervisie van een bedrijfsarts. Let op! Ziektekostenverzekeraars hebben vaak aanvullende voorwaarden opgenomen over de doorverwijzing via een bedrijfsarts. Check altijd in je polis of bij de helpdesk of verwijzing door de bedrijfsarts naar een specialist vergoed wordt door jouw verzekering! Welke informatie mag een bedrijfsarts delen met de werkgever? De bedrijfsarts mag de werkgever alleen informatie over de zieke werknemer geven die nodig is voor: beoordeling van de loondoorbetalingsverplichting; verzuimbegeleiding; re-integratie. Wat betekent dat nou precies? De werkgever is verplicht het loon van de zieke werknemer door te betalen gedurende de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid wegens ziekte. Daarvoor moet de werkgever weten of de

3 werknemer arbeidsongeschikt is op grond van ziekte. De bedrijfsarts adviseert de werkgever hierover en over de mate van arbeids(on)geschiktheid. De bedrijfsarts communiceert in ieder geval aan de werkgever het advies over de mate van arbeidsongeschiktheid voor het eigen werk en eventuele mogelijkheden om in aangepast werk te werken. Vaak worden daar de verwachting over de duur van de arbeidsgeschiktheid en advies over wenselijke aanpassingen in het werk aan toegevoegd. De Wet Verbetering Poortwachter schrijft voor dat de bedrijfsarts voor de werkgever en de werknemer uiterlijk binnen 6 weken na begin van het verzuim een zogenaamde probleemanalyse inclusief re-integratieadvies opstelt. Daarin geeft deze aan wat de arbeidsbeperkingen en - mogelijkheden van de zieke werknemer zijn en welke maatregelen kunnen bijdragen aan een voorspoedig herstel en re-integratie in werk. Is het nodig en toegestaan dat een bedrijfsarts (medische) gegevens opvraagt bij andere behandelaars? Ja, dat kan nodig zijn en het mag. De bedrijfsarts wordt geacht zelf onderzoek naar de medische toestand van zieke werknemers uit te voeren. Zo nodig kan hij daarvoor elders beschikbare informatie opvragen. De bedrijfsarts mag deze (medische) gegevens alleen opvragen indien hij deze (medische) gegevens noodzakelijk acht voor de verzuimbegeleiding van de zieke werknemer en als hij een gerichte vraag formuleert en aangeeft wat het doel is van de vraag om informatie. Het zo maar ongericht opvragen van het medisch dossier mag dus niet. De huisarts of een andere behandelaar mag op verzoek van de bedrijfsarts pas informatie verstrekken na uitdrukkelijke toestemming van de werknemer. De werknemer mag weigeren om de toestemming te geven. Als de bedrijfsarts meent dat hij zonder de gewenste informatie geen goed advies kan opstellen, zal hij/zij dat in het dossier documenteren en aan de werkgever moeten rapporteren. De werkgever kan dan concluderen dat de werknemer onvoldoende meewerkt aan re-integratie. Het is aan de werkgever om te bepalen welke gevolgen hij/zij daaraan binnen de kaders van de wet- wil verbinden. Opschorting van het loon is dan een mogelijkheid. Wanneer jouw bedrijfsarts deze gegevens meent nodig te hebben, is het belangrijk je af te vragen wat je redenen zijn om die toestemming te weigeren. Vertrouw je zijn/haar motieven om de informatie op te vragen niet? Ben je bang dat je belang wordt geschaad als hij bepaalde informatie onder ogen krijgt? Vertrouw je er niet op dat hij de informatie vertrouwelijk zal behandelen? Of heeft de bedrijfsarts je onvoldoende overtuigd dat hij/zij de gevraagde informatie nodig heeft om zijn oordeel te vormen en advies te kunnen geven? Bespreek je motieven met de bedrijfsarts. Komen jullie er samen niet uit, overweeg dan een second opinion te vragen.

4 Mag de bedrijfsarts eisen dat je weer aan het werk gaat? De bedrijfsarts heeft een adviserende functie. Hij brengt dus advies uit aan jou en je werkgever over jouw arbeids(on)geschiktheid en de condities waaronder je eventueel kunt werken. Het is dan aan de werkgever om wel of niet te eisen dat je aan het werk gaat. In de praktijk komt het er echter meestal op neer dat de werkgever het advies van de bedrijfsarts zal opvolgen. Het antwoord is dus nee, het is niet de taak en bevoegdheid van de bedrijfsarts om dit te eisen. Wat doe je als je het niet eens bent met het advies van de bedrijfsarts? Als je het niet eens bent met het oordeel en advies van de bedrijfsarts is het belangrijk dit meteen kenbaar te maken en met hem/haar te bespreken. Kom je er met de bedrijfsarts niet uit dan is het goed om te weten dat een zieke werknemer recht heeft op een second opinion door een andere bedrijfsarts. Wat doe je als je het niet eens bent met het advies van de bedrijfsarts? Als je het niet eens bent met het advies van de bedrijfsarts of arbodienst over arbeids(on)geschiktheid is dat pas een probleem als je werkgever het advies wel wil opvolgen. In feite is er dan een verschil van mening tussen de werknemer en de werkgever en daarvoor kun je een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Je kunt dus geen deskundigenoordeel aanvragen tegen het advies van de bedrijfsarts zelf. Ook als je het niet eens bent met je werkgever over andere aspecten van de re-integratie, kun je een deskundigenoordeel aanvragen. Bijvoorbeeld als je vindt dat de werkgever zich onvoldoende inspant om re-integratie mogelijk te maken. Het deskundigenoordeel vraag je aan als je: het niet eens bent met je werkgever over het moment van volledige/gedeeltelijke werkhervatting; vindt dat het werk dat je werkgever je aanbiedt niet passend is; twijfelt of je werkgever wel genoeg doet om je weer aan de slag te helpen. De werkgever kan ook een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Werkgever kan dan vragen of hij/zij voldoende gedaan heeft in het kader van de re-integratie en of de werknemer wel genoeg doet aan zijn herstel en re-integratie. Let op! Het deskundigenoordeel van het UWV is niet bindend. Het is een oordeel met als doel dat jij en je werkgever jouw re-integratie weer oppakken. Niet opvolgen van het oordeel kan er wel toe leiden dat de werkgever later, bij de arbeidsongeschiktheidskeuring, een boete (sanctie)krijgt opgelegd. Een deskundigenoordeel kun je ook gebruiken als je werkgever je salaris niet doorbetaalt als je ziek bent en je dit aan wilt vechten voor de rechter. Is het advies van de bedrijfsarts bindend? Nee, dat advies is niet bindend. Als de werkgever en de werknemer het er samen over eens zijn, dat er goede redenen zijn om het advies naast zich neer te leggen, is er in principe geen reden om het advies op te volgen. Als het tot een WIA-keuring komt, omdat de re-integratie niet binnen twee jaar

5 succesvol is afgerond, kan het niet opvolgen van het advies voor de werkgever wel consequenties hebben. Als de werknemer het eens is met het advies van de bedrijfsarts, maar de werkgever meent redenen te hebben om het advies niet op te volgen, dan kan de werkgever het advies naast zich neerleggen en zijn wil aan de werknemer opleggen. De werknemer kan deze handelwijze dan laten toetsen door het UWV middels een deskundige oordeel (zie Wat doe je als je het niet eens bent met het advies van de bedrijfsarts? ). Het advies van de bedrijfsarts is echter niet vrijblijvend. De werknemer staat sterk als hij/zij het advies gebruikt om zijn/haar gelijk te krijgen in een juridische procedure. Wat gebeurt er als de werkgever van oordeel is dat je kunt werken en je doet het niet? De werkgever is verplicht om het loon van de werknemer (twee jaar lang) door te betalen wanneer de werknemer niet kan werken als gevolg van ziekte. In het kader van deze verplichting kan de werkgever laten beoordelen of de claim op loondoorbetaling terecht is. Hierbij laat de werkgever zich in eerste instantie adviseren door de bedrijfsarts. Als de bedrijfsarts jou geschikt acht om te gaan werken of de werkgever meent zelf ongeacht het advies van de bedrijfsarts- dat je aan het werk kunt gaan en je doet het niet, kan de werkgever overgaan tot opschorting van het loon. Dat betekent dat je salaris wordt ingehouden. Als de werkgever van plan is dit te gaan doen moet hij de werknemer hierover informeren zodat dat deze alsnog kan besluiten weer aan het werk te gaan. Geef je als werknemer geen gehoor aan deze oproep dan kan jouw werkgever dus je salaris inhouden. Je kunt dan een deskundigenoordeel aanvragen bij UWV of juridische stappen zetten. Gedurende de procedure kan de werkgever echter het loon blijven opschorten. In het algemeen geldt, dat de werkgever in een juridische procedure sterk staat als hij de opschorting van het loon baseert op het advies van de bedrijfsarts. Omgekeerd staat hij erg zwak als hij afwijkt van het advies van de bedrijfsarts of geen advies heeft gevraagd. Heeft de bedrijfsarts een medisch beroepsgeheim? Gesprekken tussen de zieke werknemer en de bedrijfsarts zijn vertrouwelijk. De bedrijfsarts heeft een medisch beroepsgeheim en mag dus nooit medische informatie over de werknemer geven aan derden (werkgever etc.) zonder uitdrukkelijke, schriftelijke toestemming van de werknemer. De bedrijfsarts mag niet meer informatie verstrekken aan de werkgever dan die informatie die strikt noodzakelijk is voor de verzuimbegeleiding en re-integratie en voor de beoordeling van het recht op loondoorbetaling. Is de bedrijfsarts onafhankelijk? Ja, de bedrijfsarts heeft een onafhankelijke positie en rol. Voor de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts zijn meerdere waarborgen in de wet- en regelgeving vastgelegd: de bedrijfsarts is op de eerste plaats arts. Net als alle andere artsen is hij gebonden aan de eed van Hippocrates en het medisch beroepsgeheim. Hij valt als zodanig ook onder wet BIG (Beroepen Individuele Gezondheidszorg) en de medische Tuchtwet en rechtspraak;

6 de beroepsvereniging van bedrijfsartsen (Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde) heeft een professioneel statuut opgesteld waarin de onafhankelijke rol is vastgelegd. Dit statuut is erkend door de branchevereniging van arbodiensten en reintegratiebedrijven in dienstverleningscontracten tussen bedrijfsartsen/arbodiensten en werkgevers moet de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts worden vastgelegd; in de Arbowet is vastgelegd, dat de bedrijfsarts werkgever en medezeggenschap (OR, personeelsvertegenwoordiging) gelijk en gelijktijdig adviseert en samenwerkt met de preventiemedewerkers ; last but not least is de bedrijfsarts een goed opgeleide professional, die op grond van zijn beroepsethiek en eer geacht mag worden zijn rug als onafhankelijk medicus naar alle partijen recht te houden. Net zoals ook de huisarts en medisch specialist ten opzichte van andere partijen, zoals zorgverzekeraars hun rug geacht worden recht te houden.