Systeemgerichte contractbeheersing. Rijksvastgoedbedrijf. Igo van Hettema. April 2018

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Systeemgerichte contractbeheersing. Rijksvastgoedbedrijf. Igo van Hettema. April 2018"

Transcriptie

1 Systeemgerichte contractbeheersing Rijksvastgoedbedrijf Igo van Hettema April 2018

2 Korte introductie RVB en systeemgerichte contractbeheersing inclusief: Wanneer past het RVB SCB toe? Hoe past de RVB SCB toe? Wat is relatie commissioning en SCB? Wat wilt u weten? 1. SCB in een notendop? Animatiefilm van 3 min. 2. Reactie op vooraf gestelde vragen? 3. Overige vragen? Rijksvastgoed in Nederland 00 januari 2015

3 Missie en doelen Missie Het Rijksvastgoedbedrijf zet vastgoed in voor de realisatie van rijksoverheidsdoelen In samenwerking met, en met oog voor, de omgeving Doelen Realisatie doelen rijksoverheid Financiële doelen Maatschappelijke doelen 2-10 Rijksvastgoed in Nederland 00 januari 2015

4 Vastgoed voor... Ambtenaren Rechters Gedetineerden Kunst Krijgsmacht De Koning

5 Wat doen we? Het beheer en de instandhouding van de grootste en meest diverse vastgoedportefeuille van Nederland Portefeuille & personeel in cijfers (2016) 12,4 miljoen m 2 bvo gebouwen Rijk en Defensie ha aan gronden 1885 fte s 4-10 Rijksvastgoed in Nederland 00 januari 2015

6 Wat is systeemgerichte contractbeheersing?

7 Wat is systeemgerichte contractbeheersing? Een risicogestuurde methode van contractmanagement die zich richt op het kwaliteitsmanagementsysteem van de opdrachtnemer en de achterliggende processen Rijksvastgoedbedrijf

8 Èn: Een werkwijze waarmee we focussen op het bereiken van het gewenste effect doelen en kritische succesfactoren en de kwaliteit van de gecontracteerde werkzaamheden Rijksvastgoedbedrijf

9 UAV-GC:2005 HOOFDSTUK 9 KWALITEITSBORGING 19 Kwaliteitsbeheersing en kwaliteitsplan 20 Toetsing van Ontwerpwerkzaamheden 21 Toetsing van Uitvoering en Onderhoud 22 Acceptatieprocedure - Uitgangspunten 23 Acceptatieprocedure - Procedureverloop Rijksvastgoedbedrijf

10 Hoe dan? Focus op doelen: duidelijk over wat wij willen bereiken en wat het een succes maakt Sturen op kwaliteit: de relevante eisen stellen gericht op de specifieke opgave en de informatie en risico s delen met de markt Op risico s gebaseerde strategie voor contractbeheersing en toepassing: interactie met opdrachtnemer, toetsen zoals documentbeoorelingen, audits, waarnemingen en/of keuringen en waar nodig interventies dit vraagt afstemming over de dingen die er toe doen en Rijksvastgoedbedrijf ontwikkeling contractmanagement

11 taken in team belegd Stakeholders en opdrachtgever namens gebruikers intern opdrachtgever inclusief omgevingsmanagement en met omgeving afgestemd Interne- en externe expertise RVB/ Financiën Project-/ procesmanagement technischmanagement projectbeheersing contractmanagement lead auditor Opdrachtnemer of markt

12 Doel: wat wil je bereiken? Rijksvastgoedbedrijf Risicodossier Verdeling risico s, beheersmaatregelen en risico s gerelateerd aan processen ON? KSF: De gevraagde kwaliteit is aantoonbaar brandveilig bij oplevering. KSF: Alle voor de vergunningen en exploitatie benodigde informatie op orde. training SCB KSF: Het bereikte niveau van brandveiligheid is ook na oplevering geborgd.

13 Het risicodossier Is de samenvatting van de relevante risico s die de doelen/ KSF-en bedreigen Vormt de basis voor het opstellen van het contractbeheersplan en de interactie met de opdrachtnemer Wordt tijdens de contractuitvoering bijgesteld (en daarmee het toetsplan) aan de hand van resultaten van audits resultaten van documentbeoordelingen andere signalen Rijksvastgoedbedrijf

14 Wie beheerst welke risico s? opdrachtnemer opdrachtgever geen mogelijke (rest) gevolgen voor OG mogelijke (rest) gevolgen voor OG Relevant voor ON invloed op beheersing ON geen invloed op beheersing Contractbeheersplan Relevant voor Risicomanagement RVB Rijksvastgoedbedrijf

15 Doel: wat wil je bereiken? Contract doc. Contract beheers plan Risicodossier Rijksvastgoedbedrijf

16 Een contractbeheersplan legt het volgende vast: De strategie die de Opdrachtgever voor ogen heeft om het contract vanuit de risico s gezien te beheersen op basis van doelen, KSF-en, scope en kritieke processen De wijze waarop het contract zal worden beheerst: strategie waaronder het benutten van interactie, mix van toetsen en interventies waaronder (betalings-)consequenties Afwegingen die hierbij een rol spelen Organisatie (wie doet wat) Risicodossier en Toetsplan (als bijlagen) Rijksvastgoedbedrijf

17 Contract beheers plan interactie Uitvoeren toetsen interventies Geactual. toetsplan Contractbeheersing Geactual. Risicodossier Rijksvastgoedbedrijf

18 Wat is relatie tussen systeemgerichte contractbeheersing en commissioning?

19 Bewijslast UAV-GC: Verificatie en Validatie door Opdrachtnemer Gericht op voldoen aan: doelstellingen, kritische succesfactoren en eisen vraagspecificatie

20 Bewijslast UAV-GC: Verificatie en Validatie door Opdrachtnemer

21 Bedrijfsspecifiek KMS (ISO9001) Plan van Aanpak (inschrijving) Het kwaliteitsplan Contracteisen Plan Kwaliteits-plan Act Continue verbetering Do Kwaliteitsplan Check

22

23 Vooraf gestelde vragen Wat kunnen we leren van andere markten /landen?

Inleiding Systeemgerichte. of: SCB. Mr Joost Jansen MBA

Inleiding Systeemgerichte. of: SCB. Mr Joost Jansen MBA Inleiding Systeemgerichte Contractbeheersing of: SCB Mr Joost Jansen MBA Programma: Voorstellen Doel Management summary Introductie ti SCB ISO 9001:2008 Toetsen Afronding Protocol managementaandacht (Vragen

Nadere informatie

Systeemgerichte Contract Beheersing bij Rijkswaterstaat

Systeemgerichte Contract Beheersing bij Rijkswaterstaat Beheersing bij Herma Zijlmans & Remco Otten Systeemgerichte Contract Beheersing bij imaintain sessie 4 oktober 2017 Introductie Mevr. H.C. Zijlmans-van Doesburg (Herma) Organisatie Ministerie van Infrastructuur

Nadere informatie

Kader systeemgerichte contractbeheersing Rijksvastgoedbedrijf. Een risicogestuurde benadering

Kader systeemgerichte contractbeheersing Rijksvastgoedbedrijf. Een risicogestuurde benadering Kader systeemgerichte contractbeheersing Rijksvastgoedbedrijf Een risicogestuurde benadering Kader systeemgerichte contractbeheersing Rijksvastgoedbedrijf 2 Voorwoord Een kader voor SCB Werken met kwaliteitsborging

Nadere informatie

Kwaliteitsborging in Contractbeheersing 3 juli 2014

Kwaliteitsborging in Contractbeheersing 3 juli 2014 Kwaliteitsborging in Contractbeheersing 3 juli 2014 Jakko de Jong Improving performance, reducing risk Aanleiding Geïntegreerde Contracten BNP Nederland voor 80% overheid gestuurd Economie moet meer door

Nadere informatie

Kwaliteitsborging. Systeemgerichte contractbeheersing binnen de Rijksgebouwendienst. Angelia Zeegers - Rijksgebouwendienst. Rijksgebouwendienst

Kwaliteitsborging. Systeemgerichte contractbeheersing binnen de Rijksgebouwendienst. Angelia Zeegers - Rijksgebouwendienst. Rijksgebouwendienst Rijksgebouwendienst Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Kwaliteitsborging Systeemgerichte contractbeheersing binnen de Rijksgebouwendienst Angelia Zeegers - Rijksgebouwendienst Agenda

Nadere informatie

Alles zelf blijven doen is geen optie

Alles zelf blijven doen is geen optie Alles zelf blijven doen is geen optie L.A. Bosch Beheersen door los te laten NL-ICT Externe Kwaliteitsborging en Systeemgerichte Contractbeheersing Nu ook voor de ICT sector Beheersen door los te laten

Nadere informatie

Systeemgerichte Contractbeheersing in juridisch perspectief

Systeemgerichte Contractbeheersing in juridisch perspectief Systeemgerichte Contractbeheersing in juridisch perspectief Even voorstellen Herman Gerrits Grote Projecten en Onderhoud (GPO) Inkoop Centrum GWW (ICG) 2 SCB juridisch perspectief Ontwikkelingen Beleid

Nadere informatie

Bijlage Q2 Format vraagspecificatie

Bijlage Q2 Format vraagspecificatie Bijlage Q2 Format vraagspecificatie Behorende bij (raam)overeenkomst systeemgerichte contractbeheersing Perceel 1 Zaaknr. 31121523 Perceel 2 Zaaknr. 31121524 Perceel 3 Zaaknr. 31121525 Perceel 4 Zaaknr.

Nadere informatie

Rijksvastgoedbedrijf De Bouwcampus SBRCURnet. Systeemgerichte contractbeheersing #SCBmiddag

Rijksvastgoedbedrijf De Bouwcampus SBRCURnet. Systeemgerichte contractbeheersing #SCBmiddag Rijksvastgoedbedrijf De Bouwcampus SBRCURnet Systeemgerichte contractbeheersing #SCBmiddag Programma 15.30 Plenair gedeelte met Cofely, Heijmans en het Rijksvastgoedbedrijf 16.40 Pauze 17.00 Gesprekstafels

Nadere informatie

Systeemgerichte Contract beheersing Anno 2011

Systeemgerichte Contract beheersing Anno 2011 Systeemgerichte Contract beheersing Anno 2011 high trust, high penalty Risico analyse PMP Verificatie en keuringsplan ON Bepalen Toetsmix Uitvoering werkzaamheden ON Conform PMP Uitvoeren van processen

Nadere informatie

Relaties. die. Samen. Werken

Relaties. die. Samen. Werken Relaties die Samen Werken Peter Engel CM RWS 16 maart 2017 16-3-2017 2 Agenda Organisatie I&M, RWS & CIV Missie RWS Inkoop RWS Contractmanager RWS Inkoop anno 2017 Filmpje Interactie n.a.v. filmpje Stuurmiddelen

Nadere informatie

Contractmanagement Zwakke Schakels Noord Holland: zeker weten wat je krijgt. Themadag HWBP-2, 17 april 2014 Daniela Gorter, Rob Bakker, Sander Boer

Contractmanagement Zwakke Schakels Noord Holland: zeker weten wat je krijgt. Themadag HWBP-2, 17 april 2014 Daniela Gorter, Rob Bakker, Sander Boer Contractmanagement Zwakke Schakels Noord Holland: zeker weten wat je krijgt Themadag HWBP-2, 17 april 2014 Daniela Gorter, Rob Bakker, Sander Boer Onderwerpen - Presentatie project Zwakke Schakels - Sander

Nadere informatie

Grip op de voorraad. Sturen op de kwaliteit van de vastgoedportefeuille. Purdey van Wissen Directie Portefeuillestrategie & -management

Grip op de voorraad. Sturen op de kwaliteit van de vastgoedportefeuille. Purdey van Wissen Directie Portefeuillestrategie & -management Grip op de voorraad Sturen op de kwaliteit van de vastgoedportefeuille Purdey van Wissen Directie Portefeuillestrategie & -management Even voorstellen Congres IFV 14 september 2017 Vastgoed voor Kunst

Nadere informatie

ontwerp Systeemgerichte Contract Beheersing in de praktijk; Sturen op resultaat uitvoering Ing. Dennis de Raat onderhoud

ontwerp Systeemgerichte Contract Beheersing in de praktijk; Sturen op resultaat uitvoering Ing. Dennis de Raat onderhoud Systeemgerichte Contract Beheersing in de praktijk; Sturen op resultaat Ing. Dennis de Raat ontwerp uitvoering onderhoud Kennismaken CROW: Slimme en praktische oplossingen voor vraagstukken over infrastructuur,

Nadere informatie

SCB in de praktijk. Ervaringen met S.C.B. In de uitvoering van UAV GC werken. GWW Advies 1

SCB in de praktijk. Ervaringen met S.C.B. In de uitvoering van UAV GC werken. GWW Advies 1 SCB in de praktijk Ervaringen met S.C.B. In de uitvoering van UAV GC werken GWW Advies 1 Inhoud presentatie Achtergronden SCB Praktijk werking Verbeteringen GWW Advies 2 Herkomst SCB gedachte SCB is vervolg

Nadere informatie

Baggerspeciedepot Hollandsch Diep

Baggerspeciedepot Hollandsch Diep Baggerspeciedepot Hollandsch Diep Bijeenkomst CEDA-NL 20 januari 2009 Inhoud 1. Historie van het project 2. Scope van het werk 3. Samenwerking Opdrachtgever (OG) Opdrachtnemer (ON) 4. Toekomst Lars Teulings

Nadere informatie

3.6 Met systeemgerichte ContractBeheersing grip op de zaak NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN

3.6 Met systeemgerichte ContractBeheersing grip op de zaak NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN 3.6 Met systeemgerichte ContractBeheersing grip op de zaak NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN Systeemgerichte Contract Beheersing in de praktijk; Sturen op resultaat Ing. Dennis de Raat ontwerp

Nadere informatie

Afstudeerpresentatie Maurice van der Weiden. Introductie Aanleiding/constatering Onderzoeksopzet. Onderzoek Literatuur Praktijk

Afstudeerpresentatie Maurice van der Weiden. Introductie Aanleiding/constatering Onderzoeksopzet. Onderzoek Literatuur Praktijk vrijdag 11 november 2011 Afstudeerpresentatie Maurice van der Weiden Introductie Aanleiding/constatering Onderzoeksopzet Onderzoek Literatuur Praktijk Afsluitend Resultaat Conclusie Maurice van der Weiden

Nadere informatie

DBFM. Contractmanagement DBFM. contractmanagement. De 5 speerpunten van het pentagram

DBFM. Contractmanagement DBFM. contractmanagement. De 5 speerpunten van het pentagram DBFM contractmanagement DBFM Contractmanagement De 5 speerpunten van het pentagram Adrie Franken, contractmanager A15 Peter Franken, pl SCB 2e Coentunnel Evert Schuurman, PPS Kennispool 17 maart 2011 Programma

Nadere informatie

Platform Bevoegd Gezag Tunnels 18 juni jaarlijkse inspectie

Platform Bevoegd Gezag Tunnels 18 juni jaarlijkse inspectie Platform Bevoegd Gezag Tunnels 18 juni 2015 6-jaarlijkse inspectie Agenda 13.00u Ontvangst met koffie/thee 13.15u Opening / inleiding Terugkoppeling bijeenkomst 15 januari 2015. Actie vorige keer; overzicht

Nadere informatie

Op naar de UAV-GC 2019 Ad van Leest

Op naar de UAV-GC 2019 Ad van Leest Op naar de UAV-GC 2019 Ad van Leest 15 januari 2019 Vragen aan het publiek Wie heeft er nog géén geintegreerd contract (UAV-GC) opgesteld, aanbesteed of uitgevoerd? Wie denkt dat met UAV-GC alle problemen

Nadere informatie

Ontpoldering Noordwaard

Ontpoldering Noordwaard Ontpoldering Noordwaard Ir. Richard Hartmann Contractmanager Ruimte voor de Rivier Gevaar 1993 en 1995 Programma Ruimte voor de Rivier De maatregelen op de ruim 30 locaties vormen samen het programma

Nadere informatie

Vechtdal Verbinding WOW bijeenkomst Risicomanagement 19 april. Wie beheerst, die draagt. Of...

Vechtdal Verbinding WOW bijeenkomst Risicomanagement 19 april. Wie beheerst, die draagt. Of... Vechtdal Verbinding WOW bijeenkomst Risicomanagement 19 april Wie beheerst, die draagt. Of... Agenda Achtergrond en toelichting op het project Stand van zaken Contractvorm Risicomanagement Knoop A28 Onderdoorgang

Nadere informatie

Vooruitkijken en expliciet samenwerken

Vooruitkijken en expliciet samenwerken Systems Engineering en VISI Vooruitkijken en expliciet samenwerken Arjan Visser, CROW Programma Wat is SE? Wat is VISI, nee dat weet u al, toch? Wat is de samenhang? Waar hangt het samen? Een voorbeeld

Nadere informatie

INLEIDING GEORISICOSCAN 2.0 VOOR TE TOETSEN PROJECTEN

INLEIDING GEORISICOSCAN 2.0 VOOR TE TOETSEN PROJECTEN INLEIDING GEORISICOSCAN 2.0 VOOR TE TOETSEN PROJECTEN Wat is de GeoRisicoScan (GRS) 2.0? De GRS 2.0 is een instrument om de kwaliteit van de toepassing van GeoRM in een project te toetsen. Wat is het doel

Nadere informatie

Strategisch risicomanagement

Strategisch risicomanagement NARIS GRC Drives Strategy BIJEENKOMST RISICOMANAGEMENT 21-4- 2016 Strategisch risicomanagement Robert t Hart Directeur NARIS GRC NARIS GRC Utrecht, 21 april 2016 Drives Strategy NARIS GRC Strategisch,

Nadere informatie

Handreiking Systeemgerichte Contractbeheersing Design en Construct

Handreiking Systeemgerichte Contractbeheersing Design en Construct Handreiking Systeemgerichte Contractbeheersing Design en Construct Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat BIBLIOTHEEK RIJKSWATERSTAAT UTRECHT NR 2..^1.\1..CD.B RWS bibliotheek locatie Utrecht

Nadere informatie

Vakdagen Martktbenadering Hoog Water Beschermings Programma

Vakdagen Martktbenadering Hoog Water Beschermings Programma Partners in Business, Technologie en Management Inleiding in SCB Vakdagen Martktbenadering Hoog Water Beschermings Programma dag 2 / ochtendprogramma V1 / BKL / 20150525/ t.b.v. interne afstemming V2 /

Nadere informatie

Deelproduct A.1.1: Wijzigingenmanagement

Deelproduct A.1.1: Wijzigingenmanagement Deelproduct A.1.1: Wijzigingenmanagement Opdrachtnemer dient de Werkzaamheden met betrekking tot wijzingenmanagement te verrichten, zodanig dat er voor de gehele looptijd van de 3 percelen een actueel

Nadere informatie

Uitbesteden van beheer en onderhoud? Bezint eer ge begint!

Uitbesteden van beheer en onderhoud? Bezint eer ge begint! Uitbesteden van beheer en onderhoud? Bezint eer ge begint! Even voorstellen Jan Spoelstra Clustercoördinator Techniek wegendistricten Noord en Zuid, afdeling Beheer en Onderhoud Wegen Vanuit functie: contractmanager

Nadere informatie

Concretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd

Concretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd >>> Overgang Maatstaf 2016 Onderstaand overzicht bevat de selectie van de geheel nieuwe eisen uit de Maatstaf 2016 en de eisen waarbij extra of andere accenten zijn gelegd, inclusief een korte toelichting.

Nadere informatie

SCB presentatie e.a. Chris Heijnen Theo van Putten. 9 juli 2009. 9 juli 2009

SCB presentatie e.a. Chris Heijnen Theo van Putten. 9 juli 2009. 9 juli 2009 SCB presentatie e.a. Chris Heijnen Theo van Putten 9 juli 2009 9 juli 2009 Programma 1. Opening 2. Doelstellingen 3. Algemene presentatie RWS 4. Theorie bij SCB 5. Optioneel Stellingen 2 9 juli 2009 Even

Nadere informatie

Risicomanagement en. Utrecht, 22 april 2009 Movares, Utrecht 22 april 2009

Risicomanagement en. Utrecht, 22 april 2009 Movares, Utrecht 22 april 2009 Projectbeheersing door Risicomanagement en Systems Engineering Utrecht, 22 april 2009 1 Hoofdsponsors Sponsors IPMA-NL Jaarsponsors 2 Projectbeheersing door Risicomanagement en Systems Engineering Risicomanagement

Nadere informatie

Risicoverdeling OG/ON. Dijkversterking Den Oever

Risicoverdeling OG/ON. Dijkversterking Den Oever Risicoverdeling OG/ON Dijkversterking Den Oever Even voorstellen Wichard Hulsbergen 2012 Programma s als risicomanager Projecten als risicomanager Waarom risico-verdeling??" n e o d h c o t j "Dat zou

Nadere informatie

Handreiking Procesgericht risicomanagement ten behoeve van SCB

Handreiking Procesgericht risicomanagement ten behoeve van SCB Handreiking Procesgericht risicomanagement ten behoeve van SCB Datum 02-04-2014 Versie 2.0 Status definitief Colofon Informatie Eldert van der Lee Telefoon 06-22547030 Mail eldert.vander.lee@rws.nl Datum

Nadere informatie

Personalia. ing. Mario P.M. Pelsers. Geboortedatum 4 september Huwelijkse staat

Personalia. ing. Mario P.M. Pelsers. Geboortedatum 4 september Huwelijkse staat Curriculum Vitae Personalia Naam ing. Mario P.M. Pelsers Bedrijfsgegevens Contactgegevens Nationaliteit MAPLE Contractmanagement Abdis Franciscastraat 1 6041 VD Roermond KvK-nr. 61146862 BTW-nr. NL158531899B01

Nadere informatie

DACE GWW vooruurtje. Geïntegreerde contracten vanuit OG-perspectief: 'We kunnen zoveel beter...' Dennis de Raat. 14 maart 2019

DACE GWW vooruurtje. Geïntegreerde contracten vanuit OG-perspectief: 'We kunnen zoveel beter...' Dennis de Raat. 14 maart 2019 Planningsmanagement bij UAV-gc en SCB DACE GWW vooruurtje Geïntegreerde contracten vanuit OG-perspectief: 'We kunnen zoveel beter...' Dennis de Raat 14 maart 2019 Programma Doel : Bewustwording creëren

Nadere informatie

2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN

2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN 2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN FLORIS VOSSE IMPLEMENTATIEADVISEUR GEMEENTE HAARLEM MENNO WOUDA SENIOR CONTRACTMANAGER ARATIS

Nadere informatie

ing. Mario P.M. Pelsers +31 (0)6 48761712 Geboortedatum 4 september 1971

ing. Mario P.M. Pelsers +31 (0)6 48761712 Geboortedatum 4 september 1971 Curriculum Vitae Personalia Naam ing. Mario P.M. Pelsers Bedrijfsgegevens Contactgegevens Nationaliteit MAPLE Contractmanagement Abdis Franciscastraat 1 6041 VD Roermond KvK-nr. 61146862 BTW-nr. NL158531899B01

Nadere informatie

ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM

ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM Even voorstellen 1. Jan Hendrik Bouman 2. Werkzaam bij Inter Project Management 3. Gedetacheerd als Algemeen projectleider bij

Nadere informatie

Vernieuwende blik op project control

Vernieuwende blik op project control PLANNINGSMANAGEMENT RISICOMANAGEMENT KWALITEITSMANAGEMENT Vernieuwende blik op project control PrYme consulting BV biedt sinds 2001 diensten op het gebied van projectbeheersing. Wij zijn ervan overtuigd

Nadere informatie

Samen delen van belangen!

Samen delen van belangen! Leren communiceren over risico s Samen delen van belangen! Iedereen kan inhoudelijk aan risicomanagement doen. Het is de kunst om verschillende individuele acties expliciet te verbinden, door goed te communiceren.

Nadere informatie

Voegovergangen in contracten. Van vraag tot gebruik

Voegovergangen in contracten. Van vraag tot gebruik Voegovergangen in contracten Van vraag tot gebruik 10 november 2010 2 Voegovergangen in contracten 11 november 2010 Inhoud SE, specificeren, contracteren en realiseren Hulpmiddelen Vraagspecificaties (Plaats

Nadere informatie

Best Value en omgevingsmanagement

Best Value en omgevingsmanagement Best Value en omgevingsmanagement Paul Hoogerwerf >13 jaar ervaring als procedure- en omgevingsmanager Best Value B-gecertificeerd 8 BV-tenders (ON) 2 interviews als omgevingsmanager 1 BV-project in uitvoering

Nadere informatie

Vragenlijst prestatiemeten B

Vragenlijst prestatiemeten B t.b.v. ontwikkelingsfase Vragen over opdrachtgever, in te vullen door opdrachtnemer 11 meerkeuze vragen, 1 open vraag Opdrachtnemer Organisatie Naam Functie E-mail adres Telefoonnr. Datum Ondertekening

Nadere informatie

RIJ KSWATERST CO NTRA CTB EH EERSPLAN. Contract ZLD 6107 Versterking dijkvak Havens Terneuzen

RIJ KSWATERST CO NTRA CTB EH EERSPLAN. Contract ZLD 6107 Versterking dijkvak Havens Terneuzen t:1 1-', ;. RIJ KSWATERST AAT CO NTRA CTB EH EERSPLAN Contract ZLD 6107 Versterking dijkvak Havens Terneuzen ~--_"_ - I IIIIIIIIIIIIIIII~IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII I. 010967 2006 PZDT-P-06447

Nadere informatie

(Kwaliteits)borging. Themadag 27 november 2014

(Kwaliteits)borging. Themadag 27 november 2014 1 (Kwaliteits)borging Contactgegevens 1e lijn: Michel Dubelaar 06-23416641 2e lijn: Roland Vissers 06-46839585 3e lijn: Roeland van Woerkom 06-12509488 Themadag 27 november 2014 2 Inleiding en opzet sessie

Nadere informatie

Aanbestedingswet 2012 (Essentie)

Aanbestedingswet 2012 (Essentie) Aanbestedingswet 2012 (Essentie) Toelichting overige veel gehanteerde begrippen Lalot Koster-Cosijn Inhoud presentatie Aanbestedingswet Gids Proportionaliteit Klachtenregeling/Cie van experts Toelichting

Nadere informatie

Professionalisering lead-auditors

Professionalisering lead-auditors Organisatie Sturing Professionalisering lead-auditors Structuur Systemen Mensen Middelen Waarmee Hoe Strategie SCB Wat Resultaten Processen Producten Pascal Gerits Inkoop Centrum GWW 30 januari 2013 Welke

Nadere informatie

Gezamenlijk toewerken naar de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Gezamenlijk toewerken naar de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen Gezamenlijk toewerken naar de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen Wim Hoppenbrouwers 01 mei 2019 BouwQ Wet kwaliteitsborging voor het bouwen & Private kwaliteitsborging Doel Wkb Versterken

Nadere informatie

HET VERHAAL ACHTER FUNDUS

HET VERHAAL ACHTER FUNDUS GRIP OP UW PROJECT OVER DIT BOEKJE Als opdrachtgever heeft u te maken met complexe en uitdagende infrastructurele projecten. De voorwaarden voor het beheersbaar houden van deze projecten worden steeds

Nadere informatie

Toelichting Model vraagspecificatie bestaande bouw

Toelichting Model vraagspecificatie bestaande bouw 2/7 Toelichting Model vraagspecificatie bestaande bouw Inhoud Algemeen 1 INLEIDING 1.1 Projectomschrijving 1.2 Organisatie 1.3 Scope van het werk 1.4 Randvoorwaarden 1.5 Budget 1.6 Opzet van de Vraagspecificatie

Nadere informatie

HOE STUUR JE ALS RAAD OP MAATSCHAPPELIJK VASTGOED? Een leidraad en routeboek voor de juiste informatie

HOE STUUR JE ALS RAAD OP MAATSCHAPPELIJK VASTGOED? Een leidraad en routeboek voor de juiste informatie HOE STUUR JE ALS RAAD OP MAATSCHAPPELIJK VASTGOED? Een leidraad en routeboek voor de juiste informatie Rekenkamercommissie Meierijstad 21 december 2017 AGENDA Leidraad en routeboek voor de juiste informatie

Nadere informatie

Praktisch Kwaliteitsmanagement

Praktisch Kwaliteitsmanagement Praktisch Kwaliteitsmanagement Een praktijkgerichte opleiding op HBO-niveau voor (aankomend) kwaliteitsmanagers 1 Inhoud... 1 Inleiding... 3 Leerdoelen... 3 Doelgroep en toelatingseisen... 3 Niveau...

Nadere informatie

Beheersen door los te laten

Beheersen door los te laten Externe Kwaliteitsborging en Systeemgerichte Contractbeheersing Nu ook voor de ICT sector Beheersen door los te laten Qolor Consultant bv Programma-en voor projectmanagement Data-ICT-Dienst Opening en

Nadere informatie

HANDREIKING SYSTEEMGERICHTE CONTRACTBEHEERSING

HANDREIKING SYSTEEMGERICHTE CONTRACTBEHEERSING HANDREIKING SYSTEEMGERICHTE CONTRACTBEHEERSING versie 2007 HANDREIKING SYSTEEMGERICHTE CONTRACTBEHEERSING versie 2007 COLOFON Handreiking systeemgerichte contractbeheersing - versie 2007 is een uitgave

Nadere informatie

De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever

De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever Moderne Contract Vormen ing. Maureen de Munck ir. David Wattjes Amsterdam, 6 juni 2013 Natuurvriendelijke oevers Doelen : het

Nadere informatie

Project Dijkversterking Krimpen

Project Dijkversterking Krimpen Project Dijkversterking Krimpen Dijkversterking & UAV-gc Samenwerken met de opdrachtnemer Huub Verbruggen Projectmanager Dijkversterking Krimpen Even voorstellen Huub Verbruggen Projectmanager van beroep

Nadere informatie

GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE. Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing

GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE. Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing Inhoud 1 Inleiding 3 2 Aantonen kwaliteitsborging van de dienstverlening 4 3 Auditing 5 3.1 Wanneer toepassen

Nadere informatie

van RA tot PV Een hulpmiddel voor het uitvoeren van externe kwaliteitsborging

van RA tot PV Een hulpmiddel voor het uitvoeren van externe kwaliteitsborging van RA tot PV Een hulpmiddel voor het uitvoeren van externe kwaliteitsborging Ing. N. Assegaff MSc Met dank aan Yvo Provoost 1 Beleid Bedrijf b.v. In alle contracten wordt op risicoanalyse gebaseerde kwaliteitsborging

Nadere informatie

Terug naar de bedoeling met ISO 9001:2015

Terug naar de bedoeling met ISO 9001:2015 Walvis ConsultingGroep Brengt kwaliteit tot leven Voor kwaliteit van mens en organisatie Terug naar de bedoeling met ISO 9001:2015 Ronald Zwart Vennoot, senior consultant en auditor ronald.zwart@walviscg.nl

Nadere informatie

Met System Engineering van kustvisie naar uitvoering van een project. Hydronamic bv

Met System Engineering van kustvisie naar uitvoering van een project. Hydronamic bv Met System Engineering van kustvisie naar uitvoering van een project. 1 Introductie SE op Delflandse Kust Goos de Boer Combinatie Delflandse Kust Van Oord Nederland bv Boskalis bv Projectbureau Delflandse

Nadere informatie

ALGEMENE INLICHTINGENBIJEENKOMST RAAMOVEREENKOMST INGENIEURSDIENSTEN Edwin Koevoets Binh Tran

ALGEMENE INLICHTINGENBIJEENKOMST RAAMOVEREENKOMST INGENIEURSDIENSTEN Edwin Koevoets Binh Tran ALGEMENE INLICHTINGENBIJEENKOMST RAAMOVEREENKOMST INGENIEURSDIENSTEN 2016-2020 Edwin Koevoets Binh Tran PROGRAMMA 21 oktober 2015 13.30 15.00 uur Aanleiding en behoefte Organisatie Doelstellingen Scope

Nadere informatie

Handreiking D&C Contracten. 26 September 2005

Handreiking D&C Contracten. 26 September 2005 Handreiking D&C Contracten 26 September 2005 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat BIBLIOTHEEK RIJKSWATERSTAAT UTRECHT NR Z4Z).5...qo& RWS bibliotheek locatie Utrecht Postbus 20.000 3502

Nadere informatie

INTEGRAAL PROJECTMANAGEMENT BIJ RIJKSWATERSTAAT

INTEGRAAL PROJECTMANAGEMENT BIJ RIJKSWATERSTAAT INTEGRAAL PROJECTMANAGEMENT BIJ RIJKSWATERSTAAT Integraal Projectmanagement bij Rijkswaterstaat Beknopte leaflet voor externen Versie: februari 2012 Voor meer informatie: Freek Wermer specialist projectmanagement

Nadere informatie

Verbetertraject beheersing grondexploitaties & Optimalisatie Vastgoed Stand van zaken

Verbetertraject beheersing grondexploitaties & Optimalisatie Vastgoed Stand van zaken Verbetertraject beheersing grondexploitaties & Optimalisatie Vastgoed Stand van zaken Commissie Ruimte, Verkeer en Wonen, 2 februari 2015 Agenda Onderwerpen 1. Verbetertraject beheersing grondexploitaties

Nadere informatie

Systeemgerichte contractbeheersing of commissioning als overkoepelende methode van contractbeheersing Inhoud

Systeemgerichte contractbeheersing of commissioning als overkoepelende methode van contractbeheersing Inhoud Systeemgerichte contractbeheersing of commissioning als overkoepelende methode van contractbeheersing Inhoud Systeemgerichte contractbeheersing of commissioning als overkoepelende methode van contractbeheersing...

Nadere informatie

Implementatie van systeemgerichte contractbeheersing binnen Rijkswaterstaat

Implementatie van systeemgerichte contractbeheersing binnen Rijkswaterstaat Afstudeerrapport Implementatie van systeemgerichte contractbeheersing binnen Rijkswaterstaat Onderzoek naar de implementatie en de effectiviteit van SCB binnen Rijkswaterstaat Zuid-Holland Juni 2007 Niko

Nadere informatie

Deskundigenpool. Bundelen van kennis en ervaring

Deskundigenpool. Bundelen van kennis en ervaring Deskundigenpool Bundelen van kennis en ervaring 1 Aanleiding Veel grote projecten in Noord-Brabant Complexe / dynamische projecten Veel verschillende bevoegde instanties Samenwerking onontbeerlijk Specialistische

Nadere informatie

Wie ben ik? WHY: Definitie audit. Effectief auditprogramma (opbouw) GoRisk. NEN Introductie-evenement ISO AUDITING IN BEWEGING

Wie ben ik? WHY: Definitie audit. Effectief auditprogramma (opbouw) GoRisk. NEN Introductie-evenement ISO AUDITING IN BEWEGING NEN Introductie-evenement ISO 19011 AUDITING IN BEWEGING Effectief Auditprogramma Edwin Martherus, GoRisk Beatrixgebouw Utrecht, 20 sept 2018 GoRisk Wie ben ik? Ø Technisch, bedrijfskundig, financieel

Nadere informatie

Referentieprofielen Kennis-, ervaring, vaardigheden, houding en gedrag voor rollen in projecten

Referentieprofielen Kennis-, ervaring, vaardigheden, houding en gedrag voor rollen in projecten Rollen&Projectmanager,&Omgevingsmanager,&Technisch&manager,&Contractmanager,&Manager&Projectbeheersing& & Visie, doel en uitgangspunten bij de referentieprofielen: Visie Het succes van een project of programma

Nadere informatie

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan.

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan. ISO 9001:2015 ISO 9001:2008 Toelichting van de verschillen. 1 Scope 1 Scope 1.1 Algemeen 4 Context van de organisatie 4 Kwaliteitsmanagementsysteem 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context. 4 Kwaliteitsmanagementsysteem

Nadere informatie

Geo-Impuls. Rijkswaterstaat

Geo-Impuls. Rijkswaterstaat Geo-Impuls Impact op projecten van Rijkswaterstaat Marès van den Hark Rijkswaterstaat GPO directeur Techniek en Technisch Management voorzitter Stuurgroep Aanleiding Faalkosten bouw ca. 10 30 % van totale

Nadere informatie

Hoe geeft u als overheid invulling aan Integrale Veiligheid relatie naar riool en water

Hoe geeft u als overheid invulling aan Integrale Veiligheid relatie naar riool en water Hoe geeft u als overheid invulling aan Integrale Veiligheid relatie naar riool en water Op welke wijze kunnen bedrijfsleven en overheden elkaar ondersteunen bij het bereiken en handhaven van veilige werkomstandigheden

Nadere informatie

Asset op orde. Expliciet Samenwerken aan Beheerste Oplevering en Overdracht

Asset op orde. Expliciet Samenwerken aan Beheerste Oplevering en Overdracht Asset op orde Expliciet Samenwerken aan Beheerste Oplevering en Overdracht Inhoudsopgave Kader nieuwe aanpak Oplevering en Overdracht 2. Basis op Orde via EOD en EID 5 3. KR8 als uitgangspunt 6 5. Doelstellingen

Nadere informatie

Systems Engineering in de gww-sector

Systems Engineering in de gww-sector Systems Engineering in de gww-sector Ron Beem Rijkswaterstaat NEVI-PIANOo Juni 2013 Bouwen aan één taal Resultaat voorop (RWS) 16 projecten spoedaanpak uniformer naar de markt door kwaliteitsborging aanbestedingsdossiers

Nadere informatie

Best Value. HANDREIKING CONCEPT CONCRETISERINGSFASE Webpresence

Best Value. HANDREIKING CONCEPT CONCRETISERINGSFASE Webpresence Best Value HANDREIKING CONCEPT CONCRETISERINGSFASE Webpresence Inhoudsopgave: 1 Doel van de handreiking concretiseringsfase 2 Scope van het project (Prestatie plus prestatie-onderbouwing en vraagscope)

Nadere informatie

Hans de Jonge 29 oktober2009

Hans de Jonge 29 oktober2009 Hans de Jonge 29 oktober2009 Strategische doelen Rendement Risico s Monitoring en verantwoording Risico- en lifecycle management Veroudering & lifecycle Besluitvorming en prioritering Operationele werkzaamheden

Nadere informatie

Innovatief aanbesteden is niet eng

Innovatief aanbesteden is niet eng Nationaal Sportvelden Congres 22 november 2012 Innovatief aanbesteden is niet eng Raymond Schuurkes i.s.m. Annette Biesboer en Thidder Fimerius Onderwerpen vandaag Een stukje historie en ontwikkelingen

Nadere informatie

LEAN ISO 9001. Mede mogelijk gemaakt door ISO 9001:2015

LEAN ISO 9001. Mede mogelijk gemaakt door ISO 9001:2015 LEAN ISO 9001 Mede mogelijk gemaakt door ISO 9001:2015 Wie is er bekend met: ISO 9001 ISO 9001:2015 LEAN 2 LEAN ISO 9001 ISO 9001 Algemeen toepasbaar bedrijfskundig model om je organisatie adequaat in

Nadere informatie

Risico s & Aanbesteden

Risico s & Aanbesteden Risico s & Aanbesteden Themabijeenkomst RISNET Ambassadeurs, 19 mei 2010 Niels van Ommen, Programmamanager RISNET Nico van den Wollenberg, Aiber 1 Programma 1. Welkom en toelichting RISNET Ambassadeurs

Nadere informatie

Bijlage B Vragenlijst prestatiemeten ON

Bijlage B Vragenlijst prestatiemeten ON Bijlage B Vragenlijst prestatiemeten ON Vragen over Opdrachtgever, in te vullen door Opdrachtnemer Meerkeuze vragen: 11 Open vraag: 1 Projectgegevens Contractnr. Contractvorm Aanbestedingsvorm Projectnaam

Nadere informatie

Resultaatgericht Portfoliomanagement. 4 oktober 2011

Resultaatgericht Portfoliomanagement. 4 oktober 2011 Resultaatgericht Portfoliomanagement 4 oktober 2011 Portfoliomanagement Van Wat (moeten we doen) naar Hoe (gaan we dat doen): van portfoliomanagement naar operationeel beheer PLAN Vastgoed portfolio DO

Nadere informatie

FUNCTIEGERICHTE OPLEIDING CALCULATOR INFRA 2

FUNCTIEGERICHTE OPLEIDING CALCULATOR INFRA 2 FUNCTIEGERICHTE OPLEIDING CALCULATOR INFRA 2 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 2 RANDVOORWAARDEN... 4 3 LEERDOELEN... 5 3.1 WERKEN MET ELEMENTEN BEGROTINGEN 5 3.2 ARW 5 3.3 SYSTEMS ENGINEERING EN SYSTEEMGERICHTE

Nadere informatie

Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen. Amersfoort Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers

Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen. Amersfoort Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen Amersfoort 2-2-2009 Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers Agenda Deel 1 Terugblik bijeenkomst 2008 Waarom Life Cycle Denken en Integraal Ontwerpen? (Marktvraag) Verbinding

Nadere informatie

Kick-Off Aanbesteding Werk Nationale Openbare Procedure. UAVgc-contract Groene Rivier Pannerden

Kick-Off Aanbesteding Werk Nationale Openbare Procedure. UAVgc-contract Groene Rivier Pannerden Kick-Off Aanbesteding Werk Nationale Openbare Procedure UAVgc-contract Groene Rivier Pannerden Contractgemachtigden: Frans van Os (DLG) Sjaak Remmits (RHDHV) Status & Opbouw presentatie Status presentatie

Nadere informatie

Accreditaties in de zorg

Accreditaties in de zorg Accreditaties in de zorg toen, nu en in de toekomst 28 november 2014 Kees van Dun, directeur NIAZ Allereerst: Felicitaties aan Maastricht UMC+: 15 jaar NIAZ; Op dit moment 1 van de 7 NIAZ best practices!

Nadere informatie

Kwaliteitskeurmerk voor het Speciaal Onderwijs.

Kwaliteitskeurmerk voor het Speciaal Onderwijs. Kwaliteitskeurmerk voor het Speciaal Onderwijs. Inhoud presentatie De Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs Implementatie norm en ISO-certificering bij de Ambelt Meerwaarde voor de Ambelt Rol van de externe

Nadere informatie

DAADKRACHT IN CIVIELE TECHNIEK

DAADKRACHT IN CIVIELE TECHNIEK DAADKRACHT IN CIVIELE TECHNIEK Welkom Fagus Projectmanagement en Trita Engineering zijn twee zelfstandige ondernemingen met hun eigen expertise, die onderdeel uitmaken van de Burdock Group. Fagus is gespecialiseerd

Nadere informatie

Vraagspecificatie Algemeen (Engineering en Construct)

Vraagspecificatie Algemeen (Engineering en Construct) Vraagspecificatie Algemeen (Engineering en Construct) Verbeteren van de glooiingsconstructie ter plaatse van de Slaakdam, Prins Hendrikpolder, Krabbenkreekdam tussen dp 707 en dp 724+28m met bijkomende

Nadere informatie

Intro ISO. Finance. Wie zijn wij? Producten. Programma

Intro ISO. Finance. Wie zijn wij? Producten. Programma 1 Intro 2 Wie zijn wij? Producten ISO Programma ICT Finance Producten 3 Visma/AccountView Vivaldi (Interim) (Financieel) Management Workshops & Trainingen De 4U way 4 Nadruk op training en kennisoverdracht.

Nadere informatie

2.3 Bouwteam anno 2019: Back to the Future!

2.3 Bouwteam anno 2019: Back to the Future! 2.3 Bouwteam anno 2019: Back to the Future! Andrea Chao, Simmons & Simmons LLP Jaap de Koning, Witteveen+Bos O.l.v. Tim Aarsen, CROW Bouwteam anno 2019: Back to the future Andrea Chao & Jaap de Koning

Nadere informatie

Veiligheid in gezondheidszorg.nl

Veiligheid in gezondheidszorg.nl Kwaliteit Veiligheid Risico ii Gidano B.V. Lead Auditors kundigen ICT deskundigen d Diensten Gidano Risico Kwaliteits Patiëntveiligheid Lead Auditting Incidentonderzoek coördinatie ICT Analyse Inhoud Inzicht

Nadere informatie

Optimalisatie van onderhoud binnen een openbaar vervoerbedrijf. Agenda. Introductie RET. Reden voor verandering. Project beschrijving

Optimalisatie van onderhoud binnen een openbaar vervoerbedrijf. Agenda. Introductie RET. Reden voor verandering. Project beschrijving Optimalisatie van onderhoud binnen een openbaar vervoerbedrijf Door: V. Gabriëls Datum: 18-03-2011 Agenda Introductie RET Reden voor verandering Project beschrijving Opmaken van de balans Successen en

Nadere informatie

Beheersen door los te laten

Beheersen door los te laten Uitwerking Kader voor toepassing SCB op IV Richtlijnen en handreiking voor het toepassen van SCB bij de DID Datum 03 december 2012 Status Definitief 1.1 Beheersen door los te laten Inhoud 1 Inleiding 3

Nadere informatie

Omgevingsmanagement. Liesbeth Verhage Willemijn Oosterwijk

Omgevingsmanagement. Liesbeth Verhage Willemijn Oosterwijk Omgevingsmanagement Liesbeth Verhage Willemijn Oosterwijk Doel van deze workshop Delen van ervaringen bij Katwijk op gebied van stakeholdermanagement, conditionering en communicatie In gesprek over jullie

Nadere informatie

De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat

De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat Van Onderhouden naar Beheren vrijdag 6 juni 2008 Agenda Prestatiecontracten bij de Rijkswaterstaat Informatieverstrekking bij inschrijving Risicoverdeling

Nadere informatie

RISICOMANAGEMENTSTRATEGIE

RISICOMANAGEMENTSTRATEGIE RISICOMANAGEMENTSTRATEGIE PROGRAMMABUREAU DIJKVERBETERINGEN Versie : 1.1 Datum : 29-10-2013 Auteur : Rene van den Berg 1.0 Algemeen... 3 1.1 Doel van het document... 3 1.2 Context van het document... 3

Nadere informatie

Marktdag Rijksrederij. Jaarbeurs 26 november 2015

Marktdag Rijksrederij. Jaarbeurs 26 november 2015 Marktdag Rijksrederij Jaarbeurs Wat vertellen we vandaag? Deel 1: De keten RWS, Rijksrederij, PPO en de Markt Deel 2: Contractvormen Deel 3: Aanbestedingsproces Deel 4: TenderNed Wie zijn we? Frits Houtman

Nadere informatie