De Aanpak Organisatieklimaat: duurzamer inzetbaar door een continue dialoog!

Transcriptie

1 Bo Geboortezorg Bo college 11 oktober 2018 De Aanpak Organisatieklimaat: duurzamer inzetbaar door een continue dialoog! Anouk ten Arve & Babette Bronkhorst Marc Spoek, Manager Gezond Werken in de Zorg Stichting IZZ

2 Wat is duurzame inzetbaarheid? Hoe duurzaam inzetbaar zijn zorgmedewerkers? Hoe kunnen we dit verbeteren? De Aanpak Organisatieklimaat in 3 stappen! Wat levert het op? Resultaten en ervaringen in de praktijk 2

3 Merkfilm IZZ 3

4 Stichting IZZ De IZZ Zorgverzekering. Die is toegesneden op de kenmerkende behoefte van zorgmedewerkers. Gezond werken in de zorg. Onder meer uitvoeren onderzoek, toetsen praktijkoplossingen en inzichten delen met sociale partners en zorgorganisaties. 4

5 Wat is duurzaame inzetbaarheid?

6 Van individuele problematiek naar een collectieve aanpak Niet alleen aandacht voor verzuim, ook inzetbaarheid en preventie zijn onderwerp van gesprek, de-medicaliseren en employability Gezondheid als onderdeel van de bedrijfsvoering. Gaat verder dan het voldoen aan de Wet verbetering poortwachter en de Arbowet. Van leefstijl naar organisatie systemen Leefstijl is verantwoordelijkheid werknemer (bespreken en aanspreken) Arbeidsomstandigheden is verantwoordelijkheid werkgever = samen gedeelde verantwoordelijkheid voor optimaal gezond en veilig werken 6

7 Hoe zit het met verantwoordelijkheden? 85% vindt dat WG en WN beide verantwoordelijk zijn 54% vindt grootste verantwoordelijkheid voorkomen bij WN 80% WN neemt zelf actie om uitval te voorkomen 1% vraagt wel eens verlof aan terwijl er geen sprake is van ziekte 94% WN vindt het prettig zelf bij te dragen aan inzetbaarheid 56% WN vindt dat WG te weinig doet aan voorkomen ziekte Oplossingen: minder werkdruk en stress, meer personeel Bron: Rapport Onderzoek eigen regie werknemers, Vernet 2016

8 Duurzame Inzetbaarheid uitganspunt is balans

9 Chronische ziekten in Nederland Meest voorkomende chronische ziekten Chronische nek- en rugklachten Artrose Diabetes mellitus Astma Gehoorstoornissen Meeste ervaren ziekte last Angststoornissen Stemmingsstoornissen Nek- en rugklachten Coronaire hartziekten Suïcide (poging) 5,3 miljoen mensen met een chronische ziekte stijgt naar 7,0 mio in ,3 miljoen mensen (15-65 jr.) met een chronische ziekte 1 op de 5 van de potentiële beroepsbevolking 9

10 Start met "Huis op orde" Zorggebruik als indicator voor organisatieklimaat

11 Grote verschillen in zorggebruik tussen zorgorganisaties, ook binnen dezelfde branche Iedere driehoekje is een VVT organisatie Boven gemiddeld gebruik fysiotherapie en psychische zorg Boven gemiddeld gebruik fysiotherapie of psychische zorg Onder gemiddeld gebruik fysiotherapie en psychische zorg 11 Bron: IZZ Zorggebruik

12 Waarin scoren de groene organisaties beter? Openheid naar elkaar en het bespreekbaar houden van de arbeidsbelasting maken het mogelijk het werk voor langere tijd vol te houden. We doen het als team echt samen! 12 7

13 Hoe kunnen we dit veranderen? Onderzoek naar een beïnvloedbare factor! 8

14 Gezond en veilig organisatieklimaat

15 Een gezond en veilig organisatieklimaat bestaat uit 5 dimensies: 1. Prioriteit bij het hoger management 2. Betrokkenheid van de leidinggevende 3. Groepsnormen en gedrag in het team 4. Communicatie is open en helder 5. Participatiemogelijkheden voor medewerkers 15

16 Stelling.. De invloed van bestuur en directie is beperkt wanneer het gaat om het verbeteren van duurzame inzetbaarheid van medewerkers! 16

17

18 Stelling In de geboortezorg branche praten we al teveel met elkaar!

19 Is het een open deur? Ja! Maar wel wetenschappelijk bewezen! 8

20 Wetenschappelijke toetsing van de Aanpak Organisatieklimaat Deelnemers: 10 zorgorganisaties 235 teams 3700 zorgmedewerkers 3x Verpleging & Verzorging 1x Thuiszorg 4x Gehandicaptenzorg 1x Ziekenhuis 1x GGZ Interventieonderzoek: interventie- en controleteams binnen iedere organisatie 3 metingen: voormeting (T0), 1 e nameting direct erna (T1) en 2 e nameting 6 maanden na afloop (T2)

21 Wat levert het op? Een beter klimaat! 7 6,9 6,8 6,7 6,6 6,5 6,4 6,3 6,2 6,1 6 Gezond en veilig organisatieklimaat: totaal T0 T1 T2 Controle groep Interventie groep De Aanpak Organisatieklimaat heeft een halfjaar na afloop een significant effect op de beeldvorming in het team over: Prioriteit vanuit het hoger management (totaal effect van +8,7%) Groepsnormen en gedrag in het team (totaal effect van +5,6%) Communicatie binnen de organisatie (totaal effect van +4,7%)

22

23 Wat levert het op? Gezondere medewerkers! 4 3,9 Lichamelijke uitputting 3 2,9 Emotionele uitputting De Aanpak Organisatieklimaat heeft 6 maanden na afloop een significant 3,8 3,7 2,8 2,7 effect op de gezondheid van 3,6 3,5 2,6 2,5 zorgmedewerkers: 3,4 2,4 3,3 3,2 3,1 3 T0 T1 T2 Controle groep Interventie groep 2,3 2,2 2,1 2 T0 T1 T2 Controle groep Interventie groep Verlaging van lichamelijke uitputting (totaal effect van -11,5%) Verlaging van emotionele uitputting (totaal effect van -15,5%)

24

25 Wat levert het op? Een lager verzuim! 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Verzuim: % medewerkers per team dat verzuimd heeft (zelfgerapporteerd) T0 T1 T2 Controle groep Interventie groep De Aanpak Organisatieklimaat heeft 6 maanden na afloop een significant effect op het zelfgerapporteerde verzuim binnen teams: % medewerkers in het team dat minimaal 1x verzuimd heeft de afgelopen maand (totaal effect van -68,6%) Vooral invloed op werkgerelateerd verzuim: aandeel van het verzuim dat werkgerelateerd is neemt af, terwijl dit zonder interventie juist toeneemt (totaal effect van -34,4%)

26 26

27 Wat levert het op? Betere kwaliteit van zorg! 7 6,9 6,8 6,7 6,6 6,5 6,4 6,3 6,2 6,1 6 Kwaliteit van zorg T0 T1 T2 De Aanpak Organisatieklimaat heeft 6 maanden na afloop een significant effect op de kwaliteit van zorg binnen teams: Beoordeeld door teamleiders Kwaliteit van geleverde zorg over het algemeen (totaal effect van +11,2%) Controle groep Interventie groep

28 Let op! De effectiviteit is afhankelijk van de implementatie.. Het grootste effect is zichtbaar wanneer hoger gescoord wordt op de volgende kenmerken van het implementatieproces tijdens de uitvoering van de pilot: - Commitment van teamleider (zichtbare inzet, positieve uitlatingen) - Ruimte geven voor het maken van daadwerkelijke aanpassingen aan het werkproces 28

29 .. en van de borging Het grootste effect op langere termijn is zichtbaar wanneer hoger gescoord wordt op de borging van de Aanpak Organisatieklimaat na afloop van de pilot: - Het blijven houden van teamdialogen over gezond en veilig werken - Het blijven houden van open gesprekken met het hoger management over gezond en veilig werken 29

30 Samenvattend: De gezondheid van medewerkers is ook afhankelijk van de werkgever! Plan de dialoog en verbeter het organisatieklimaat en de duurzame inzetbaarheid van je medewerkers Gebruik het inzicht in zorggebruik als indicator voor de gezondheid van je organisatie 30

31 Meer informatie? Babette Bronkhorst Anouk ten Arve 31