Trends in arbeid. Senioren in de instroom of is het uitstroom? College 2 NIP, Eindhoven, 30 oktober Joost van Genabeek.

Transcriptie

1 Trends in arbeid Senioren in de instroom of is het uitstroom?, Eindhoven, Joost van Genabeek

2 Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt De beroepsbevolking in Nederland wordt ouder (en vrouwelijker en kleurrijker) De instroom van jongere werknemers neemt af (in verhouding tot de vervangingsvraag) De potentiële beroepsbevolking wordt kleiner (niet gelijk verdeeld over het land)

3 Groene en grijze druk van 1950 tot

4

5 Consequenties van ontwikkelingen op de arbeidsmarkt De arbeidsparticipatie moet omhoog Werkenden moeten langer doorwerken Arbeidsmarktpositie oudere werknemers moet verbeteren Werkenden moeten meer uren gaan maken (vrouwen) Arbeidsproductiviteit moet ook omhoog

6 Ontwikkeling netto arbeidsparticipatie 55 plus (CBS statline, 2008) 60% 50% 40% 30% 26% 28% 29% 31% 34% 35% 36% 38% 38% 38% 40% 43% 20% 10% 0%

7 Situatie ouderen (55-65 jaar) in 2008 CBS statline, 2009) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% mannen vrouwen werkend werkloos VUT WAO/WIA niet werkend

8 Percentage zelfstandigen onder de werkenden (CBS statline, 2009) 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 12% 13% 13% 13% 13% 13% 13%

9 Percentage zelfstandigen onder de werkenden naar leeftijd 2008 (CBS statline, 2009) 25% 20% 20% 15% 15% 15% 13% 10% 9% 5% 4% 0% totaal

10 Effecten van ontwikkelingen arbeidsmarkt Gezondheid en vitaliteit worden minder (nemen af met leeftijd) Chronisch ziekten (diabetes, COPD en astma) en leefstijlgebonden aandoeningen nemen toe (Bupa UK Health Insurance) Psychische klachten zullen onder werknemers met 5% stijgen (idem) Hartklachten stijgen met 11% (idem) Diabetes stijgt tot 2025 met 80% (van naar 1,3 miljoen; RIVM) Ziekteverzuim en arbeidsongeschikheid gaan (weer) toenemen

11 Vitaliteit van de beroepsbevolking o.b.v. NEA NEA : Vitaliteit naar leeftijd 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 12% 14% 33% 14% 15% 35% 17% 18% 30% 23% 20% 26% 25% 23% 19% 18% 18% 29% door aandoening beperkt niet-gezond én niet-vitaal gezond óf vitaal 30% 20% 10% 41% 35% 35% 31% 32% 34% gezond én vitaal 0% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar Totaal

12 Verzuim en vitaliteit beroepsbevolking o.b.v. NEA NEA : Verzuim naar vitaliteit 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 4% 13% 24% 59% 8% 18% 28% 47% 10% 21% 24% 45% 24% 25% 19% 31% Meer dan 20 werkdagen T/m 20 werkdagen T/m 5 werkdagen Geen verzuim 10% 0% gezond én vitaal gezond óf vitaal niet-gezond én nietvitaal door aandoening beperkt

13 Ziekteverzuim percentage naar leeftijdsklasse (2005) ,4 4,3 5,4 6, ,

14 Werk is veranderd

15 Net zoals de maatschappij

16 Wat verandert er aan het werk? Verdienstelijking Nieuwe technologieën Flexibilisering van arbeid Upgrading en downgrading

17 Aandeel sectoren in de werkgelegenheid o.b.v. CPB scenario transatlantic market

18 Nieuwe technologieën Virtualisering, automatisering, robotica en veiligheidstechnologie Maken mogelijk: Grotere afstand tussen persoon en risicovolle activiteiten en materialen; Veiligere arbeidsomstandigheden; Minder fysiek en meer cognitief presteren.

19 Kansen voor oudere werknemers Minder fysieke belasting van werk door: Verdienstelijking van de economie Nieuwe technologieën Ervaring van ouderen: omgang met psychische belasting Verandering van het werk: job crafting job carving Zelfstandigheid

20 Dank voor uw aandacht Wilt u meer weten? Dr. Joost van Genabeek TNO Kwaliteit van Leven - Arbeid Postbus AS Hoofddorp T joost.vangenabeek@ tno.nl Website: