ARMOEDEVRAAGSTUKKEN: VISIE EN DOELGROEPEN. Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, HvA Oranje Fonds Utrecht, 11 oktober 2018

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "ARMOEDEVRAAGSTUKKEN: VISIE EN DOELGROEPEN. Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, HvA Oranje Fonds Utrecht, 11 oktober 2018"

Norbert Koster
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 ARMOEDEVRAAGSTUKKEN: VISIE EN DOELGROEPEN Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, HvA Oranje Fonds Utrecht, 11 oktober

2 INHOUD Jullie visies op armoedevraagstuk Visies op armoede: nu en vroeger? Hoeveel nieuws is er onder de zon? Jullie doelgroepen Doelgroepen: vroeger en nu Gevolgen voor aanpak methodieken 2

3 JULLIE VISIE Maak tweetallen en vraag aan je buurman/buurvrouw: Wat is jouw visie op het armoedevraagstuk? Welke aspecten onderscheid je? 3

4 UITKOMST IDEEËNUITWISSELING VISIES 4

5 ONDERDELEN VISIE Waaraan besteed je minimaal aandacht in je visie? Aspect Keuzes Oorzaak Gevolgen Individueel, collectief, systeem, tijdgebonden, structureel, et cetera Gebrek aan materiële zaken, netwerk, ontwikkelingskansen, et cetera Analyse (relatie oorzaak gevolg) Sociologisch, economisch, psychologisch, et cetera Oplossingen Doelgroep Symptomen bestrijden, versterken persoonlijke aspecten, systeem verandering, et cetera Iedereen met bepaalde kenmerken, mensen met specifieke kenmerken, mensen in specifieke (kwetsbare) situaties, mensen 5 met bepaald gedrag, et cetera

6 VISIES OP ARMOEDE Enkele belangrijke visies: Politiek/ideologisch (neo-)liberaal Sociaal-democratisch Socialistisch Wetenschappelijk Economisch Sociologisch Sociaal-psychologisch/gedragsleer Eclectisch Gevolg van niet-rationeel handelen, geen gebruik maken van kansen, geen relatie met bestaande (machts)structuren Ongelijke verdeling van (ontwikkelings)kansen, Gevolg van tegenstelling arbeid - kapitaal Onvoldoende toegang tot schaarse hulpbronnen: marktwerking, institutionele belemmeringen, ongelijke verdeling eigendomsverhoudingen, et cetera Armoede wordt mede bepaald door ontwikkeling in en van groepen: culture of poverty gedachte, ongelijke verdeling maatschappelijke posities (elite), prestatiemaatschappij, van interactie tussen groepen mensen, et cetera Armoede gevolg van menselijk (niet-rationeel) gedrag en van gevolgen armoede op dat gedrag. Combinatie van wetenschappelijke disciplines meestal vanuit analytisch onderscheid naar relevante niveaus (macro, meso en micro) 6

7 VISIE OP ARMOEDE VROEGER 1 e Congres van het Armwezen (1854) : 1. Gebrek aan matigheid 2. Onvoorzichtigheid bij het aangaan van huwelijken 3. Gebrek aan spaarzaamheid 4. Gebrek aan werk Gedrag als oorzaak, maar heel andere oplossingen => Veenhuizen 7

8 PROJECTEN EN VISIE OP ARMOEDE Vragen die projecten/interventies zich regelmatig zouden moeten stellen: Wat is onze visie op armoede? Wat is het doel van mijn project? Hoe wil ik dat doel bereiken (methodiek, aanpak)? Op wie richt ik mij in mijn project, dus wie is mijn doelgroep? Kan ik dat doel met/voor die doelgroep bereiken via mijn project, m.a.w. richt ik mijn project wel op iets wat ik kan beïnvloeden of veranderen? Ja, hoe doe ik dat dan en waarom zou dat effectief zijn? Nee, wat ga ik dan anders doen in mijn project? 8

9 JULLIE DOELGROEP(EN) Maak tweetallen en vraag aan je buurman/buurvrouw: Wat is/zijn de doelgroep(en) van jouw project? 9

10 UITKOMST IDEEËNUITWISSELING DOELGROEPEN 10

11 DOELGROEPEN ARMOEDEBELEID GEZIEN DOOR OUDE BRIL LEEFTIJD GESLACHT ETNICITEIT HUISHOUDSAMENSTELLING INKOMSTENBRON 11

12 KENMERK = OORZAAK? Zijn geslacht, leeftijd, etniciteit, burgerlijke staat oorzaken voor armoede, schulden of werkloosheid? Zijn deze kenmerken veranderbaar of beïnvloedbaar? Alternatief is kijken op individueel niveau kijken naar: gedrag, houding, motivatie, vaardigheden en beperkingen 12

motivatie Gedrag is grotendeels onbewust, ook het onverstandige of onjuiste

13 GEDRAG STAAT DUS VOOROP Focus op gedrag impliceert geen eigen schuld, maar wel gedragsverandering Gedragsverandering vraagt aansluiting bij intrinsieke motivatie Gedrag is grotendeels onbewust, ook het onverstandige of onjuiste gedrag Bron voor motivatie is heel persoonlijk Veel niet willen is niet kunnen of niet lukken

14 WAT IS NIET WILLEN? Voorbeelden CZ & GGN: CZ-verzekerden met betalingsachterstanden: per maand Vertrouwen => > 90% van de regelingen wordt nagekomen Analyse bestanden GGN: Van de mensen in hun bestand die wel kunnen betalen, beschouwt GGN 4,3% als niet-willer. Niet-willen is vaak niet kunnen of niet lukken! 14

15 FOCUS PROJECTEN Richt je op factoren die je kunt beïnvloeden en veranderen Dus geen persoonskenmerken, maar ook niet het (economisch) systeem, de politiek, et cetera Maar wel: Gevolgen (acute nood lenigen, directe behoeften bevredigen, vervelende situaties voorkomen, ) Kennis en vaardigheden (inzicht en overzicht aanleren, basisvaardigheden leren,.) Gedrag (hulp zoeken, bestedingsgedrag beïnvloeden, werkzoekgedrag bevorderen, ) Et cetera? 15

16 WAAROP DAN DUS DE FOCUS? Verantwoordelijkheidsgevoel Volhouden Keuzes maken, prioriteren Feitelijk gedrag Vaardigheden 16

17 DIFFERENTIATIE NODIG Mensen verschillen, ook mensen met lage inkomens, schulden en zonder werk! Hun ondersteuningsbehoefte dus ook! Sommige mensen kunnen hun problemen (armoede, schulden, werkloosheid) zelf oplossen Meestal hebben mensen ondersteuning nodig om het daarna weer zelf te kunnen: helemaal uit jezelf veranderen is heel erg moeilijk Soms hebben mensen structureel hulp nodig: zonder die steun redden ze het niet Effectiviteit vraagt dus visie op doel en focus, maar ook keuzes! 17

18 DIFFERENTIATIE IS CRUCIAAL; ER IS NIET ÉÉN ANTWOORD! 18

19 VRAGEN? 19

Vergelijkbare documenten

EVERY PICTURE TELLS A STORY

EVERY PICTURE TELLS A STORY Armoede: een gedifferentieerd verschijnsel Roeland van Geuns Low budget, High Service 4 oktober 2014 1 INHOUD ARMOEDE: ACTUEEL, MAAR WAT IS HET? RELEVANTIE VAN GEDRAG OUDE EN