Scenario s en samenwerkingsvormen curriculum herontwerp:

Transcriptie

1 Overlegorgaan van HBO-scholen met een accountancy-opleiding Scenario s en samenwerkingsvormen curriculum herontwerp: Inleiding: Ter voorbereiding op de tweedaagse van hat AC-Scholenoverleg van 9 en 10 maart 2015 zijn in deze notitie een aantal scenario s uitgewerkt voor de herinrichting van het HBOAC-onderwijs. Aanleiding voor deze bespiegelingen vormt de fundamentele herijking van de CEA eindtermen waaraan op dit moment vorm en inhoud wordt gegeven. Na vermelding van de brondocumenten die ten grondslag liggen aan deze notitie worden de volgende scenario s uitgewerkt met daarbij een eerste verkenning van de voor- en de nadelen per uitgewerkt scenario: Voor de bachelor-fase: Variant A: Common Body of Knowledge afronden in bachelor-fase Variant B: Optimaliseren vrije ruimte in bachelor-fase per hogeschool Variant C: Landelijke profilering AC-opleidingen (deels op vrijwillige basis). Voor de post HBO fase: Post HBO / Master Variant I: Common body in de bachelor-fase Post HBO / Master Variant II: Theoretische variant met optimale vrije ruimte in de bachelor-fase Post HBO / Master Variant III: Landelijke profilering bachelor AC-opleiding met ondersteuning praktijkopleiding Aan het eind van deze notitie wordt een korte bespiegeling gegeven van de mogelijke en wenselijke samenwerkingsvormen, gericht op onderwijsontwikkeling per fase van de accountantsopleiding. Hieromtrent is in mei 2014 reeds een notitie verschenen waarnaar wordt verwezen. Ik hoop en verwacht dat deze notitie een goede basis zal vormen voor de discussie in ACS verband over de gewenste structuur van de opleiding en de invulling van het samenwerkingsverband daarbij in de nabije toekomst. Schokkerhaven, 17 februari Bert van Asselt. Voorzitter AC-Scholenoverleg

2 Bijlagen gebruikt als achtergronddocumentatie: Als basis voor deze notitie is gebruik gemaakt van de volgende brondocumenten die (in digitale vorm) als bijlage zijn bijgevoegd: Bijlage 1: Rapport Dassen (Adviescommissie Herziening Eindtermen) Bijlage 2: Vakbekwaamheid verzekerd (Visiedocument NBA / CEA) Bijlage 3: Theorie en praktijk verweven (NBA commissie) Bijlage 4: ACS Startnotitie Implementatie Eindtermen 2015 Bijlage 5: Richting de nieuwe contouren (ACS mei 2014) Bijlage 6: Enquête ACS juni 2014 Samenvatting resultaten uit de Enquête ACS juni 2014: In juni 2014 is een enquête gehouden onder de deelnemers aan het AC-Scholenoverleg (bijlage 6). Deze enquête leidde samengevat tot de volgende resultaten die als input zijn gebruikt voor de scenario s in deze notitie 87.5% van de uitgebrachte stemmen (92% leden) is voor uitbreiding post HBO naar 60 EC 87.5% van de uitgebrachte stemmen (92% leden) is voor een ongedeelde bachelor. o 71% wil in de bachelor de common body of knowledge afsluiten o 29% wil de common body deels afsluiten Verwachte aanbod opleidingen: o 16 x bachelor AC (unaniem) 85% van de scholen wil samen ontwikkelen o 11 x post bachelor oriëntatie Accountancy (73% van aanbieders wil samen ontwikkelen) o 2 x Master oriëntatie Accountancy (100% aanbieders wil samen ontwikkelen) o 3 x Master oriëntatie Assurance (100% aanbieders wil samen ontwikkelen) 80% van de uitgebrachte stemmen (83% van de leden) kiest voor samenwerking 94% van de uitgebrachte stemmen (92% leden) is voor handhaven landelijke examens.

3 Mogelijke opleidingsstructuren Variant A: Common Body of Knowledge afronden in bachelor-fase Common Body of knowledge (163 EC volgens Dassen) in bachelor fase Oriëntatie Audit en MKB Advies (38 EC volgens Dassen) in post Bachelor fase Common Body Dassen vs. Huidige Bachelor Common Bachelor Verschil Body Dassen Audit en Assurance Accounting info. systems Financial Accounting Finance Management Accounting Economie Recht Belastingrecht Boekhouden Statistiek Maatschappelijk rol Acc ICT Corporate Governance 6 0 / (+2) Totaal / /-30 Voordelen: Duidelijk herkenbare afbakening als basis voor beide oriëntaties. Duidelijke profilering HBO-AC ten opzichte van HBO-BE Nadelen: Beperkte mogelijkheden voor eigen profilering van de HBO opleidingen.

4 Vervolgopleidingen tot RA honoreren niet alle op het HBO behaalde eindtermen. Fundamenteel minder belastingrecht en boekhouden Meer nadruk op Assurance in de Bachelor fase Ontwikkelen van een groot aantal nieuwe vakken (+ 30 EC), waarschijnlijk buiten het kennisveld van het huidige docententeam. Variant B: Optimaliseren vrije ruimte in bachelor-fase per hogeschool CEA eindtermen in de bachelorfase handhaven voor zover ze terug komen in de common body van de nieuwe eindtermen. (141 EC) OAT handhaven als landelijk examen voor afsluiting Bachelor AC Oriëntatie Audit en MKB Advies voor 60 EC in post Bachelor / Master fase. 19 (17) EC ruimte die vrijkomt door vervallen eindtermen komt beschikbaar als vrije ruimte per hogeschool. Common Body Dassen vs. Huidige Bachelor Common Huidige Voorstel Wijziging Body Dassen Bachelor Audit en Assurance Accounting info. systems (zie ICT) Financial Accounting Finance Management Accounting Economie Recht Belastingrecht Boekhouden Statistiek Maatschappelijk rol Acc ICT (Zie AiS) Corporate Governance 6 0 / 4 0 / 6 0 / +2 Totaal /(164) 141 /(147) -30 / + 11 (-30 / + 13) Voordelen: Beperkte omvang van nieuw te ontwikkelen modules op bachelor niveau.

5 Meer vrije ruimte in bachelorfase voor eigen profilering dan wel verdergaande integratie met verwante opleidingen als de BE opleiding. OAT kan in haar huidige vorm nagenoeg gehandhaafd blijven. De student maakt in de bachelorfase kennis met de vakgebieden rondom houding en gedrag. Verdere verdieping van de eindtermen betreffende houding en gedrag vindt plaats wanneer de student in de praktijk werkzaam is. Nadelen: Grotere druk van de eindtermen in de post bachelor fase. (tot 60 EC) Kleiner draagvlak voor bekostiging onderwijsontwikkeling nieuwe vakgebieden. Variant C: Landelijke profilering AC opleidingen (deels op vrijwillige basis). CEA eindtermen in de bachelorfase handhaven voor zover ze terug komen in de nieuwe eindtermen. (141 EC) Oriëntatie Audit en MKB Advies voor 60 EC in post Bachelor / Master fase. Landelijk afspraken maken over (een deel van) de invulling van de ruimte die vrijkomt door vervallen eindtermen. (Met name Boekhouden en Belastingrecht.) Common Body Dassen vs. Huidige Bachelor Common Body Dassen Huidige Bachelor Voorstel eindtermen ACS profilering Wijziging Audit en Assurance Accounting info. systems (zie ICT) Financial Accounting Finance Management Accounting Economie Recht Belastingrecht Boekhouden Statistiek Maatschappelijk rol Acc ICT Corporate Governance 6 0 / 4 0 / 6 0 / (+2) Totaal (164) 141 (147) / +11 (-14 / + 13) Voordelen: Duidelijke profilering van HBO Bachelor richting MKB door vrijwillig handhaven van studielast voor Boekhouden en Belastingrecht.

6 Beperkte omvang van nieuw te ontwikkelen modules. Niet of nauwelijks toename van vrije ruimte in bachelorfase voor eigen profilering dan wel verdergaande integratie met verwante opleidingen als de BE opleiding. OAT kan grotendeels gehandhaafd blijven in haar huidige vorm. Nadelen: Grotere druk van de eindtermen in de post bachelor fase. (tot 58 EC) Smaller draagvlak voor bekostiging onderwijsontwikkeling. Vrijwillige afspraken (met name op gebied van boekhouden en belastingrecht) hebben minder geldingskracht (intern en extern) dan eindtermen die worden geborgd door de CEA Scenario s voor de post HBO opleidingen Post HBO / Master Variant I: Common body in de bachelor-fase Common body volledig in de bachelor fase. Post Bachelor / Master omvat 38 EC eindtermen en 22 EC vrije ruimte. Vrije ruimte kan worden benut voor (pilot) ondersteuning praktijkopleiding Common Body geheel in bachelorfase (Variant A) Common Oriëntatie Huidige Wijziging Body Dassen Audit en MKB advies Post HBO Audit en Assurance Accounting info. systems Financial Accounting Finance Management Accounting Economie Recht Belastingrecht Boekhouden Statistiek Maatschappelijk rol Acc ICT Corporate Governance / 4 0 (-4) Totaal (34) ( ) Voordelen: (zie ook variant A bachelor fase)

7 Nominale studieduur van 38 EC post HBO fase is vergelijkbaar met huidige studieduur. Spreiding van onderwijsontwikkeling tussen bachelor en post HBO fase. Vrije ruimte kan worden benut voor ondersteuning praktijkopleiding. Nadelen: (zie ook variant A bachelor fase) Aansluiting tussen theorie en praktijk is voor wat betreft de streams en de meer gedragsgerichte vakken niet optimaal. Ingrijpende wijziging in bachelor-fase leidt tot complexe en tijdrovende implementatie en overgangsregelingen. Post HBO / Master Variant II: Theoretische variant met optimale vrije ruimte in de bachelor-fase Optimale vrije ruimte in Bachelorfase (Variant B) Eindtermen Bachelor Voorstel Huidige Wijziging Dassen Variant B Post HBO Post HBO Audit en Assurance Accounting info. systems Financial Accounting Finance Management Accounting Economie Recht Belastingrecht Boekhouden Statistiek Maatschappelijk rol Acc ICT Corporate Governance 6 0 (6) 6 / 0 0 / 4 +6 / (-4) Totaal (147) 60 (54) 30 (34) -18 / +48 (-22 / + 42) Voordelen: (zie ook variant B bachelor fase) Grootste deel van de onderwijsvernieuwing vindt plaats in de post bachelorfase. Implementatie en overgangsregelingen zijn op relatief korte termijn te implementeren.

8 Betere aansluiting mogelijk tussen theorie en praktijk voor de gedragsgerichte vakken en de adviesfunctie van de MKB accountant. Nadelen: (zie ook variant B bachelor fase) Kosten van de onderwijsontwikkeling drukken eenzijdig op de post bachelorfase Geen vrije ruimte voor ondersteuning praktijkopleiding. Pilot s op dat terrein zullen 1 op 1 moeten aansluiten op de nieuwe eindtermen. Post HBO / Master Variant III: Landelijke profilering bachelor AC opleiding met ondersteuning praktijkopleiding Landelijke profilering in Bachelorfase (Variant C) Eindtermen Bachelor Voorstel Huidige Wijziging Dassen Variant C Post HBO Post HBO Audit en Assurance Accounting info. systems Financial Accounting Finance Management Accounting Economie Recht Belastingrecht Boekhouden Statistiek Maatschappelijk rol Acc ICT Corporate Governance 6 0 (6) 6 / 0 0 / 4 +6 / (-4) Totaal ( ) 60-4 (54-4) 30 (34) -18 / +44 (-22 / + 38) Voordelen: (zie ook variant C bachelor-fase) Grootste deel van de onderwijsvernieuwing vindt plaats in de post bachelor-fase. Implementatie en overgangsregelingen zijn op relatief korte termijn te implementeren.

9 Betere aansluiting mogelijk tussen theorie en praktijk voor de gedragsgerichte vakken en de adviesfunctie van de MKB accountant. Meer vrije ruimte beschikbaar voor praktijkgerichte pilots ter ondersteuning van de praktijkopleiding waardoor een deel van de eindtermen gerealiseerd kan worden. Integratie van theorie en praktijkopleiding kan de nominale studieduur van het theoretisch deel verkorten Nadelen: (zie ook variant B bachelor-fase) Kosten van de onderwijsontwikkeling drukken eenzijdig op de post bachelor-fase Voor de ontwikkeling en uitvoering van pilots inzake integratie theorie en praktijkopleiding is een kritische massa en vergaande samenwerking tussen de opleidingen noodzakelijk Samenwerkingsvormen gericht op onderwijsontwikkeling per fase van de accountantsopleiding: (Zie ook notitie richting de nieuwe contouren) Mogelijke samenwerkingsvromen binnen ACS verband: 1. Onderwijsontwikkeling in Bachelor-fase: o Initiëren en organiseren. o Afzonderlijke begroting en bekostiging vanuit leden ACS. o Inbreng van mensen en / of middelen op basis van projectbegroting. o Vaste bijdrage per lid en opslag op OAT bijdrage 2. Onderwijsontwikkeling post bachelor-fase: o Initiëren en organiseren. o Afzonderlijke begroting en bekostiging vanuit aangewezen opleidingen. o Inbreng van mensen en / of middelen op basis van projectbegroting. o Vaste bijdrage per aangewezen hogeschool en opslag tarief landelijke examens. 3. Onderwijsontwikkeling integratie theorie- en praktijkopleiding o Faciliteren vanuit ACS door participatie van 1 bestuurslid als lid van projectgroep. o Aansturing en bekostiging projecten door participanten die een pilot willen opzetten. o Transparante afspraken over kwantitatieve en kwalitatieve bijdrage participatie voor deelnemers en toelating nieuwe toetreders. 4. Bestuurlijk faciliteren Mastertrajecten o Faciliteren vanuit ACS door participatie van 1 bestuurslid als lid van projectgroep. o Ontwikkelen voor rekening participanten.