Toelichting BenW-adviesnota

Transcriptie

1 Onderwerp: Toelichting BenW-adviesnota Afdeling/team: Milieu BenW - Afvalsorteeranalyse 2018 Afdelingshoofd: Lommerse, H.C.J. Auteur: Gommans-Janssen, M.W.G. Datum vergadering: 09 juli Aanleiding Op 3 mei 2018 heeft er een afvalsorteeranalyse plaatsgevonden van de samenstelling van het huishoudelijke restafval afkomstig uit de gemeente Beesel. De uitgevoerde afvalsorteeranalyse geeft een indicatie van de samenstelling van het ingezamelde fijn huishoudelijke restafval. 2. Uitgangssituatie en doelstelling Adviesbureau 'De Afval Spiegel' uit Tilburg voert jaarlijks deze afvalsorteeranalyse uit. Dit vloeit voort uit de Europese aanbesteding van de huisvuilinzameling. In deze aanbesteding is opgenomen dat de inzamelaar (i.c. Suez) gedurende de contractperiode zorg zal dragen voor het jaarlijks uitvoeren van een sorteeranalyse. Doel van deze analyse is het inzichtelijk maken van de samenstelling van het ingezamelde huishoudelijke restafval en indien nodig het beleid bijstellen. 3. Rol gemeente en visie en strategie participatie De gemeente Beesel heeft bij de Europese aanbesteding van de huisvuilinzameling mede het initiatief genomen om in het bestek de vereiste van een jaarlijkse sorteeranalyse op te nemen. Dit maakt de gemeente participant. In de uitvoeringsfase speelt de gemeente Beesel de rol van facilitator. Initiatief en uitvoering van de sorteeranalyse ligt bij de inzamelaar (Suez) in samenwerking met 'De Afval Spiegel'. 4. Toelichting Hierbij bieden wij uw college in bijlage 1 de resultaten van de jaarlijkse afvalsorteeranalyse ter kennisname aan. Afvalsorteeranalyse Op 3 mei 2018 is een representatief deel van het ingezamelde fijn huishoudelijk restafval uit de gemeente Beesel gesorteerd. De uitvoering van deze afvalsorteeranalyse en de te sorteren afvalstromen voldoen daarbij aan een landelijk hiervoor opgezet protocol. Wat is het referentiekader voor de sorteerproef? Als basis en referentiekader voor de indicatieve waarderingen gebruikt 'De Afval Spiegel' de eigen databank van gemeenten waarvoor zij sorteeranalyses uitvoert. De gemeenten zijn hierbij in twee types verdeeld: bebouwde kom/buitengebied en verstedelijkte laagbouw. De gemeente Beesel valt onder het Verseon kenmerk: 1

2 eerste type. Welke waarderingen zijn er mogelijk en hoe scoort de gemeente Beesel op deze waarderingen? Het restafval uit de proef is onderverdeeld in 13 afvalcomponenten. Ieder component is gewogen en vervolgens afgezet tegen het totaalgewicht (circa 750 kg) van de getrokken proef. De waarderingen variëren van 'weinig' tot 'veel'. Waarbij 'weinig' een positieve waardering is en 'veel' een negatieve. Met navenante gradaties ertussenin. Vijf componenten scoorden de waardering weinig, drie componente scoorden de waardering weinig tot normaal en één de waardering normaal. Dit behoeft verder geen toelichting. De score is immers positief. Waarbij we onderstaand echter wel een toelichting geven op de GFT-score. Eén component scoorde 'normaal tot veel', nl. het overige afval. Drie componenten scoorden de waardering 'veel', nl. hygiënisch papier, drankkartons en textiel. (Subanalyse) GFT Allereerst zien we dat de hoeveelheid GFT ten opzichte van 2017 met bijna 10% gedaald is. Dat is positief. Dit zorgt ervoor dat deze afvalstroom de waardering 'normaal' krijgt. Het is landelijk 'normaal' dat zich in het restafval nog bijna 40% GFT bevindt. Een substantieel aandeel van de totale hoeveelheid restafval is nog steeds GFT; van de in totaal 778 kg afval maar liefst 305,5 kg. Afgezet tegen de door uw college per 1 januari jl. ingevoerde maatregelen om te komen tot minder GFT in het restafval, is het aandeel GFT toch nog hoog. We hebben van 2010 t/m 2018 een subanalyse laten uitvoeren van het GFT-afval in het restafval. Het GFT-afval is gesplitst in tuinafval en groente- en fruitafval. Hieruit blijkt dat de hoeveelheid tuinafval afgenomen is met 0,4% ten opzichte van vorig jaar en de hoeveelheid groente- en fruitafval met 9,5% ten opzichte van vorig jaar. Wellicht hebben de gratis verstrekte aanrechtbakjes een aandeel hierin. Subanalyse Kunststoffen Ook voor het component kunststoffen heeft een subanalyse plaatsgevonden. Het totaalaandeel in 2018 was 9,2%. Van de 9,2% aan kunststoffen in het restafval, bestond 4,5% uit verpakkingsmateriaal en 4,7% was overig kunststof. We zien een neergaande lijn in de hoeveelheid aangetroffen kunststoffen. Met name valt op dat het aantal kunststof verpakkingen afneemt. Dat is een goede zaak. Het zijn immers de kunststof verpakkingen die we apart inzamelen in de ondergrondse containers en waarvoor de gemeente een inzamelvergoeding ontvangt. Het aandeel overige kunststoffen is gestegen, we weten niet of dit de harde kunstoffen zijn die we op het milieupark inzamelen, of andere kunststoffen zoals folies. Scores 'normaal tot veel' en 'veel' De categorie 'overige afval' scoorde 'normaal tot veel', ruim 13%. Het bestond uit dakleer, een kussen, kattengrid, tapijt, een fietszadel en cosmetica. Afvalstromen die we niet apart inzamelen en inderdaad in het fijn restafval thuishoren. Hygiënisch papier scoorde net als vorig jaar 'veel'. Het hygiënisch papier bestond voor 4,5% uit luiers. Dit is opvallend, aangezien we luiers sinds januari jl. gratis apart inzamelen. De overige 11,8% was 'overig hygiënisch papier', dit kan bijvoorbeeld badkamerafval zijn. De enige mogelijkheid voor burgers zich hiervan te ontdoen is via dit fijn huishoudelijk restafval. Opvallend was de voor dit jaar hoge score voor drankkartons (2%) en textiel (6,9%) omdat we deze stromen al sinds lange tijd apart inzamelen. Aangezien we de drankkartons uit het restafval laten nascheiden, is dit nog niet zo alarmerend. Voor wat betreft textiel is dit een ander verhaal. Dit is de hoogste score sinds we zijn gestart met de sorteeranalyses in Benchmark In bijlage 2 treft uw college de benchmark aan waarin de sorteerresultaten van de gemeenten Beesel, Bergen, Gennep, Horst aan de Maas en Venray worden vergeleken in de periode 2015 t/m Let Verseon kenmerk: 2

3 wel, de in de benchmark vertegenwoordigde gemeenten zijn niet allemaal gelijk voor wat betreft de stedelijkheidsklasse. Een 1-op-1-vergelijking is daarom feitelijk niet mogelijk. Waarom dan toch de benchmark? Dit op voorstel van het adviesbureau dat de resultaten uit de sorteeranalyses namens Suez verwerkt. Zij beschikken over cijfermateriaal uit de sorteeranalyses dat teruggaat tot Ofschoon een 1-op-1-vergelijking niet mogelijk is, kan het toch interessant zijn te bekijken en te vergelijken. De deelnemende gemeenten blijven gedurende de looptijd van het contract gelijk. De resultaten zet men af tegen het landelijk gemiddelde in 2017 (resultaten 2018 zijn nog niet beschikbaar). Voor wat betreft de belangrijkse afvalstromen GFT, papier, glas, textiel en kunststoffen komt naar voren dat: - het aandeel GFT in Beesel is gezakt en daarmee scoren we een tweede plaats in de benchmark. We scoren nipt onder het landelijk gemiddelde; - het aandeel papier in de gemeente Beesel in 2018 opnieuw gestegen is ten opzichte van voorgaande jaren. Dit blijkt echter ook bij de andere gemeenten het geval te zijn. Ook hier scoren we in de benchmark een tweede plaats. Structureel ligt het aandeel papier onder het landelijk gemiddelde; - het aandeel glas in 2018 in Beesel, Venray en Gennep het hoogst is. Structureel ligt het aandeel glas onder het landelijk gemiddelde; - het aandeel textiel in Beesel samen met Horst aan de Maas en Bergen het hoogst is en boven het landelijk gemiddelde ligt; - het aandeel kunststoffen in Beesel lager is dan in Horst aan de Maas en Venray, maar hoger dan in Gennep en Bergen (waar het aan huis wordt ingezameld). Conclusie Wanneer we de afvalsorteeranalyses van de jaren 2008 t/m 2018 bekijken, zien we over het algemeen geen trends in negatieve zin. Uitzondering hierop vormen de toename van papier en textiel in het restafval. En de toch nog hoge score aan GFT in het restafval ondanks genomen maatregelen. De overige scores variëren van jaar tot jaar in positieve en negatieve zin en zien we daarom als toevalstreffers. Op dit moment nemen we deel aan de landelijke Benchmark Huishoudelijk Afval met als peiljaar Het nu voorhanden zijnde voorlopige rapport laat zien dat we voor wat betreft kernprestaties (hoeveelheid restafval per inwoner per jaar en afvalbeheerkosten) gemiddeld scoren. De resultaten over de eerste helft van 2018 zijn hierin dus niet meegenomen. Dit zal blijken in 2019 wanneer we opnieuw deelnemen aan de landelijke Benchmark Huishoudelijk Afval om zo te beoordelen hoe we landelijk staan ná invoering van maatregelen om het aandeel GFT in het restafval te beperken. Wat gaan we doen met de resultaten? De sorteerproef wordt jaarlijks getrokken in een afgebakend gebied van Offenbeek dat representatief behoort te zijn voor de rest van de gemeente. De resultaten 2018 kunnen we daardoor afzetten tegen de vorige 10 jaar en zo constateren of er trends of aandachtspunten zijn. Voor dit jaar zijn de aandachtspunten de stromen GFT, papier en textiel. Vooralsnog nemen we hierop geen actie in de vorm van communicatie o.i.d. Wat we wel gaan doen is een aanvullende eenmalige sorteerproef in de kernen Beesel en Reuver eind augustus Alleen zo weten we zeker of de jaarlijkse sorteerproef in Offenbeek inderdaad representatief is voor de gehele gemeente of dat er opvallende verschillende zijn per kern en hebben we in 2018 een gemeentebrede 0-meting voor wat betreft de samenstelling van het restafval. Blijken er bijvoorbeeld grote afwijkingen per kern te zijn, dan kunnen we op kernniveau maatregelen treffen via bijvoorbeeld via gerichte voorlichting. De resultaten van de sorteerproef kern Beesel en Reuver kunnen we vergelijken met de nu voorliggende sorteeranalyse. In het derde kwartaal van 2018 brengen we uw college op de hoogte van de resultaten van deze aanvullende sorteerproef en brengen we advies uit over eventueel te nemen maatregelen. Verseon kenmerk: 3

4 5. Visie Blij in Beesel Fijn wonen: afvalscheiding levert een positieve bijdrage aan een duurzame woonomgeving. 6. Integrale afstemming Er heeft afstemming plaatsgevonden met de financieel consulent. a. Communicatief (denk aan: Gemeente Info, pers, website, klantenbalie en Apropos) Op dit moment niet van toepassing. Wanneer de resultaten van de sorteeranalyes van de kernen Beesel en Reuver bekend zijn, communiceren we bevindingen, tips etc. via de geëigende kanalen zoals Gemeente Info en sociale media. b. Financieel De kosten voor de sorteeranalyses kernen Beesel en Reuver bedragen ex BTW. Deze kosten rapporteren we in de 2e marap 2018 en brengen we ten laste van de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing. c. Juridisch d. Collegeprogramma e. Risico s 7. Toegankelijkheid Verseon kenmerk: 4

5 8. Duurzaamheid Afvalscheiding levert een positieve bijdrage aan een duurzame woonomgeving. 9. Voorstel / advies Wij verzoeken uw college kennis te nemen van de resultaten van de Afvalsorteeranalyse en Benchmark Verseon kenmerk: 5