WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis."

Transcriptie

1 WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis 29 oktober 2015

2 Agenda Welke pensioenstelsels zijn er? Wat is de houdbaarheid van het huidige stelsel? Wat zijn alternatieven? 2

3 PENSIOENSTELSEL

4 Defined Benefit vs Defined Contribution Defined Benefit Defined Contribution $ pensioen $ pensioen Defined pension Uitkering is zeker Variabele premie Premie is onzeker Eindloon DB Middelloon DB Hybride (bijv. CDC) Defined contribution Uitkering is onzeker Variabel pensioen Premie inleg ligt vast DC met garanties Individueel DC

5 Defined Benefit: Eindloon Backservice Ouderdomspensioen Opbouwjaren Pensioendatum 5

6 Defined Benefit : Middelloon Ouderdomspensioen Opbouwjaren Pensioendatum 6

7 Individueel Defined Contribution Wat te doen met spaarpot op 65 jaar? spaarpot Gegarandeerd pensioen aankopen Gegarandeerd pensioen aankopen 65 jaar 7

8 Collective Defined Contribution Input: Vaste premie, Bijvoorbeeld % van loonsom. Output: In principe middelloonrecht, eventueel wordt dit verhoogd met indexatie en (indien er ruimte is) buffers/toeslagfonds. Premie niet toereikend? Aanpassing opbouw van dat jaar. Premie overschot? Ruimte voor indexatie in dat jaar en/of sparen voor indexatie in komende jaren in bv. toeslagfonds en/of inhaalindexatie. 8

9 HOUDBAARHEID HUIDIGE PENSIOENSTELSEL WAT IS HET PROBLEEM?

10 Er zijn TWEE grote problemen GESTEGEN LEVENSVERWACHTING DALENDE RENDEMENTEN 10

11 Levensverwachting Hogere levensverwachting op Aruba (2010) Female: 82,2 Male: 76,4 Bron: CBS Curacao, November

12 Kosten langer leven? Veel pensioenfondsen in de regio hanteren een Nederlandse overlevingstafel zonder trend voor langleven Indien pensioenfondsen in de regio overstappen naar de huidige Nederlandse prognosetafels zal de dekkingsgraad circa 10% - 15% dalen 12

13 Benodigd rendement Welk rendement is nodig? Minimaal: 4% om de pensioenen te garanderen Indexatie: bijvoorbeeld 2% indexatie = 2% rendement Benodigde rendement = 4% (rekenrente) + 2% (indexatie) = 6% Maar wordt deze 4% of 6% gehaald!? 13

14 Daling rendementen Vereiste dat 60% lokaal belegd wordt Veel belegd in overheidsobligaties Grote daling rentes op overheidsobligaties Grafiek: Rentes van overheidsobligaties Ned Ant. (tot 10/10/10), CUR en SXM na 10/10/10 14

15 Bij rendementen lager dan 4% Zal er niet worden geïndexeerd Rekenrente zal omlaag moeten om dit stelsel houdbaar te laten zijn: Grote kostenstijging als rekenrente wordt aangepast rekenrente daling van 4% naar 3% doet kosten ca. 25% stijgingen Als rekenrente niet wordt aangepast doorschuiven probleem naar toekomstige generaties omdat meer geld wordt uitgekeerd dan op basis van het werkelijke rendement van uit mag worden gegaan er wordt ingeteerd 15

16 Zwaktes huidige (gangbare) DB-regelingen Stijging levensverwachting doet kosten pensioenregeling stijgen Geen koopkrachtsbestendig pensioen: Door te lage rendementen kan niet worden geïndexeerd Vertrouwen zal dalen door achterblijven indexatie Pro-cyclische economische effecten Bij neergaande economie dalen rendementen. Als rendementen te laag worden zal premie moeten worden verhoogd Bij stijgende economie stijgen rendementen en kan premie worden verlaagd. 16

17 DISCUSSIE OM TE KOMEN TOT EEN NIEUW PENSIOENSTELSEL?

18 Stelling: DB-regelingen er is geen probleem De huidige DB-regelingen zijn prima. Er zijn geen wijzigingen nodig. Steek uw groene kaart op als u het hier mee eens bent Steek uw oranje kaart op als u het (nog) niet weet/twijfelt Steek uw rode kaart op als u het hier NIET mee eens bent 18

19 Stelling: oplossing DB Als bij een DB-regeling de pensioenleeftijd wordt gekoppeld aan de levensverwachting is het probleem van stijgende kosten opgelost! (als levensverwachting hoger wordt gaat je pensioen later uitgekeerd worden) Steek uw groene kaart op als u het hier mee eens bent Steek uw rode kaart op als u het hier NIET mee eens bent 19

20 Probleem van stijgende levensverwachting 65 jaar 80 jaar 20

21 Eenvoudige oplossing DB? Uitkering koppelen aan levensverwachting lost slechts een deel van het probleem op Wat doen we met tegenvallende rendementen waardoor: De rekenrente verlaagd zou moeten worden Er geen indexatie is? 21

22 Stelling: DB onhoudbaar Een pensioenregeling afspreken waarbij geen duidelijke afspraken zijn gemaakt over de kostenstijging is onhoudbaar Steek uw groene kaart op als u het hier mee eens bent Steek uw rode kaart op als u het hier NIET mee eens bent 22

23 Stelling: zekerheid Liever een laag gegarandeerd pensioen dan een onzeker hoog pensioen. Steek uw groene kaart op als u het hier mee eens bent Steek uw rode kaart op als u het hier NIET mee eens bent

24 Wat is zekerheid? Een gegarandeerd pensioen kan ook leiden tot een gegarandeerd LAAG pensioen Op welk moment geef je zekerheid? Zekerheid vanaf datum in dienst (op jonge leeftijd) of zekerheid op pensioendatum? - Zekerheid op jonge leeftijd grote onzekerheid over (toekomstige) kosten - Zekerheid op pensioendatum onzekerheid over (toekomstige) kosten wordt verlaagd Zekerheid wat betreft slechts de hoogte van het pensioen of ook zekerheid wat betreft de duur (levenslang vanaf 65 jaar)? - Zekerheid koppelen aan uitkeringsduur beperkt de (kosten) risico s 24

25 Stelling: DC Op termijn is een DC-regeling (IDC of CDC) onontkoombaar Steek uw groene kaart op als u het hier mee eens bent Steek uw rode kaart op als u het hier NIET mee eens bent

26 Richting DC? Kenmerkend van CDC is dat risico s gedeeld kunnen worden Er moet een goede balans zijn tussen risico s en keuzevrijheden, bij IDC zijn de risico s bij zelf beleggen hoog en bij een garantieregeling (3%) is het rendement juist te laag Let op bij beleggen: pensioen wordt zeer volatiel wat als jouw generatie net pech heeft? Oplossing gezamenlijk beleggen waarbij deel van de rendementen in een gezamenlijke buffer komen? 26

27 Vraag: DB, DC of CDC Welke van de drie genoemde stelsels is volgens u over 20 jaar gangbaar in de Dutch Caribbean? Steek uw groene kaart op bij DB Steek uw oranje kaart op bij (I)DC Steek uw rode kaart op bij CDC 27

28 Samengevat: ter overweging Inzicht in (toekomstige) kosten is cruciaal Bij onbeheersbaar worden van de kosten is ingrijpen noodzakelijk Garanties zijn duur en onbeheersbaar Deelnemers vinden garanties belangrijk Wees eerlijk over garanties Welke vorm van garanties is wenselijk? Welke mate van solidariteit is gewenst? Goede en heldere communicatie is essentieel! Aanpassen DB is (op termijn) onvermijdbaar: Opbouw verlagen? Pensioenleeftijd verder verhogen? Of toch een vorm van DC (IDC-CDC)? 28

29 Blijf nadenken en neem tijdig maatregelen 29

30 Contact Stacey Rene Directeur Montae Caribbean Hans Kennis Senior Partner Montae 30

31 Montae Caribbean Schout bij Nacht Doormanweg 40 Willemstad Curaçao

32

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

De opmars van (C)DC een onomkeerbare trend?

De opmars van (C)DC een onomkeerbare trend? De opmars van (C) een onomkeerbare trend? Kennissessie Pensioenfederatie Jaarcongres 2017 René van de Kieft (MN) en Roel Beetsma (MN leerstoel UvA) Mei 2017 Agenda 1. Inleiding 2. DB vs. Kennissessie DB

Nadere informatie

PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het...

PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... Venlo, 29 februari 2012 Pensioen diverse actualiteiten 1. Wat houdt pensioenakkoord voor AOW in 2. Gevolgen voor pensioen 3. Hoe werkt uitstellen pensioendatum 4.

Nadere informatie

NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019

NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019 NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 1 5 juni 2019 Agenda Pensioendashboard Nieuw pensioenstelsel Pensioenpetitie Nieuw Pensioenstelsel

Nadere informatie

Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren

Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM Senioren Toetsingscriteria Debatmanifestatie Volgens welke criteria toetsen seniorenorganisaties een nieuw pensioenstelsel? 1. Ambitie 2. Solidariteit en collectiviteit

Nadere informatie

Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten

Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten artikel Inleiding Reeds geruime tijd wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.

Nadere informatie

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie

Nadere informatie

BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn. 20 juni 2016

BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn. 20 juni 2016 BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn 20 juni 2016 Welke onderwerpen komen aan bod? Introductie: Waar passen DC en CDC-regeling in een

Nadere informatie

ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015

ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015 Vrouw en Pensioen anno 2015 e.v. Balans tussen werk, zorg en invloed ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015 Mr. Caroline Jones Groeneweg RB Even voorstellen 3 pijlers Nederlands pensioenstelsel 3.Privé 2.De werkgever

Nadere informatie

Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014

Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Wat doet het ftk? Wat zit er in de pot? Wat is er beloofd? Generatiebalans FTK = beheersingssysteem Indicator Nominale dekkingsgraad

Nadere informatie

26 september Pensioenen in Hans Kennis

26 september Pensioenen in Hans Kennis 26 september 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R S P E L L I N G Hans Kennis Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in 2020?

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst. Amsterdam, 20 juni 2013

Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst. Amsterdam, 20 juni 2013 Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst Amsterdam, 20 juni 2013 Het Pensioenlandschap in vogelvlucht Algemene ontwikkelingen: wederkerige intergenerationele solidariteit wordt eenzijdig

Nadere informatie

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Programma Wrap up proces tot op heden Achtergronden Proces Nieuwe regeling 2015 Impact van Pensioenregeling Vervolg traject Vragen en antwoorden 2 Wrap up: Achtergronden

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012 De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader

Nadere informatie

Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie

Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie Inhoudsopgave Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie van Delta Lloyd Waarom Collectief Defined Contribution? 5 Wat is het? 5 De kracht van

Nadere informatie

Pensioenkeuzes in de beschikbare premieregeling (DC-regeling)

Pensioenkeuzes in de beschikbare premieregeling (DC-regeling) Pensioenkeuzes in de beschikbare premieregeling (DC-regeling) Programma Pensioen, hoe zat het ook alweer? Bestaande keuzemogelijkheden Nieuwe keuzes: jaarlijkse inkoop in de middelloonregeling vast of

Nadere informatie

Een toekomst zonder indexatie Jos Berkemeijer. Amsterdam, 26 oktober 2015, DNB

Een toekomst zonder indexatie Jos Berkemeijer. Amsterdam, 26 oktober 2015, DNB Een toekomst zonder indexatie Jos Berkemeijer Amsterdam, 26 oktober 2015, DNB Agenda 1. Risicohouding 2. Indexatie Crash 3. EHBI 4. ISDC, met zonder indexatie Risicohouding, Zekerheid Je mag blind twee

Nadere informatie

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen? Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken

Nadere informatie

Voorlichtingsbijeenkomsten pensioen

Voorlichtingsbijeenkomsten pensioen Voorlichtingsbijeenkomsten pensioen Amsterdam, Doetinchem, Leiden, Zwijndrecht Maart 2014 Agenda 1. Overzicht SPEO 2. Stand van zaken/kortingsmaatregelen 3. Pensioenregeling 2014 4. Vooruitblik 2015 2

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid

Nadere informatie

Welke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat?

Welke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat? SNPS Shell Nederland Pensioenfonds Stichting Welke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat? Inhoud Welke pensioenkeuzes hebt u? 1. Uw pensioenleeftijd kiezen 2. Deeltijdpensioen 3. Definitieve

Nadere informatie

Pascal Wegman en Inge Bakker 14 november Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E

Pascal Wegman en Inge Bakker 14 november Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E Pascal Wegman en Inge Bakker 14 november 2018 Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E Introductie Wie zijn Pascal Wegman en Inge Bakker OR Adviseurs bij

Nadere informatie

Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL

Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL Onderwerpen 1. Pensioen, wat is pensioen? 2. Wijziging Wet op de ondernemingsraden 3. Outsourcing vanuit zorg en overheid OR (opeens)

Nadere informatie

Bij de opstelling van de notitie is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de positie van de VCP, waarbij ANBO is aangesloten.

Bij de opstelling van de notitie is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de positie van de VCP, waarbij ANBO is aangesloten. 26 juni 2018 ANBO s visie op pensioen PA-26062018 w.reijn@anbo.nl Inleiding ANBO speelt een actieve rol in de pensioendiscussie. In deze position paper pensioenen staan de uitgangspunten die ANBO hanteert

Nadere informatie

Actualiteiten pensioenen. Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur

Actualiteiten pensioenen. Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur Actualiteiten pensioenen Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur 1. Algemeen 2. Rol OR 3. Pensioenregelingen Agenda 4. Fiscale wijzigingen 2015 (rol OR bij compensatiemaatregelen) 5. Pensioenuitvoerders

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015

PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015 PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis 24 september 2015 Pensioen ALGEMEEN 1 e pijler OVERHEID AOW ANW 2 e pijler WERKGEVER Pensioen 3 e pijler ZELF Lijfrente Banksparen 2 Een jaar geleden... Pensioen

Nadere informatie

14 december Pensioenen in Vandena van der Meer

14 december Pensioenen in Vandena van der Meer 14 december 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R U I T B L I K Vandena van der Meer Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds

Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 4 en 5 maart 2015 Pensioen in het kort Wie beslist er over je pensioen? Pensioenovereenkomst Arbeidscontract CAO werkgever werknemers Uitvoeringsovereenkomst

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Algemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011

Algemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011 Algemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011 Agenda Welkom Notulen vergadering 2 november Performance SPLB Het pensioengebouw en juridisch advies Financiën Communicatie en LinkedIn groep

Nadere informatie

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI Pensioenactualiteiten Robert Deddens 19 november 2013 Copyright 2012 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document of een deel van het

Nadere informatie

Wat te doen met je pensioen? Grip op je Vermogen - Dirk van Ommeren - 3 oktober 2014

Wat te doen met je pensioen? Grip op je Vermogen - Dirk van Ommeren - 3 oktober 2014 Wat te doen met je pensioen? Grip op je Vermogen - Dirk van Ommeren - 3 oktober 2014 2 Pensioen: turen naar de vrijheid 50 jaar lang werken we toe naar ons pensioen Dan willen we onafhankelijk zijn En

Nadere informatie

2020 in de (fiscale) praktijk. Amsterdam, 8 november 2016 Jan-Olivier Kuijkhoven

2020 in de (fiscale) praktijk. Amsterdam, 8 november 2016 Jan-Olivier Kuijkhoven 2020 in de (fiscale) praktijk Amsterdam, 8 november 2016 Jan-Olivier Kuijkhoven Inhoud 1. Hoe hoog is de maximale gelijkblijvende premie in 2020 2. Gelijkblijvende premie inzetten voor degressief middelloon

Nadere informatie

Welkom. Informatiebijeenkomst Unisys Combi Pensioen

Welkom. Informatiebijeenkomst Unisys Combi Pensioen Welkom Informatiebijeenkomst Combi Pensioen Oktober November 2012 Programma 1. SPUN 2. High lights presentatie 3. Huidige pensioenregeling 4. Nieuwe pensioenregeling ( Combi pensioen) 5. Maatmannen 6.

Nadere informatie

PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap. 18 mei 2017

PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap. 18 mei 2017 PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap 18 mei 2017 Montae Sinds 1997 Vestigingen in Rijswijk, Eindhoven en Willemstad (Curacao) 70 medewerkers Pensioenadvies aan

Nadere informatie

Wat is er aan de hand moet onze pensioenen?

Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen

Nadere informatie

Extra uitgave nieuwe pensioenregeling

Extra uitgave nieuwe pensioenregeling Extra uitgave nieuwe pensioenregeling Nieuwsbrief april 2011 PDN heeft een nieuwe pensioenregeling Bij PDN is vanaf 1 januari 2011 een nieuwe pensioenregeling van kracht. De afgelopen tijd ben je daarover

Nadere informatie

INDIVIDUALISERING OF SOLIDARITEIT. 31 mei 2017

INDIVIDUALISERING OF SOLIDARITEIT. 31 mei 2017 INDIVIDUALISERING OF SOLIDARITEIT 31 mei 2017 Individualisering maatschappij 2 Individualisering maatschappij 3 Individualisering maatschappij 4 Individualisering maatschappij 5 Hoe staat het met de solidariteit?

Nadere informatie

CDC & DC BINNEN HET APF

CDC & DC BINNEN HET APF CDC & DC BINNEN HET APF Barbara van Bogaert - Montae Arnout Korteweg - De Nationale APF 13 september 2017 Inhoud Introductie Collectief DC bij een APF Individueel DC bij een APF Conclusie en afronding

Nadere informatie

Van gegarandeerd pensioen naar een pensioenspaarpot

Van gegarandeerd pensioen naar een pensioenspaarpot Van gegarandeerd pensioen naar een pensioenspaarpot Ons pensioenstelsel is van oudsher een stelsel dat voor werknemers zekerheden biedt. Met zekerheden wordt hier verstaan: de werknemer weet al ruim voor

Nadere informatie

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet

Nadere informatie

Verslag Mandema Update mei 2014

Verslag Mandema Update mei 2014 Verslag Mandema Update mei 2014 Terwijl de leden van de Eerste Kamer zich op 20 mei jl. bogen over de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen, kregen onze relaties te horen wat de consequenties

Nadere informatie

PENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR

PENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR PENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR Aanpassing van de staffel per 1-1-2018 Hans Kennis 23 november 2017 Agenda Pensioenen in Nederland Huidige pensioenregeling Voorstel nieuwe pensioenregeling Extra mogelijkheden

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4

Nadere informatie

Studiedag Economie. Pensioen. A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom. 15 November Towers Watson. All rights reserved.

Studiedag Economie. Pensioen. A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom. 15 November Towers Watson. All rights reserved. Studiedag Economie Pensioen A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom 15 November 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Agenda Waarom pensioen? Kapitaaldekking of omslagstelsel? Pensioenakkoord

Nadere informatie

JOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling

JOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling JOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling INHOUD 2 Wie voert de pensioenregeling uit? Het pensioengebouw in Nederland De pensioenregelingen van RELX in Nederland Vergelijking CDC en IDC Welke

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 5 juli 2016 1 Agenda Opening 2015 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert Risico s

Nadere informatie

Steens & Partners Accountants en Adviseurs Pensioen DGA 25 november 2013

Steens & Partners Accountants en Adviseurs Pensioen DGA 25 november 2013 Steens & Partners Accountants en Adviseurs Pensioen DGA 25 november 2013 Even voorstellen Pensioen Perspectief consultants voor actuariële, fiscaal- en civielrechtelijke pensioenvraagstukken geen belangen

Nadere informatie

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers?

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? De verlenging van uw contract U ontvangt voor de verlenging van de pensioenregeling voor uw werknemers een voorstel voor

Nadere informatie

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014 De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds mei, 2014 1 Beste DNB er Hartelijk dank voor jouw deelname aan en/of interesse in dit deelnemersonderzoek onder (ex)werknemers van DNB. Van

Nadere informatie

Uitdagingen voor de drie pensioenpijlers in Nederland

Uitdagingen voor de drie pensioenpijlers in Nederland Uitdagingen voor de drie pensioenpijlers in Nederland Casper van Ewijk CPB, Universiteit van Amsterdam, Netspar 4e Nederlandse Pensioentop 2009 2 december 2009 Albert Hahn, 1913 Goede uitgangssituatie

Nadere informatie

De stelling die vandaag voorligt is: Het pensioen van de toekomst vergt meer dan een stelselherziening.

De stelling die vandaag voorligt is: Het pensioen van de toekomst vergt meer dan een stelselherziening. Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij de Pensioenlezing van het Competence Centre for Pension Research op 9 december 2016 Dames en heren, Hartelijk

Nadere informatie

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers?

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? De verlenging van uw contract U ontvangt voor de verlenging van de pensioenregeling voor uw werknemers een voorstel voor

Nadere informatie

Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd (Wet VAP) Verhoging AOW leeftijd vanaf 2013 Verhoging pensioenleeftijd vanaf 2014 Overgangsrecht?

Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd (Wet VAP) Verhoging AOW leeftijd vanaf 2013 Verhoging pensioenleeftijd vanaf 2014 Overgangsrecht? De Toekomst van pensioen VVPJ 26 februari 2013 Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd Aan welke knoppen kun je nog draaien? Nieuw premieovereenkomstenbesluit Ben Schuurman Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd

Nadere informatie

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate oktober 2016 Hoe verloopt 2016 tot nu toe? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de financiële situatie bij Pensioenfonds TenCate is niet goed. De alsmaar

Nadere informatie

For Internal Use Only. Update SPF. Dekkingsgraad Key Parameters Veranderingen Governance Ons Pensioenstelsel. Wat stond er op het spel.

For Internal Use Only. Update SPF. Dekkingsgraad Key Parameters Veranderingen Governance Ons Pensioenstelsel. Wat stond er op het spel. Update SPF. Dekkingsgraad Key Parameters Veranderingen Governance Ons Pensioenstelsel. Wat stond er op het spel. De actuele dekkingsgraad Rente 2,25 Dekkkingsgraad Beleidsdekkingsgraad Rente Dgr 120,0

Nadere informatie

Pensioen actualiteit. VHP Tata Steel ALV 13 november 2014

Pensioen actualiteit. VHP Tata Steel ALV 13 november 2014 Pensioen actualiteit VHP Tata Steel ALV 13 november 2014 Agenda Overheidsmaatregelen in vogelvlucht AOW : langer werken Witteveenkader : minder opbouwen, gecompenseerd door langer werken nftk : meer zekerheid

Nadere informatie

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad

Nadere informatie

PensioenLab. Team Keuzevrijheid

PensioenLab. Team Keuzevrijheid PensioenLab Team Keuzevrijheid Het vraagstuk Wat vinden jullie ervan om meer keuzevrijheid voor deelnemers mogelijk te maken? 2 Het proces 3 Het begrip Keuzevrijheid: de mogelijkheid voor deelnemers om

Nadere informatie

Oudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam

Oudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam Oudedagsvoorziening nu en straks Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam SER, 24 juni 2014 Agenda Internationaal perspectief Probleemanalyse Houdbaarheid Maatschappelijke trends Keuzes voor

Nadere informatie

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf

Nadere informatie

Gezamenlijk op weg naar een nieuwe pensioenregeling

Gezamenlijk op weg naar een nieuwe pensioenregeling PENSIOENMAGAZINE JULI 2014 Gezamenlijk op weg naar een nieuwe pensioenregeling Vorig jaar zomer is aangekondigd dat de pensioenregeling van NIBC zou gaan veranderen. Inmiddels is een Pensioencommissie

Nadere informatie

Naar een schokbestendig pensioenstelsel

Naar een schokbestendig pensioenstelsel Naar een schokbestendig pensioenstelsel Verkenning enkele beleidsopties op pensioengebied Doel en afbakening Analyse Invloed op herstel op korte termijn Schokbestendigheid op lange termijn Focus op: Intergenerationele

Nadere informatie

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel

Nadere informatie

Wat gebeurt er met uw Heinz pensioen? Arthur Theunissen

Wat gebeurt er met uw Heinz pensioen? Arthur Theunissen Wat gebeurt er met uw Heinz pensioen? Arthur Theunissen Voorzitter Stichting Pensioenfonds Heinz in liquidatie Bunnik 15 juni / Elst 16 juni 2015 MIJN HEINZ PENSIOEN gaat binnenkort stoppen Deze slides

Nadere informatie

PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013

PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.

Nadere informatie

Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen

Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen Pensioenmiddag PVGE 19 september 2018 Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen DOOR RUUD VERBERNE 1. Vragen Systeem oudedagsvoorzieningen AGENDA 1) AOW = 1 e pijler. Is een basisvoorziening van de overheid.

Nadere informatie

Garanties in een nieuw perspectief. PensioenEvent 2015

Garanties in een nieuw perspectief. PensioenEvent 2015 Garanties in een nieuw perspectief PensioenEvent 2015 Programma 1. Herverdeling risico s. 2. Uitkeringsfase: premie- en kapitaalovereenkomst. 3. Extra mogelijkheid: de pensioenknip. 4. Doorbeleggen na

Nadere informatie

Versie: September Missie, Visie en Strategie Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Versie: September Missie, Visie en Strategie Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Versie: September 2018 Missie, Visie en Strategie INHOUDSOPGAVE Missie... 3 Kernwaarden... 3 Visie: waar staat het pensioenfonds over maximaal 5 jaar?... 5 Strategie: hoe gaat het pensioenfonds de visie

Nadere informatie

Welkom bij de informatiemiddag van PGB

Welkom bij de informatiemiddag van PGB Welkom bij de informatiemiddag van PGB Vanaf 2016 ook een beschikbarepremieregeling 2 1 Tom Vollebergh Bestuurslid PGB Informatietechnologie Luuk Lennaerts Bestuurssecretaris PGB 3 Middelloonregeling (DB-regeling)

Nadere informatie

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012 Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers April 2012 Agenda Kenmerken SPNG Aanleiding Uitgangspunten en ondernomen stappen Wijzigingen in de regeling en premie Intermezzo: de pensioendriehoek Stappen

Nadere informatie

datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420

datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420 Aan: alle actieve deelnemers alle gewezen deelnemers alle pensioengerechtigden datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420 Betreft: de risico s van het pensioenfonds voor

Nadere informatie

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Deelnemersvergadering Stichting CRH Pensioenfonds 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Agenda 1. Opening 2. Evaluatie herstelplan 31-12-2012 en korting pensioenen 3. Toeslagenbesluit (indexatie) 4. Rondvraag

Nadere informatie

PENSIOEN UPDATE In Nederland

PENSIOEN UPDATE In Nederland PENSIOEN UPDATE In Nederland Oktober 2015 Het pensioenlandschap in het algemeen, maar ook hoe werknemers naar pensioen kijken, verandert in rap tempo. Zowel in 2014 als in 2015 zijn grote bezuinigingen

Nadere informatie

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,

Nadere informatie

Consequen;es WiDeveenkader en nftk

Consequen;es WiDeveenkader en nftk Consequen;es WiDeveenkader en nftk In opdracht van FNV- Kiem. Maatmensberekeningen die genera;e- effecten inzichtelijk maken. Drs. Diede Panneman AAG Drs. H. van Dijk AAG 10 oktober 2014 SV 2014 1000 Copyright

Nadere informatie

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM

Nadere informatie

Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services

Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG Agenda Waarom Pensioenakkoord? Inhoud Pensioenakkoord Wat doen we ermee? Oplossingsrichtingen Hoe nu verder?

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB

Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB Pensioen is een belangrijke arbeidsvoorwaarde voor uw werknemers. Daarom is het belangrijk dat dit goed is geregeld. Op een manier die bij uw bedrijf past.

Nadere informatie

Bij binnenkomst WELKOM!

Bij binnenkomst WELKOM! Bij binnenkomst WELKOM! Wij verzoeken u vriendelijk om de App van Poll Everywhere te downloaden via de App-store of Google Play of via uw browser te gaan naar: pollev.com/ Naam van de Poll: pftno 1 Jouw

Nadere informatie

ONDERHANDELINGSRESULTAAT PENSIOENREGELING ING BANK V: 2805

ONDERHANDELINGSRESULTAAT PENSIOENREGELING ING BANK V: 2805 ONDERHANDELINGSRESULTAAT PENSIOENREGELING ING BANK 2019-2024 V: 2805 ING Bank Personeel B.V en de vakorganisaties CNV Vakmensen, FNV Finance, De Unie hebben overeenstemming bereikt over een onderhandelingsresultaat

Nadere informatie

Uw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016

Uw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Uw pensioen bij SPOA Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Agenda De pensioenregeling van SPOA Dekkingsgraad: Korten of niet? Premie voldoende voor pensioendoel? Uw pensioenoverzicht: wat staat er nu op?

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening Huidige status Oorzaken Overwegingen van het Bestuur Besluitvorming Vooruitzichten

Nadere informatie

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie

Nadere informatie

Uw mening over pensioen

Uw mening over pensioen Uw mening over pensioen Onderzoek naar de risicohouding van pensioenopbouwers en pensioenontvangers van Philips Pensioenfonds mei / juni 2013 Philips Pensioenfonds Inhoud Aanleiding onderzoek Opzet onderzoek

Nadere informatie

Pensioenen Oktober 2015

Pensioenen Oktober 2015 Pensioenen Oktober 2015 Agenda Waarom deze bijeenkomst? Waarom Pensioenfonds PGB? Pensioenregelingen 2016 Volgende stappen Vragen 2 Waarom deze bijeenkomst? Informeren over veranderingen op pensioengebied

Nadere informatie

Educatiesessie 3 1 M E I

Educatiesessie 3 1 M E I Solange Denters Margo Lelieveld Hans Kennis Educatiesessie 3 1 M E I 2 0 1 8 Agenda Educatiesessie 14.00: Welkom door Solange Denters Tot 15.15: IORP 2: Governance vanuit risicobeheersing, ESG en Communicatie

Nadere informatie

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.

Nadere informatie

Toekomstbestendigheid pensioenregelingen

Toekomstbestendigheid pensioenregelingen Zoetermeer, 18 februari 2011 Toekomstbestendigheid pensioenregelingen Marc Heemskerk, Amstelveen Marc.Heemskerk@mercer.com www.mercer.nl Toekomstbestendigheid huidige pensioenregeling Inleiding Demografische

Nadere informatie

Tentamen Pensioenactuariaat 1, 18-1-2007

Tentamen Pensioenactuariaat 1, 18-1-2007 Tentamen Pensioenactuariaat 1, 18-1-2007 Op dit tentamen kun je 100 punten halen : 25 pt Opgave A, óf je eindcijfer van de opdrachten tijdens het collegeblok. Het maimum van de twee scores is geldig, dus

Nadere informatie