Deze verplaatsingsgegevens zijn bijzonder nuttig om o.a. de vervoermodellen mee te stofferen.

Transcriptie

1 3.4. De verplaatsingen Mobiliteit naar algemene kenmerken De gegevens die in dit hoofdstuk worden besproken zijn het resultaat van de registratie van verplaatsingen van onze respondenten. Ieder lid van een huishouden werd gevraagd om gedurende twee, willekeurig gekozen dagen alle verplaatsingen te registreren. Deze gegevens bevatten een schat aan informatie over aantal, duur, afstand, motief, vervoerwijze van de verplaatsingen van de doorsnee-vlaming. bovendien kunnen we de persoonsgegevens koppelen aan de verplaatsingsgegevens evenals de informatie over de type-gemeente en het tijdstip van de verplaatsing. Deze verplaatsingsgegevens zijn bijzonder nuttig om o.a. de vervoermodellen mee te stofferen. Gemiddeld maakt een Vlaming 2,7 verplaatsingen per dag. Dit geeft ongeveer verplaatsingen per dag. Dit getal lijkt relatief laag in vergelijking met Nederland waar men op gemiddeld 3,7 verplaatsingen uitkomt. Verschillende hypothesen zijn hieromtrent te formuleren: - Registreert de Vlaming minder goed zijn/haar verplaatsingen? Zeker de korte verplaatsingen lopen dan het risico over het hoofd te worden gezien. Argument tegen deze hypothese is dat in beide onderzoeken hetzelfde verplaatsingen-formulier is gehanteerd. - Of heeft dit fenomeen te maken met onze ruimtelijke structuur die een veel grotere spreiding vertoont en misschien daardoor aanleiding geeft tot minder, maar verdere verplaatsingen? Deze tweede hypothese kan ondersteund worden door de vaststelling dat de gemiddelde afstand per persoon per dag overeenstemt met de Nederlandse resultaten. - Een alternatieve hypothese werd al bij de aanvang van de persoonsgegevens aangekaart. Er werd enkel een leeftijdsgrens naar onderen toe gehanteerd. Dit wil zeggen dat van alle huishoudleden ouder dan zes jaar gevraagd werd om de vragenlijst in te vullen. Vaak is het gebruikelijk om ook naar boven een leeftijdsgrens in te stellen. Welnu, het zogenaamde nulvervoer is allicht sterk afhankelijk van leeftijd. Het nulvervoer is ook sterk bepalend voor het gemiddeld aantal verplaatsingen. We merken hier tenslotte op dat bij het KONTIV onderzoek in Duitsland in het jaar 1989 een daggemiddelde van 3,01 werd gevonden. 49

2 In afnemende orde van belangrijkheid zijn de doelen of motieven van verplaatsingen proportioneel de volgende: - Winkelen: 22% - Werken: 20,2% - Visite: 14,7% - School: 9,1% - Ontspanning: 6,3% - Personen brengen/halen: 6,2% - Wandelen, toeren: 5,9% Opmerkelijk is de dominantie van onze winkelverplaatsingen en de geringe betekenis van de schoolverplaatsingen. Het woon-werkverkeer bedraagt slechts 1/5 van het totaal aantal verplaatsingen. Deze cijfers zetten aan tot nadenken wanneer we trends naar vergrijzing, topenemende vrije tijd en verdere ruimtelijke versnippering in ogenschouw nemen. Ook het feit dat 6,3% van de verplaatsingen dienen om iemend ergens te brengen of te halen, zegt veel over autonome verplaatsingsmogelijkheden en ruimtelijke spreiding. Doel van verplaatsing: uitgebreid Cumulative Cumulative DOEL2 Frequency Percent Frequency Percent wonen, thuis zyn werken zakelyk bezoek visite, logeren onderwys volgen winkel boodschap wandelen rondry iets anders sport cultuur ontspanning medische zorg persoonszorg diensten personen voeren zakenvervoer restcat geen antwoord religieuze act Frequency Missing = Tabel 54. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar doel bij aankomst. Opmerkelijk is de vaststelling ook dat de relatieve belangrijkheid van de diverse motieven in Nederland bijna naadloos overeenstemt met onze bevindingen. Ook dit sterkt ons in de stelling dat het gemiddelde van 2,7 verplaatsingen per dag een correct gegeven is. 50

3 In tabel-55 hebben we de eigen indeling van verplaatsingsmotieven op Nederlandse leest geschoeid om de vergelijkbaarheid te optimaliseren. Dit houdt in dat het motief van een verplaatsing wordt bepaald door de bezigheid op het bestemmingsadres, tenzij deze bezigheid wonen is. In dit geval is de bezigheid op het herkomstadres bepalend voor het motief (CBS, 1994: 8). Een verschilpunt is wel dat de werk-werk verplaatsingen in het OVG Vlaanderen bij zakelijk bezoek werd gevoegd. CBS-Motief verplaatsing Cumulative Cumulative MOTIEF Frequency Percent Frequency Percent van/naar werk zakelyk bezoek visite, logeren winkel diensten/zorgen onderwys volgen ontsp/sport/cult wandelen rondry personen vervoer overig+onb Tabel 55. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar motief. Hier wordt gepeild naar het gebruikte hoofdvervoermiddel per verplaatsing. Hoofdvervoermiddel is die verplaatsingswijze die de grootste afstand van de verplaatsing overbrugt. Let wel, voor- en natransport worden hierdoor onderbelicht, een onderschatting van voetgangersverplaatsingen, fietsverplaatsingen en een deel bustrips. De categorie BTM staat voor bus, tram en metro. De cijfers zijn duidelijk: Ruim 62% van de verplaatsingen worden met de auto gemaakt. Van deze 9 miljoen verplaatsingen per dag is tweederden als chauffeur en eenderde als passagier. Fiets/bromfiets: 16,4%. Voetverplaatsingen: 13,5%. Openbaar vervoer: 4,4%. Dit laatste cijfer is onthutsend en schetst schrijnend het beperkte marktaandeel van het openbaar vervoer in ons verplaatsingsgedrag. CBS-Hoofdvervoermiddel Cumulative Cumulative CHVM Frequency Percent Frequency Percent Autobestuurder Passagier BTM Trein Brom/fiets Te voet

4 Overig+onb Tabel 56. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar hoofdvervoerwijze. De kruising van waarom en hoe verplaatsen we ons geeft enorm veel, maar ook boeiende informatie 4. Van de woon-werkverplaatsingen gebeuren bijna 70% per auto, een aandeel dat bijna 25% van alle autobestuurdersverplaatsingen betekent. De rol van de trein komt hier duidelijk naar voor. De trein omvat maar 5% van de werkverplaatsingen, maar dit aandeel is goed voor ruim 52% van alle treinverplaatsingen. De NMBS als pendelmachine. Zo zijn ook 37,4% van alle busverplaatsingen gericht op het schoolverkeer, terwijl deze proportie toch maar 11% van alle schoolverplaatsingen voor haar rekening neemt. 52% van de schoolverplaatsingen gebeuren per fiets of te voet en nog eens 14% met het openbaar vervoer. Deze gegevens op verplaatsingsniveau versterken onze eerdere conclusie over de misvatting dat ook het schoolverkeer een auto-aangelegenheid zou zijn. Bij de woon-winkelverplaatsingen is een redelijke verdeling over de verplaatsingswijzen merkbaar, meer dan bij de andere motieven. De auto komt op 60%, de fiets en de voetganger samen op 34%. Openbaar vervoer vervult amper een rol in het winkelverkeer. 4 Deze informatie vindt U in Tabel

5 TABLE OF MOTIEF BY CHVM MOTIEF(CBS-Motief verplaatsing) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total van/naar werk zakelyk bezoek visite, logeren winkel diensten/zorgen onderwys volgen ontsp/sport/cult wandelen rondry personen vervoer overig+onb Total Tabel 57. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar motief en hoofdvervoerwijze. 53

6 Op het einde van deze paragraaf worden enkele gegevens uit het Nederlandse OVG samengevat. U vindt daar dan ook de Nederlandse zustertabel van de bovenstaande tabel (nl. tabel 69). Hoeveel afstand wordt er met welke verplaatsingsmiddelen afgelegd? Enkele algemene conclusies: - 22,3% van alle verplaatsingen zijn korter dan 1 km. - 55,8% van alle verplaatsingen zijn korter dan 5 km. - Slechts 26% van alle verplaatsingen zijn langer dan 10 km, 15% gaat verder dan 25 km. Deze globale verdeling geeft aan hoe we in het algemeen ongenuanceerd over verplaatsingen en verkeer redeneren: alsof het in overgrote mate over langere afstanden zou handelen. Lokale verplaatsingen wegen zeer zwaar door. Zo stellen we ook vast dat 43% van alle autoverplaatsingen korter zijn dan 5 km. Als U het ons vraagt is er een aanzienlijke winst te boeken inzake oordeelkundig autogebruik op deze korte afstanden. Als er een modal split-verandering kan bereikt worden, dan eerder in deze verplaatsingssegmenten. Deze tabel leert ons ook iets over grenzen in gebruik van bepaalde vervoermiddelen. Ruim 81% van de fietsverplaatsingen blijven beneden de 5 km. Voor voetgangersverplaatsingen komen we op het volgende: bijna 77% is korter dan 1 km. Bus/tram: 57,3% van de verplaatsingen situeren zich tussen 3 en 25 km. Onder 3 en boven 25 km daalt het aandeel busverplaatsingen zeer drastisch. De trein daarentegen begint pas vanaf 15 km enige rol te spelen, met een duidelijk accent op de afstandscategorieën boven de 25 km en zelfs boven de 40 km. 54

7 TABLE OF ACAT BY CHVM ACAT(Afstandscategorie) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total 0 tot 0.25 km tot 0.5 km tot 1 km tot 2 km tot 3 km tot 5 km tot 7.5 km tot 10 km tot 15 km tot 25 km tot 40 km km Total Frequency Missing = Tabel 58. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar afstandsklasse en hoofdvervoerwijze. 55

8 Afgelegde afstanden zijn één gegeven, verplaatsingstijd een tweede. In deze rubriek is de totale verplaatsingstijd bevraagd, dus voor- en natransport inbegrepen. Algemeen: De verplaatsingstijd is relatief kort, wat overeenstemt met de Wet op Behoud van Reistijd en Verplaatsingen (Brever-wet). Resp. 22% en 22% van de verplaatsingen zijn korter dan 5 en 10 minuten, kort dus. 82,4% van alle verplaatsingen is korter dan 30 minuten, een haalbare tijd. Zes procent gaat boven het uur, een kleine minderheid. Opmerkelijk is dat ook in de zeer korte korte verplaatsingen de auto zo dominant aanwezig is: 56,2% van verplaatsingen van minder dan 5 minuten gebeuren per auto. Omgekeerd, van alle autoverplaatsingen situeren 20% zich in deze korte tijd. Wanneer we naar het openbaar vervoer kijken, dan komen we tot pijnlijke vaststellingen. Driekwart van de busverplaatsingen duren langer dan 21 minuten en minder dan 120 minuten. Voor de trein een analoog beeld: 82% van de treinverplaatsingen duren tussen een half en twee uren. Is openbaar vervoer iets voor mensen-met-tijd, of zonder alternatief? 56

9 TABLE OF TCAT BY CHVM TCAT(Tijdscategorie) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total 0 tot 5 min E tot 10 min tot 15 min tot 20 min tot 30 min tot 60 min tot 120 min min Total Frequency Missing = Tabel 59. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar reisduur en hoofdvervoerwijze. 57

10 Om de verkeersmodellen te stofferen met gegevens is het nuttig om naar het spitsuur verkeer te kijken. Het gaat hier om verplaatsingen met vertrek of aankomst tussen en uur, en dit tijdens de werkweek. Een beetje eigenaardig uitgedrukt kan men stellen dat een Vlaming (ouder dan zes jaar uiteraard) gemiddeld 0,44 spitsuurverplaatsingen uitvoert. Met andere woorden: 16% van het aantal van 2,7 verplaatsingen vindt plaats in de avondspits, tussen en uur. Geen opzienbarende vaststelling, maar toch een mooie bevestiging van de gangbare stelregel dat je het maatgevend spitsuur met 12 mag vermenigvuldigen om een dag-intensiteit te berekenen. Deze 16% zijn goed voor ruim 2,3 miljoen verplaatsingen in Vlaanderen. Het aandeel van het woon-werk-verkeer en zakelijk verkeer ligt in deze periode iets hoger dan gemiddeld: samen 29%. Het winkelen haalt in deze tijdsspanne bijna 21%, een kwestie van gecombineerde verplaatsingen waarschijnlijk. In de avondspits verplaatsen zich ruim 60% van de Vlamingen zich per auto, 8% met het openbaar vervoer, 28% te voet of per (brom-)fiets. Omgerekend naar absolute cijfers: 1,4 miljoen autorijders, OV-gebruikers, zachte verkeersdeelnemers. Dit laatste getal mag niet veronachtzaamd blijven, ruim een kwart van het totaal. De kruistabel zelf is een verfijning van de hierboven reeds gepresenteerde cijfers. Voer voor de geïnteresseerde lezer. 58

11 TABLE OF MOTIEF BY CHVM MOTIEF(CBS-Motief verplaatsing) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total van/naar werk zakelyk bezoek visite, logeren winkel diensten/zorgen onderwys volgen ontsp/sport/cult wandelen rondry personen vervoer overig+onb Total Tabel 60. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar motief en hoofdvervoerwijze voor de werkweekverplaatsingen met vertrek of aankomst tussen en uur. 59

12 Voor de lange afstandsklassen stijgt de relatieve betekenis van de trein, en in mindere mate van de bus. Het aandeel van de voetgangersverplaatsingen neemt af in de spits. Voor de volgende tabel: In de spits verdwijnt het aandeel van de voetganger. De algemene vaststelling dat openbaar vervoerverplaatsingen lange tijd duren, komt in de spitsgegevens minstens zo sterk naar voor. De tijdsduur van de autoverplaatsingen in de spits stijgt gemiddeld. De congestie is afleesbaar voor de categorieën tussen 20 en 60 minuten. 60

13 TABLE OF ACAT BY CHVM ACAT(Afstandscategorie) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total 0 tot 0.25 km tot 0.5 km tot 1 km tot 2 km tot 3 km tot 5 km tot 7.5 km tot 10 km tot 15 km tot 25 km tot 40 km km Total Frequency Missing = Tabel 61. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar afstandsklasse en hoofdvervoerwijze voor de werkweekverplaatsingen met vertrek of aankomst tussen en uur. 61

14 TABLE OF TCAT BY CHVM TCAT(Tijdscategorie) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total 0 tot 5 min tot 10 min tot 15 min tot 20 min tot 30 min tot 60 min tot 120 min min Total Frequency Missing = Tabel 62. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar reisduur en hoofdvervoerwijze voor de werkweekverplaatsingen met vertrek of aankomst tussen en uur. 62

15 Tot nu keken we enkel naar het gemiddeld aantal verplaatsingen per dag. Een andere (eveneens boeiende) vraag is hoeveel kilometer verplaatsen wij ons dagelijks, hoe en waarom? Per dag leggen wij gemiddeld bijna 34,5 km af aan verplaatsingen. In Nederland is dat gemiddeld 37,1 kilometer per persoon per dag. Bemerk dat de discrepantie tussen Vlaanderen en Nederland hier veel kleiner is dan m.b.t. het aantal verplaatsingen. Dit cijfer bevestigt ook het vermoeden dat we ons minder, maar gemiddeld verder verplaatsen. Logisch in een versnipperd landje. Een kwart van deze afstand spenderen we aan werkverplaatsingen, zelfs 1/3 wanneer we het zakelijk meerekenen. 5,7 km/dag leggen we af aan visite, 5,6 km aan ontspanning en ruim 3,5 km voor winkelen. Wanneer we de hoofdvervoermiddelen bekijken, dan blijkt dat de auto voor 3/4 van de afgelegde kilometers gebruikt wordt. Het openbaar vervoer produceert slechts 10% van de personenkilometers. Maar de fiets komt op meer afgelegde afstand dan de bus. In Nederland 5 liggen de verhoudingen tussen de vervoerswijzen opmerkelijk parallel. Alleen de fiets scoort - logisch - iets hoger met 8,6% i.p.v. 5% bij ons. Naar motief zijn de gelijkenissen ook groot: de Nederlander verplaatst zich iets verder voor visite. 5 De zustertabel voor de Vlaamse Tabel 63 vindt U in tabel 70, op het einde van deze paragraaf. 63

16 TABLE OF MOTIEF BY CHVM MOTIEF(CBS-Motief verplaatsing) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total van/naar werk zakelyk bezoek visite, logeren winkel diensten/zorgen onderwys volgen ontsp/sport/cult wandelen rondry personen vervoer overig+onb Total Tabel 63. Gemiddeld aantal afgelegde km per persoon per dag naar motief en hoofdvervoerwijze. 64

17 Over de cijfers van Tabel 64 kunnen we kort zijn. Het is logisch dat de langeafstandsverplaatsingen het grootste aandeel in de personenkilometers produceren. De korte verplaatsingen daarentegen zijn weliswaar groot in aantal en aandeel, maar genereren minder personenkilometers. Gelukkig scoort het openbaar vervoer hier iets beter: samen 10% van de afgelegde kilometers. In de volgende tabel wordt het duidelijk dat de de vele korte verplaatsingen aan betekenis verliezen wat afgelegde kilometers betreft. De verplaatsingen van meer dan twintig minuten zijn logischerwijze ook degenen die het grootst aantal kilometers produceren. 65

18 ACAT(Afstandscategorie) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total 0 tot 0.25 km tot 0.5 km tot 1 km tot 2 km tot 3 km tot 5 km tot 7.5 km tot 10 km tot 15 km tot 25 km tot 40 km km Total Tabel 64. Gemiddeld aantal afgelegde km per persoon per dag naar afstandsklasse en hoofdvervoerwijze. 66

19 TABLE OF TCAT BY CHVM TCAT(Tijdscategorie) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total 0 tot 5 min tot 10 min tot 15 min tot 20 min tot 30 min tot 60 min tot 120 min min Total Frequency Missing = Tabel 65. Gemiddeld aantal afgelegde km per persoon per dag naar reisduur en hoofdvervoerwijze. 67

20 Gemiddeld leggen we 6,4 km spitskilometers per dag af. 18,5 % van de gemiddelde afstand per dag. Ook hier komen we tot de vaststelling dat de geproduceerde kilometers een hoger aandeel halen dan het aantal verplaatsingen. Spitsverplaatsingen zijn bijgevolg gemiddeld een stuk langer. Naar motief komt ook hier de dominantie van het woon-werk-verkeer naar boven: ruim 35% van de afgelegde kilometers. De andere motieven scoren behoorlijk lager. Een bevestiging van de gangbare indruk. Naar vervoerwijze komt de auto weer als dominant verplaatsingsmiddel naar voor: bijna drie-kwart van de geproduceerde kilometers. Het openbaar vervoer scoort in de spits iets beter: 16%. Gecombineerd met het motief blijkt ook hier de beperkte markt van het openbaar vervoer. Van de busverplaatsingen is 36,3% voor het schoolverkeer. De trein is voor 61% een woon-werk-verplaatsingsmiddel naar afstand. Op de andere motief-segmenten scoort het openbaar vervoer relatief zwak. 68

21 TABLE OF MOTIEF BY CHVM MOTIEF(CBS-Motief verplaatsing) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total van/naar werk zakelyk bezoek visite, logeren winkel diensten/zorgen onderwys volgen ontsp/sport/cult wandelen rondry personen vervoer overig+onb Total Tabel 66. Gemiddeld aantal afgelegde km per persoon per dag naar motief en hoofdvervoerwijze voor de werkweekverplaatsingen met vertrek of aankomst tussen en uur. 69

22 In de spitsuren valt vooral op hoe essentieel de rol van de trein toch nog is: in de langere afstandscategorie haalt de trein nog een zeer betekenisvol aandeel in de afgelegde kilometers (zie Tabel 67). In Tabel 68 wordt het alweer duidelijk dat de de vele korte verplaatsingen aan betekenis verliezen wat afgelegde kilometers betreft. De verplaatsingen van meer dan twintig minuten zijn logischerwijze ook degenen die het grootst aantal kilometers produceren. In de spitsperiode wordt de verhouding tussen tijd en afstand iets gewijzigd, ten gevolge van de congestie. 70

23 TABLE OF ACAT BY CHVM ACAT(Afstandscategorie) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total 0 tot 0.25 km tot 0.5 km tot 1 km tot 2 km tot 3 km tot 5 km tot 7.5 km tot 10 km tot 15 km tot 25 km tot 40 km km Total Tabel 67. Gemiddeld aantal afgelegde km per persoon per dag naar afstandsklasse en hoofdvervoerwijze voor de werkweekverplaatsingen met vertrek of aankomst tussen en uur. 71

24 TCAT(Tijdscategorie) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Percent Row Pct Col Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total 0 tot 5 min tot 10 min tot 15 min tot 20 min tot 30 min tot 60 min tot 120 min min Total Frequency Missing = Tabel 68. Gemiddeld aantal afgelegde km per persoon per dag naar reisduur en hoofdvervoerwijze voor de werkweekverplaatsingen met vertrek of aankomst tussen en uur. 72

25 Zoals beloofd wordt deze paragraaf over de algemene kenmerken van de mobiliteit afgesloten met een aantal gegevens uit het buitenland,nl. Nederland (CBS, 1994) en Duitsland (KINTIV, 1989). Hierbij wordt nogmaals vermeld dat de definities van vervoerwijze en motief gelijkaardig, maar niet identiek zijn. Zo wordt de hoofdvervoerwijze in Nederland bepaald door een afgesproken prioriteitenvolgorde (CBS, 1994: 9). De definitie van motief kwam eerder al aan bod. In het OVG Vlaanderen werd deze definitie overgenomen, met dat verschil dat werk-werk verplaatsingen bij het zakelijk verkeer werd gevoegd. autobestuurder pass. openb. brom- fiets lopen overig totaal vervoer fiets van/naar het werk zakelijk verkeer visite/ logeren winkelen onderwijs ontsp/ sport wandelen overig totaal Tabel 69. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar motief en hoofdvervoerwijze voor Nederland in 1994 uitgedrukt in % tov

26 autobestuurder pass. openb. brom fiets lopen overig totaal vervoer fiets van/naar het werk zakelijk verkeer visite/ logeren winkel en onderwijs ontsp/ sport wandelen overig totaal Tabel 70. Gemiddeld aantal afgelegde km per persoon per dag naar motief en hoofdvervoerwijze voor Nederland in 1994 uitgedrukt in % tov Zoals reeds vroeger werd vermeld vond men in het KONTIV onderzoek in Duitsland 3,01 verplaatsingen gemiddeld per dag. Daarvan zou wel 26,03% te voet gebeuren. Dit is merkelijk meer dan onze 13,5% en het Nederlandse cijfer van bijna 18%. De fiets is er goed voor 11,3%. Dit is merkelijk minder dan in Nederland. Aangezien we in het OVG Vlaanderen bromfietsen en fietsen tesamen hebben genomen komen we op 16,4%. In Duitsland is dit 12,27%. Autobestuurder haalt 26%, passagier is goed voor 10,6%. Het openbaar vevoer haalt in Duitsland 6,75%. In Nederland is dat een goeie 5%, In Vlaanderen ongeveer 4,4%. 74

27 Mobiliteit naar tijdstip In de volgende tabellen wordt dieper ingegaan op de dag van de week van verplaatsingen. Aangezien deze tabel en de volgende afzonderlijke gemiddelden bereken voor subgroepen, kan men de tabellen niet meer interpreteren in termen van klassieke kruistabellen. Om dit duidelijk te maken werden enkel de te interpreteren rijpercentages en de absolute cijfers afgedrukt. Bovendien werden een aantal totalen manueel weggevaagd om alle misverstanden te voorkomen. Dit heeft belangrijke gevolgen voor de volgende grafieken. Deze grafieken mogen niet gezien worden als een verdeling van de totale mobiliteit over een aantal subgroepen! De grafieken moeten gezien worden als conditionele verdelingen per subgroep. De drukste dag is vrijdag, gevolgd door de woensdag en de zaterdag. Opmerkelijk is dat op zondag niet echt minder verplaatsingen plaatsvinden. Een gegeven dat wijst op het feit dat talloze motieven een rol spelen, maar zeker niet alleen het werkverkeer. We blijven in beweging. In Nederland vinden in het weekend minder verplaatsingen plaats, vnl op zondag is de Nederlander minder mobiel. Naar hoofdvervoermiddel kunnen we het volgende besluiten: Voetgangers vinden we iets meer op zondag. Fietsen is blijkbaar een zaak voor de weekdagen. Autopassagiers tellen we vnl in het weekend. Het openbaar vervoer stelt niets voor in het weekend, te verwaarlozen. Helaas. 75

28 TABLE OF WEEKDAY BY CHVM WEEKDAY(Dag van de week van de verplaatsing) CHVM(CBS-Hoofdvervoermiddel) Row Pct Autobest Passagie BTM Trein Brom/fie Te voet Overig+o uurder r ts nb. Total zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag Frequency Missing = Tabel 71. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar dag van de week en hoofdvervoerwijze. 76

29 Enkele vaststellingen bij tabel 72: op zondag blijft het aantal winkelverplaatsingen vrij hoog, 17%. Uiteraard is het recreatief verplaatsingsgedrag op zondag dominant: ruim 1/3. De zevende dag. Winkelverplaatsingen zijn erg dominant op zaterdag: ruim 34%. TABLE OF WEEKDAY BY MOTIEF (Continued) WEEKDAY(Dag van de week van de verplaatsing) MOTIEF(CBS-Motief verplaatsing) Row Pct van/naar zakelyk visite, winkel diensten werk bezoek logeren /zorgen Total zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag TABLE OF WEEKDAY BY MOTIEF WEEKDAY(Dag van de week van de verplaatsing) MOTIEF(CBS-Motief verplaatsing) Row Pct onderwys ontsp/sp wandelen personen overig+o volgen ort/cult rondry. vervoer nb. Total zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag Frequency Missing = Tabel 72. Gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar dag van de week en motief. 77