Piece of cake? IORP II door de ogen van een 5-jarige 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Piece of cake? IORP II door de ogen van een 5-jarige 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist"

Transcriptie

1 Piece of cake? IORP II door de ogen van een 5-jarige 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist

2 IORP II -> waar gaat het over? De Three Lines of Defence: 1. Bestuur (1st line) 2. Risicobeheer & Actuariële functie (2nd line) 3. Internal audit (3rd line) Sleutelfunctiehouders getoetst door DNB Beloningsbeleid toepassen binnen uitbesteding Eigen Risico Beoordeling (ERB) ESG Maatregelen 2

3 Eigen Risico Beoordeling Beleid op het gebied van integraal risicomanagement Governance integratie van de ERB in het besluitvormingsproces Beoordeling van de doelmatigheid van het risicobeheersysteem Beschrijving van belangenconflicten (sleutelfunctiehouders) Totale financieringsbehoeften inclusief herstelplan Beoordeling van risico s voor deelnemers Kwalitatieve beoordeling van mechanismen ter bescherming van de pensioenuitkering Kwalitatieve beoordeling van operationele risico s ESG impact bij besluitvorming 3

4 Sleutelfunctiehouder Risicobeheer Regisseur voor een beheerste uitvoering van het risicobeheer Inrichten processen risicobeheer Onderhouden van methoden ter identificatie, meting, bewaking en beheersing van risico s Risicobeoordeling Controleren risicobeheersing Inrichten en onderhouden van rapportages Bevorderen risico-alertheid Advisering vanuit controlefunctie 4

5 De vinklijst voorbij Met een strak beschreven governance en formele onderdelen binnen de besluitvorming, is compliance met IORP II te regelen Echter Toegevoegde waarde is alleen te organiseren door de sleutelfunctiehouder inhoudelijk écht de regie te laten nemen. Structureel eigenaarschap van de koppeling tussen beleid, governance en lange termijn planning (ALM) met risicobeoordelingen. Onafhankelijke risicotoetsing bij (beleggings-)voorstellen. Actieve rol in besluitvorming om te garanderen dat de risico s bij alle betrokkenen actief zijn meegewogen. De eerste lijn heeft een voorstel voorbereid met onderbouwing. Wat is de meerwaarde van risicomanagement? 5

6 Geconditioneerd denken 6

7 De Achmea Risk Management Boom 7

8 De Golden Circle Wat is het plan? Wat gaan we doen? Hoe gaan we het doen? Waarom? Simon Sinek 8

9 Risicomanagement anno 2019 Waarom? Hoe? Wat? 9

10 Factor-beleggen (aandelen) Het actieve gedeelte invullen met drie factoren: Value, Momentum en Low Volatility Diversificatie ten opzichte van andere asset classes vrijwel gelijk aan passief aandelen Lange termijn outperformance beperkt en volatiel 10

11 Hedge Funds (momentum strategie) Kwantitatief model dat trends signaleert en gebruik maakt van het momentum Diversificatie ten opzichte van andere asset classes Met 5,8% aantrekkelijke lange termijn rendementen 11

12 Insurance-Linked Securities (ILS) Herverzekering van catastrofes (bijvoorbeeld orkanen, aardbevingen, overstromingen). Positief rendement bij geen/weinig catastrofes, negatief bij veel ernstige catastrofes. Rendement over de laatste 11 jaar: ruim 8 procent. Correlatie met andere asset classes: 0. Optimale diversificatie. 12

13 Achmea IM: doen jullie nog iets op dit gebied? Op verzoek van enkele klanten wordt IORP II dienstverlening opgezet vanuit de tweede lijn Directe lijn tussen de 2 e lijn van Achmea IM en de risicobeheerder van het fonds zonder tussenkomst van eerstelijns verantwoordelijken. De hoe wordt grotendeels gevoed door het risicomanagement van Achmea IM. Bij manager selectie en adviestrajecten kijkt Achmea IM risicomanagement mee met de aandachtspunten van de risicobeheerder in de hand. Monitoring én rapportage (van financiële en niet-financiële risico s) vindt plaats op basis van de aandachtspunten en de waarom van het pensioenfonds. De risicobeheerder van het pensioenfonds is in charge en laat zich voeden door de tweede lijn van Achmea IM om (a) gedurende processen mee te kijken met aandacht voor de relevante zaken en (b) de kennis en systemen te gebruiken om een eigen opinie te vormen. 13

14 Risk Management onder IORP II Sleutelfunctiehouders getoetst door DNB Een risicomanager in hart en nieren wordt door DNB op handen gedragen Eigen Risico Beoordeling (ERB) Een logische vastlegging van wat de waarom, hoe en wat van risicomanagement Maar belangrijker: Risicomanagement is integraal onderdeel van elke besluitvorming De risicomanager schakelt met de tweede lijn van de fiduciair en andere betrokkenen voor de wat en hoe Als de risicomanager nog niets heeft gezegd, komen er vragende blikken van andere bestuurders Het hele bestuur weet: met dit risicomanagement zijn onze besluiten van hogere kwaliteit en kunnen we rustig(er) slapen 14

15 The End Bedankt voor uw aandacht! 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist

16 Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) geeft aan u ter uitvoering van haar vermogensbeheerdienstverlening bepaalde adviezen. De in dit document ingenomen informatie betreft een dergelijk advies. Achmea IM heeft de in dit document opgenomen informatie met zorg samengesteld. Deze informatie wordt aan u ter beschikking gesteld in uw hoedanigheid van gekwalificeerde belegger en/of professionele belegger zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht ( Wft ). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen (in de zin van 1:1 Wft), (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies (in de zin van 1:1 Wft), en (iii) geen juridisch of fiscaal advies. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch of fiscaal adviseur. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de in dit document opgenomen informatie. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van een dergelijke (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in dit document is gebaseerd op door Achmea IM gemaakte aannames. Het is mogelijk dat andere aannames worden gemaakt dan de door Achmea IM gemaakte aannames. De door Achmea IM getrokken conclusies zijn daarom niet noodzakelijkerwijs juist en/of volledig. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr ). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register.

De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist

De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist Het verleden is helder, maar

Nadere informatie

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel risicobeheer op 1 A4 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel Risicobeheer op 1 A4 en in 5 stappen 1 Bepaal en controleer pijngrens en fijngrens 2 Bepaal en controleer omvang risicobudget

Nadere informatie

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Inhoudsopgave Ontwikkelingen

Nadere informatie

Openstaande risico s Brexit 29 januari 2019 Alex van den Berg & Erik-Jan van Dijk Zeist

Openstaande risico s Brexit 29 januari 2019 Alex van den Berg & Erik-Jan van Dijk Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Openstaande risico s Brexit 29 januari 2019 Alex van den Berg & Erik-Jan van Dijk Zeist Agenda Alex van

Nadere informatie

Can I have your votes please? 29 januari 2019 Frank Wagemans Zeist

Can I have your votes please? 29 januari 2019 Frank Wagemans Zeist Can I have your votes please? 29 januari 2019 Frank Wagemans Zeist Inhoud 1. Even voorstellen 2. Actief eigenaarschap: Hoe kunt u als belegger invloed uitoefenen? 3. Engagement in de praktijk 4. Stemmen

Nadere informatie

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment

Nadere informatie

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie Januari 2017 Achmea Investment Management Zeist Brexit, Trumpflation, en de markt wil het graag geloven Bron: Achmea IM, Bloomberg 2

Nadere informatie

Denken als een aanvaller Carlo Klerk Zeist. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in.

Denken als een aanvaller Carlo Klerk Zeist. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Denken als een aanvaller 30-1-2017 Carlo Klerk Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Beroepscriminelen Interne medewerkers Actoren in de ketens (3rd party) Scriptkiddy/cybervandaal Advanced

Nadere informatie

Aandelenrisico binnen individueel Defined Contribution. Achmea Investment Management

Aandelenrisico binnen individueel Defined Contribution. Achmea Investment Management Aandelenrisico binnen individueel Defined Contribution Achmea Investment Management Aandelenrisico binnen individueel Defined Contribution Individueel Defined Contribution regelingen Individueel Defined

Nadere informatie

Wispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper. Augustus 2018

Wispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper. Augustus 2018 Wispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper Augustus 2018 Managementsamenvatting Voor het afdekken van valutarisico gebruiken pensioenfondsen valutaforward contracten (hierna:

Nadere informatie

Het inflatierisico van pensioenfondsen

Het inflatierisico van pensioenfondsen Het inflatierisico van pensioenfondsen Whitepaper Juli 218 Meer Inflation linked bonds in de portefeuille voor een waardevast pensioen Sinds de economische crisis is de inflatie erg laag. De economie is

Nadere informatie

Bent u voorbereid op een volgende crisis?

Bent u voorbereid op een volgende crisis? Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Bent u voorbereid op een volgende crisis? 29 januari 2019 Coen van de Laar & Jeroen Roskam Zeist Inhoudsopgave

Nadere informatie

Grondstoffen in de Achmea IM modelportefeuille

Grondstoffen in de Achmea IM modelportefeuille Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Grondstoffen in de Achmea IM modelportefeuille 18 oktober 2016 Wim Barentsen Chief Strategist Inhoudsopgave Grondstoffen De strategische case voor grondstoffen

Nadere informatie

Beleggen in een wereld in transitie 24 januari 2017 Wim Barentsen en Maurice Geraets

Beleggen in een wereld in transitie 24 januari 2017 Wim Barentsen en Maurice Geraets Beleggen in een wereld in transitie 24 januari 2017 Wim Barentsen en Maurice Geraets Agenda 2016: een zeer verrassend jaar Voorbij de status quo Kansen voor de middellange termijn 2 If ever there was a

Nadere informatie

Investeren in woningen een duurzame belegging

Investeren in woningen een duurzame belegging L O A D I N G [ C L I C K T O S TA R T ] Investeren in woningen een duurzame belegging Wouter Moll Wat willen we zijn als bedrijf? Wij zijn de meest vertrouwde vermogensbeheerder op het gebied van vastgoed

Nadere informatie

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? Educatiesessie 19 september 2018 Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? N A T H A L I E H O U W A A R T Programma 1. Wat zegt IORP over risicomanagement? 2. Hoe

Nadere informatie

Beleggen in Commodities Oktober 2016

Beleggen in Commodities Oktober 2016 Beleggen in Commodities Oktober 2016 Inleiding Beleggingsstrategie voor Grondstoffen Beleggingsfilosofie Keep it simple Systematisch Focus op gedrag Maatschappelijk verantwoord Beleggingsuniversum S&P

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in

Nadere informatie

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018 IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018 Ontwikkeling in wetgeving Wft Solvency 2 Basel 3 (3.5) Wtk/ Wtv Basel 2 IORP I (2005) PW/FTK (2007) nftk (2015) IORP II (2017) PSW

Nadere informatie

IORP II: De gevolgen

IORP II: De gevolgen Karel Bunte Februari 2018 Aanleiding De Europese Unie zet zich in voor de duurzame ontwikkeling van een economische en monetaire unie met een vrije interne markt. Binnen de wereld van pensioenen ontwierp

Nadere informatie

Investment Due Diligence Beleid

Investment Due Diligence Beleid Investment Due Diligence Beleid Achmea Investment Management Versie 0.5 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...3 2. Doelstellingen...3 3. Definitie en reikwijdte...4 4. Aandachtsgebieden en procesbeschrijving...5

Nadere informatie

Investment Highlights week 2

Investment Highlights week 2 Investment Highlights week 2 Datum: 15 januari 218 Euro op hoogste punt in drie jaar De opvallendste beweging op de financiële markten in de afgelopen week was de stijging van de euro naar 1,21 dollar

Nadere informatie

Starten met beleggen? 10 Tips voor een vliegende start!

Starten met beleggen? 10 Tips voor een vliegende start! Starten met beleggen? Vanwege de lage spaarrente starten steeds meer mensen met beleggen. Over- 2. Welke beleggingsvorm past bij mij? 3. Met hoeveel geld kan ik starten met beleggen? sputterend langs de

Nadere informatie

Op weg naar individueel vermogensbeheer

Op weg naar individueel vermogensbeheer Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Op weg naar individueel vermogensbeheer 30 januari 2018 Lenneke Roodenburg & Henk Sytze Meerema Zeist Inhoudsopgave Op weg naar individueel vermogensbeheer

Nadere informatie

Prestatie Pensioen. Lifecycle onder de loep Alle cijfers zijn per 31/12/ Rendement per leeftijdsgroep (%) (netto)* jaar**

Prestatie Pensioen. Lifecycle onder de loep Alle cijfers zijn per 31/12/ Rendement per leeftijdsgroep (%) (netto)* jaar** Prestatie Pensioen Lifecycle onder de loep Alle cijfers zijn per 31/12/ Het Prestatie Pensioen maakt gebruik van LifeCycle Beleggen van NN Investment Partners. Met LifeCycle Beleggen hebben de specialisten

Nadere informatie

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system! Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!! Tom Veerman! Triple A Risk Finance B.V.! 1! Programma! Solvency II stand

Nadere informatie

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen

Nadere informatie

PENSIOEN FORUM 2013. Een fiduciair manager die tevens risicomanager is; een slager die zijn eigen vlees keurt?

PENSIOEN FORUM 2013. Een fiduciair manager die tevens risicomanager is; een slager die zijn eigen vlees keurt? PENSIOEN FORUM 2013 Een fiduciair manager die tevens risicomanager is; een slager die zijn eigen vlees keurt? Christiaan Tromp TFS / Tromp Fiduciary Services actromp@fiduciaryservices.eu 1 2 Waar gaat

Nadere informatie

LifeCycle Prestatie Pensioen

LifeCycle Prestatie Pensioen LifeCycle Prestatie Pensioen 2018 www.nn.nl Wat houdt LifeCycle Beleggen in? Het maakt gebruik van LifeCycle Beleggen van NN Investment Partners. Met LifeCycle Beleggen hebben de specialisten van NN IP

Nadere informatie

Asset & Liability Management

Asset & Liability Management Asset & Liability Management Verder gaan is de juiste balans vinden. ALM: inzicht in risico s Zorgen voor balans tussen pensioenverplichtingen en de opbouw van het pensioenvermogen. Het is een kerntaak

Nadere informatie

Vragen en antwoorden met betrekking tot de liquidatie van Robeco Life Cycle N.V.

Vragen en antwoorden met betrekking tot de liquidatie van Robeco Life Cycle N.V. Vragen en antwoorden met betrekking tot de liquidatie van Robeco Life Cycle N.V. Algemeen 1. Waarom wordt Robeco Life Cycle Funds N.V. geliquideerd? 2. Waarheen wordt het geliquideerde vermogen overgebracht?

Nadere informatie

Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen

Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september 2018 Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen 1 Doel van vandaag Aanleiding: vanaf 13 januari 2019 wordt wet- en regelgeving IORP II

Nadere informatie

Beleggingsprofielen Axento

Beleggingsprofielen Axento Pagina 1 van 5 Beleggingsprofielen Axento Bij Axento kunt u beleggen in drie verschillende beleggingsprofielen: Defensief, en Offensief. In dit document wordt een toelichting gegeven op de verschillende

Nadere informatie

EIOPA ontwierp een vliegtuig

EIOPA ontwierp een vliegtuig FOTO EIOPA ontwierp een vliegtuig Van Solvency II naar IORP II Van ORSA naar ERB Utrecht, 14 november 2018 CPI Governance Jeroen Breen Partner CPI Risk, Finance & Governance 1 Onderwerpen EIOPA ontwierp..

Nadere informatie

Risicoprofielen Care IS vermogensbeheer

Risicoprofielen Care IS vermogensbeheer Risicoprofielen Care IS vermogensbeheer Bij Care IS vermogensbeheer kunt u beleggen volgens vijf verschillende risicoprofielen: Zeer defensief, Defensief,, Offensief en Zeer offensief. In dit document

Nadere informatie

Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten.

Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten. Integrale aanpak Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten. Integrale aanpak Risicobeheersing staat aan de basis van elk beleggingsbeleid. Omdat het renterisico het belangrijkste risico voor pensioenfondsen

Nadere informatie

Addendum. Ultimate Forward Rate

Addendum. Ultimate Forward Rate Addendum Ultimate Forward Rate Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account-CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni

Nadere informatie

Investment Highlights week 34

Investment Highlights week 34 Investment Highlights week 34 Datum: 29 augustus 2016 Verhoging Fed tarieven komt dichterbij Afgelopen week keek iedereen uit naar de toespraak van Fed-president Yellen in Jackson Hole. Haar belangrijkste

Nadere informatie

Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen

Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen Sameer van Alfen PP Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen Pensioenfondsen moeten nu al aan de slag met de governance-eisen van IORP2 voor drie belangrijke sleutelfuncties binnen de

Nadere informatie

IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R

IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R 2 0 1 8 Introductie Werkzaam bij Kempen, onderdeel van Van Lanschot Kempen Fiduciair manager van NL pensioenfondsen Lid ESG council Kempen

Nadere informatie

Risk Control Strategy

Risk Control Strategy Structured products January 2016 Kempen & Co N.V. (Kempen & Co) is een Nederlandse merchant bank met activiteiten op het gebied van vermogensbeheer, effectenbemiddeling en corporate finance. Kempen & Co

Nadere informatie

Investment Highlights week 29

Investment Highlights week 29 Investment Highlights week 29 Datum: 25 juli 2016 Positief sentiment houdt aan Afgelopen week zorgden de meeste macro-economische cijfers voor positieve verrassingen. Uitzondering waren de vertrouwenscijfers

Nadere informatie

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER DNB SEMINAR UITBESTEDING Door: Oscar van Angeren I. Regulatory framework en II. Algemene contractuele aspecten 1 I. Regulatory framework Uitbestedingsregels pensioenfondsen: artikel 34 Pw en 12-14 BuPw.

Nadere informatie

NFI-update 2 e kwartaal 2016

NFI-update 2 e kwartaal 2016 ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven

Nadere informatie

Klaar voor IORP II 14 maart 2018

Klaar voor IORP II 14 maart 2018 www.pwc.nl/pensioensector Klaar voor IORP II 14 maart 2018 Waarom nu al beginnen met IORP II? IORP II is op 12 januari 2017 officieel in werking getreden en moet uiterlijk 13 januari 2019 geïmplementeerd

Nadere informatie

Zet herstel bankensector door?

Zet herstel bankensector door? ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de

Nadere informatie

Investment Highlights week 24

Investment Highlights week 24 Investment Highlights week 24 Datum: 20 juni 2016 Wie wind zaait, zal storm oogsten Het referendum over Brexit dat aanstaande donderdag gehouden zal worden, wierp deze week nadrukkelijk zijn schaduw vooruit.

Nadere informatie

Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld

Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld Vermogensbeheer met meerwaarde Een vermogen biedt de mogelijkheid om toekomstwensen te vervullen. Voor uzelf én voor de wereld. ASN Vermogensbeheer

Nadere informatie

Beleggingsadvies Specifiek

Beleggingsadvies Specifiek Beleggingsadvies Uw vermogen belegd in één belegging of enkele specifieke beleggingen. Met advies van onze ervaren beleggings specialisten. 3 redenen om te kiezen voor Beleggingsadvies 1 Toegang tot specifieke

Nadere informatie

Fiduciair management

Fiduciair management Fiduciair management Fiduciair management De identiteit van uw fonds staat centraal Ontwikkelingen in de pensioenwereld vragen om een brede opvatting van fiduciair management. Om verder te kijken dan

Nadere informatie

Opkomende markten: do s en don ts

Opkomende markten: do s en don ts Online Seminar Beleggen Opkomende markten: do s en don ts Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Marketing Manager ING Beleggen Amsterdam, 12 november 2013

Nadere informatie

IORP II. Risk Governance voor pensioenfondsen

IORP II. Risk Governance voor pensioenfondsen IORP II Risk Governance voor pensioenfondsen ONTWIKKELING VAN WETGEVING Wft Solvency 2 Basel 3 (3.5) Basel 2 Wtk/ Wtv PSW (1954) - Kapitaalvereisten - Rapportageverplichtingen toezichthouder IORP I (2005)

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing EIGEN RISICO BEOORDELING Kompas voor risicosturing BELANG VAN RISICOSTURING Focus congres 2019 - Grip op risico 2 INTRODUCTIE Eigen Risico Beoordeling (ERB) Gebaseerd op artikel 28 van IORP II Richtlijn

Nadere informatie

Beleggen met persoonlijk advies

Beleggen met persoonlijk advies Beleggen met persoonlijk advies Beleggen bij de Rabobank is geen doel op zich, maar een manier om doelen te bereiken. Dat vraagt om een aanpak die op de lange termijn is gericht, met een evenwichtig opgebouwde

Nadere informatie

Beleggingsadvies Specifiek

Beleggingsadvies Specifiek Beleggingsadvies Uw vermogen belegd in één belegging of enkele specifieke beleggingen. Met advies van onze ervaren beleggings specialisten. 3 redenen om te kiezen voor Beleggingsadvies 1 Toegang tot specifieke

Nadere informatie

Beleggingsbeleid in de bedrijfsvoering

Beleggingsbeleid in de bedrijfsvoering De Handreiking Kwaliteit Beleggingsbeleid in de praktijk 26 maart 2015 Alex Poel Beleggingsbeleid in de bedrijfsvoering 1 Achtergrond 2 Dienstverleningsproces 3 Beleggingsbeleid 4 Handreiking beleggingsbeleid

Nadere informatie

Fund Governance. Achmea Investment Management. Versie 3.0, november 2018

Fund Governance. Achmea Investment Management. Versie 3.0, november 2018 Fund Governance Achmea Investment Management Versie 3.0, november 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Specifieke maatregelen fund governance structuur 3 2.1 Periodieke controle 3 2.2 Rapportage 3 2.3

Nadere informatie

Investment Highlights week 38

Investment Highlights week 38 Investment Highlights week 38 Datum: 25 september Het belangrijkste nieuws van de afgelopen week was de aangekondigde afbouw van haar balans door de Amerikaanse centrale bank. Hoewel de markten hier al

Nadere informatie

Nieuwsbericht. 22 januari Achmea Beleggingsfondsen Beheer B.V. Postbus KA AMSTERDAM.

Nieuwsbericht. 22 januari Achmea Beleggingsfondsen Beheer B.V. Postbus KA AMSTERDAM. Achmea Beleggingsfondsen Beheer B.V. Nieuwsbericht 22 januari 2010 Achmea Beleggingsfondsen Beheer B.V. Postbus 59011 1040 KA AMSTERDAM www.achmeabeleggingsfondsen.nl I N F O R M A T I E M E M O R A N

Nadere informatie

DNB Pensioenseminar. Parallelsessie Beleggingen. 21 september 2011

DNB Pensioenseminar. Parallelsessie Beleggingen. 21 september 2011 DNB Pensioenseminar Parallelsessie Beleggingen 21 september 2011 Hoofdvragen I. Wat maakt iemand een goede bestuurder op het gebied van beleggingen? II. Wat verwacht u van de toezichthouder op het gebied

Nadere informatie

Waar liggen nu beleggingskansen

Waar liggen nu beleggingskansen Waar liggen nu beleggingskansen En wat zijn de risico s? Bob Homan Valentijn van Nieuwenhuijzen Bob Homan Hoofd ING Investment Office Valentijn van Nieuwenhuijzen Hoofd Multi-Asset NN Investment Partners

Nadere informatie

Nederlandse Beleggingsfondsen Keren 1x per jaar dividend uit, tenzij een interim dividend wordt uitgekeerd.

Nederlandse Beleggingsfondsen Keren 1x per jaar dividend uit, tenzij een interim dividend wordt uitgekeerd. Nederlandse Beleggingsfondsen Keren 1x per jaar uit, tenzij een interim wordt uitgekeerd. Het nettobedrag is in Nederland 15% lager (er geldt een belasting van 15%, die de Nederlandse klant achteraf weer

Nadere informatie

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement Kunnen beleggers tegelijk financieel rendement behalen én een positieve invloed uitoefenen op milieu, mens en maatschappij? Impactbeleggen maakt dit

Nadere informatie

10 dingen over rente die beleggers moeten weten

10 dingen over rente die beleggers moeten weten Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013

Nadere informatie

SMALL-CAPS: EEN FACTOR VAN BELANG. Masterclass presentatie Fondsevent, 27 september 2015

SMALL-CAPS: EEN FACTOR VAN BELANG. Masterclass presentatie Fondsevent, 27 september 2015 SMALL-CAPS: EEN FACTOR VAN BELANG Masterclass presentatie Fondsevent, 27 september 2015 SMALL-CAPS: OVER WELKE THEMA S KRIJG JE DE MEESTE VRAGEN IN DE PRAKTIJK? A B C D Rendement vs Risico Timing Liquiditeit

Nadere informatie

Robeco Fund Update AANDELENFONDSEN 30 JUNI 2015

Robeco Fund Update AANDELENFONDSEN 30 JUNI 2015 Robeco Fund Update AANDELENFONDSEN 30 JUNI 2015 Aandelenfondsen 1/11 Aandelenfondsen 2/11 Aandelenfondsen 3/11 Aandelenfondsen 4/11 Aandelenfondsen 5/11 Aandelenfondsen 6/11 Aandelenfondsen 7/11 Aandelenfondsen

Nadere informatie

Montae kennissessie 4 juli Rob Kragten

Montae kennissessie 4 juli Rob Kragten IORP en sleutelfuncties Ervaringen Unilever APF Montae kennissessie 4 juli 2018 Rob Kragten Agenda Unilever APF Governance model Integraal risicomanagement Sleutelfuncties IORP Slide 2 Agenda Unilever

Nadere informatie

Goed moment high yield obligaties te overwegen

Goed moment high yield obligaties te overwegen Goed moment high yield obligaties te overwegen Het tij zit mee voor hoogrentende bedrijfsobligaties, ofwel High Yield obligaties. Deze categorie bedrijfsobligaties kent een relatief hogere coupon dan reguliere

Nadere informatie

Vermogensbeheer Ontzorgt de klant

Vermogensbeheer Ontzorgt de klant Vermogensbeheer Ontzorgt de klant Marcel van de Meent DSI geregistreerd Senior Accountmanager. Sinds 2011 relatiebeheerder bij Care IS vermogensbeheer. Care IS vermogensbeheer Opgericht in 2009 en gevestigd

Nadere informatie

2014 KPMG Advisory N.V

2014 KPMG Advisory N.V 02 Uitbesteding & assurance 23 Overwegingen bij uitbesteding back- en mid-office processen van vermogensbeheer Auteurs: Alex Brouwer en Mark van Duren Is het zinvol voor pensioenfondsen en fiduciair managers

Nadere informatie

Inflatie? Beleg in grondstoffen!

Inflatie? Beleg in grondstoffen! Inflatie? Beleg in grondstoffen! Schwantz comichouse.nl Een zucht van verlichting De meeste Nederlandse pensioenfondsen zijn serieus in herstel. De gemiddelde beleidsdekkingsgraad is in 2017 met ongeveer

Nadere informatie

RiskTransparant, deel 11. Eigen Risicobeoordeling. uitgave 1 van 3

RiskTransparant, deel 11. Eigen Risicobeoordeling. uitgave 1 van 3 RiskTransparant, deel 11 Eigen Risicobeoordeling uitgave 1 van 3 9 juli 2019 Dit is de eerste uitgave van een reeks van drie over de Eigen Risicobeoordeling (hierna: ERB). In deze reeks van publicaties

Nadere informatie

Professioneel beleggen volgens een bewezen aanpak

Professioneel beleggen volgens een bewezen aanpak Professioneel beleggen volgens een bewezen aanpak Vermogensgroei begint met vermogensbehoud Minder kosten, meer rendement Altijd actueel inzicht in uw vermogen Introductiebrochure Welkom bij Care IS vermogensbeheer

Nadere informatie

IORP II Meer toegevoegde waarde uit sleutelfuncties

IORP II Meer toegevoegde waarde uit sleutelfuncties www.pwc.nl IORP II Meer toegevoegde waarde uit sleutels August, 2018 Vanaf 13 januari 2019 is de IORP-II richtlijn van kracht. Het onderwerp dat daarbij voor de meeste hoofdbrekens zorgt bij is de inrichting

Nadere informatie

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen?

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? 1 Impact regelgeving t.a.v. beleggingsbeleid! "! # $ %&! $' (" ' )* + *! " &,!,, --- 2 Verdisconteringscurve: van economisch

Nadere informatie

2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt.

2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt. 1. Inleiding Investment beliefs zijn de overtuigingen waarop Bpf MITT het beleggingsbeleid wil baseren. De investment beliefs zijn voor het pensioenfonds belangrijke uitgangspunten en dienen als kader

Nadere informatie

Beleggingsadvies. De kracht van persoonlijk contact. 5 redenen om te kiezen voor Beleggingsadvies

Beleggingsadvies. De kracht van persoonlijk contact. 5 redenen om te kiezen voor Beleggingsadvies 5 redenen om te kiezen voor Door u goed te leren kennen weten wij wat voor u belangrijk is, zeker als het om uw beleggingen gaat. Zo krijgt u echt advies dat bij u past. 1 Uw eigen beleggingsspecialist

Nadere informatie

GEDRAGSCODE FUND GOVERNANCE

GEDRAGSCODE FUND GOVERNANCE GEDRAGSCODE FUND GOVERNANCE ACHMEA BELEGGINGSFONDSEN BEHEER B.V. Inleiding, statutair gevestigd te s-gravenhage (KvK nr. 8062738), beschikt over een vergunning als beheerder van beleggingsinstellingen,

Nadere informatie

On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht

On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen Martin van der Pot Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht Agenda Wat gaan we doen 1. On-site onderzoeken what to expect 2. Risicomanagement

Nadere informatie

BNP PARIBAS OBAM N.V.

BNP PARIBAS OBAM N.V. BNP PARIBAS OBAM N.V. AANDEELHOUDERS- VERGADERING JAAR 2017 Amsterdam, 11 juni 2018 Agenda OBAM rendement boekjaar 2017 en overview langere termijn Gevoerd beleid 2017 OBAM fonds positionering OBAM highlights

Nadere informatie

Overzicht standaard risicoprofielen. November 2016

Overzicht standaard risicoprofielen. November 2016 Overzicht standaard risicoprofielen November 2016 Standaard risicoprofielen Beleggingsadvies Risicoprofielen Cautious Conservative Core Growth Max Growth Min Target Max Min Target Max Min Target Max Min

Nadere informatie

Informatie over de Autoriteit Financiële Markten. Een kennismaking. Wat doet de AFM?

Informatie over de Autoriteit Financiële Markten. Een kennismaking. Wat doet de AFM? Informatie over de Autoriteit Financiële Markten Een kennismaking Wat doet de AFM? Wie is de AFM? AFM is de afkorting voor Autoriteit Financiële Markten. De AFM is de gedragstoezichthouder op de financiële

Nadere informatie

Green Bonds Whitepaper

Green Bonds Whitepaper Green Bonds Whitepaper Oktober 2017 Klaar voor een basisplaats! De risico- en rendementskarakteristieken van het Green Bond universum zijn vergelijkbaar met een gecombineerde portefeuille van grijze Staats-

Nadere informatie

Voorwoord 13. Ten geleide 15. Over de auteurs 19. Deel 1 Het pensioensysteem in Nederland 23

Voorwoord 13. Ten geleide 15. Over de auteurs 19. Deel 1 Het pensioensysteem in Nederland 23 Inhoud Voorwoord 13 Ten geleide 15 Over de auteurs 19 Deel 1 Het pensioensysteem in Nederland 23 1 Het pensioensysteem in Nederland 25 1.1 Inleiding 25 1.2 De historische context van pensioen 26 1.3 Pensioen

Nadere informatie

Disclaimer Bank Insinger de Beaufort

Disclaimer Bank Insinger de Beaufort Disclaimer Bank Insinger de Beaufort 1. Toepasselijkheid Deze voorwaarden ( de Disclaimer") zijn van toepassing op elk bezoek aan en gebruik van de website ("de Website") van Bank Insinger de Beaufort

Nadere informatie

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we

Nadere informatie

Toelichting Model Fiduciair Beheerovereenkomst

Toelichting Model Fiduciair Beheerovereenkomst Toelichting Model Fiduciair Beheerovereenkomst Deze toelichting is opgesteld door De Brauw Blackstone Westbroek N.V. in samenspraak met DUFAS. Het geeft een toelichting bij het model fiduciair beheerovereenkomst

Nadere informatie

High Risk. Equity Interest Other. ING Dutch Plus Note

High Risk. Equity Interest Other. ING Dutch Plus Note High Risk Equity Interest Other ING Dutch Plus Note Minimaal 155%* aflossing bij stijgende of beperkt dalende beurzen Bescherming tot 35% koersdaling t.o.v. de startwaarde Profiteer van een mogelijke stijging

Nadere informatie

ING Private/Business Banking

ING Private/Business Banking ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde

Nadere informatie

JE VERDIENT BETER, JE VERDIENT KOEN.

JE VERDIENT BETER, JE VERDIENT KOEN. JE VERDIENT BETER, JE VERDIENT KOEN. VERMOGENSBEHEER VOOR 0,10% PER MAAND (MET EEN MINIMUM VAN 20) KOEN belegt voor jou. Koen betekent dapper en bekwaam, dat is waar KOEN voor staat. Gewapend met de beste

Nadere informatie

Verkenning inrichting sleutelfuncties Saskia Bezoen, Annemarie van Dijk, Lisanne Maas, Albert van der Meer, Valerie Smeets, Jurgen Willemsen

Verkenning inrichting sleutelfuncties Saskia Bezoen, Annemarie van Dijk, Lisanne Maas, Albert van der Meer, Valerie Smeets, Jurgen Willemsen Workshop IORP II Verkenning inrichting sleutelfuncties Saskia Bezoen, Annemarie van Dijk, Lisanne Maas, Albert van der Meer, Valerie Smeets, Jurgen Willemsen Agenda 1. IORP II kort overzicht 2. Quiz 3.

Nadere informatie

RBA Fonds - toelichting

RBA Fonds - toelichting RBA Fonds - toelichting Stuiver Asset Management Amsterdam, januari 2019 - STRIKT VERTROUWELIJK - Introductie Strategie Bouwstenen Participeren Team Lees voor de risico s, kosten en de scenario s ALTIJD

Nadere informatie

Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Beleggen in hypotheken. Het Particuliere Hypotheekfonds

Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Beleggen in hypotheken. Het Particuliere Hypotheekfonds Syntrus Achmea Real Estate & Finance Beleggen in hypotheken Het Particuliere Hypotheekfonds Beleggen in hypotheken Steeds meer institutionele beleggers zien de voordelen van beleggen in hypotheken. Niet

Nadere informatie

Vrijstellingsregeling Wft. Grens vrijstelling van 50.000 naar 100.000 Aanbieders moeten een AFM-vergunning aanvragen voor 1 februari 2012

Vrijstellingsregeling Wft. Grens vrijstelling van 50.000 naar 100.000 Aanbieders moeten een AFM-vergunning aanvragen voor 1 februari 2012 Vrijstellingsregeling Wft Grens vrijstelling van 50.000 naar 100.000 Aanbieders moeten een AFM-vergunning aanvragen voor 1 februari 2012 In deze brochure leest u óf u iets moet doen en wat Charco & Dique

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen

Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen Leidraad om marktpartijen richting en duidelijkheid te geven Publicatiedatum: December 2015 Laatste aanpassing: 3

Nadere informatie

Welkom. Datum: 25 april 2014

Welkom. Datum: 25 april 2014 Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel

Nadere informatie

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II AG Commissie ERM Leidraad: overzicht wetgeving en vereisten Introductie In dit document is een overzicht opgenomen van de vereisten aan de risicomanagement

Nadere informatie

DUURZAAM BELEGGEN MAAKT HET VERSCHIL! HUBRIEN, HANS EN MATTHIJS PFP Forum, 31 Januari 2018

DUURZAAM BELEGGEN MAAKT HET VERSCHIL! HUBRIEN, HANS EN MATTHIJS PFP Forum, 31 Januari 2018 DUURZAAM BELEGGEN MAAKT HET VERSCHIL! HUBRIEN, HANS EN MATTHIJS PFP Forum, 31 Januari 2018 Inhoud I. Duurzaam beleggen II. Een gesprek over duurzaam beleggen III. Discussie Q&A 30/01/2018 2 Even voorstellen

Nadere informatie