VERSLAG VAN DE COMMISSIE. over de werking van de comités in {SWD(2017) 337 final}

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, COM(2017) 594 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE over de werking van de comités in 2016 {SWD(2017) 337 final} NL NL

2 VERSLAG VAN DE COMMISSIE OVER DE WERKING VAN DE COMITÉS IN 2016 Overeenkomstig artikel 10, lid 2, van Verordening (EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren 1 (hierna de "comitologieverordening" genoemd), presenteert de Commissie het jaarverslag over de werking van de comités in Dit verslag bevat een overzicht van de ontwikkelingen in het comitologiesysteem in 2016 en een samenvatting van de activiteiten van de comités. Het gaat vergezeld van een werkdocument van de diensten van de Commissie met gedetailleerde statistieken over de werkzaamheden van de afzonderlijke comités. 1. OVERZICHT VAN DE ONTWIKKELINGEN IN HET COMITOLOGIESYSTEEM IN Algemene ontwikkeling Zoals beschreven in het verslag over , zijn alle in het oude comitologiebesluit 3 vastgelegde comitologieprocedures, met uitzondering van de regelgevingsprocedure met toetsing (RPT), automatisch aangepast aan de nieuwe comitologieprocedures waarin de comitologieverordening (Verordening (EU) 182/2011) voorziet. In 2016 hebben de comitologiecomités bijgevolg gewerkt volgens de in de comitologieverordening vastgelegde procedures, te weten de raadplegingsprocedure (artikel 4) en de onderzoeksprocedure (artikel 5), alsook volgens de in artikel 5 bis van het comitologiebesluit vastgelegde regelgevingsprocedure met toetsing (RPT). In het interinstitiutioneel akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven 4 wordt aanpassing van de regelgevingsprocedure met toetsing bepleit: De drie instellingen erkennen de noodzaak om alle bestaande wetgeving aan te passen aan het bij het Verdrag van Lissabon ingevoerde rechtskader, en met name de noodzaak om hoge prioriteit te verlenen aan de snelle aanpassing van alle basishandelingen die nog verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing. De Commissie dient uiterlijk eind 2016 voorstellen in met betrekking tot die laatstgenoemde aanpassing. Overeenkomstig die toezegging heeft de Commissie een nieuw voorstel vastgesteld tot aanpassing van de basishandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (PB L 55 van , blz. 13). Verslag van de Commissie over de werking van de comités in 2013, COM(2014) 572 final. Besluit 1999/468/EG van de Raad van 28 juni 1999 (PB L 184 van , blz. 23), zoals gewijzigd bij Besluit 2006/512/EG van de Raad (PB C 255 van , blz. 4). 2

3 aan gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen 5. Ook heeft zij een tweede voorstel vastgesteld, dat specifiek betrekking heeft op de aanpassing van de basishandelingen op het gebied van justitie 6. De interinstitutionele onderhandelingen over beide voorstellen zijn in 2017 begonnen. In 2016 bracht de Commissie een verslag 7 uit over de werking van Verordening 182/2011, vijf jaar na de inwerkingtreding ervan. In september 2016 kondigde de voorzitter van de Commissie in zijn toespraak over de Staat van de Unie voor het Europees Parlement aan dat de Commissie met een initiatief zou komen om de comitologieprocedure democratischer te maken: Het is niet juist dat als EU-landen niet onderling kunnen besluiten of zij al dan niet het gebruik van glyfosaat in herbiciden verbieden, de Commissie door het Parlement en de Raad wordt gedwongen een besluit te nemen. Dat is niet democratisch en dus zullen we de betreffende regels aanpassen. 8 Na de verklaring van de voorzitter stelde de Commissie op 13 februari 2017 een voorstel vast voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (COM(2017) 85/3). Op 1 juli 2016 is de Commissie begonnen ontwerpuitvoeringshandelingen en onder de regelgevingsprocedure met toetsing vallende ontwerphandelingen bekend te maken voor een periode van vier weken waarin het publiek feedback kan geven 9. Het gaat om een belangrijk element in de nieuwe benadering van transparantie en vloeit voort uit de toezegging in de mededeling over betere regelgeving uit : Belangrijke uitvoeringshandelingen die onderworpen zijn aan een advies van een comité, zullen gedurende vier weken openbaar worden gemaakt, zodat belanghebbenden hun opmerkingen zullen kunnen maken vóór de stemming door de lidstaten in het betrokken comité. Als de feedback eenmaal is beoordeeld, wordt de ontwerphandeling ter stemming aan het betrokken comité voorgelegd. Op de vergadering van het comité legt de Commissie uit hoe met de feedback rekening is gehouden; deze toelichting wordt opgenomen in de notulen van de vergadering (die openbaar toegankelijk zijn in het comitologieregister 11 ) Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan artikel 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (COM(2016)799). Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen op het gebied van justitie die verwijzen naar de regelgevingsprocedure met toetsing, aan artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (COM(2016)798). Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en aan de Raad over de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 182/2011 (COM(2016) 92). Staat van de Unie 2016: Mededeling Betere regelgeving voor betere resultaten - Een EU-agenda, COM(2015) 215 final. 3

4 1.2 Ontwikkeling van de rechtspraak Het arrest van het Hof van Justitie van 1 maart 2016 in zaak C-440/14, National Iranian Oil Company/Raad ziet niet rechtstreeks op de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden van de Commissie, maar is wel van belang met het oog op de gronden die in bepaalde uitzonderlijke gevallen rechtvaardigen dat aan de Raad uitvoeringsbevoegdheden worden verleend C-440/14 P, zaak C-440/14, National Iranian Oil Company/Raad. 4

5 2. OVERZICHT VAN ACTIVITEITEN 2.1 Aantal comités en vergaderingen Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen de comitologiecomités, enerzijds, en andere entiteiten, met name de door de Commissie zelf opgerichte deskundigengroepen, anderzijds. De deskundigengroepen bieden de Commissie 13 hun deskundigheid bij het voorbereiden en uitvoeren van het beleid en van gedelegeerde handelingen, terwijl de comitologiecomités de Commissie bijstaan in de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden die haar bij wettelijke basisrechtshandelingen zijn toegekend. In dit verslag worden alleen de comitologiecomités behandeld. Het aantal actieve comitologiecomités in de periode van 1 januari tot 31 december 2016 werd berekend per beleidsterrein (zie tabel I). Ter vergelijking worden ook de gegevens van het vorige jaar (toestand op 31 december 2015) vermeld. Subcomités worden niet afzonderlijk geteld, aangezien die onder een bepaald comité vallen. TABEL I Totale aantal comités Beleidsterrein AGRI (Landbouw en Plattelandsontwikkeling) BUDG (Begroting) 2 2 CLIMA (Klimaat) 5 5 CNECT (Communicatienetwerken, Inhoud en Technologie) 6 5 DEVCO (Internationale Samenwerking en Ontwikkeling) 5 5 DIGIT (Informatica) 1 2 EAC (Onderwijs en Cultuur) 2 5 ECFIN (Economische en Financiële Zaken) 1 1 ECHO (Humanitaire Hulp en Civiele Bescherming) 2 2 EMPL (Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie) 5 4 ENER (Energie) ENV (Milieu) ESTAT (Eurostat) 6 6 FISMA (Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie) 8 8 FPI (Dienst Instrumenten voor het buitenlands beleid ) 4 4 GROW (Interne Markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf) HOME (Migratie en Binnenlandse Zaken) JUST (Justitie en Consumentenzaken) MARE (Maritieme zaken en Visserij) 4 4 MOVE (Mobiliteit en Vervoer) NEAR (Nabuurschapsbeleid en Uitbreidingsonderhandelingen) 3 3 OLAF (Europees Bureau voor fraudebestrijding) 1 1 REGIO (Regionaal Beleid en Stadsontwikkeling) 1 1 RTD (Onderzoek en innovatie) 5 5 SANTE (Gezondheid en Voedselveiligheid) SG (Secretariaat-generaal) 3* 3* TAXUD (Belastingen en Douane-unie) TRADE (Handel) TOTAAL: * Met inbegrip van het comité van beroep (in het comitologieregister wordt het comité van beroep aangemerkt als comité onder de verantwoordelijkheid van het SG; in de praktijk wordt het door alle betrokken diensten beheerd). 13 Nadere informatie is te vinden op: 5

6 In 2016 konden de comitologiecomités in het algemeen worden uitgesplitst volgens het soort procedure dat zij volgden (raadplegingsprocedure, onderzoeksprocedure, regelgevingsprocedure met toetsing zie tabel II). Een aantal comités heeft meerdere procedures toegepast. Deze comités worden apart vermeld naast de comités die slechts één procedure hebben toegepast. TABEL II Aantal comités per procedure (2016) Raadplegingsprocedur e Soort procedure Onderzoeksprocedur e Regelgevingsprocedur e met toetsing Verscheiden e procedures TOTAAL : AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO OTO SANTE SG TAXUD TRADE TOTAAL : * Met inbegrip van het comité van beroep. Het aantal comités is niet de enige indicator voor het beoordelen van de comitologische activiteit. Uit het aantal vergaderingen en het aantal schriftelijke procedures 14 in 2016 blijkt eveneens hoe bedrijvig de verschillende comités in het algemeen zijn geweest, op sectorniveau en individueel (zie tabel III). 14 De stemming in een comité kan tijdens een gewone vergadering plaatsvinden of, in naar behoren gemotiveerde gevallen, via een schriftelijke procedure, overeenkomstig artikel 3, lid 5, van de comitologieverordening. 6

7 TABEL III Aantal vergaderingen en schriftelijke procedures Aantal comités Vergaderingen Schriftelijke procedures AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO OTO SANTE SG 3 5* 5* 0 1 TAXUD TRADE TOTAAL * 5 vergaderingen van het comité van beroep 2.2 Aantal adviezen en uitvoeringshandelingen/-maatregelen Zoals gewoonlijk wordt in dit verslag het totale aantal formele adviezen van de comités vermeld, alsook de later door de Commissie vastgestelde uitvoeringshandelingen/- maatregelen 15. Deze gegevens geven de concrete output van de comités weer (zie tabel IV). Van het totale aantal ontwerpuitvoeringshandelingen dat in 2016 aan de comités is voorgelegd, vormde een twaalftal aanleiding voor het Europees Parlement voor een resolutie op grond van artikel 11 van de comitologieverordening. De Raad heeft geen enkele resolutie van dien aard aangenomen. 15 Overigens kan er een verschil bestaan tussen het aantal adviezen en het aantal uitvoeringshandelingen/- maatregelen in een bepaald jaar. De redenen hiervoor worden in de inleiding bij het werkdocument van de diensten van de Commissie uiteengezet. 7

8 TABEL IV Aantal adviezen en vastgestelde uitvoeringshandelingen/-maatregelen Adviezen 16 Vastgestelde uitvoeringshandelingen Volgens de RPT vastgestelde maatregelen AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG 11* TAXUD TRADE TOTAAL * Met inbegrip van elf adviezen van het comité van beroep en negen vastgestelde handelingen. 2.3 Vergaderingen van het comité van beroep Het comité van beroep heeft in de loop van 2016 vijf keer vergaderd en 11 ontwerpuitvoeringshandelingen behandeld (op het gebied van gezondheids- en consumentenbeleid en mobiliteit en vervoer) die door de Commissie waren voorgelegd. Het comité van beroep heeft in elf gevallen geen advies uitgebracht. De Commissie heeft besloten negen uitvoeringshandelingen vast te stellen. 16 Een stemuitslag die tot geen advies leidt, wordt bij het totale aantal adviezen meegeteld. 8

9 2.4 Gebruik van de regelgevingsprocedure met toetsing (RPT) Zoals in punt 1 al werd vermeld, heeft de comitologiehervorming van 2011 geen gevolgen gehad voor de regelgevingsprocedure met toetsing. Deze procedure kan in het kader van nieuwe wetgeving niet meer worden gebruikt, maar komt nog steeds voor in een groot aantal bestaande basishandelingen. Zolang die niet zijn aangepast, zal de procedure krachtens die handelingen verder worden toegepast. In 2016 zijn 108 maatregelen vastgesteld overeenkomstig de regelgevingsprocedure met toetsing (zie tabel V). Het vetorecht werd eenmaal gebruikt, door het Europees Parlement. In 2015 werd het vetorecht daarentegen niet gebruikt. TABEL V Aantal overeenkomstig de regelgevingsprocedure met toetsing (RPT) vastgestelde maatregelen Veto van het EP tegen goedkeuring van ontwerpmaatregelen volgens de RPT Veto van de Raad tegen goedkeuring van ontwerpmaatregelen volgens de RPT Volgens de RPT vastgestelde maatregelen AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG TAXUD TRADE TOTAAL

10 3. Gedetailleerde informatie over de activiteiten van de comités Het bij dit verslag gevoegde werkdocument bevat gedetailleerde informatie over de werkzaamheden van de afzonderlijke comités in 2016, uitgesplitst naar de verschillende betrokken diensten van de Commissie. 3. CONCLUSIE Het Europees Parlement en de Raad worden verzocht nota te nemen van dit verslag. 10