ZKN-klinieken zichtbaar beter

Transcriptie

1 zichtbaar beter 2019 Zelfstandige Klinieken Nederland U beter. De zorg beter.

2 Inhoudsopgave zichtbaar beter 2019 Samenvatting 4 Leren en verbeteren in DNA 5 Inleiding 6 IGJ-toezicht op grote diversiteit aan klinieken 6 Onderzoeksmethode en analyses over IGJ-indicatordata 6 Facts ZKN-keurmerk klinieken 7 Overzicht behandelaanbod bij ZKN-leden 8 Over het ZKN-kwaliteitsbeleid 9 ZKN-keurmerk ontwikkeld door College van Deskundigen 9 Leren en verbeteren 9 ZKN-commissie Kwaliteit & Veiligheid 10 Verbeterinstrumenten 10 IGJ-indicatoren: vs. overige klinieken 11 58% van alle onderzochte kliniek locaties heeft het ZKN-keurmerk 12 Medisch personeel 12 Aantal patiënten en behandelingen 13 Operatie- en behandelkamers 13 Behandelaanbod 14

3 Beheersing kwaliteit van operaties in 15 IGJ indicatoren over operatieve zorg 15 Kwalificatie behandelruimten - validatierapport 15 Tijdige antibioticaprofylaxe 15 Voorkomen van Infecties 15 Stopmoment IV; Time-out procedure 16 Procedurele sedatie 17 Screening op zorgzwaarte en delier 17 Overige IGJ-toezichtthema s 18 Samenwerkingsafspraken met ziekenhuizen beter vastgelegd 18 Functioneren Medisch Specialisten uitstekend op orde 18 Omgang met kindermishandeling en huiselijk geweld beter 20 Betere waardering patiënten 20

4 Samenvatting De Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) publiceert jaarlijks het rapport Het Resultaat Telt Particuliere Klinieken. IGJ rapporteert over de hele sector (470 locaties). Zij maakt geen onderscheid tussen klinieken met en zonder het ZKN-keurmerk. maken 58% uit van de IGJuitvraag. ZKN publiceert dit jaar voor het eerst een eigen kwaliteitsrapport op basis van de IGJ-gegevens, om de kwaliteit van transparant te maken. ZKN heeft onderzoeksbureau Panteia de antwoorden van klinieken op de IGJ-indicatoren van, en laten analyseren. wijken af van overige klinieken, vanwege de prestaties, de omvang, het type medisch personeel, het behandelaanbod en de voorzieningen. Als groep presteren beter op de door IGJ uitgelichte indicatoren. Het gaat om schriftelijke afspraken met een ziekenhuis, het hanteren van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, een systeem van functioneringsgesprekken met medewerkers en artsen en medisch specialisten (IFMS), en de beheersing van kwaliteit rondom operaties. Daarnaast krijgen een betere waardering van patiënten: het percentage ontevreden patiënten is minder dan 0,02%. ZKN-keurmerk klinieken presteren als groep beter. Op sommige locaties is nog verbetering mogelijk. ZKN-keurmerk klinieken: Presteren als groep op de door IGJ uitgelichte risico-indicatoren beter dan klinieken zonder ZKN-keurmerk. De scores van laten een duidelijke verbetering zien ten opzichte van voorgaande jaren. Op locatieniveau is nog verbetering mogelijk. Werken altijd met medisch specialisten, terwijl maar 63% van de overige klinieken met medisch specialisten werkt. Zij werken minder vaak met basisartsen (slechts 1 op 3 klinieken). Altijd zijn medisch specialisten medisch eindverantwoordelijk binnen het specialisme. In ruim de helft van de overige klinieken werken basisartsen (53%). Zijn groter, met meer fte specialisten, meer personeel, meer behandelde patiënten, meer behandelingen en meer operatiekamers en/of behandelkamers. Zij werken vaker met verpleegkundigen (54% vs. 22%). Het zijn nooit solistisch werkende zorgverleners. Leveren veelal een ander type zorg. Zij voeren vaker invasieve ingrepen uit. Voeren vaker zwaardere operaties uit waarvoor een OK1 prestatieniveau 1 nodig is (implantaatchirurgie). Bieden veel minder filler (injectables/botox) behandelingen (20%) aan dan overige klinieken (39%). zijn oververtegenwoordigd in de oogheelkunde, dermatologie, plastische chirurgie, orthopedie en bariatrische chirurgie. 94% van de levert enige mate tot volledig verzekerde zorg (bron ZKN 2019). 4

5 zichtbaar beter 2019 Leren en verbeteren in DNA Het ZKN-keurmerk, de belangrijkste voorwaarde voor het lidmaatschap, zorgt er voor dat klinieken een kwaliteit- en veiligheidssysteem hebben waarmee ze voortdurend leren en verbeteren. Een belangrijke voorwaarde voor het ZKN lidmaatschap is tevens dat er minimaal twee medisch specialisten in de kliniek werken. worden door een onafhankelijke certificerende instantie getoetst op de ZKN-keurmerkcriteria. De criteria worden door een onafhankelijk College van Deskundigen opgesteld, waar verzekeraars, patiënten en de belangrijkste medisch specialismen aan deelnemen. ontvangen van ZKN een jaarlijkse individuele terugkoppeling op hun prestaties op de IGJ-indicatoren. ZKN houdt klinieken up-to-date over nieuwe regelgeving in de zorg, en biedt cursussen aan over actuele thema s, zoals de AVG. Het ZKN-keurmerk, de belangrijkste voorwaarde voor het lidmaatschap, zorgt er voor dat klinieken een kwaliteit- en veiligheidssysteem hebben waarmee ze voortdurend leren en verbeteren. 5

6 Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) publiceert jaarlijks een rapport over zelfstandige klinieken. Klinieken met het ZKN-keurmerk maken onderdeel uit van deze rapportage. ZKN publiceert dit jaar voor het eerst een kwaliteitsrapport op basis van dezelfde gegevens om de kwaliteit van ZKNklinieken transparant te maken. presteren als groep op de door IGJ uitgelichte risico-indicatoren beter dan klinieken zonder ZKN-keurmerk. De scores van laten tevens een duidelijke verbetering zien ten opzichte van voorgaande jaren. Op locatieniveau is nog verbetering mogelijk. De indicatoren voor het toezicht ontwikkelt IGJ samen met alle brancheverenigingen in de medisch specialistische zorg. Wetenschappelijke verenigingen van medisch specialisten en verpleegkundigen ontwikkelen de vragen inhoudelijk, waarna brancheverenigingen van zorgaanbieders de vragen valideren en toetsen op registreerbaarheid. ZKN draagt sinds de start van de indicatoren voor klinieken bij aan de ontwikkeling van de indicatoren. IGJ-toezicht op grote diversiteit aan klinieken IGJ houdt toezicht op de sector van particuliere klinieken. Hieronder vallen: klinieken die verzekerde medisch specialistische zorg leveren (ook wel zelfstandige behandelcentra genoemd, zbc s) medisch-diagnostische instellingen revalidatieklinieken met poliklinische revalidatiezorg privéklinieken die niet-verzekerde cosmetische zorg leveren ooglaserklinieken abortusklinieken solistisch werkende zorgverleners De zorg die in deze klinieken wordt geleverd is heel divers. Het kan gaan om niet-invasieve behandelingen met alleen consulten en het voorschrijven van geneesmiddelen, tot een operatie waarbij een heup vervangen wordt, met overnachtingen en revalidatie. Abortusklinieken en solistisch werkende zorgverleners zijn niet aangesloten bij ZKN. Onderzoeksmethode en analyses over IGJ-indicatordata IGJ vraagt klinieken om jaarlijks per locatie de basisset medisch specialistische zorg aan te leveren. Hierin zijn indicatoren (vragen) voor klinieken en ziekenhuizen opgenomen. De aangeleverde gegevens worden openbaar. ZKN heeft de aangeleverde gegevens ontvangen van IGJ. ZKN heeft onderzoeksbureau Panteia de antwoorden van alle klinieken op de IGJ-indicatoren van, en laten analyseren.klinieken hebben de gegevens voor 1 mei 2018 aangeleverd aan IGJ. Een aantal klinieken heeft wel aangeleverd, maar geen behandelingen uitgevoerd. Deze klinieken zijn niet meegenomen in de analyses. Klinieken hebben de gegevens voor 1 mei 2018 aangeleverd aan IGJ. Voor de groep zijn de klinieken geselecteerd die ten tijde van de analyses het ZKN-keurmerk hadden. Het totaal aantal klinieklocaties kan per indicator verschillen, omdat niet alle indicatoren door alle klinieken zijn ingevuld, bijvoorbeeld omdat ze niet de betreffende zorg uitvoeren. Om te zien hoeveel klinieklocaties er nieuw zijn bijgekomen en hoeveel er zijn afgevallen, zijn de KvK-nummers van de locaties over de jaren vergeleken. 313 klinieken waren reeds bekend in. 63 klinieken vielen af, of gaven voor dezelfde locatie een ander KvK-nummer op. 94 locaties van klinieken gaven een KvK-nummer op dat niet eerder bekend was. Het ging vooral om uitbreiding van locaties van bestaande klinieken. Veel klinieken hebben meerdere locaties. 6

7 zichtbaar beter 2019 Facts ZKN verzamelt jaarlijks de volgende kengetallen van haar leden: aantal klinieken, locaties, medewerkers, medisch specialisten en spreiding van de klinieken over het land. Het aantal leden van ZKN neemt licht af, terwijl het aantal ZKN-keurmerklocaties toeneemt. Dit komt door fusies en overnames. Tegelijkertijd openen bestaande lidorganisaties regelmatig nieuwe vestigingen. in beeld gegevens 2019 Peildatum januari 2019 Landelijke spreiding In werden patiënten behandeld in een kliniek en bedroeg de omzet van de verzekerde zorg 733 miljoen (bron: Vektis ). Een deel van de aangesloten klinieken heeft nog niet het ZKN-keurmerk. Dat komt omdat klinieken die aansluiten bij ZKN, eerst kandidaat-lid zijn. Vanaf het moment van aanmelden hebben zij uiterlijk een jaar om het ZKN-keurmerk te behalen. In uitzonderlijke gevallen kan het ZKN-keurmerk ook worden ingetrokken door de certificerende instantie. Dit gebeurt als de kliniek ondanks een herstelperiode niet aan de ZKN-keurmerkcriteria voldoet. In het hoofdstuk over het kwaliteitsbeleid wordt dit verder toegelicht. 7

8 Aantal (leden) per medisch specialisme Peildatum januari 2019 Overzicht behandelaanbod bij ZKN-leden ZKN houdt zelf ook bij welk behandelaanbod de aangesloten leden hebben. Dit is weergegeven in bovenstaand overzicht. Binnen de zijn dermatologie en oogheelkunde grote specialismen, maar er zijn ook veel andere specialismen vertegenwoordigd. Behandelingen die uitgevoerd worden binnen klinieken betreffen allen planbare zorg. In werden patiënten behandeld in een kliniek en bedroeg de omzet van de verzekerde zorg 733 miljoen. 8

9 zichtbaar beter 2019 Over het ZKN-kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid van ZKN is gericht op het borgen en verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van onze leden. Het doel is dat ZKN-keurmerk klinieken worden (h)erkend als kwalitatief hoogstaande en professionele organisaties. Het ZKN-keurmerk, de belangrijkste voorwaarde voor het lidmaatschap, waarborgt voortdurende verbetering. Het ZKN-keurmerk garandeert het kwaliteit- en veiligheidssysteem waarmee ZKN-leden werken. hebben daarmee een systeem waarmee ze continu leren en verbeteren. Jaarlijks vindt bij alle ZKN-locaties een audit plaats. De audit wordt uitgevoerd door één van de certificeringsinstanties Kiwa of Lloyd s Register Het ZKN-keurmerk waarborgt voortdurende verbetering met het kwaliteit- en veiligheidssysteem. ZKN-keurmerk ontwikkeld door College van Deskundigen Een onafhankelijk College van Deskundigen ontwikkelt het ZKN-keurmerk. Het College is samengesteld uit vertegenwoordigers van de belangrijkste medisch specialismen, verzekeraars en patiënten. De certificeringsinstanties zijn adviserend lid. Zij toetsen voorstellen voor nieuwe criteria op uitvoerbaarheid. Klinieken die het ZKN-keurmerk willen behalen en behouden moeten voldoen aan de criteria die het College heeft opgesteld. De onafhankelijke certificerende instanties toetsen de klinieken die het ZKN-keurmerk willen halen en behouden op de criteria. Leren en verbeteren Om de ZKN-leden te ondersteunen in het leren en verbeteren, heeft ZKN een kwaliteitssysteem voor haar leden ontwikkeld. Onderdeel van elk kwaliteitssysteem is een plan-do-check-act (PDCA) cyclus. De PDCA-cyclus ziet er als volgt uit: In-/externe kwaliteitsmetingen, kwaliteitsrapportages en het ZKN strategisch meerjarenbeleid worden als input gebruikt om te bepalen welke doelen ZKN zich stelt op het gebied van kwaliteit en veiligheid. De IGJ-rapporten en IGJ-indicatoren data spelen daarin een belangrijke rol. Zij worden op geaggregeerd en locatieniveau geanalyseerd en geëvalueerd om te toetsen welke risicothema s aandacht vragen. Ook de jaarlijkse kwaliteitsrapportages van Kiwa en Lloyd s Register worden gebruikt om te evalueren waar ZKN-leden op kunnen verbeteren. Op basis van de risicothema s stelt ZKN doelen om de kwaliteit van te verhogen. Bijvoorbeeld: het aantal klinieken wat een tekortkoming of kritische tekortkoming scoort bij de ZKN-keurmerkaudit op prospectief risicomanagement (beheersen van risico s voor patiënten) moet minimaal halveren. De doelen leiden tot de inzet van verbeterinstrumenten. Bijvoorbeeld, klinieken krijgen een individuele terugkoppeling op hun eigen verbeterpunten voor de IGJ indicatoren. Het College van Deskundigen beoordeelt of het ZKN-keurmerk moet 9

10 worden aangescherpt voor een IGJ-risicothema. De resultaten van worden het jaar na de inzet van de verbeterinstrumenten beoordeeld. Daarvoor zijn de IGJ indicatoren een belangrijke bron samen met de jaarlijkse kwaliteitsrapportages van de certificeringsinstanties. De resultaten worden gebruikt om te beoordelen of de verbeterinstrumenten tot resultaat hebben geleid en eventueel aanpassing behoeven. Het ZKN-kwaliteitssysteem zorgt er voor dat ZKN samen met haar leden continu leert en verbetert. ZKN-commissie Kwaliteit & Veiligheid De ZKN-commissie Kwaliteit & Veiligheid is opgericht om ZKN te ondersteunen op inhoudelijke kwaliteitsthema s en het ZKN-kwaliteitsbeleid. 12 Kwaliteitsmanagers uit diverse klinieken hebben zitting in de commissie. De commissie draagt inhoudelijk bij aan nieuwe IGJ en Zorginstituut indicatoren, nieuwe wetten, landelijke normen of kwaliteitskaders waar zelfstandige klinieken bij betrokken zijn. Kwaliteitsrapportages over zelfstandige klinieken worden in de commissie besproken en beoordeeld op vervolgstappen van ZKN. Verbeterinstrumenten ZKN ondersteunt de leden bij het kwaliteitsbeleid: Leden krijgen jaarlijks feedback van ZKN op de eigen kliniekprestaties. De directie ontvangt een persoonlijke terugkoppeling per mail met de verbeterpunten voor de eigen kliniek. De prestaties van de eigen kliniek worden vergeleken met een landelijke benchmark. Het overzicht van verbeterpunten helpt de kliniek om te leren en te verbeteren. Leden krijgen feedback op de eigen uitkomsten op IGJ-indicatoren Leden ontvangen individuele feedback op de prestaties bij de ZKN-keurmerkaudit. De onafhankelijke auditor interviewt personeelsleden en beoordeelt de kliniek. Voor elk toetsingscriterium staat in het rapport van de auditor hoe de kliniek wordt beoordeeld. Als er belangrijke verbeterpunten zijn, krijgt de kliniek maximaal drie maanden om aan te tonen dat ze na een verbeterplan voldoen aan de criteria. Leden maken gebruik van de omvangrijke ZKN-kwaliteitsbibliotheek met meer dan 200 kwaliteitsdocumenten. De uitgebreide kwaliteitsbibliotheek bevat protocollen, checklists, indicatorgidsen en andere hulpmiddelen. Leden ontvangen de wekelijkse ZKN-nieuwsbrief waarin ze o.a. geïnformeerd worden over actuele wijzigingen in wet- en regelgeving in de zorg. ZKN heeft een eigen ZKN-academie voor haar leden. Leden nemen deel aan cursussen over relevante en actuele thema s zoals bijvoorbeeld AVG. Om leden te ondersteunen, beschikt ZKN over een zorgvuldig geselecteerd aanbod van producten en diensten van deskundige externe partijen binnen de sector. Alle verbeterinstrumenten helpen klinieken om de kwaliteit en veiligheid van de kliniek te borgen. Leden maken gebruik van de omvangrijke ZKN-kwaliteitsbibliotheek met meer dan 200 kwaliteitsdocumenten. 10

11 zichtbaar beter 2019 IGJ-indicatoren: vs. overige klinieken onderscheiden zich significant van overige klinieken door de omvang, het behandelaanbod, de organisatievorm en de scores als groep op de IGJ indicatoren. In het tekstkader staan de belangrijkste highlights. In de volgende paragrafen komen de belangrijkste resultaten aan de orde. : Presteren als groep op de door IGJ uitgelichte risico-indicatoren beter dan klinieken zonder ZKN-keurmerk. De scores van laten een duidelijke verbetering zien ten opzichte van voorgaande jaren. Op locatieniveau is nog verbetering mogelijk. Werken altijd met medisch specialisten, terwijl maar 63% van de overige klinieken met medisch specialisten werkt. Zij werken minder vaak met basisartsen (slechts 1 op 3 klinieken). Altijd zijn medisch specialisten medisch eindverantwoordelijk binnen het specialisme. In ruim de helft van de overige klinieken werken basisartsen (53%). Zijn groter, met meer fte specialisten, meer personeel, meer behandelde patiënten, meer behandelingen en meer operatiekamers en/of behandelkamers. Zij werken vaker met verpleegkundigen (54% vs. 22%). Het zijn nooit solistisch werkende zorgverleners. Leveren andere zorg. Zij voeren vaker invasieve ingrepen uit. Voeren vaker zwaardere operaties uit waarvoor een OK1 prestatieniveau 1 nodig is (implantaatchirurgie). Bieden veel minder filler behandelingen (injectables/botox) (20%) aan dan overige klinieken (39%). ZKN-kliniek zijn oververtegenwoordigd in de oogheelkunde, dermatologie, plastische chirurgie, orthopedie en bariatrische chirurgie. 94% van de levert enige mate tot volledig verzekerde zorg (bron ZKN 2019). 11

12 58% van alle onderzochte kliniek locaties heeft het ZKN-keurmerk ZKN heeft op basis van haar eigen gegevens het aantal vergeleken met klinieken zonder ZKN-keurmerk. Het resultaat staat in figuur 1. Meer dan de helft van de locaties (271, 58%) heeft het ZKN-keurmerk. 199 klinieklocaties (42%) hebben geen ZKN-keurmerk. Het ZKN-keurmerk is de voorwaarde voor het ZKN-lidmaatschap. Alle zijn lid van ZKN. Medisch personeel In de volgende tabel staat het aantal klinieken dat werkt met verschillende medische behandelaars weergegeven. Opvallend is dat ZKN-keurmerk klinieken altijd werken met medisch specialisten, terwijl maar 63% van de overige klinieken met medisch specialisten werken. In ZKN-keurmerk klinieken werken gemiddeld ook meer medisch meer medisch specialisten (7,3 vs. 4,8). ZKN-keurmerk klinieken werken minder vaak met basisartsen (slechts 1 op 3 klinieken), maar altijd zijn er medisch specialisten medisch eindverantwoordelijk. In ruim de helft van de overige klinieken werken basisartsen (53%). ZKN-keurmerk klinieken werken vaker met verpleegkundigen (54% vs 22%). ZKN-keurmerk klinieken werken met meer personeel. Dat geldt voor het aantal fte specialisten, het gemiddeld aantal specialisten en het totaal aantal personeelsleden. vs. overige klinieken Figuur 1: (n=271) vs. overige klinieken (n=199) 58% 42% Overige klinieken Tabel 1 Het gemiddeld aantal (fte) medisch personeel per beroepsgroep voor ZKN vs. overige klinieken over. ZKN Overig Percentage klinieken met RGS-geregistreerde medisch specialisten 100% 63% Indien aanwezig, gemiddeld aantal fte medisch specialisten 2,3 1,6 Indien aanwezig, gemiddeld aantal medisch specialisten 7,3 4,8 Indien aanwezig, percentage klinieken met specialisten in ziekenhuis werkzaam 78% 47% Percentage klinieken met basisartsen 33% 53% Indien aanwezig, gemiddeld aantal FTE basisartsen 1,0 1,3 Indien aanwezig, gemiddeld aantal basisartsen 0,8 1,4 Percentage klinieken met verpleegkundigen 54% 22% Indien aanwezig, gemiddeld aantal FTE verpleegkundigen 3,1 4,1 Percentage klinieken met anesthesiemedewerkers en OK-assistenten 38% 22% Indien aanwezig, gemiddeld aantal FTE anesthesie mw. en OK-assistenten 3,0 2,7 Gemiddeld aantal fte personeel totaal 14,0 10,9 12

13 zichtbaar beter 2019 Aantal patiënten en behandelingen behandelen gemiddeld meer patiënten (3.216 vs ), en voeren meer behandelingen uit (4.084 vs ). Ook zijn er meer die invasieve behandelingen aanbieden (72% vs. 57%). Als er invasieve behandelingen gedaan worden, behandelen meer patiënten met één of meer invasieve ingrepen (1.349 vs ). Dit staat weergegeven in onderstaande tabel. ZKN-keurmerk klinieken behandelen gemiddeld meer patiënten. Tabel 2 Aantal patiënten en behandelingen voor en overige klinieken. ZKN Overig Gemiddeld aantal behandelde patiënten Gemiddeld aantal behandelingen Welk percentage van de klinieken voert invasieve ingrepen uit? 72% 57% Gemiddeld aantal patiënten met invasieve behandeling (indien uitgevoerd) Gemiddeld aantal invasieve behandelingen (indien uitgevoerd) Operatie- en behandelkamers Hoe risicovoller de ingreep, hoe strenger de eisen aan de behandelruimte, wat zich vertaalt naar het vereiste niveau van de operatiekamer. Het hoogste niveau, niveau 1, is opgedeeld in twee prestatieniveaus. In vergelijking tot de overige klinieken zijn er meer met operatiekamers met het hoogste prestatieniveau (niveau 1). Dit geldt ook voor het aantal klinieken met een zelfstandige behandelkamer. Dit wordt in onderstaande tabel 3 toegelicht. Tabel 3 Het aantal vs. overige klinieken met hun operatie- en behandelkamers. ZKN Overig Aantal klinieken met OK niveau 1 prestatieniveau 185 (31%) 26 (13%) Aantal klinieken met OK niveau 1 prestatieniveau 214 (5,2%) 11 (5,5%) Aantal klinieken met OK niveau 222 (8,1%) 15 (7,5%) Zelfstandige behandelkamer 142 (52%) 88 (44%) Gemiddeld aantal eigen OK1 prestatieniveau1 (indien aanwezig) 1,6 1,2 Gemiddeld aantal eigen OK1 prestatieniveau2 (indien aanwezig) 1,9 1,3 Gemiddeld aantal eigen OK2 (indien aanwezig) 1,2 1,2 Gemiddeld aantal eigen z. behandelkamers (indien aanwezig) 2,2 1,9 13

14 Behandelaanbod Het zorgaanbod van een kliniek valt binnen één of meer medisch specialismen. IGJ vraagt de meest voorkomende behandelingen en/of medisch specialismen uit. Dit geeft een beeld welke behandelingen/ specialismen het meest (diagnostiek, injectables, plastische chirurgie/cosmetische behandelingen) en het minst (bariatrische chirurgie, KNO) voorkomen. ZKN heeft onderzocht welke behandelingen en specialismen door ZKN-leden worden aangeboden en welke door overige klinieken. zijn oververtegenwoordigd in de oogheelkunde, dermatologie, plastische chirurgie, orthopedie en bariatrie. bieden veel minder fillerbehandelingen (injectables/botox) aan dan overige klinieken. In vergelijking tot de overige klinieken zijn er meer met operatiekamers met het hoogste prestatieniveau (niveau 1). Behandelaanbod vs overige klinieken Figuur 2 Aantal locaties dat een behandeling/specialisme uitvoert, naar ZKN-keurmerk (n=271) en overige klinieken (n=199) Overig Diagnostisch onderzoek Keel-, neus- en oorheelkundige ingrepen Dermatologische ingrepen Bariatrische chirurgie en/of ingrepen Injectables (botox/fillers) Plastisch chirurgisch/cosmetische ingrepen Orthopedische ingrepen Oogheelkundige ingrepen: cataract Oogheelkundige ingrepen: refractiechirurgie

15 zichtbaar beter 2019 Beheersing kwaliteit van operaties in Niet alle klinieken voeren operaties uit. Van de klinieken die operaties uitvoeren, heeft het merendeel het ZKN-keurmerk. IGJ let vooral op het voorkomen van infecties,complicaties en/of incidenten rondom de ingreep. IGJ indicatoren over operatieve zorg Onder het thema voorkomen van infecties vallen de volgende indicatoren: kwalificatie behandelruimten (niveau) tijdige antibioticaprofylaxe infecties na behandeling Onder het thema voorkomen van complicaties en incidenten rondom de ingreep vallen de volgende indicatoren: stopmoment IV; time-out procedure procedurele sedatie delier Onderstaand per indicator de uitkomsten van vs overige klinieken. We zien dat beter presteren op alle onderwerpen, behalve het percentage infecties na de behandeling. In het algemeen is het percentage infecties in klinieken, ZKN- en overige klinieken, zeer laag (<0.2%). Het infectiepercentage ligt bij iets hoger dan bij overige klinieken. Mogelijk komt dit door het behandelaanbod (meer en zwaardere operaties) en het feit dat beter op infecties controleren en deze beter registreren. Tijdige antibioticaprofylaxe Klinieken dienen bij te houden of antibioticaprofylaxe niet te vroeg of te laat gegeven wordt, zodat alle patiënten optimaal beschermd worden tegen infecties. Bij gaf slechts één van de twaalf klinieken (8%) aan niet te weten of patiënten dit tijdig hadden gekregen. Bij de overige klinieken was dit één van de vier (25%). Voorkomen van Infecties Van alle klinieken die invasieve behandelingen uitvoeren, controleren vaker op postoperatieve wondinfecties. Dit blijkt duidelijk uit figuur 3. Het percentage klinieken dat controleert neemt ook jaarlijks toe, in tegenstelling tot de groep van overige klinieken. Controle POWI Figuur 3 Klinieken met invasieve behandelingen die controleren op postoperatieve wondinfecties (POWI) (-) (ZKN n=196, Overige n=114) 9 Kwalificatie behandelruimten - validatierapport Eerder zagen we (bij tabel 3) al dat er meer zijn met operatiekamers van het hoogste niveau (OK1, prestatieniveau 1). Elke kliniek dient te beschikken over een actueel validatierapport. Van alle 121 operatiekamercomplexen met het ZKN-keurmerk hadden er slechts twee een validatierapport van de gehele operatieafdeling dat ouder was dan een jaar (1,8%). Bij overige klinieken was dit bij twee van de 52 validatierapporten het geval (3,9%)

16 Ook de uitkomsten van de controles moeten worden vastgelegd, zodat de resultaten kunnen worden onderzocht. Klinieken kunnen hier vervolgens van leren en hun uitkomsten verbeteren. Bijna alle registreren postoperatieve wondinfecties. Bij overige klinieken ligt dit percentage op 90%, blijkt uit figuur 4. Registratie POWI Figuur 4 Klinieken met invasieve behandelingen die postoperatieve wondinfecties (POWI) registreren (- ) (ZKN n=196, Overige n=114) controleren vaker op infecties en registreren dit beter. Het infectiepercentage in klinieken ligt gelukkig zeer laag (onder 0,2%). Uit figuur 5 blijkt dat het infectiecijfer bij iets hoger ligt (0,08%) dan bij overige klinieken. Uit figuur 5 blijkt dat het infectiecijfer bij hoger ligt. Mogelijke verklaringen zijn het verschil in behandelaanbod (zwaardere behandelingen) bij en het feit dat klinieken beter controleren en registreren. Het infectiecijfer is sterk afhankelijk van het type behandeling en de zorgzwaarte van de patiënt. Infectie percentage 9 7 Figuur 5 Het infectiepercentage van klinieken met invasieve behandelingen (-) ,20% 0,18% 0,16% 0,14% 0,12% 0,10% 0,08% 0,06% 0,04% 0,02% 0,00% Stopmoment IV; Time-out procedure Voorafgaand aan een ingreep worden stopmomenten ingelast, om veiligheidscontroles uit te kunnen voeren. Deze stopmomenten (time-outs) dienen te worden geregistreerd. Uit figuur 6 blijkt dat gemiddeld een hoger percentage uitgevoerde stopmomenten (97,4%) hebben dan overige klinieken (94,6%)

17 zichtbaar beter 2019 Time-out percentage Figuur 6 Klinieken met invasieve behandelingen die een time-out uitvoeren en vastleggen in het medisch dossier (-) Figuur 7 en 8 bieden voor en overige klinieken inzicht in de mate van screening op ASA-klasse en delier bij invasieve behandelingen. screenen vaker dan of vergelijkbaar met de overige klinieken. Of screening op zorgzwaarte of delier voor de patiënt van toegevoegde waarde is, hangt sterk af van de behandeling die aangeboden wordt. Niet voor alle invasieve behandelingen is deze screening nuttig. Opmerkelijk is dat de screening op delier bij de overige klinieken het laatste jaar beduidend is toegenomen. 3 ASA screening 1 Figuur 7 Het percentage klinieken met invasieve behandelingen die patiënten screenen op ASA-klasse (zorgzwaarte) (-) Procedurele sedatie Van alle 49 klinieklocaties waar procedurele sedatie wordt toegepast, werkten twee klinieken niet volgens het toetsingskader procedurele sedatie. Binnen de groep was dit één van de 43 locaties (2,3%). Bij de groep overige klinieken, ging het om één van de zes klinieklocaties (16,7%) welke aangaf niet te werken volgens het toetsingskader. Deze kliniek gaf verderop wél aan te screenen volgens het toetsingskader. Delier screening Screening op zorgzwaarte en delier Voor sommige invasieve behandelingen is het noodzakelijk om goed te weten hoe gezond de patiënt is. Als de patiënt een hoge zorgzwaarte heeft, kan deze beter niet in een zelfstandige kliniek behandeld worden. Als maat voor een inschatting van de algehele gezondheidstoestand van patiënten wordt de ASA-klasse gehanteerd. Figuur 8 Het percentage klinieken met invasieve behandelingen die patiënten screenen op (risico op) delier (-) 9 Naast het meten van de zorgzwaarte van de patiënt (screening op de ASA-klasse) wordt ook gekeken naar het risico op delier bij patiënten van 70 jaar en ouder. Door deze screening kan de kliniek het risico op complicaties inschatten teneinde te bepalen of ze voldoende toegerust zijn om de eventuele complicaties te behandelen. Bij een gerede kans op delier is het zinvol om patiënten hier op te screenen. Dat dient dan wel te gebeuren bij patiënten en ingrepen waar er een redelijke kans is op delier en met een methode die effectief en efficiënt is. Het standpunt van de wetenschappelijke verenigingen of delierscreening van toegevoegde waarde is of niet, is leidend

18 Overige IGJ-toezichtthema s Een aantal toezichtthema s heeft extra aandacht van IGJ, omdat gemiddeld de hele sector hier op dient te verbeteren. Uit onderstaande resultaten blijkt dat significant beter scoren op deze IGJ-toezichtthema s dan overige klinieken. Samenwerkingsafspraken met ziekenhuizen beter vastgelegd In geval van een calamiteit of bij complicaties die niet in de kliniek behandelbaar zijn, dient de kliniek een afspraak te hebben met een ziekenhuis. Dit geldt ook voor complicaties of calamiteiten ontstaan buiten de openingstijden van de kliniek. Uit figuur 11 blijkt dat dit vrijwel altijd op orde hebben, en bovendien jaarlijks het aantal schriftelijke overeenkomsten met ziekenhuizen toeneemt. Het is ZKN bekend dat het kleine percentage klinieken dat nog geen afspraken heeft, hier wel het initiatief toe genomen heeft. Soms ontvangen klinieken, ook na herhaald verzoek, geen reactie van het ziekenhuis waar men mee wil samenwerken. ZKN, NVZ en de Federatie Medisch Specialisten hebben gezamenlijk een modelovereenkomst opgesteld welke kan dienen voor het vastleggen van de samenwerking. De overeenkomst is gepubliceerd op de websites van ZKN, NVZ en de Federatie Medisch Specialisten. Functioneren Medisch Specialisten uitstekend op orde Het is voor IGJ belangrijk om inzicht te hebben in de mate waarin de evaluatie van het functioneren van de medisch specialist of arts is ingebed in het kwaliteitsbeleid van de instelling. Dit komt tot uiting in functioneringsgesprekken, het IFMS systeem en de aanwezigheid van een protocol signaleren en omgaan met disfunctioneren. Onderstaande figuren 12,13 en 14 geven weer in hoeverre deze kwaliteitseisen zijn ingevoerd in de kliniek. scoren op deze drie thema s al jaren beter dan overige klinieken. Voor de mate van invoering van IFMS valt op dat bij de niet-zkn-leden het laatste jaar meer dan twee keer zoveel klinieken IFMS hebben ingevoerd ten opzichte van het voorgaande jaar (figuur 12). IFMS ingevoerd Samenwerkingsafspraken met ziekenhuizen schriftelijk vastgelegd Figuur 11: Schriftelijk vastgelegde samenwerkingsafspraken met een ziekenhuis, voor klinieklocaties met invasieve behandelingen over - (ZKN n=257, n=193) Figuur 12 Mate waarin klinieken IFMS hebben ingevoerd van - (ZKN n=256 Overige klinieken n=126)

19 zichtbaar beter 2019 Functioneringsgesprekken medisch specialisten Figuur 13 Klinieken die functioneringsgesprekken met specialisten houden in - (ZKN n=257 n=193) Functioneringsgesprekken medewerkers Figuur 15 Gemiddeld percentage medewerkers die deelnemen aan functioneringsgesprekken met het bestuur van de kliniek (-) Regeling disfunctioneren Percentage deelname aan IFMS Figuur 14 Klinieken met een regeling disfunctioneren in - (ZKN n=256 n=129) Figuur 16: Gemiddeld percentage specialisten die de afgelopen twee jaar hebben deelgenomen aan een IFMS-gesprek IGJ heeft ook uitgevraagd wat de mate van deelname is van medewerkers (figuur 15) en medisch specialisten aan functioneringsgesprekken (IFMS, figuur 16). Hier scoren vergelijkbaar met overige klinieken. 19

20 Omgang met kindermishandeling en huiselijk geweld beter Alle zorgverleners moeten alert zijn op signalen van kindermishandeling en huiselijk geweld. Vanaf 1 januari 2019 is de bestaande meldcode hiervoor geactualiseerd. Zorgverleners moeten signalen kunnen herkennen en weten hoe ze met de signalen om moeten gaan. Er moet een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zijn ingevoerd (figuur 13) en behandelaren moeten zijn geschoold op de omgang met de meldcode (figuur 14). scoren op beide thema s aanzienlijk beter dan overige klinieken. Vrijwel alle hebben de meldcode ingevoerd (98,0%). Hoewel het beter doen op de scholing, is hier nog ruimte voor verbetering. Scholing meldcode kindermishandeling Figuur 18 Percentage klinieken waar het personeel scholing voor de omgang met de meldcode kindermishandeling krijgt (-) (ZKN n=252 n=143) Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 3 1 Figuur 17 Percentage klinieken met een meldcode kindermishandeling in - (ZKN n=257 n=193) Betere waardering patiënten IGJ vraagt uit wat het percentage ontevreden patiënten was, uitgedrukt in een rapportcijfer van een 5 of lager. Over het algemeen is het aantal patiënten dat ontevreden is na een behandeling in een kliniek zeer laag (<0,03%). hebben afgelopen twee jaar veel minder ontevreden patiënten (0,01%). 3 1 Percentage patiënten rapportcijfer lager dan 5 Figuur 19 Gemiddeld percentage patiënten met een rapportcijfer van een vijf of lager bij ZKN-leden vs. overige klinieken (-) 0,03 0,02 0,

21 Bronnen IGJ-indicatordata, en Vektis declaratiedata over ZKN-uitvraag onder haar leden Dit is een publicatie van brancheorganisatie Zelfstandige Klinieken Nederland, 2019 Dit document is met de meeste zorgvuldigheid samengesteld. ZKN aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van deze publicatie. Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN)

22

23

24 Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) Zelfstandige Klinieken Nederland U beter. De zorg beter.