Nut van geriatrisch assessment in shared decision making bij ouderen met nierfalen. Ouderen met Nierfalen Patiënten in dialyse

Transcriptie

1 >85 s World Championship Ping Pong Some of the participants are over 100! Korte filmpje Adry Diepenbroek Noeleen Berkhout Verpleegkundig specialist nefrologie UMCG Doel Verpleegkundig specialist nefrologie LUMC Aanleiding Nut van geriatrisch assessment in shared decision making bij ouderen met nierfalen Ouderen met Nierfalen Patiënten in dialyse Lineair (75+) % 0% 7% 28 % % Wordcloud Waar denk je aan bij oudere patiënten met nierfalen? mentimeter Bron: renine 1

2 Kwetsbaarheid Kwetsbaarheid Lichamelijke, Psyche en/of Sociale tekortkoming in het functioneren Negatieve gezondheidsuitkomsten (functie beperkingen, opname, overlijden) Herken: Gewichtsverlies, Uitputting, Verminderd activiteit en knijpkracht, Afname mobiliteit, trage loopsnelheid Holistische benadering op 4-Assen Belangrijk voor individuele patiënt: Mobiliteit, Autonomie, Sociaal situatie naast ambitie, Doelen, verwachting, zingeving Gedeelde Besluitvorming Onduidelijkheid over beste behandeling De impact van dialyse op het dagelijks functioneren Kurella Tamura M et al. N Engl J Med 2009;361: Initiatieven Aanbeveling richtlijn COPE (sinds 2014) Overweeg bij patiënten die eindstadium nierfalen bereiken kwetsbaarheid in kaart te brengen met een daartoe gevalideerd instrument, zoals de criteria van Fried GOLD Beste Practice Groningen Overigen Richtlijn nierfunctie vervangende behandeling wel of niet Verberne et al. Clin J Am Soc Nephrol 11: , doi: /CJN POLDER Overweeg bij patiënten die eindstadium nierfalen bereiken cognitief functioneren in kaart te brengen met een daartoe gevalideerd screeningsinstrument om cognitieve stoornissen uit te sluiten, bijvoorbeeld met de Mini-Mental State Examination (MMSE) Richtlijn palliatieve zorg bij nierfalen Overweeg bij patiënten die eindstadium nierfalen bereiken beperkingen in functioneren in kaart te brengen met een daartoe gevalideerd instrument, zoals de Lawton iadl of de Katz ADL schaal, of de Karnovsky performance schaal Betrek eventuele risico's, geassocieerd met kwetsbaarheid of beperkingen in somatisch / mentaal / sociaal functioneren in de besluitvorming rondom het al dan niet starten met nierfunctievervangende therapie 2

3 Wat is POLDER POLDER Pathway for OLDer Patients reaching End Stage Renal Disease Pilotproject om landelijk Nefrogeriatrisch Zorgpad te implementeren Geriatrisch assessment bij 70+ Nierfalen patiënten Duurt maximaal 1 uur. Uitkomsten in een MDO én met de patiënt besproken Doel Protocol METC goedgekeurd Ontwerpen, testen en implementeren van een zorgpad voor oudere patiënten met nierfalen. Verzameling klinische en geriatrische gegevens in landelijke database om onderzoek te doen naar voorspellers van goede uitkomsten. Data verzamelen in landelijke database om voorspellers goede uitkomst te onderzoeken Ambitie: een landelijk consortium opzetten Toegevoegde waarde POLDER Patiënt Max geheugentrainer Competitiedrang Confronterend Goede uitleg en terugkoppelen Leesbaarheid Herhaling, Duur en moment Unieke samenwerking met ziekenhuizen LUMC, UMCG, UMCU, MUMC, Vumc, AMC, Radboudumc, HAGA, RDGG, HMC+, St. Antonius, Maasstad ZH, Nefrovisie Kwetsbaarheid in beeld Hoe breng je kwetsbaarheid in kaart? Kwetsbaarheid Professional Patiënt beter in beeld Verwachtings-management Cognitie testen laten iets zien wat je nog niet weet. objectivering van wat je wel weet Opzet Polder Functioneel Psychisch Cognitie Somatisch Sociaal Canadian clinical frailty scale Letter Digit Substition Test(LDST) Anamnese en lichamelijk onderzoek Handknijpkracht Wat verstaan we onder cognitie MOCA 6-CIT Suprise Question Besluitvormings-proces Geriatric depression Scale 2-15 (GDS 2-15) Charlston Comorbidity index (CCI) Mantel-zorgbelasting Katz-ADL6 Optimisme check Dialysis Symptom Index (DSI) Kwaliteit van leven (SF-12) PG-SGA (voeding) iadl-lawton Quiz 3

4 Shared decision making Nefrogeriatrie in de praktijk Overweging Initiële voorkeur Keuze gesprek Voorwaarde: Kennis en kunde over het geriatrisch assessment Skills voor het uitvoeren van het GA Skills voor de interpretatie van de uitslagen MDO voor bespreken uitkomsten in relatie tot behandelopties / behandelplan Uiteindelijke voorkeur Beslis gesprek Optie gesprek Beslissing Ondersteuning bij beslissing (Kort en Omvangrijk) Neem afstand Check kennis Focus op voorkeuren Bied keuze aan List opties Benoem voorkeuren (expliciet) Bespreek voorkeuren Beschrijf opties en onderzoek voorkeuren Beweeg naar besluit Peil reacties Voordelen en nadelen Geef een overzicht Stel besluit uit Vat samen Elwyn et al. J Gen Intem Med. 2012;27(10): Doelenschijf Voorkeuren Wat vinden oudere patiënten met nierfalen belangrijk? Voorkeuren Fried et al, Arch Intern Med 171: , 2011 Beslisgesprek Patiëntpreferenties Wat verwacht u van een behandeling? Denk u dat u alle informatie hebt die u nodig heeft om de Levensverlenging/prognose behandelingsopties met elkaar te vergelijken? Kwaliteit versus kwantiteit Functiebehoud Als u nadenkt over de beslissing, wat is het belangrijkste aspect om te overwegen? Zelfstandigheid Activiteiten kunnen blijven doen Comfort Klachten Pijn Over welke aspecten van de behandeling maakt u zich de meeste zorgen? Zijn er belangrijke mensen met wie u wilt praten voor een beslissing wordt genomen 4

5 Take home message Kwetsbaarheid is veel omvattender dan het begrip frailty Kwetsbaarheid omvat aspecten uit alle domeinen: de 4 assen Het in kaart brengen van alle 4 assen geeft duidelijkheid over kwetsbaarheid, en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan beslissingen rondom behandelkeuzes. Het in kaart brengen van levensdoelen en verwachtingsmanagement vermindert de kans op spijt hebben van de behandelkeuze, en is derhalve onderdeel van goede gedeelde besluitvorming. Clinical Frailty scale Zeer fit Fit Risico voor kwetsbaarheid Ernstig kwetsbaar Licht kwetsbaar Zeer ernstig kwetsbaar De keten van zorg voor oudere patiënten met nierfalen is alleen zo sterk als de zwakste schakel Zelfredzaam Surprise question Matig kwetsbaar Terminaal Handknijpkracht Zou ik verrast zijn als deze patiënt binnen de volgende 12 maanden zou komen te overlijden? Nefroloog Verpleegkundig specialist Dialyse/pre dialyse Verpleegkundige 5

6 Letter Digit Substition Test(LDST) W B T P V D G C J