Ethiek tussen beleid en zorg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ethiek tussen beleid en zorg"

Transcriptie

1 Ethiek tussen beleid en zorg

2 Ethiek? Misverstanden voorkomen

3

4

5

6 Ethiek? Misverstanden voorkomen Geen orakel Geen GPS Geen kookboek Geen keurmerk I. De Beaufort et al., 2011

7 Ethiek? Misverstanden voorkomen Ethiek is de reflectie op Menselijke gedragingen Probleemsituaties Geldende waarden en normen Ethiek is Poging het mensbeeld achter de normen Te verhelderen Kritisch te bevragen P. Schotsmans et al., 2008

8 Uitgangspunt VN verdrag rechten van personen met een handicap Grondbeginsel: respect voor Persoonlijk autonomie Zelf keuzes maken onafhankelijkheid cfr. Art 9, 20, 26 L. Geldof, 2008

9 Visie op handicap Defect ontwikkelings burgerschap Mensvisie Mens met beperkingen Mens met mogelijkheden Mens met rechten en plichten Status patiënt leerling burger Begeleiding Verzorgen/behand elen Trainen/ontwikkele n ondersteunen Plaats instituut Speciale voorzieningen in de samenleving Gewone voorzieningen in de samenleving Maatschappelijke houding Segregatie normalisatie Integratie/inclusie A. Van Gennep, 2001

10 Visie op zorg Paternalisme Vermaatschappelijking Medisch Emancipatorisch Zorgverlener Zorgvrager Aanbod Vraag A. Liégeois, 2009

11 Visie van zorgvrager Emancipatorisch paradigma Emancipatie: zorgvrager als autonoom individu Patiëntenrechten: geïnformeerde toestemming Burgerschapsparadigma burgerschap: zorgvrager als burger in de maatschappij Vermaatschappelijking: deelname aan de samenleving

12 Voorbeeld Het gaat om cliënten die competenties verwerven die de basis vormen voor hun emancipatie Die emancipatie, ook empowerment genoemd, dient door de zorg geactiveerd te worden empowerment moet wel gekenmerkt worden door efficiëntie C. Van Audenhove, 2005

13 Probleem? LEEF ZOALS JE WIL

14 Bij burgerschap horen rechten. Rechten zetten deuren open. Hoe de ruimte achter die deuren zal worden gebruikt, hangt vooral af of er mensen zijn die willen helpen die nieuwe kansen te benutten J. S. Reinders, 2001

15 Risico s Risico 1: zorgen uit keuze geen bereidheid om last van anderen te dragen autonoom individu, geen zorgend lid van een groep recht om niet te zorgen voor elkaar zorgen: kwestie van smaak solidariteit: enkel verplicht door overheid belasting betalen is voldoende A. van Heijst, 2001

16 Zorg voor personen met een handicap heeft te maken met persoonlijke verantwoordelijkheid en solidariteit en niet louter met gelijke rechten.

17 Risico s Risico 2: U vraagt, wij draaien moet je als zorgverlener ingrijpen? het verhaal van Jan zelfbeschikking versus afhankelijkheid gevaar voor: verwaarlozing gebrek aan zorg Gezondheidsraad, 2002

18 Risico s Risico 3: Vraag- en marktgerichte zorg zoveel meer voor je geld kiezen gelijk aan bezuinigen? noodzaak om te kiezen voor: autonomie onafhankelijkheid Cfr. Netwerk verontruste familieleden M. Trappenburg, 2004

19 Risico s Risico 3: Vraag- en marktgerichte zorg grote last op mantelzorgers plicht of vrije keuze? verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid? financiële compensatie? Signalering ethiek en gezondheid, 2004

20 Wat nu? Paternalisme Medisch Zorgverlener Aanbod Vermaatschappelijking Emancipatorisch Zorgvrager Vraag Parentalisme of oudelijke zorg H. De Dijn, 2011

21 Wat nu? Parentalisme geen contract relationele visie dialoog cirkels van zorg

22 GRENZELOZE SOLIDARITEIT?

Het voorwaardelijk gedeeld beroepsgeheim

Het voorwaardelijk gedeeld beroepsgeheim 11 de Ethiek-Symposium Commissie Ethiek Zorgnet Icuro Hasselt, 19 oktober 2018 Het voorwaardelijk gedeeld beroepsgeheim Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Recht en ethiek Recht Potentieel conflict

Nadere informatie

Ethische reflectie Moreel beraad. Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde

Ethische reflectie Moreel beraad. Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Visies Visies Algemene op op zorgrelatie zorgrelatie casus Ethische reflectie Moreel beraad Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde axel.liegeois@kuleuven.be Morele intuïtie INLEIDING en ethische reflectie

Nadere informatie

AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK?

AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? PATIËNTENRECHTEN EN ETHIEK IN DE PSYCHIATRIE AXEL LIÉGEOIS Inleiding Verschillende benaderingen van de zorgrelatie Ethische beschouwingen bij de Wet Patiëntenrechten

Nadere informatie

Ethiek in de ouderenzorg Over waarden, dialoog en grondhoudingen

Ethiek in de ouderenzorg Over waarden, dialoog en grondhoudingen Visies Visies Artevelde Algemene op op Hogeschool zorgrelatie zorgrelatie casus Gent Gent, 24 mei 2016 Ethiek in de ouderenzorg Over waarden, dialoog en grondhoudingen Axel Liégeois KU Leuven Broeders

Nadere informatie

Bemoeizorg Graduele zorg. Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde

Bemoeizorg Graduele zorg. Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Visies Visies Algemene op op zorgrelatie zorgrelatie casus Bemoeizorg Graduele zorg Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde axel.liegeois@kuleuven.be Morele intuïtie INLEIDING en ethische reflectie

Nadere informatie

P R O F. I G N A A S D E V I S C H D U F F E L, 6 D E C E M B E R

P R O F. I G N A A S D E V I S C H D U F F E L, 6 D E C E M B E R (ON)MACHT IN DE ZORG P R O F. I G N A A S D E V I S C H D U F F E L, 6 D E C E M B E R 2 0 1 7 SOMMIGE WOORDEN DOEN ERTOE: ZORG, MACHT EN ETHIEK Reflectie hierover Niet uit de praktijk (ik heb geen kliniek,

Nadere informatie

Inclusief onderwijs? beno.schraepen@ap.be

Inclusief onderwijs? beno.schraepen@ap.be Inclusief onderwijs? beno.schraepen@ap.be Nieuwe inzichten Kennis, rechten, beeldvorming 21 ste eeuw: Andere beeldvorming Vn-verdrag Gelijke rechten van personen in een handicapsituatie Apart zetten =

Nadere informatie

Informatie & Beroepsgeheim

Informatie & Beroepsgeheim Informatie & Beroepsgeheim Duffel 1 december 2009 Axel Liégeois, Waarden in dialoog, hoofdstuk 7, p. 147-181. Inleiding Afbakening onderwerp Alle gegevens over zorgvrager in zijn of haar leefwereld Mondeling

Nadere informatie

Krachtgericht werken als krijtlijn. Kristin Nuyts

Krachtgericht werken als krijtlijn. Kristin Nuyts Krachtgericht werken als krijtlijn Kristin Nuyts Samenleving evolueert Groeiende dualiteit Groeiend aantal personen in armoede Werken is geen garantie meer om uit de armoede te blijven (jeugdwerkeloosheid

Nadere informatie

Ethiek in de praktijk Over waarden in dialoog

Ethiek in de praktijk Over waarden in dialoog Visies Visies Algemene op op zorgrelatie zorgrelatie casus Overlegplatform Dementie Noord-West-Vlaanderen Brugge, 18 oktober 2018 Ethiek in de praktijk Over waarden in dialoog Axel Liégeois KU Leuven Broeders

Nadere informatie

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012 Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele

Nadere informatie

Zorg om de zorg. Menselijke maat in de gezondheidszorg

Zorg om de zorg. Menselijke maat in de gezondheidszorg Zorg om de zorg Menselijke maat in de gezondheidszorg Prof.dr. Chris Gastmans Prof.dr. Gerrit Glas Prof.dr. Annelies van Heijst Prof.dr. Eduard Kimman sj Dr. Carlo Leget Prof.dr. Ruud ter Meulen (red.)

Nadere informatie

Eigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff

Eigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff Eigen regie bij LVB cliënten Brigitte Althoff Voorstellen Onderzoek gedaan naar de ethische dilemma's in de ambulante zorg voor volwassen cliënten met een licht verstandelijke beperking (LVB) die alcohol

Nadere informatie

Ethische adviezen bemoeizorg en vrijheidsbeperking in de ggz

Ethische adviezen bemoeizorg en vrijheidsbeperking in de ggz Agentschap Zorg en Gezondheid Inspiratiedag vrijheidsbeperkende maatregelen Residentiële geestelijke gezondheidszorg Brussel, 19 juni 2019 Ethische adviezen bemoeizorg en vrijheidsbeperking in de ggz Prof.

Nadere informatie

Vzw De Lork Vzw Beschut Wonen De Lariks. Lieve Dekempeneer STUDIEDAG GIBBIS

Vzw De Lork Vzw Beschut Wonen De Lariks. Lieve Dekempeneer STUDIEDAG GIBBIS Vzw De Lork Vzw Beschut Wonen De Lariks Lieve Dekempeneer 1 Ø Vzw De Lork - sector personen met een beperking - Vaph - Verblijf - Dagactiviteiten (ontmoeten werken leren) - Mobiele ondersteuning Ø Vzw

Nadere informatie

Synergiën en Convergenties tussen werk en welzijn. Hendrik Delaruelle, Commissie W² Vlaams Welzijnsverbond

Synergiën en Convergenties tussen werk en welzijn. Hendrik Delaruelle, Commissie W² Vlaams Welzijnsverbond Synergiën en Convergenties tussen werk en welzijn Hendrik Delaruelle, Commissie W² Vlaams Welzijnsverbond SYNERGIE = een begrip dat een proces beschrijft waarbij het samengaan van delen meer oplevert dan

Nadere informatie

Het (gedeeld) beroepsgeheim

Het (gedeeld) beroepsgeheim Reling Sint-Truiden, 20 januari 2015 Het (gedeeld) beroepsgeheim Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Morele intuïtie Probleemstelling en ethische reflectie Patiëntenrechten: recht op informatie

Nadere informatie

Informatie delen met familie

Informatie delen met familie 11 de Ethiek-Symposium Commissie Ethiek Zorgnet Icuro Hasselt, 19 oktober 2018 Informatie delen met familie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Morele intuïtie Probleemstelling en ethische reflectie

Nadere informatie

#zorgvastgoed. Aangesloten bij:

#zorgvastgoed. Aangesloten bij: 1 #zorgvastgoed 2 Korte enquête. HEB JE DE MENSEN WAARMEE JE WOONT ZELF UITGEZOCHT? 3 Korte enquête. HEB JE DE WONING OF WOONVORM WAARIN JE WOONT ZELF UITGEZOCHT? 4 Korte enquête. HEB JE DE PLAATS/ DE

Nadere informatie

Een ethische visie op het delen en geheimhouden van informatie

Een ethische visie op het delen en geheimhouden van informatie GGZ Vlaamse Ardennen Zottegem, 21 april 2016 Een ethische visie op het delen en geheimhouden van informatie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Morele intuïtie Probleemstelling en ethische reflectie

Nadere informatie

Hietveld: LVB Jongvolwassenen met ernstige gedragsproblemen. Porfessionals aan de slag te met afwijkend gedrag

Hietveld: LVB Jongvolwassenen met ernstige gedragsproblemen. Porfessionals aan de slag te met afwijkend gedrag Hietveld: LVB Jongvolwassenen met ernstige gedragsproblemen Porfessionals aan de slag te met afwijkend gedrag Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Docent en onderzoeker UvA Beleidsadviseur

Nadere informatie

Inclusie van mensen met een verstandelijke beperking: Reële mogelijkheden zelfbepaling en participatie. Petri Embregts

Inclusie van mensen met een verstandelijke beperking: Reële mogelijkheden zelfbepaling en participatie. Petri Embregts Inclusie van mensen met een verstandelijke beperking: Reële mogelijkheden zelfbepaling en participatie Petri Embregts Participatie Geplande ratificatie VN verdrag voor rechten van mensen met beperking

Nadere informatie

Vermaatschappelijking van de zorg?!

Vermaatschappelijking van de zorg?! Vermaatschappelijking van de zorg?! Jessica De Maeyer, vakgroep Orthopedagogie Didier Reynaert, vakgroep Sociaal Werk Expertisecentrum Quality of Life (E-QUAL HoGent) Het meervoudige karakter van Vermaatschappelijking

Nadere informatie

ETHISCHE REFLECTIE ETHISCHE REFLECTIE 20/05/2016

ETHISCHE REFLECTIE ETHISCHE REFLECTIE 20/05/2016 OP HET HANDELEN ALS ERGOTHERAPEUT Autonomie in verbondenheid Dit is voor mij persoonlijk het raakvlaak tussen ergotherapie en ethiek. De autonomie van de cliënt in relatie tot zijn omgeving Het handelen

Nadere informatie

Er valt niet nieuws te vertellen, maar er moet nog van alles gebeuren

Er valt niet nieuws te vertellen, maar er moet nog van alles gebeuren Er valt niet nieuws te vertellen, maar er moet nog van alles gebeuren Flores D Arcais, 1994 Myriam Bergmans, 2019 Eerst een opwarmertje https://www.youtube.com/watch?v=xq8vafz 2DQU De start in 1992..toen

Nadere informatie

Beroepsgeheim en informatie-uitwisseling met familie of netwerk: een ethische reflectie

Beroepsgeheim en informatie-uitwisseling met familie of netwerk: een ethische reflectie Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg West-Vlaanderen Torhout, 29 maart 2018 Beroepsgeheim en informatie-uitwisseling met familie of netwerk: een ethische reflectie Axel Liégeois KU Leuven Broeders

Nadere informatie

Verbinding in perspectieven. Jelle de Vos Petri Embregts

Verbinding in perspectieven. Jelle de Vos Petri Embregts Verbinding in perspectieven Jelle de Vos Petri Embregts Inhoud Voorstellen: waarom doen we dit? Empowerment, autonomie en zelfbepaling: hoe kom ik in mijn kracht, hoe leer ik zelf te bepalen? Competentie:

Nadere informatie

Ethiek: Is e-health een recht of een plicht?

Ethiek: Is e-health een recht of een plicht? Ethiek: Is e-health een recht of een plicht? Elisabeth van Schaik Trainer, health coach & patiënt expert Jaco van Duivenboden Senior adviseur e-health (Nictiz) Mobile Health, 23 nov 2017 Alistair Niemeijer

Nadere informatie

EASPD 02 februari 2011 Interdisciplinair werken en inclusie

EASPD 02 februari 2011 Interdisciplinair werken en inclusie EASPD 02 februari 2011 Interdisciplinair werken en inclusie Lectoraat Interdisciplinair werken Lector Hans Schuman Filmfragment Sterre Reflectie op Sterre Inter professionele, interdisciplinaire en interinstitutionele

Nadere informatie

Morele dilemma s in de tandheelkundige zorg voor ouderen

Morele dilemma s in de tandheelkundige zorg voor ouderen 1 Morele dilemma s in de tandheelkundige zorg voor ouderen Guy Widdershoven Amsterdam Center on Aging Take-home messages 1. Belang van mensvisie in de ouderenzorg: autonomie in afhankelijkheid 2. Kwaliteit

Nadere informatie

dr. M.I.M. Schuurman. 5.1 Inleiding

dr. M.I.M. Schuurman. 5.1 Inleiding Zelfbeschikking en eigen verantwoordelijkheid van mensen met een verstandelijke handicap Hoofdstuk 5 uit het rapport Signalering Ethiek en Gezondheid 2003 dr. M.I.M. Schuurman. Plein van de Verenigde Naties

Nadere informatie

Goed verplegen. Kernelementen van een verpleegkundige beroepsethiek. Een voorstel. Oostende 19 maart 2018

Goed verplegen. Kernelementen van een verpleegkundige beroepsethiek. Een voorstel. Oostende 19 maart 2018 Goed verplegen Kernelementen van een verpleegkundige beroepsethiek. Een voorstel. Oostende 19 maart 2018 Uitgangspunten en overwegingen Definities ethiek: 1. Systematische reflectie op waarden en normen

Nadere informatie

De paradox van verantwoordelijkheid en autonomie. Leentje De Wachter Coördinator stimul Lubbeek Lector, filosofie en ethiek, UC Leuven-Limburg

De paradox van verantwoordelijkheid en autonomie. Leentje De Wachter Coördinator stimul Lubbeek Lector, filosofie en ethiek, UC Leuven-Limburg De paradox van verantwoordelijkheid en autonomie Leentje De Wachter Coördinator stimul Lubbeek Lector, filosofie en ethiek, UC Leuven-Limburg OVERZICHT 1. Maatschappelijke context 2. Probleemstelling de

Nadere informatie

VERANDERINGEN BINNEN HET

VERANDERINGEN BINNEN HET VERANDERINGEN BINNEN HET VERPLEEGKUNDIG LANDSCHAP Verpleegkunde en Geestelijke Gezondheidszorg Trends Vermaatschappelijking van zorg Individualisering van zorg, patiënt wordt mondiger GGZ-problemen komen

Nadere informatie

Opdrachtsverklaring Missie - Visie

Opdrachtsverklaring Missie - Visie Opdrachtsverklaring Missie - Visie 1. Missie Sint-Lodewijk biedt aangepast onderwijs en/of begeleiding op maat aan kinderen, jongeren en volwassenen met een motorische beperking. Ook het gezin en breder

Nadere informatie

Krachtgericht werken als krijtlijn. Kristin Nuyts

Krachtgericht werken als krijtlijn. Kristin Nuyts Krachtgericht werken als krijtlijn Kristin Nuyts Samenleving Samenleving evolueert Groeiende dualiteit Groeiend aantal personen in armoede Werken is geen garantie meer om uit de armoede te blijven (jeugdwerkeloosheid

Nadere informatie

STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN

STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN Gewoon waar mogelijk Specifiek waar nodig Gretl Dons - 5 maart 2015 D.O.P. PERSPECTIEF 2020 Zoveel

Nadere informatie

Grenzen in de zorgvragen

Grenzen in de zorgvragen Grenzen in de zorgvragen Patiënten in de thuisverpleging: Eindelijk baas in eigen huis; of toch niet? Een ethisch-filosofische reflectie Luc Van Gorp Ethos Ethos = expertisecel ethiek van Quadri KHLim

Nadere informatie

Sociaal werk de toekomst in!

Sociaal werk de toekomst in! Sociaal werk de toekomst in! Koen Hermans en Kristof Desair Centrale vragen van het congres Wat zijn de belangrijkste maatschappelijke veranderingen waarvoor het sociaal werk zich geplaatst ziet? Welke

Nadere informatie

Beroepsgeheim. Leren van de buren. Dr. Xavier M.H. Moonen. Professioneel werken. De groepsleider is géén politieagent. Casus: Kennis hebben van

Beroepsgeheim. Leren van de buren. Dr. Xavier M.H. Moonen. Professioneel werken. De groepsleider is géén politieagent. Casus: Kennis hebben van Dr. Xavier M.H. Moonen Leren van de buren Rosmalen 22 april 2010 Orthopedagoog/GZ-psycholoog Docent en onderzoeker UvA in het bijzonder voor het vakgebied zorg voor mensen met een (licht) verstandelijke

Nadere informatie

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van

Nadere informatie

reflectieopdrachten en door middel van het toepassen van het analysemodel in praktijkcases.

reflectieopdrachten en door middel van het toepassen van het analysemodel in praktijkcases. Toelichting vooraf Een van onze auteurs, Pierre Winkler, heeft op verzoek van de landelijke kenniskring ethiek in het mbo, een lezing gehouden over plaats en vormgeving van ethiek in SLB, Burgerschap en

Nadere informatie

ECTS- FICHE. Via secretariaat en/of website. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken:

ECTS- FICHE. Via secretariaat en/of website. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken: HBO5 Orthopedagogie ECTS- FICHE ECTS-Fiche Visies op Begeleiden Code: Visies op begeleiden Academiejaar: 2015-2016 Studietijd: 60 lestijden Deliberatie: mogelijk Vrijstelling: mogelijk Onderwijstaal: Nederlands

Nadere informatie

Familiezorg; is de zorg die familie verleent aan een familielid dat zorg nodig heeft

Familiezorg; is de zorg die familie verleent aan een familielid dat zorg nodig heeft Marie Louise Luttik 24/04/2018 Familiezorg; is de zorg die familie verleent aan een familielid dat zorg nodig heeft En welke rol speelt of speelde zorg in jouw nest? Familiezorg en Mantelzorg Mantelzorg

Nadere informatie

Missie, visie en opdrachtverklaring

Missie, visie en opdrachtverklaring Missie, visie en opdrachtverklaring Oikonde is Grieks en betekent op weg naar huis. Oikonde Mechelen vzw wil kinderen en volwassenen met een handicap begeleiden op hùn weg naar huis. We willen hen steunen

Nadere informatie

Van mensvisie naar goede zorg De invloed van de eigen mensvisie op de zorgpraktijk

Van mensvisie naar goede zorg De invloed van de eigen mensvisie op de zorgpraktijk Van mensvisie naar goede zorg De invloed van de eigen mensvisie op de zorgpraktijk 1. Mensbeelden: impliciet/expliciet, beschrijvend en normatief Het geleefde, gesproken, besproken mensbeeld: van impliciet

Nadere informatie

Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie

Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie FOD Volksgezondheid Brussel, 14 december 2017 Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Inclusie psychisch lijden Inclusie psychisch lijden in euthanasiewet

Nadere informatie

Academiejaar Programmagids. Vroedkunde (PBA) 1eBa Vroedkunde

Academiejaar Programmagids. Vroedkunde (PBA) 1eBa Vroedkunde Academiejaar 2008-2009 Programmagids Vroedkunde (PBA) 1eBa Vroedkunde Opleidingsonderdeel Groep Stp Semester Deeltijds (OO)Filosofie - ethiek - recht 7.0 2 (OA) Filosofie 2.0 2 1282008 2 6 Opleidingsonderdeel

Nadere informatie

Prof. dr. Rudi Roose Ugent, Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek Colloquium 18 mei 2018

Prof. dr. Rudi Roose Ugent, Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek Colloquium 18 mei 2018 Het VN-verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap als referentiekader voor de persoonsvolgende financiering van zorg en ondersteuning: een aanzet Prof. dr. Rudi Roose Ugent, Vakgroep Sociaal

Nadere informatie

BIND-KRACHT in ARMOEDE

BIND-KRACHT in ARMOEDE BINDKRACHT IN ARMOEDE 1 BINDKRACHT in ARMOEDE Verbinden om te versterken academische inzichten met de hulpverleningspraktijk en de perceptie van mensen in armoede het geschreven woord met dialoog en training

Nadere informatie

HET M-DECREET. Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking

HET M-DECREET. Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking HET M-DECREET Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking 1 INDELING Het Verdrag betreffende de Rechten van Personen met een Handicap: een nieuw paradigma

Nadere informatie

Van gunst naar recht: VN-verdrag handicap

Van gunst naar recht: VN-verdrag handicap Van gunst naar recht: VN-verdrag handicap Landelijke dag VMDB 16 december 2017 Dick Houtzager VN-verdrag handicap Inclusie van mensen met een beperking is niet langer een gunst maar een recht! 2 Wat gaan

Nadere informatie

Ons hoogste doel. Dit is onze missie

Ons hoogste doel. Dit is onze missie 20 19 23 Dit is onze missie Ons hoogste doel Ieder kind moet veilig, gezond, gelukkig en kansrijk op kunnen groeien. Onze scholen spelen daarin een essentiële rol. Wij bieden een prettige, veilige en duurzame

Nadere informatie

Ethisch verantwoorde zorg voor ouderen Tussen kwetsbaarheid en waardigheid. Prof. Dr. Chris GASTMANS KU Leuven

Ethisch verantwoorde zorg voor ouderen Tussen kwetsbaarheid en waardigheid. Prof. Dr. Chris GASTMANS KU Leuven Ethisch verantwoorde zorg voor ouderen Tussen kwetsbaarheid en waardigheid Prof. Dr. Chris GASTMANS KU Leuven INLEIDING Verbreding van ethische reflectie in gezondheidszorg Perspectiefverandering: zorg

Nadere informatie

Krachtgericht werken als krijtlijn. Kristin Nuyts

Krachtgericht werken als krijtlijn. Kristin Nuyts Krachtgericht werken als krijtlijn Kristin Nuyts Samenleving evolueert Andere tijden, andere vragen Complexiteit Globalisering Diversiteit Dualiteit Werkloosheid Multiculturaliteit Individualiteit Assertiviteit

Nadere informatie

Het veerkrachtig handelen van de hulpverlener bij feedback

Het veerkrachtig handelen van de hulpverlener bij feedback Het veerkrachtig handelen van de hulpverlener bij feedback Ayse Dogan OPZ Geel- 6 Dec. 2012 Verloop Korte inleiding Reflectie- oefening Handvatten in veerkrachtig handelen bij feedback Tot slot Reflectie-

Nadere informatie

Kwetsbaarheid delen in de zorg

Kwetsbaarheid delen in de zorg Kwetsbaarheid delen in de zorg workshop ethische dilemma s 2 oktober 2017 Marita de Kleijne, Commissie Ethiek dr. Hans van Dartel, ethicus Opzet Introductie: ethiek en beroepsvereniging Kwetsbaarheid in

Nadere informatie

Tien competenties voor de 21 e eeuw

Tien competenties voor de 21 e eeuw Tien competenties voor de 21 e eeuw Natuurlijk leren in de 21 e eeuw 28 september, Keete Voerman en Anne Remmerswaal Programma Introductie Waar denk je aan? Uitwerking model Aan de slag met aanpak voor

Nadere informatie

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1.1 Groei

Nadere informatie

Middelburg en mensenrechten

Middelburg en mensenrechten Middelburg en mensenrechten Ontwikkeling Motie 15 februari 2010: gehandicaptenbeleid Motie 7 juni 2010: uitvoering geven aan stemrecht van mensen met een verstandelijke beperking Motie 2011: discriminatievrije

Nadere informatie

De bewoner: regisseur van zijn zorg?! Robert Geeraert NVKVV studiedag ouderenzorg 17 maart 2016

De bewoner: regisseur van zijn zorg?! Robert Geeraert NVKVV studiedag ouderenzorg 17 maart 2016 De bewoner: regisseur van zijn zorg?! Robert Geeraert NVKVV studiedag ouderenzorg 17 maart 2016 Regie centraal thema in Vlaams Task Force ouderenzorg welzijnsbeleid Actief ouder worden houdt in dat ieder

Nadere informatie

Gewetensvol handelen: Wat houdt dat in? Op zoek naar goede zorg. Claudicatiocongres 10 maart 2016 Mirjam Kleinveld

Gewetensvol handelen: Wat houdt dat in? Op zoek naar goede zorg. Claudicatiocongres 10 maart 2016 Mirjam Kleinveld Gewetensvol handelen: Wat houdt dat in? Op zoek naar goede zorg. Claudicatiocongres 10 maart 2016 Mirjam Kleinveld Mirjam Kleinveld? Praktiserend fysiotherapeut, m.n afdeling geriatrie van het Jeroen Bosch

Nadere informatie

WAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN?

WAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN? CONCRETE ZORGPLANNING WAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN? 1 ZORGZAME ZORG OP MEERDERE DOMEINEN OMTRENT MEDISCHE ZORGEN 3 OMTRENT HET BLIJVEN WONEN ALS JE EEN DAGJE OUDER WORDT DE KINDEREN NIET KORTBIJ WONEN

Nadere informatie

De stem verheffen. Leerlingparticipatie als pedagogische uitdaging

De stem verheffen. Leerlingparticipatie als pedagogische uitdaging De stem verheffen Leerlingparticipatie als pedagogische uitdaging Prof.dr. Micha de Winter Faculty of Social Sciences Dept. of Education Utrecht, the Netherlands Participatie: hype, hyperbool,of hyperbelangrijk?

Nadere informatie

Community Care en relationeel burgerschap: een uitdaging. Greet Demesmaeker - Wim Van Tongel

Community Care en relationeel burgerschap: een uitdaging. Greet Demesmaeker - Wim Van Tongel Community Care en relationeel burgerschap: een uitdaging Greet Demesmaeker - Wim Van Tongel NEF(2011) model of well-being Doelstelling 1: vermaatschappelijking van de zorg Het is cruciaal dat we naast

Nadere informatie

Talen in het curriculum van de toekomst

Talen in het curriculum van de toekomst Talen in het curriculum van de toekomst SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jornada de formación para profesores de español como lengua extranjera, Utrecht 16 enero 2017 Daniela Fasoglio,

Nadere informatie

Vrijheid in verbondenheid. De Visie van de Robert Coppes Stichting

Vrijheid in verbondenheid. De Visie van de Robert Coppes Stichting Vrijheid in verbondenheid De Visie van de Robert Coppes Stichting 13 mei 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 De Mens- en zorgverleningsvisie van de RCS 2.1 Zo zelfstandig mogelijk als perspectief 2.2 Mensvisie

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker Samen Sterker Samenleven > niet gelijk, maar gelijkwaardig > aantrekkelijke, ecologische woonstad > iedereen een eerlijke kans op de arbeidsmarkt Samenleven Mensen zijn niet allemaal gelijk, maar wel gelijkwaardig.

Nadere informatie

GELIJKWAARDIGHEID INTEGRITEIT BETROKKENHEID

GELIJKWAARDIGHEID INTEGRITEIT BETROKKENHEID GELIJKWAARDIGHEID INTEGRITEIT BETROKKENHEID vzw Home Monsheide Indien je als begeleider gelijkwaardig met cliënten omgaat ben je betrokken op hen, respecteer je hun integriteit en hun privacy. Je gaat

Nadere informatie

Aantekenformulier van het assessment PDG

Aantekenformulier van het assessment PDG Aantekenformulier van het assessment PDG Kandidaat: Assessor: Datum: Een startbekwaam docent voldoet aan de bekwaamheidseisen voor leraren in het tweedegraadsgebied (zie competentie 1 t/m 7 op de volgende

Nadere informatie

Feiten en cijfers over gezondheid en ziekte bij mensen met verstandelijke beperkingen. Take home message. Korte kennistest.

Feiten en cijfers over gezondheid en ziekte bij mensen met verstandelijke beperkingen. Take home message. Korte kennistest. Feiten en cijfers over gezondheid en ziekte bij mensen met verstandelijke beperkingen Take home message meer gezondheidsproblemen dan anderen. Gezondheidswinst is te behalen door preventie op maat en adequaat

Nadere informatie

Eigen regie of kansen scheppen? LUMC MOVIT MD 7 februari Prof. Dr. Joris Slaets

Eigen regie of kansen scheppen? LUMC MOVIT MD 7 februari Prof. Dr. Joris Slaets Eigen regie of kansen scheppen? LUMC MOVIT MD 7 februari 2017 Prof. Dr. Joris Slaets Simone de Beauvoir (1908-1986) ouderen worden mishandeld door systemen de beeldvorming van de economisch utilitaire

Nadere informatie

De psychiatrische cliënt in beeld Terugkeer in de maatschappij Psychiatrisch stigma bekeken vanuit client, familie en samenleving Job van t Veer Wat is het psychiatrisch stigma? Psychiatrisch stigma Kennis

Nadere informatie

Krachtgericht werken als krijtlijn. Kristin Nuyts

Krachtgericht werken als krijtlijn. Kristin Nuyts Krachtgericht werken als krijtlijn Kristin Nuyts Samenleving evolueert Andere tijden, andere vragen Complexiteit Globalisering Diversiteit Dualiteit Werkloosheid Multiculturaliteit Individualiteit Assertiviteit

Nadere informatie

Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit!

Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit! Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit! zelfbewust eigentijds ambities kritisch ondersteuning open uitdaging ruimdenkend samen ondernemend betrokken oog voor de wereld vrijheid creatief daadkracht

Nadere informatie

Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs

Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Feiten New York 13 december 2006 Verdrag + Optioneel Protocol (rechtsbescherming)

Nadere informatie

Netwerkversterking bij mensen met een verstandelijke beperking?

Netwerkversterking bij mensen met een verstandelijke beperking? Netwerkversterking bij mensen met een verstandelijke beperking? Waarom? Burgerschapsparadigma gelijkwaardigheid, emancipatie, autonomie & keuzevrijheid Kwaliteit van bestaan beslissingen nemen, acceptatie

Nadere informatie

Vermaatschappelijking van de zorg: in welke maatschappij?*

Vermaatschappelijking van de zorg: in welke maatschappij?* 1. Inleiding 1 Vermaatschappelijking van de zorg: in welke maatschappij?* Herman De Dijn K.U.Leuven De vermaatschappelijking van de zorg (VZ), meer bepaald van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is een

Nadere informatie

Netwerkgericht werken binnen de jeugdhulp. Bie Melis en Mia Claes

Netwerkgericht werken binnen de jeugdhulp. Bie Melis en Mia Claes Netwerkgericht werken binnen de jeugdhulp Bie Melis en Mia Claes Veel termen met meerdere invullingen Impliceert uiteenlopende doelstellingen Verschillende benaderingen = verschillende belangen. Het netwerk

Nadere informatie

VN-verdrag: wat is het? Platform sociale netwerken, 7 april 2017 Inge Redeker, Vilans

VN-verdrag: wat is het? Platform sociale netwerken, 7 april 2017 Inge Redeker, Vilans VN-verdrag: wat is het? Platform sociale netwerken, 7 april 2017 Inge Redeker, Vilans Wat gaan we doen vandaag? Wat is het VN-Verdrag (klein college) Hoe werkt gemeente Ede aan VN-Verdrag? Project met

Nadere informatie

WAARDEGOED. betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten

WAARDEGOED. betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten WAARDEGOED betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten 1 HET DOEL VAN ONDERWIJS Jongeren kennis en vaardigheden aanreiken

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1: Enkele filosofische kaders m.b.t. handicaps en rechtvaardigheid 15

Inhoud. Deel 1: Enkele filosofische kaders m.b.t. handicaps en rechtvaardigheid 15 5 Inhoud Woord vooraf 11 Deel 1: Enkele filosofische kaders m.b.t. handicaps en rechtvaardigheid 15 Hoofdstuk 1: John Rawls en personen met een handicap: een moeizame relatie 19 Rechtvaardigheid als billijkheid

Nadere informatie

VISIE OP DAGBESTEDING EN WERK DICHTERBIJ

VISIE OP DAGBESTEDING EN WERK DICHTERBIJ VISIE OP DAGBESTEDING EN WERK DICHTERBIJ Visie Dichterbij: Dichterbij schept voorwaarden waardoor mensen met een verstandelijke beperking: - leven in een eigen netwerk temidden van anderen - een eigen

Nadere informatie

Prof. Chris Gastmans

Prof. Chris Gastmans www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw IS ER NOG PLAATS VOOR EEN NATUURLIJKE, ONTHAASTE DOOD? Prof. Chris Gastmans Ethicus, KU Leuven www.hhzhlier.be 2 Het nieuwe sterven Kort Kwaliteitsvol tot het einde

Nadere informatie

1. Pedagogisch project - visie

1. Pedagogisch project - visie 1. Pedagogisch project - visie 1.1. Inleiding 1.1.1. Een pedagogisch project - algemeen Een pedagogisch project is een geheel van fundamentele uitgangspunten dat door een school wordt vastgelegd. Met andere

Nadere informatie

SEMINAR ONAFHANKELIJKHEID. De opbrengst van de brainstorm

SEMINAR ONAFHANKELIJKHEID. De opbrengst van de brainstorm SEMINAR ONAFHANKELIJKHEID De opbrengst van de brainstorm Hieronder al deze woorden op een rij acceptatie zelfontplooiing actieve support basiskennis begeleidingsmethodes t.a.v. regie eigen leven bejegening

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie voor een betere chronische zorg

Patiëntenparticipatie voor een betere chronische zorg Patiëntenparticipatie voor een betere chronische zorg Peter Vermeir 30 september 2016 Symposium: hoe gaat de maatschappij om met CVS en somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten? 1 Patiëntenparticipatie

Nadere informatie

De patiënt nu en in de toekomst verwachtingen van patiënten tav verpleegkundigen

De patiënt nu en in de toekomst verwachtingen van patiënten tav verpleegkundigen De patiënt nu en in de toekomst verwachtingen van patiënten tav verpleegkundigen Vlaams Patiëntenplatform vzw Symposium NVKVV 20 maart 2012 1 Inhoud 1. Wat is het Vlaams Patiëntenplatform vzw? 2. Een paar

Nadere informatie

Wat mag u verwachten? Inclusie van kinderen met een beperking in onderwijs: waar ligt de grens? Bart (9)

Wat mag u verwachten? Inclusie van kinderen met een beperking in onderwijs: waar ligt de grens? Bart (9) Inclusie van kinderen met een beperking in onderwijs: waar ligt de grens? Berthold van Leeuwen & Marian Jongmans 22 september 2007 Dutch ACD Wat mag u verwachten? Even kennismaken met wat speciale leerlingen

Nadere informatie

Ondersteuning & Zorg door de gemeente Wat gaat er veranderen?

Ondersteuning & Zorg door de gemeente Wat gaat er veranderen? Ondersteuning & Zorg door de gemeente Wat gaat er veranderen? Algemeen November 2011 Siska de Rijke Beleidsmedewerker Zorg CG-Raad Onze 180 leden in beeld 2 Ons Doel: De Inclusieve Samenleving Op voet

Nadere informatie

Workshop patiëntenparticipatie. 31 mei 2018

Workshop patiëntenparticipatie. 31 mei 2018 Workshop patiëntenparticipatie 31 mei 2018 Inleiding Introductie workshop door FOD Voorstelling Vlaams Patiëntenplatform (VPP) Voorstelling Ligue des usagers des services de la santé (LUSS) Patiëntenparticipatie

Nadere informatie

Werkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs

Werkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs Werkgevers Ondernemers In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel gedachten,

Nadere informatie

Hervorming geestelijke gezondheidszorg 107 voor volwassenen Toekomstige hervorming voor kinderen Sector Arbeids- & Organisatiepsychologie

Hervorming geestelijke gezondheidszorg 107 voor volwassenen Toekomstige hervorming voor kinderen Sector Arbeids- & Organisatiepsychologie Deontologische vragen m.b.t. samenwerken in teams en netwerken Prof. Adélaïde BLAVIER, PhD Centre d Expertise en Psychotraumatismes et Psycho-Légale Département de Psychologie, Université de Liège (ULg)

Nadere informatie

Vlaams Patiëntenplatform vzw. Ups en downs 12 februari 2012

Vlaams Patiëntenplatform vzw. Ups en downs 12 februari 2012 Je rechten als patiënt Vlaams Patiëntenplatform vzw Ups en downs 12 februari 2012 1 Inhoud 1. Wat is het Vlaams Patiëntenplatform vzw? 2. Een paar vaststellingen 3. Wet op de patiëntenrechten en verpleegkundigen

Nadere informatie

Onderzoek Maatschappelijke Stage

Onderzoek Maatschappelijke Stage Onderzoek Maatschappelijke Stage Onderzoek in opdracht van Welzijn Barneveld Uitgevoerd door Rianne Stuij en Rianne Heijkoop Studenten Christelijke Hogeschool Ede December 2015 mei 2016 Inhoud Aanleiding...

Nadere informatie

Autonomie en afhankelijkheid in de langdurige zorg

Autonomie en afhankelijkheid in de langdurige zorg Sint-Niklaas, P.C. Sint-Hiëronymus 13 november 2014 Autonomie en afhankelijkheid in de langdurige zorg Een pleidooi voor verbondenheid en verantwoordelijkheid Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde

Nadere informatie

Deïnstitutionalisatie is meer dan fysieke integratie!

Deïnstitutionalisatie is meer dan fysieke integratie! Deïnstitutionalisatie is meer dan fysieke integratie! De zorg voor mensen met een verstandelijke beperking vanuit een nieuw perspectief Jos van Loon Kwaliteit van bestaan als uitgangspunt voor ondersteuning

Nadere informatie

v.u.: Ward Van Hoorde, Kwatrechtsteenweg 168, 9260 Wetteren opdrachtsverklaring SINT-LODEWIJK

v.u.: Ward Van Hoorde, Kwatrechtsteenweg 168, 9260 Wetteren opdrachtsverklaring SINT-LODEWIJK v.u.: Ward Van Hoorde, Kwatrechtsteenweg 168, 9260 Wetteren opdrachtsverklaring SINT-LODEWIJK OPDRACHTSVERKLARING SINT- LODEWIJK cliënt-organisatie-medew MISSIE SINT-LODEWIJK - biedt aangepast onderwijs

Nadere informatie

Multidisciplinaire ouderenzorg

Multidisciplinaire ouderenzorg Multidisciplinaire ouderenzorg Edith de la Fuente Projectleider Symposium Ouderenzorg - 20 november 2012 Programma Inleiding en kennismaking Opdracht in groepen Terugkoppeling opdracht Presentatie multidisciplinaire

Nadere informatie

TBN - Beroepscode Tarotprofessional

TBN - Beroepscode Tarotprofessional De Tarot Beroepsvereniging Nederland zet zich in voor de belangen van tarotprofessionals in Nederland. De bij de Tarot beroepsvereniging aangesloten leden werken door het hele land. Door opleiding en nascholing

Nadere informatie