Werkprogramma Missie Actal

Transcriptie

1 Missie Actal Actal is een tijdelijk en onafhankelijk adviescollege met als doel een cultuuromslag bij regelgevers te bewerkstelligen. Zij moeten de administratieve lasten voor bedrijven en burgers automatisch en blijvend verlichten. Om de cultuuromslag te bevorderen adviseert Actal de regering en de Staten-Generaal over voorgenomen wet- en regelgeving en over programma s en maatregelen om de bestaande lastendruk voor bedrijven en burgers te verminderen. Daarnaast ondersteunt Actal regelgevers om de lastendruk zo laag mogelijk te houden. Ook voert Actal projecten uit om bij te dragen aan de vermindering van de administratievelastendruk voor bedrijven en burgers. 07 Werkprogramma 2007 Het kantoor van Actal is gevestigd aan het Lange Voorhout 58 in Den Haag. Postbus BE Den Haag Telefoon: Telefax: info@actal.nl Adviescollege toetsing administratieve lasten

2 7 Werkprogramma 2007 Adviescollege toetsing administratieve lasten

3 Inhoudsopgave Voorwoord Voorwoord 3 1 Vooruitblik 4 2 Werkzaamheden september 2006 augustus Overzicht werkzaamheden september 2006 augustus Het Adviescollege toetsing administratieve lasten (Actal) maakt een doorstart. Het werkprogramma 2006 liep tot 1 mei Deze einddatum is inmiddels verschoven. Aangezien het kabinet en de Tweede Kamer onze bijdrage aan de vermindering van de administratieve lasten voor burgers en bedrijven als onmisbaar ervaren, is Actal opnieuw ingesteld tot 1 juni Het werkprogramma 2007 beslaat de periode van september 2006 tot en met augustus In onze nieuwe instellingsperiode blijven wij ons richten op de verinnerlijking van de aandacht voor de administratieve lasten voor burgers en bedrijven binnen de departementen. Actal heeft in 2005 een onderzoek laten uitvoeren om te meten in hoeverre de aandacht voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven daadwerkelijk is verinnerlijkt bij de beleidsmedewerkers en topambtenaren van de verschillende ministeries. 2 Uit het onderzoek is gebleken dat over het algemeen de mate van verinnerlijking op een redelijk niveau is, maar dat dit doel nog zeker niet volledig is gerealiseerd. Wij zullen in 2006/2007 een vervolgonderzoek laten uitvoeren. 3 Om te komen tot merkbaar minder administratieve lasten hebben wij een visie ontwikkeld over de verlichting van administratieve lasten en regeldruk in de toekomst. Wij hebben daarover een uitgebreid advies uitgebracht aan het kabinet. 4 Wij vinden het onder meer van groot belang om de succesvolle aanpak van administratieve lasten uit te breiden naar aangrenzende terreinen als interbestuurlijke administratieve lasten en inhoudelijke nalevingskosten. Actal zal in 2007 een evaluatie van de eigen taakvervulling gedurende de afgelopen vier jaren laten uitvoeren. Hierbij wordt bezien op welke wijze de werkzaamheden verbeterd kunnen worden. De minister van Financiën en de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties hebben dit werkprogramma vastgesteld en aan beide kamers der Staten-Generaal aangeboden. Hoogachtend, Robin L.O. Linschoten Collegevoorzitter 1 Zie het Instellingsbesluit Adviescollege toetsing administratieve lasten 2006 (Staatsblad 2006, nr. 138). 2 De mate van verinnerlijking wordt bepaald door de kennis van en de houding en het gedrag ten aanzien van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven. 3 Dit onderzoek richt zich op de aandacht voor de administratieve lasten voor bedrijven en burgers. 4 Zie het advies Naar een zichtbare vermindering van administratieve lasten; advies over verbreding en meetmethodiek van 23 december De adviezen zijn te downloaden op

4 1 Vooruitblik De aanpak van de rijksoverheid om de administratieve lasten terug te dringen en onder controle te houden is succesvol. Het realiseren van de 25%-doelstelling ligt binnen handbereik in Wij zijn ervan overtuigd dat de succesvolle aanpak van administratieve lasten voor burgers en bedrijven uitgebreid kan en moet worden naar aanpalende terreinen als interbestuurlijke administratieve lasten en inhoudelijke nalevingskosten. Het terugdringen van deze nalevingskosten zal een verdere impuls betekenen voor de economie en een verbetering van de concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven. Ook de merkbaarheid voor burgers en bedrijven zal door deze verbreding toenemen. Daarom is het noodzakelijk om dezelfde werkwijze en politieke discipline te kiezen als bij de aanpak van de administratieve lasten: meten van bestaande en nieuwe nalevingskosten, vaststellen van een reductiedoelstelling, een interdepartementale projectdirectie en als buitenboordmotor een onafhankelijk adviescollege. 5 Tot voor kort was het succes van de aanpak van administratieve lasten nog niet goed merkbaar bij burgers en bedrijven. Enerzijds lag dit aan het feit dat de meeste reducties de nodige voorbereidingstijd vragen en daarom pas gedurende of aan het eind van de kabinetsperiode in de praktijk geïmplementeerd worden. Anderzijds springen lastenverzwaringen van nature veel meer in het oog dan lastenverlichtingen. Toch is een aantal verbeteringen in gang gezet, die niet alleen de administratieve lasten substantieel zullen verminderen, maar ook duidelijk opvallen. Een voorbeeld hiervan betreft het verbeteren van de dienstverlening door de vorming van centrale digitale en fysieke loketten en het systeem van gedeeltelijk vooringevulde formulieren. Indicator administratieve lasten burger Actal en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ontwikkelen een indicator die de lastenverlichting voor burgers weergeeft. Die indicator moet de omvang van de effecten in kaart brengen, begrijpelijk zijn voor de burger en functioneel zijn bij het verder verlichten van de administratieve lasten voor de burger. Het onderzoeksresultaat is in 2006 beschikbaar. Een ander voorbeeld is het gezamenlijke initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Actal om formulieren voor burgers begrijpelijker te maken. Vereenvoudiging van formulieren Er is een aantal instrumenten ontwikkeld om de overheid in staat te stellen grote voortgang te boeken op het gebied van de begrijpelijkheid en gebruikersvriendelijkheid van formulieren. Zo is een compacte en handzame gids opgesteld met schrijfregels over het taalgebruik en de lay-out van overheidsformulieren. Tegelijkertijd hebben wij geconstateerd dat de begrijpelijkheid van formulieren objectief gemeten kan worden. Bureau Taal werkt aan een softwareapplicatie, waarmee overheidsorganisaties het taalniveau zelf kunnen controleren. Actal vindt dat de overheid deze gelegenheid moet grijpen om systematisch de overheidsformulieren ingrijpend te verbeteren, niet alleen die voor burgers, maar ook die voor bedrijven. 6 Ook overheidsorganisaties zullen hiervan de vruchten plukken, doordat zij veel minder tijd kwijt zullen zijn met het uitzoeken van tegenstrijdige, ontbrekende en foutieve informatie als gevolg van onjuist ingevulde formulieren. Bovendien zal de overheid ook minder vaak verzoeken om verbeterde en aanvullende informatie. Actal zal zijn inspanningen op dit terrein voortzetten en uitbreiden naar de formulieren voor het bedrijfsleven en dit ook afstemmen met de interdepartementale projectdirectie administratieve lasten (IPAL). Tegelijkertijd blijven wij alert op andere mogelijkheden om de merkbaarheid van de lastenreducties te verhogen en bij te dragen aan een realistisch beeld in de maatschappij over de vermindering van administratieve lasten. Zo hebben wij een project gestart om een graadmeter te ontwikkelen voor de omvang van administratieve lasten bij burgers. 5 Zie het advies Naar een zichtbare vermindering van administratieve lasten; advies over verbreding en 4 meetmethodiek van 23 december Zie het advies Administratievelastenreductie door verbetering van formulieren van 27 juni

5 Verder hebben wij al eerder geadviseerd om in de komende metingen van administratieve lasten voor bedrijven onderscheid te maken naar: a informatieverplichtingen, die het bedrijfsleven zelf ook nuttig vindt en b informatie, die alleen de overheid nodig heeft. Door dit onderscheid te hanteren, wordt het veel duidelijker wat lastenverlichtingen in de praktijk betekenen en wat na verloop van tijd echt merkbaar wordt. Met het oog op de vergroting van de merkbaarheid van administratievelastenreducties bij burgers en bedrijven hebben wij ook steeds meer aandacht voor de speciale positie, die toezichthouders en uitvoerders innemen. Administratieve lasten door uitvoering Actal heeft een verkennend onderzoek laten uitvoeren naar de invloed van de wijze van uitvoering van wet- en regelgeving door uitvoerders op de daadwerkelijke administratieve lasten. Uit het onderzoek is gebleken dat de wijze van uitvoering van directe invloed is op de omvang van de administratieve lasten. Departementen dragen hun reductiedoelstellingen niet expliciet over aan de uitvoeringsorganisaties. Hierdoor is de vermindering van administratieve lasten ondergeschikt aan het operationaliseren van de uitvoering door uitvoerders. Wij zijn van plan om verder aandacht te vragen voor het belang van een minder belastende wijze van uitvoering van wet- en regelgeving. Administratieve lasten van toezicht Actal is van plan om de ingezette lijn voor het toetsen van beleidsregels van toezichthouders voort te zetten en uit te bouwen. Ook willen wij doorgaan met initiatieven om de kwantificering van toezichtslasten zoveel mogelijk te stimuleren en indien gewenst te ondersteunen. Nieuwe aandachtspunten zijn: 1 Het maken van een aanvulling op onze alternatievenwebsite voor het onderdeel toezicht. 2 Het agenderen van het thema toezicht en administratieve lasten voor burgers. 6 7

6 2 Werkzaamheden september 2006 augustus 2007 De hoofddoelstelling van Actal is de verinnerlijking van de aandacht voor de administratieve lasten voor zowel het bedrijfsleven als de burger binnen alle ministeries. Wij blijven onze adviserende taak uitvoeren. Voorts zoekt Actal steeds naar nieuwe onderwerpen die kunnen bijdragen aan het daadwerkelijk realiseren van de reductiedoelstelling van het kabinet. Daarbij kijken wij ook nadrukkelijk naar best practices uit andere lidstaten die toepasbaar zijn in Nederland. Een voorbeeld hiervan is de bredere toepassing van de Lex Silencio. 7 Verinnerlijken en toetsen Actal heeft de adviesprocedure per 1 april 2006 aangepast. Alle departementen zijn vanaf deze datum niet langer verplicht om kleinere dossiers op het terrein van het bedrijfsleven aan Actal voor te leggen. 8 Dit betekent overigens wel dat de gevolgen voor de administratieve lasten in beeld zijn gebracht in de toelichting. Subsidieregelingen en alle voorgenomen wet- en regelgeving met gevolgen voor burgers dienen aan Actal te worden voorgelegd. Vanwege het belang van de schakel Uitvoering hanteren wij voortaan een vierde toetscriterium: is gekozen voor een uitvoering met minimale administratieve lasten? ICT Actal heeft altijd al bijzondere aandacht gehad voor ICT. Wij zijn ervan overtuigd dat ICT-toepassingen bij de overheid leiden tot een substantiële daling van de administratieve lasten voor zowel bedrijven als burgers. Uit een in 2005 uitgevoerde Quickscan is echter gebleken dat bij veel generieke ICT-projecten een goede planning, documentatie en risicobeheersing ontbreken. Wij gaan in samenwerking met ICTU een project uitvoeren gericht op de verbetering van de kwaliteit van projectmanagement bij zowel uitvoerders als opdrachtgevers. Verder vraagt Actal aandacht voor oplossingen voor probleempunten als een daadkrachtige centrale regie, de (verdere) invoering van standaarden en de financieringsstructuur van ICT-investeringen binnen de overheid. Actal blijft tevens aandringen op de kwantificering van administratievelastenreducties als gevolg van nieuwe ICT-projecten. Op basis van het in 2005 uitgevoerde verinnerlijkingsonderzoek hebben wij met de algemene leiding van verschillende departementen overlegd. Ook is Actal betrokken bij de borging van de aandacht voor administratieve lasten in departementale opleidingstrajecten voor nieuwe medewerkers. Eind 2006 voeren wij een vervolgonderzoek uit. Uit dit onderzoek moet blijken hoe de verinnerlijking is gevorderd en welke verbeteringen departementen aan de hand van adviezen van Actal hebben doorgevoerd. Het vervolgonderzoek zal zich richten op aandacht voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven en burgers, op beleids- en uitvoeringsniveau. Bovendien wordt gekeken naar de Europese invloed op de lastendruk. Kernprojecten Actal heeft het komende jaar drie kernprojecten. Het eerste bestaat uit een onderzoek naar de mogelijkheden van het in beeld brengen van bestaande inhoudelijke nalevingskosten. 9 Voorts voert Actal projecten uit gericht op administratieve lasten en privacy respectievelijk toezicht. In deze twee projecten zoekt Actal naar mogelijkheden om de administratieve lasten verder te verminderen. De uitkomsten van de kernprojecten kunnen aanleiding geven tot het uitbrengen van adviezen aan de coördinerend bewindspersonen. De projecten zijn van belang voor zowel bestaande als nieuwe wet- en regelgeving. Hieronder worden de projecten nader toegelicht: a Inhoudelijke nalevingskosten In vergelijking tot het meten van administratieve lasten is het meten van bestaande inhoudelijke nalevingskosten lastiger. Actal zal daarom mogelijke werkwijzen voor het meten van bestaande inhoudelijke nalevingskosten onderzoeken. Dit zal de vorm hebben van een proefmeting van inhoudelijke nalevingskosten in drie bestaande wetten. 8 7 De Lex Silencio betekent dat als de overheid niet binnen de wettelijke termijn beslist over een vergunningsverzoek, het verzoek wordt geacht te zijn verleend. 8 Dit zijn dossiers waarvan de gevolgen voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven minder dan euro bedragen. 9 Dit onderzoek vloeit voort uit het Actaladvies over verbreding en meetmethodiek van 23 december 2005.

7 b Administratieve lasten en privacy Wij hebben in het voorjaar van 2006 een onderzoek laten uitvoeren naar de verschillen tussen de privacyrichtlijn 95/46/EG en de implementatie van deze richtlijn in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Daaropvolgend is Actal een onderzoek gestart naar de administratieve lasten veroorzaakt door onder meer de Wbp. Binnen dit onderzoek willen wij de kwaliteit van de nulmeting van de Wbp kritisch bekijken. Het bedrijfsleven stelt dat sommige kosten niet meegenomen zijn in de nulmeting. Ook onderzoeken wij eventuele aanvullend opgelegde informatieverplichtingen voor het bedrijfsleven door het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) en kwantificeren wij alle reductievoorstellen van VNO-NCW en CBP. Met het onderzoek wil Actal in september 2006 een advies uitbrengen aan het kabinet. In het najaar van 2006 zullen wij een aantal casus onderzoeken waar de privacywetgeving belemmeringen oplevert voor de reductie van administratieve lasten. Internationaal Op het internationale vlak worden diverse stappen in de goede richting gezet. De Europese Commissie geeft steeds meer prioriteit aan het meten van administratieve lasten in ontwerprichtlijnen en verordeningen binnen de Regulatory Impact Assessments. Wij blijven ons inzetten voor een nulmeting en een reductiedoelstelling voor administratieve lasten in Europa. Druk vanuit de lidstaten blijft nodig om een infrastructuur voor effecten van Europese regelgeving te realiseren. Wij organiseren samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een conferentie om te inventariseren welke maatregelen binnen andere lidstaten ontplooid worden om de administratieve lasten voor burgers te verminderen. Verder zijn wij van plan om regelmatig met de Better Regulation Commission (Groot-Brittannië) en de Normenkontrollrat (Duitsland) informatie en ervaringen uit te wisselen. c Administratieve lasten en toezicht Actal is het project administratieve lasten en toezicht gestart met het minisymposium Toezicht en administratieve lasten om de thematiek te agenderen. 10 Inmiddels is op allerlei terreinen meer aandacht voor toezicht en de administratieve lasten die hierdoor worden veroorzaakt. Wij blijven een bijdrage leveren aan het bewustwordingsproces door de vraag te stellen of toezicht wel altijd nodig is. Wij zullen verder een onderzoek naar best practices in toezicht afronden Dit minisymposium heeft plaatsgevonden op 3 maart

8 3 Overzicht werkzaamheden september 2006 augustus 2007 Adviseren aan Over de administratieve lasten voor Verbreding Onderzoeken administratieve lasten 3e 4e kwartaal regering en parlement het bedrijfsleven en burgers als bedrijfsleven en burger van twee 2006 (voorgenomen wet- en gevolg van voorgenomen wetten, modelverordeningen van de VNG regelgeving) algemene maatregelen van bestuur en ministeriële regelingen Uitvoeren van proefmeting van 3e 4e kwartaal inhoudelijke nalevingskosten in 2006 Adviseren aan Over programma s en maatregelen drie bestaande wetten regering en parlement inzake de reductie van administratieve (bestaande wet- en regelgeving) lasten voor het bedrijfsleven en burgers als gevolg van bestaande regelgeving Onderzoeken administratieve lasten en inhoudelijke nalevingskosten bij modelbedrijven chemie en 3e 4e kwartaal 2006 uitzendwezen Organiseren van vervolgconferentie 2e helft 2006 betreffende begrijpelijke formulieren Uitvoeren van proefmeting van 3e 4e kwartaal interbestuurlijke administratieve 2006 Uitvoeren van onderzoek naar 3e kwartaal 2006 lasten in Jeugdgezondheidszorg kwaliteit nulmeting Wbp en kwantificeren reductievoorstellen Actal Opstellen van evaluatieverslag 1e 2e kwartaal 2007 Uitvoeren van onderzoek 2e kwartaal 2006 naar reductiemogelijkheden administratieve lasten door toezicht 2e kwartaal 2007 Opstellen van begroting Voor 1 april 2007 Clusteraanpak Draagvlak zoeken voor clusteraanpak Opstellen van jaarverslag Voor 1 april 2007 bij rijksoverheid Opstellen van werkprogramma Voor 1 september Uitvoeren van onderzoek naar 2e helft de effecten van de administratievelastenaanpak voor kleine (startende) ondernemers ICT Organiseren expertpanel over XBRL-project en het uitbrengen van een advies 3e kwartaal

9 Adviseren over ICT-gerelateerde Organiseren van expertpanels met onderwerpen vertegenwoordigers van het bedrijfsleven dan wel van burgerorganisaties Uitvoeren van project gericht op verbetering van de kwaliteit van 2e en 3e kwartaal 2006 onder andere over voorgenomen weten regelgeving ICT-projectmanagement Voorlichting geven aan decentrale Verinnerlijking Uitvoeren van een vervolgonderzoek 3e kwartaal 2006 overheden en uitvoeringsinstellingen Verinnerlijking 2e kwartaal 2007 Onderhouden van contact met Externe contacten Aandacht vragen voor kabinetsaanpak het parlement administratieve lasten door middel van media EU/Internationaal Organiseren van een conferentie met Begin 2007 de op Actal gelijkende organisaties Voeren van bestuurlijk overleg met binnen de Europese Unie de betrokken bewindslieden over het kabinetsbeleid ten aanzien van de Inlichten van buitenlandse delegaties administratieve lasten(reductie) over de Nederlandse aanpak van de administratieve lasten Voeren van overleg met organisaties van burgers en bedrijven Onderhouden van contacten met individuele lidstaten en Europese Vragen van input van branche- instanties organisaties c.q. burgerorganisaties en individuele bedrijven en burgers voor Organiseren van de conferentie 1e kwartaal 2007 specifieke dossiers van voorgenomen Administrative Burdens Citizens en bestaande wet- en regelgeving Afleggen van bedrijfs- en burgerbezoeken en het bij de ministeries aankaarten van de tijdens deze bezoeken gesignaleerde praktijkproblemen en -oplossingen 14 15

10 Colofon Tekst en redactie: Actal, Den Haag Ontwerp: Total Identity, Den Haag Druk: Drukkerij Aeroprint, Ouderkerk a/d Amstel 2006 Actal, Den Haag