BELEIDSPLAN. Internationaal Centrum Ethiek in de Sport Internationaal Centrum Ethiek in de Sport

Transcriptie

1 1 BELEIDSPLAN Internationaal Centrum Ethiek in de Sport Internationaal Centrum Ethiek in de Sport Waterkluiskaai Sint-Amandsberg/Gent - info@ethicsandsport.com

2 2 Inleiding Sport is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Heel wat mensen doen aan sport, zijn fan van sport, hebben kinderen die sporten of nemen zelf een rol op binnen de sport als vrijwilliger, trainer of bestuurder. Sport brengt dan ook positieve aspecten met zich mee: kinderen leren sociale vaardigheden, het brengt mensen samen en zorgt ervoor dat ze zich kunnen uitleven. Sport is echter niet per definitie goed en ethisch. Dit hangt af van de mate dat morele waarden en normen aandacht krijgen van zowel het beleid, het bestuur als de begeleiders. Cruciale thema s waaraan de overheid en sportsector voldoende aandacht moeten besteden zijn fair play, persoonlijke integriteit en sociale integriteit (inclusie, diversiteit en solidariteit). De sportsector kan een verschil maken door haar verantwoordelijkheid op te nemen en te streven naar een ethische omgeving. In dit beleidsplan schetst ICES de belangrijkste prioriteiten van haar werking voor de komende drie jaar ( ). Als jong centrum (ontstaan in 2009) hebben we de voorbije jaren heel wat projecten met succes uitgevoerd. Hierbij werd heel wat kennis, expertise, instrumenten en een netwerk opgebouwd. We willen als centrum graag een stap verder gaan dan werken op projectbasis. Wij zijn er van overtuigd dat een werking met vaste subsidies beter en efficiënter werkt op lange termijn. Dit document is dan ook opgesteld om in aanmerking te komen voor erkenning en subsidiëring als organisatie voor beleidsondersteuning en praktijkontwikkeling op het gebied van ethisch sporten. Kiezen is verliezen. Er zijn heel wat thema s en doelgroepen die aandacht verdienen en die we als centrum grondig willen aanpakken. Alles uitwerken is met een beperkt budget en middelen echter niet mogelijk. Daarom hebben we na een intensief proces prioriteiten geselecteerd voor de eerste drie jaar. Hieronder zetten we ze kort uiteen: ICES beschikt over beperkte middelen en mankracht. Daarom is kennisverzameling en verspreiding de basis van onze werking. Zo maken we mogelijk dat iedereen die iets wil weten of doen rond ethiek terecht kan bij het centrum. ICES wil haar werking verder uitbouwen en de clubs, sporters, ouders, supporters via sportorganisaties bereiken. Hier stelt ICES de sportkoepelorganisaties, sportdiensten en federaties voorop. De werking voor de komende drie jaar wordt voortgezet op ervaring en huidige werking (kennis, expertise, netwerk en instrumenten). De thema s die in vorige projecten reeds zijn uitgediept (individuele integriteit, ethisch beleid en ethisch begeleiden) worden geoptimaliseerd en voortgezet. Door verdere communicatie, implementatie, ondersteuning en vorming. De niet-behandelde thema s diepen we verder uit door samenwerkingsakkoorden af te sluiten met andere organisaties (voor inclusie, diversiteit/kansengroepen...) of pakken we zelf aan. Bij elke ondersteuningsfunctie wordt specifiek aandacht besteed aan de laagdrempeligheid van het product. Daarom zet ICES de komende jaren in op concrete praktijkvoorbeelden op basis van de verzamelde en opgebouwde kennis.

3 3 Visie, missie en aanpak Algemene visie Sport is een ideale voedingsbodem om ethische waarden en normen te genereren, te ervaren en te transfereren. We beschouwen Sport als een vormingsgebied waarbinnen we attitudes kunnen actualiseren en morele ontwikkeling stimuleren, dit zowel bij jongeren als volwassenen. De sportwereld, indien ethisch correct geleid in alle geledingen, kan een positieve invloed uitoefenen op de ontwikkeling van de samenleving. Missie Het Internationaal Centrum Ethiek in de Sport vzw (ICES) ondersteunt, informeert en stimuleert de Vlaamse sportsector om actief te investeren in ethische waarden en normen die belangrijk zijn bij een kwaliteitsvolle sportbeoefening. Transversale werking ICES verzekert een transversale werking door zich bij haar werkzaamheden steeds te richten op een brede doelgroep (trainers, sporters, ouders ) en diverse actoren en sportorganisaties. Daarnaast is er steeds oog voor mogelijke synergiën met actoren uit andere sectoren zoals Jeugd, Onderwijs en Welzijn. Zo zijn het Raamwerk Lichamelijke en Seksuele Integriteit en Beleid in de Sport en alle initiatieven binnen Sport met grenzen voorbeelden van succesvolle samenwerkingen met de sector Welzijn. Daarnaast laat ICES niet na om sectoroverschrijdende acties op te pikken wanneer deze relevant zijn voor de sportsector, zoals bij voorbeeld de Vlaamse Week tegen Pesten. Geïntegreerde visie ICES hanteert een geïntegreerde visie op ethisch sporten die opgebouwd is rond drie beleidsniveaus: (1) Een kwaliteitsbeleid verzorgt de structurele omkadering en is het voorwaardenscheppend kader voor ethisch sporten binnen een sportorganisatie; (2) Een preventiebeleid bouwt verder op dit kwaliteitsbeleid, maar gaat dieper in op het inperken van risicofactoren; (3) Een reactiebeleid tot slot bouwt verder op dit preventiebeleid en bepaalt hoe binnen een sportorganisatie met incidenten wordt omgegaan. Het uitgangspunt van ICES is dat gelijkwaardig ingezet moet worden op elk van deze drie niveaus. Zo zijn bijvoorbeeld éénmalige, zichtbare acties rond ethisch sporten een goed middel om als sportorganisatie het belang te tonen dat je hecht aan de thematiek, maar dragen ze zelden bij aan een diepgaande wijziging van het ethisch klimaat in een organisatie, het ethisch bewustzijn van leden of de ethische houding van het bestuur. Bereik doelgroep ICES mikt op een breed bereik door samen te werken met een brede waaier aan sportorganisaties: naast de organisaties uit het strategisch lerend netwerk wordt ook samengewerkt met federaties en sportdiensten, commerciële organisaties en hongeronderwijsinstellingen. Elk van deze organisaties richt zich op een andere

4 4 doelgroep en via een goede afstemming van de aanpak op basis van hun specifieke noden wordt een breed bereik mogelijk. ICES gaat bovendien uit van een niet-sportspecifieke benadering van ethiek in de sport: bij voorkeur beslaat onze werking steeds alle sporten tenzij de specifieke inhoud van een instrument aangeeft dat een afbakening relevant is. Daarnaast richten we ons zowel op jeugd als volwassen, zowel in recreatieve als competitieve sportomgevingen. Tot slot kijken we steeds naar het brede plaatje en betrekken we niet enkel trainers en sporters, maar ook andere actoren wanneer dit relevant. Zo wordt binnen Sport met grenzen en onze initiatieven rond Ethische criteria veel aandacht besteed aan de rol van ouders, het bestuur ICES onderhoudt nauwe contacten met de koepelorganisaties uit het strategisch lerend netwerk en deze contacten worden ook geformaliseerd door bijvoorbeeld een vertegenwoordiging van VSF en ISB in de Algemene Vergadering. Deze samenwerkingen stellen ons in staat om op een efficiënte en directe manier een groot bereik aan georganiseerde actoren en betrokken in de sport te bereiken, via federaties en sportdiensten. De minder georganiseerde sport bereiken we onder meer door samenwerking met ISB, SVS en BVLO. Vooreerst overkoepelt ISB een groot aantal zwembaden, sporthallen en recreatiedomeinen en is daardoor een uitgelezen partner om de minder georganiseerde of individuele sporter te bereiken wanneer deze actief is binnen deze sportinfrastructuren. De sensibiliserende actie met de deurhangers om het Sport met grenzen project opnieuw in te kijker te zetten is een mooi voorbeeld van hoe deze samenwerking een invulling krijgt. Daarnaast is SVS als vereniging verantwoordelijk voor de organisatie van schoolsport een goede partner om kinderen en jongeren in contact te brengen met ethiek in de sport, ook deze die niet in georganiseerde clubverband aan sport doen. BVLO bereikt met haar werking een groot aantal gekwalificeerden in de lichamelijke opvoeding en biedt hen een ruim bijscholingsaanbod. Een samenwerking op dat vlak schept een extra kanaal voor ICES om de minder georganiseerde of individuele sporter te bereiken. Het goed bijscholen van LO ers op vlak van ethiek in de sport is belangrijk opdat zij mee de boodschap uitdragen naar alle kinderen en jongeren.

5 5 Doelstellingen Decretale opdrachten doelstellingen Om erkend te worden en te blijven, voert een organisatie voor beleidsondersteuning en praktijkontwikkeling op het gebied van gezond of ethisch sporten de volgende vijf decretaal bepaalde opdrachten uit: 1. als kenniscentrum functioneren op het gebied van gezond of ethisch sporten; 2. informatie, kennis en expertise of beleidsopties van de Vlaamse overheid op het gebied van gezond of ethisch sporten in bruikbare instrumenten voor de sportsector omzetten, delen en daarvoor begeleiding en ondersteuning verzorgen voor de sportsector; 3. bestaande instrumenten en praktijken op het gebied van gezond of ethisch sporten volgen en evalueren; 4. de Vlaamse overheid ondersteunen op het domein van gezond of ethisch sporten; 5. het maatschappelijk draagvlak voor thema s op het gebied van gezond of ethisch sporten vergroten. Deze afgebakende opdrachten kennen onderling een overlap: zo draagt één doelstelling vaak bij aan meerdere opdrachten. Daarom kozen we bewust voor een geïntegreerde aanpak die vertrekt vanuit afgebakende gehelen in plaats vanuit de opdrachten. Om invulling te geven aan de decretale opdrachten is dit beleidsplan opgebouwd aan de hand van 9 strategische doelstellingen. Deze zijn verder uitgewerkt in operationele doelstellingen. De eerste doelstellingen hebben betrekking op het informeren en sensibiliseren, doelstelling één toegespitst op de Vlaamse sportsector, doelstelling twee op toekomstige sportprofessionals. In het tweede deel van de doelstellingen wordt gefocust op sensibiliseren en ondersteunen. Doelstellingen drie en vier gaan respectievelijk over de doelgroepen Vlaamse overheid sportsector en Vlaamse sportsector. Doelstellingen vijf tot en met negen bieden ondersteuning omtrent afgebakende thema s en onderwerpen met name: fair play (vijf), persoonlijke integriteit (zes), sociale integriteit (zeven), ethisch beleid (acht) en ethisch begeleiden (negen). Overzicht strategische en operationele doelstellingen INFORMEREN EN SENSIBILISEREN 1 ICES informeert en sensibiliseert de Vlaamse sportsector op vlak van ethiek in de sport: fair play, persoonlijke integriteit, sociale integriteit, ethisch beleid, ethisch begeleiden 1.1 ICES volgt, evalueert en verzamelt actuele kennis en informatie uit binnen- en buitenland. 1.2 ICES stelt actuele kennis en informatie ter beschikking voor de Vlaamse sportsector op een vernieuwende en overzichtelijke manier via eigen kanalen en deze van partners, via de media en kennisverspreidingsmomenten 2 ICES informeert en sensibiliseert toekomstige sportprofessionals op vlak van ethiek in de sport: fair play, persoonlijke integriteit, sociale integriteit, ethisch beleid, ethisch begeleiden 2.2 ICES gaat samenwerkingsverbanden aan met relevante Vlaamse hogeronderwijsinstellingen 2.3 ICES stimuleert de integratie van het thema ethiek in de sport in relevante hogeronderwijsopleidingen STIMULEREN EN ONDERSTEUNEN 3 ICES ondersteunt de Vlaamse en internationale overheid op vlak van ethiek in de sport 3.1 ICES is een partner van de Vlaamse overheid 3.2 ICES onderhoudt een nauwe samenwerking met de Vlaamse overheid omtrent relevante Europese ontwikkelingen

6 6 4 ICES ondersteunt de Vlaamse sportsector op vlak van ethiek in de sport 4.1 ICES volgt het beleid van koepelsportorganisaties, federaties en sportdiensten rond ethisch sporten op 4.2 ICES ondersteunt op basis van expertise koepelsportorganisaties, federaties en sportdiensten bij opstellen en uitvoeren van hun beleid rond ethisch sporten 5 ICES ondersteunt de Vlaamse sportsector om actief te investeren in fair play. 5.1 ICES ontwikkelt en implementeert instrumenten en/of vorming afhankelijk van noden of opportuniteiten 5.2 ICES voorziet ondersteuning op vraag aan sportkoepelorganisaties, sportdiensten en federaties. 6 ICES ondersteunt de Vlaamse sportsector om actief te investeren in persoonlijke integriteit: fysiek, psychisch en seksueel 6.1 ICES ontwikkelt en implementeert instrumenten en/of vorming afhankelijk van noden of opportuniteiten 6.2 ICES continueert en optimaliseert het vormingsaanbod en ondersteuning rond Sport met grenzen 6.3 ICES continueert de implementatie van de Sport met grenzen -instrumenten 6.4 ICES voorziet ondersteuning op vraag aan sportkoepelorganisaties, sportdiensten en federaties 7 ICES ondersteunt de Vlaamse sportsector om actief te investeren in sociale integriteit: diversiteit, inclusie en solidariteit 7.1 ICES engageert zich als actieve partner bij de ontwikkeling en implementatie van instrumenten en/of vormingen 7.2 ICES voorziet ondersteuning op vragen aan sportkoepelorganisaties, sportdiensten en federaties 8 ICES ondersteunt Vlaamse sportaanbieders bij het voeren van een ethisch beleid 8.1 ICES continueert en optimaliseert het vormingsaanbod en ondersteuning rond Ethisch Management 8.2 ICES continueert de implementatie van de Ethisch Management -brochure 8.3 ICES stelt een vormingsaanbod en ondersteuning op rond Ethische Criteria 8.4 ICES ontwikkelt en implementeert (een) instrument(en) afhankelijk van noden of opportuniteiten rond Ethische Criteria (kwaliteitslabels, subsidiereglement, veiligheidsscan) 9 ICES ondersteunt Vlaamse sportbegeleiders bij het ethisch begeleiden 9.1 ICES stelt een vormingsaanbod en ondersteuning op rond Ethisch Verantwoord Begeleiden 9.2 ICES ontwikkelt en implementeert instrumenten rond Ethisch Verantwoord Begeleiden