Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell"

Transcriptie

1 Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell

2 Techniek tot nu toe Conventionele simulatie Virtuele simulatie

3 Techniek voor okselbestraling Klier levels I III Plexus brachialis

4 Planning

5 Acute bijwerking: huid epidermolyse periclaviculair

6 Sub-acute bijwerking: stralingspneumonitis In periclav veld <1% kans bij mamma RT alleen 4-5% kans bij mamma + oksel RT

7 Late bijwerkingen: Armoedeem Primary axillary radiotherapy as axillary treatment in breast-conserving therapy for patients with breast carcinoma and clinically negative axillary lymph node Hoebers et al. Cancer 2000;88: patients, 55 prospective FU Prospectively scored, arm edema was reported subjectively by the patient in 4% and objectively measured in 11% of cases (n=55). Is radiation alone adequate treatment to the axilla for patients with limited axillary surgery? Implications for treatment after a positive sentinel node biopsy. Galper et al. Int.. Radiat.Oncol Biol Phys 2000;48: without axillary surgery patients with limited axillary dissection Moderate severe Arm oedema in 1.2% (5 patients) persistent in 4 patients

8 Schouderfunctie Primary axillary radiotherapy as axillary treatment in breast-conserving therapy for patients with breast carcinoma and clinically negative axillary lymph node Hoebers et al. Cancer 2000;88: patients, 55 prospective FU Impaired shoulder function was reported subjectively in 35% and objectively measured in 17% of cases. No brachial plexus neuropathy was noted. Is radiation alone adequate treatment to the axilla for patients with limited axillary surgery? Implications for treatment after a positive sentinel node biopsy. Galper et al. Int.. Radiat.Oncol Biol Phys 2000;48: without axillary surgery patients with limited axillary dissection 1.2% transient brachial plexopathy (resolved without treatment)

9 Zeer late bijwerking: schoudergordel spieratrofie RT oksel en periclaviculair rechts in 1989, links in 2004 (Foto 2010)

10 Spier en bot in okselveld Plexus brachialis humeruskop scapula

11 Tumorcontrole Primary axillary radiotherapy as axillary treatment in breast-conserving therapy for patients with breast carcinoma and clinically negative axillary lymph node Hoebers et al. Cancer 2000;88: patients No isolated axillary lymph node recurrence was observed. In two patients, axillary recurrence was accompanied by distant metastases. Is radiation alone adequate treatment to the axilla for patients with limited axillary surgery? Implications for treatment after a positive sentinel node biopsy. Galper et al. Int.. Radiat.Oncol Biol Phys 2000;48: without axillary surgery patients with liited axillary dissection 1.4% (6 patients) axillary recurrence, 4 with simultaneous distant metastases

12 Doelgebied? Is het nodig om de gehele oksel en periclaviculaire kliergebied te bestralen bij SN+ tumoren?

13 Aantal axillaire klieren in AMAROS trial ALND arm (n=300) Median age RT arm (n=266) Menopausal status pre 88 (29.3) 93 (35.0) peri 19 (6.3) 20 (7.5) post 176 (58.7) 142 (53.4) pt stage <= 1 cm 30 (10.0) 33 (12.4) 1< 2 cm 162 (54.0) 141 (53.0) SNB results 2< 3 cm 90 (30.0) 84 (31.6) 3< 5 cm 17 (5.7) 7 (2.6) >5 cm 1 (0.3) 1 (0.4) macro micro 182 (60.7) 78 (26.0) ITC 32 (11) pn stage 1 3 nodes 261 (87.0) NA 4 9 nodes 25 (8.3) NA 10+ nodes 12 (4.0) NA 175 (65.8) 59 (22.2) 31 (12) Histology ductal 216 (72.0) 198 (74.4) lobular 39 (13.0) 31 (11.7) Others 45 (15.0) 37 (13.9) Grade I 66 (22.0) 64 (24.1) II 141 (47.0) 120 (45.1) III 85 (28.3) 77 (28.9) Surgery BCT 260 (86.7) 238 (89.4) MST 37 (12.3) 28 (10.5)

14 Kans op verdere klieren in de oksel bij SN+ Voorbeeld: Patiente 54 jaar, mammacarcinoom rechts WLE en SNP PA: 1,3 cm IDC graad 1 1 SN met macrometastase 1 SN tumorvrij 1 non-sn tumorvrij Dus 1/3 klieren + nslnmetastasespage.aspx

15 Kans op verdere klieren in de oksel bij SN+

16 Voorstel Voor laag risico ziekte alleen bestraling van de chirurgische oksel (levels I en II)

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32 Voorstel Voor laag riscio ziekte alleen bestraling van de chirurgische oksel (levels I en II) In POWER studie voorstel: Bij risico op aanvullende klier metastasen tussen 10 40%: randomisatie tussen oksel behandeling vs observatie. Okselbehandeling na keuze óf chirurgie óf radiotherapie Dan radiotherapie op hetzelfde doegebied als de chirurg. Voordeel: minder bijwerkingen, acute huidreactie, pneumonitis, schouderfunctieverlies en mogelijk oedeem. Minder overbehandeling!

Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom

Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom Sabrina Maaskant, Chirurg oncoloog Hetty van den Berg, Radiotherapeut oncoloog Borstkanker in de 20 e eeuw William Halsted (1852-1923)

Nadere informatie

Minder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie?

Minder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie? Minder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie? Frederieke van Duijnhoven, chirurg-oncoloog Marie-Jeanne Vrancken Peeters, principal investigator MICRA studie 1 GEEN DISCLOSURES 2 NEOADJUVANTE SYSTEMISCHE

Nadere informatie

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens Overbehandeling in radiotherapie Prof. Dr. Caroline Weltens 29-09-2018 veilig de lokale therapie verminderen zonder de uitkomst te compromiteren Juiste balans tussen benefit en neveneffecten Bij combinatie

Nadere informatie

Mammacarcinoom en zwangerschap. PJ Westenend Laboratorium voor Pathologie Dordrecht

Mammacarcinoom en zwangerschap. PJ Westenend Laboratorium voor Pathologie Dordrecht Mammacarcinoom en zwangerschap PJ Westenend Laboratorium voor Pathologie Dordrecht Relatie met zwangerschap Zwangerschap en risico later mammacarcinoom te krijgen Mammacarcinoom tijdens de zwangerschap

Nadere informatie

Sentinelklierprocedure voor het borstcarcinoom

Sentinelklierprocedure voor het borstcarcinoom Sentinelklierprocedure voor het borstcarcinoom Els Van Nieuwenhuysen Dienst Gynecologie AZ Groeninge - Maart 2010 De sentinelklierprocedure Gebaseerd op een systematische wijze van lymfatische drainage

Nadere informatie

Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium

Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium Lancet Oncol 2007 Wildiers et al; Lancet Oncol 2012 Biganzoli et al. Ann Oncol 2015 Wildiers and Brain Ouderen

Nadere informatie

Pien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort. 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk

Pien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort. 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk Pien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk Siemens Biograph true point PET/CT 40 slice Sinds 21 januari 2011 Sinds

Nadere informatie

Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0

Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0 Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0 3-10-2014 Dr. M. (Maud) Bessems Chirurg-oncoloog JBZ Malaga DOELSTELLING Update van de huidige standaard in zorg rondom het mammacarcinoom Sneak preview in

Nadere informatie

2014 T4 tumoren/ thoraxwand doet mee, wat nu?

2014 T4 tumoren/ thoraxwand doet mee, wat nu? 2014 T4 tumoren/ thoraxwand doet mee, wat nu? Marie-Jeanne Vrancken Peeters Antoni van Leeuwenhoek NKI 2014 Locally advanced mc, Wat nu? Marie-Jeanne Vrancken Peeters Antoni van Leeuwenhoek NKI Locally

Nadere informatie

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen 85% via de axilla Mammaria interna alleen aantasting is zeldzaam

Nadere informatie

Chirurgische overbehandeling van borstkanker. Ann Smeets Oncologische Heelkunde MBC symposium 2018

Chirurgische overbehandeling van borstkanker. Ann Smeets Oncologische Heelkunde MBC symposium 2018 Chirurgische overbehandeling van borstkanker Ann Smeets Oncologische Heelkunde MBC symposium 2018 Preventieve mastectomie 1. Profylactisch 2. Contralateraal 2 Preventieve mastectomie Meer vraag sinds Besef

Nadere informatie

Casus. Patiënte 50 jaar oud T2N1 tumor Ductaal, HER2 positief

Casus. Patiënte 50 jaar oud T2N1 tumor Ductaal, HER2 positief Marieke E. Straver Casus Patiënte 50 jaar oud T2N1 tumor Ductaal, HER2 positief Casus Neoadjuvante chemotherapie PTC Post chemotherapie MRI complete remissie Lymfeklier niet meer palpabel Behandelopties

Nadere informatie

Borstoperatie en bestraling: klaar in 1 dag!

Borstoperatie en bestraling: klaar in 1 dag! Borstoperatie en bestraling: klaar in 1 dag! Henk Struikmans 06-11-2013 Behandeling MC 2013 Borstsparende behandeling voor ct1-2; N0-1 tenzij Oudere patiënt: sparend: +/- 30% RT beleid MC bij ouderen?

Nadere informatie

Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie

Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Annemie Rutten Medische Oncologie AZ St. Augustinus Maligne melanoma 10% van alle huidkankers, maar meest agressieve. Incidentie van maligne melanoma neemt

Nadere informatie

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010 Vivianne Tjan-Heijnen Met dank voor de uitnodiging Faculty name 2 Faculty name 3 NABON

Nadere informatie

PORTEC 4a studie. Landelijke brachy laboranten dag 17 november 2017

PORTEC 4a studie. Landelijke brachy laboranten dag 17 november 2017 PORTEC 4a studie Landelijke brachy laboranten dag 17 november 2017 L Opzet presentatie Studie design In- en exclusie criteria Randomisatie Moleculair profiel bepaling Logistiek 2 Randomized phase III trial

Nadere informatie

Het lymfedrainagepatroon bij het mammacarcinoom in de eerder behandelde borst

Het lymfedrainagepatroon bij het mammacarcinoom in de eerder behandelde borst Het lymfedrainagepatroon bij het mammacarcinoom in de eerder behandelde borst Iris MC van der Ploeg, Hester SA Oldenburg, Emiel JT Rutgers, Bin BR Kroon, Renato A Valdés Olmos, Marie-Jeanne TFD Baas Vrancken

Nadere informatie

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)

Nadere informatie

Therapie & Prognose. Dr. A. Janssen

Therapie & Prognose. Dr. A. Janssen Therapie & Prognose Dr. A. Janssen Therapie & Prognose Heelkunde Radiotherapie Chemotherapie Hormonaal Herceptine Follow up Heelkunde van de borst Heelkunde van de borst Invloed leeftijd op de heelkunde

Nadere informatie

chirurgische behandeling van kanker

chirurgische behandeling van kanker chirurgische behandeling van kanker p1 chirurgische behandeling van kanker p2 geen how I do it p3 wet van de afnemende meeropbrengst 2009 p4 chirurgische oncologie trends laatste 100 jaar meer is beter

Nadere informatie

Dr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST

Dr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST Dr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST Het kan helpen om de feiten te kennen; (na)controles en meer Disclosure Belangen Spreker Geen (potentiële) belangenverstengeling

Nadere informatie

Nieuwe strategieën in neo-adjuvante therapie. Emiel Rutgers. Met dank ook aan Sjoerd Rodenhuis, Gabe Sonke en ons hele team

Nieuwe strategieën in neo-adjuvante therapie. Emiel Rutgers. Met dank ook aan Sjoerd Rodenhuis, Gabe Sonke en ons hele team Nieuwe strategieën in neo-adjuvante therapie. Emiel Rutgers Met dank ook aan Sjoerd Rodenhuis, Gabe Sonke en ons hele team Wat is er dan zo nieuw? (Waarom sta ik hier?) Wat beogen we ook alweer Diagnostiek:PET/CT

Nadere informatie

Stage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery

Stage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery Clin staging Stage Tumour Early Node Loc advanced Metastasis Advanced Treatment Surgery Diagnosis Evaluation pulmonary Chemotherapy Radiotherapy Combinations Prognosis cardiac general Univ Hospital Leuven

Nadere informatie

NABON Breast Cancer Audit (NBCA)

NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting

Nadere informatie

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet

Nadere informatie

Vroege en late bijwerkingen van de radiotherapie: Welke, en is er iets aan te doen?

Vroege en late bijwerkingen van de radiotherapie: Welke, en is er iets aan te doen? Vroege en late bijwerkingen van de radiotherapie: Welke, en is er iets aan te doen? Liesbeth Boersma, radiotherapeut oncoloog, MAASTRO clinic / MUMC Inhoud Waarom en wanneer radiotherapie, hoe vaak? Bijwerkingen

Nadere informatie

Individualized treatment in Breast Cancer op het scherpst van de snede

Individualized treatment in Breast Cancer op het scherpst van de snede 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Individualized treatment in Breast Cancer op het scherpst van de snede Hella Bosch Verpleegkundig specialist oncologie Máxima medisch centrum Eindhoven Opening ONS: Lezing

Nadere informatie

Het lokaliseren en verwijderen van niet-palpabele mamma-maligniteiten met behulp van een radioactief 125 I zaadje

Het lokaliseren en verwijderen van niet-palpabele mamma-maligniteiten met behulp van een radioactief 125 I zaadje Het lokaliseren en verwijderen van niet-palpabele mamma-maligniteiten met behulp van een radioactief 125 I zaadje Algemene resultaten 125 I procedure 2003-2009 554 invasief 472 DCIS 82 mean min-max leeftijd

Nadere informatie

Oncologie in Perspectief Maatwerk in 2016 Neoadjuvante CT. Marie-Jeanne Vrancken Peeters Oncologisch Chirurg Antoni van Leeuwenhoek NKI

Oncologie in Perspectief Maatwerk in 2016 Neoadjuvante CT. Marie-Jeanne Vrancken Peeters Oncologisch Chirurg Antoni van Leeuwenhoek NKI Oncologie in Perspectief Maatwerk in 2016 Neoadjuvante CT Marie-Jeanne Vrancken Peeters Oncologisch Chirurg Antoni van Leeuwenhoek NKI Maatwerk bij NAC voor BK Introductie Waarom neoadjuvante chemotherapie

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,

Nadere informatie

ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie

ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie Heeft neoadjuvant chemotherapie nut bij ILC > 3 cm? Ja Nee Weet niet/geen

Nadere informatie

NABON-BOOG symposium 10 april Paula Elkhuizen, radiotherapeut-oncoloog Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis NABOB-BOOG

NABON-BOOG symposium 10 april Paula Elkhuizen, radiotherapeut-oncoloog Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis NABOB-BOOG NABON-BOOG symposium 10 april 2018 Paula Elkhuizen, radiotherapeut-oncoloog Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis NABOB-BOOG Geen (potentiële) belangenverstengeling Disclosure Belangen Spreker Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Summary, discussion and recommendations. Chapter 10

Summary, discussion and recommendations. Chapter 10 Summary, discussion and recommendations Chapter 10 Chapter 10 142 Summary, discussion and recommendations Summary, discussion and recommendations Over 13000 women are diagnosed with invasive breast cancer

Nadere informatie

LANDELIJK REGISTRATIEFORMULIER MAMMATUMOREN. Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5. Datum:. Paraaf:.

LANDELIJK REGISTRATIEFORMULIER MAMMATUMOREN. Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5. Datum:. Paraaf:. Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5 IDENTIFICATIE 1. Geboortenaam: Voorvoegsels: 2. Naam partner: Voorvoegsels: 3. Voorletters: 4. Geslacht (1=man, 2=vrouw, 3=overig) 5. Geboortedatum: 6. Geboorteplaats

Nadere informatie

Summary chapter 2.1 chapter 2.2

Summary chapter 2.1 chapter 2.2 Summary Summary New insights into the pathogenesis of breast cancer have led to remarkable improvements in the diagnosis, treatment and cure rates of this disease over a relatively short period of time.

Nadere informatie

Landelijk Contactdag 2017

Landelijk Contactdag 2017 Landelijk Contactdag 2017 Radiotherapie voor Blaaskanker Bradley Pieters Academisch Medisch Centrum/ Universiteit van Amsterdam 2 Typen Blaaskanker Niet-spierinvasief Spierinvasief Behandelingen Verwijderen

Nadere informatie

Echogeleide chirurgie voor mammacarcinoom

Echogeleide chirurgie voor mammacarcinoom Echogeleide chirurgie voor mammacarcinoom Een prospectief gerandomiseerd onderzoek N.M.A. Krekel M.H. Haloua M.P. van den Tol S. Meijer Chirurgische oncologie VU Universitair Medisch Centrum Incidentie

Nadere informatie

Hypofractionering bij primair operabel mammacarcinoom

Hypofractionering bij primair operabel mammacarcinoom 7 Hypofractionering bij primair operabel mammacarcinoom Hypofractionated radiotherapy in early breast cancer A.H. Westenberg, M.J.C. van der Sangen, N. Bijker, M.C. Stenfert Kroese, F.A. Stewart, C.C.

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 23-10-2017 2017.1 Vrijwillig/ verplicht toegevoegd DICA 27-11-2017 2017.2 Schrappen van indicatoren

Nadere informatie

Eén operatie Reconstructie zal nooit originele borst kunnen vervangen Mogelijkheid tot huidsparende mastectomie Minder littekens

Eén operatie Reconstructie zal nooit originele borst kunnen vervangen Mogelijkheid tot huidsparende mastectomie Minder littekens RECONSTRUCTIE BIJ INVASIEF CARCINOMA: ONMIDDELLIJK OF DELAYED dr. Marc Vandevoort Plastische, Reconstructieve en Esthetische Chirurgie, UZ Leuven Onmiddellijk Eén operatie Reconstructie zal nooit originele

Nadere informatie

Locally advanced rectum carcinoom: wat gaat er veranderen na de RAPIDO studie? Dr B. van Etten, Oncologisch GE-Chirurg

Locally advanced rectum carcinoom: wat gaat er veranderen na de RAPIDO studie? Dr B. van Etten, Oncologisch GE-Chirurg Locally advanced rectum carcinoom: wat gaat er veranderen na de RAPIDO studie? Dr B. van Etten, Oncologisch GE-Chirurg Geen Disclosures Locally advanced rectum carcinoom Definitie o.b.v. MRI ct3 MRF+ ct4a/b

Nadere informatie

Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online

Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online 3 de Mammacongres Harderwijk Stella Mook Radiotherapeut i.o. Prognostische waarde LN status LN status

Nadere informatie

Kleine kans op uitgebreide lymfekliermetastasering. echografie van de axilla bij mammacarcinoompatiënten

Kleine kans op uitgebreide lymfekliermetastasering. echografie van de axilla bij mammacarcinoompatiënten 7 Kleine kans op uitgebreide lymfekliermetastasering na een negatieve echografie van de axilla bij mammacarcinoompatiënten in Nederland Minor risk of extensive lymph node metastases after a negative axillary

Nadere informatie

10. Overzicht activiteiten Senologische oncologie

10. Overzicht activiteiten Senologische oncologie 10. Overzicht activiteiten Senologische oncologie Het borstcentrum in het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) werd opgericht in 1999 naar aanleiding van nieuwe Europese richtlijnen waarin kwantitatieve en kwalitatieve

Nadere informatie

Borstoperatie en bestraling: klaar in 1 dag! Henk Struikmans , Nijkerk

Borstoperatie en bestraling: klaar in 1 dag! Henk Struikmans , Nijkerk Borstoperatie en bestraling: klaar in 1 dag! Henk Struikmans 31-01-2014, Nijkerk Start MST jaren 80 Fase-III trials: Italië (Veronesi); EORTC (Bartelink); NSABP (Fisher) 2 Standaard RT: WBI +/- boost Cumulative

Nadere informatie

chemoradiatie en chemotherapie bij het rectumcarcinoom

chemoradiatie en chemotherapie bij het rectumcarcinoom Pre-operatieve chemoradiatie en chemotherapie bij het rectumcarcinoom Marie-Cecile Legdeur Relevante vragen 1. Hoe werkt chemoradiotherapie (CRT)? 2. Voegt chemotherapie iets toe aan pre-operatieve radiotherapie?

Nadere informatie

Factsheet NABON Breast Cancer Audit (NBCA)

Factsheet NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Factsheet NABON Breast Cancer Audit () [1.0.; 15-09-] Registratie gestart: 2011 Als algemene voorwaarde voor het meenemen van een patiënt in de berekening van de kwaliteitsindicatoren is gesteld dat ten

Nadere informatie

Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017

Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017 Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017 Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Nothing to disclose Voor

Nadere informatie

Achtergrond. QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen. Number of surgeries in MCH for spinal metastases

Achtergrond. QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen. Number of surgeries in MCH for spinal metastases QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen Godard de Ruiter, Neurochirurg Claudine Nogarede, Verpleegkundig Specialist. Neuro & revalidatie congres 2016 Number of surgeries in MCH for spinal metastases

Nadere informatie

1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering. - onvolledigheden / aanvullingen. 3. De N factor: hoe in kaart brengen.

1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering. - onvolledigheden / aanvullingen. 3. De N factor: hoe in kaart brengen. Mediastinum 1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering 2. De N factor: impact op prognose: -vlgtnm - onvolledigheden / aanvullingen 3. De N factor: hoe in kaart brengen. 4. De N factor: impact

Nadere informatie

Defini&eve chemoradia&e versus chirurgie: Meer of minder complica&es?

Defini&eve chemoradia&e versus chirurgie: Meer of minder complica&es? Defini&eve chemoradia&e versus chirurgie: Meer of minder complica&es? Mark I. van Berge Henegouwen upper GI chirurg Maarten Hulshof radiotherapeut Academisch Medisch Centrum Amsterdam GE oncologisch congres

Nadere informatie

Image-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes. Samenvatting

Image-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes. Samenvatting 169 Image-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes Samenvatting Radiotherapie speelt een belangrijke rol in de curatieve behandeling van patiënten

Nadere informatie

Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet?

Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet? Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet? Stella Mook NKI symposium Amsterdam, Oktober 2009 www.adjuvantonline.com Informatie Input Natural Mortality Tx benefit Breast Cancer Mortality Huidige

Nadere informatie

Samenvatting CHAPTER 8

Samenvatting CHAPTER 8 Samenvatting CHAPTER 8 SAMENVATTING De hypothese van sequentiële tumor verspreiding lijkt aannemelijk volgens meerdere studies over de schildwachtklierbiopsie (Sentinel Lymph Node Biopsy; SLNB) met aanvullende

Nadere informatie

Extranodale tumorgroei in relatie tot het aantal positieve okselklieren bij mammacarcinoompatiënten

Extranodale tumorgroei in relatie tot het aantal positieve okselklieren bij mammacarcinoompatiënten Extranodale tumorgroei in relatie tot het aantal positieve okselklieren bij mammacarcinoompatiënten G.P. Kuijt, aios chirurgie, dr. L.V. van de Poll-Franse, epidemioloog*, dr. R.M.H. Roumen, chirurg, M.W.P.M.

Nadere informatie

Moet het meer of kan het minder?

Moet het meer of kan het minder? Radiotherapie: Moet het meer of kan het minder? Liesbeth Boersma, radiotherapeut-oncoloog MAASTRO clinic 20 februari 2016 Disclosures Potential disclosures None Inhoud Waarom wel/geen bestraling? In welke

Nadere informatie

Spinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen

Spinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen Spinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen 1. Voorkomen Spinocellulair carcinoom (SCC): - tweede meest frequente huidtumor na basocellulair carcinoom - risicofactoren: o blootstelling aan zon

Nadere informatie

Langetermijnprognose van een lokaal recidiverend mammacarcinoom na mammasparende therapie*

Langetermijnprognose van een lokaal recidiverend mammacarcinoom na mammasparende therapie* masparende behandelingen groeit eveneens het aantal vrouwen dat wordt geconfronteerd met een lokaal recidief. Onderzoeken naar de prognose van vrouwen met een lokaal recidief na mammasparende therapie

Nadere informatie

FDG-PET-CT BIJ HET MAMMACARCINOOM: TOEN EN NU

FDG-PET-CT BIJ HET MAMMACARCINOOM: TOEN EN NU 10e NKI-AVL MAMMACARCINOOM SYMPOSIUM - 2 NOVEMBER 2011 EEN DYNAMISCH DECENNIUM FDG-PET-CT BIJ HET MAMMACARCINOOM: TOEN EN NU RENATO VALDES OLMOS & BAS KOOLEN PET PET-CT PET-CT TOF/HD PET 90 s 2000

Nadere informatie

MRI: more is less? Emiel Rutgers

MRI: more is less? Emiel Rutgers Het 9e NKI-AVL mammacarcinoom symposium Less is more? Minder overbehandeling voor meer borstkankerpatiënten MRI: more is less? Emiel Rutgers Indicaties MRI mammae Opsporen van onbekende primaire bij patiënten

Nadere informatie

Robot geassisteerde slokdarm chirurgie. Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6

Robot geassisteerde slokdarm chirurgie. Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6 Robot geassisteerde slokdarm chirurgie Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6 P.C.vandersluis-2@umcutrecht.nl Slokdarmkanker Jaarlijks: +/- 2000 nieuwe diagnoses Incidentie: 6% toename

Nadere informatie

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)

Nadere informatie

Summary, general discussion and future perspectives

Summary, general discussion and future perspectives Summary, general discussion and future perspectives 89 Chapter 9 90 Summary, general discussion and future perspectives Summary, general discussion and future perspectives Over the last 50 years, the surgical

Nadere informatie

Oncologische behandeling en fertiliteit. Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018

Oncologische behandeling en fertiliteit. Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018 Oncologische behandeling en fertiliteit Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018 Disclosures Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?

Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Dr. L. Dirix Medische Oncologie Behandeling van vaste tumoren Adjuverende therapie Uitgezaaide ziekte Gerandomizeerd onderzoek

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.2 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Radiotherapie bij prostaatkanker: een stralende toekomst. Karin Haustermans

Radiotherapie bij prostaatkanker: een stralende toekomst. Karin Haustermans Radiotherapie bij prostaatkanker: een stralende toekomst Karin Haustermans Radiotherapie Maakt gebruik van ioniserende straling om kankercellen te doden Ongeveer de helft van alle kankerpatiënten krijgt

Nadere informatie

NABON Breast Cancer Audit. Pathologie

NABON Breast Cancer Audit. Pathologie NABON Breast Cancer Audit Pathologie Dr. P.J. Westenend, patholoog, pathologisch laboratorium Dordrecht Drs. A.C.M. van Bommel, arts-onderzoeker, DICA DICA Congres 25 juni 2013 Pathologie Volledige verslaglegging

Nadere informatie

Wat is kwaliteitscontrole in de radiotherapie? Caroline Weltens UZ Gasthuisberg Leuven

Wat is kwaliteitscontrole in de radiotherapie? Caroline Weltens UZ Gasthuisberg Leuven Wat is kwaliteitscontrole in de radiotherapie? Caroline Weltens UZ Gasthuisberg Leuven kwaliteitscontrole in de medische praktijk is (1) beschikbaar? (2) voorgeschreven? (3) uitgevoerd? kwaliteitscontrole

Nadere informatie

Informatie over de schildwachtklier. Afdeling Chirurgie

Informatie over de schildwachtklier. Afdeling Chirurgie Informatie over de schildwachtklier Afdeling Chirurgie Inleiding Deze folder geeft u informatie over de procedure bij het verwijderen van een schildwachtklier. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Preoperatieve voorlichting aan patiënten met borstkanker, zijn zij tevreden?

Preoperatieve voorlichting aan patiënten met borstkanker, zijn zij tevreden? Preoperatieve voorlichting aan patiënten met borstkanker, zijn zij tevreden? Preoperative information to patients with breastcancer, are they satisfied? Auteurs Trefwoorden Key words E.I.C. Verberne, P.

Nadere informatie

Rectumcarcinoom. Dankert Woutersen radiotherapeut-oncoloog

Rectumcarcinoom. Dankert Woutersen radiotherapeut-oncoloog Rectumcarcinoom Dankert Woutersen radiotherapeut-oncoloog Wat staat u te wachten? Wat, waarom, wanneer, hoeveel Landelijke richtlijn Bijwerkingen Overwegingen Voorstel voor indicaties 2 maart 2006 Rectumcarcinoom

Nadere informatie

Snelle mutatiescreening bij borstkanker. Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht

Snelle mutatiescreening bij borstkanker. Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht Snelle mutatiescreening bij borstkanker Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht Erfelijke borstkanker Tenminste 5% van de patiënten met mammacarcinoom Dominante overerving Oorzaak:

Nadere informatie

(Very) High-risk prostaatcarcinoom: belang van multimodale behandeling?

(Very) High-risk prostaatcarcinoom: belang van multimodale behandeling? Sint-Joris-Winge 14 september 2016 (Very) High-risk prostaatcarcinoom: belang van multimodale behandeling? dr. Lodewijk Van Wynsberge Definitie D Amico: indeling PCA volgens risico op metastasering en

Nadere informatie

Radiotherapie bij het pancreascarcinoom. Hanne Heerkens, AIOS radiotherapie 25 maart 2019

Radiotherapie bij het pancreascarcinoom. Hanne Heerkens, AIOS radiotherapie 25 maart 2019 Radiotherapie bij het pancreascarcinoom Hanne Heerkens, AIOS radiotherapie 25 maart 2019 Pancreascarcinoom en radiotherapie Operabel Locally advanced Medisch inoperabel Gemetastaseerd Pancreascarcinoom

Nadere informatie

Locoregionaal: meer of minder? met chirurgische blik

Locoregionaal: meer of minder? met chirurgische blik Locoregionaal: met chirurgische blik Dr Eva M Noorda, chirurg-oncoloog Isala No disclosures had ik ze maar Met chirurgische blik ANNO 2018 kan dat nog wel?? Verpleegkun dig specialist Klinisch genetica

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

Chemoradiatie bij het spierinvasief blaascarcinoom

Chemoradiatie bij het spierinvasief blaascarcinoom Chemoradiatie bij het spierinvasief blaascarcinoom Richard P. Meijer, Uroloog DUOS 4-12-2015 Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,

Nadere informatie

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg Borstcentrum Bernhoven Yvonne Paquay Chirurg Klachten van de borst? Verwijzing naar het borstcentrum voor analyse en zonodig behandeling 2 3 4 Verwijsredenen: > Knobbeltje voelbaar > BOBZ (de bus) > Controle

Nadere informatie

Mammacongres Harderwijk

Mammacongres Harderwijk Mammacongres Harderwijk Stadiëring met PET-CT Standaard bij stadium II en III mammacarcinoom? Bas Koolen, arts-onderzoeker 25 januari 2012 18F-FDG PET 90 2000 2006 18F-FDG PET- CT Wanneer te gebruiken

Nadere informatie

Klinisch vroeg-stadium ovariumcarcinoom: belang van een adequate lymfkliersampling

Klinisch vroeg-stadium ovariumcarcinoom: belang van een adequate lymfkliersampling Klinisch vroeg-stadium ovariumcarcinoom: belang van een adequate lymfkliersampling Prof. dr. Roy Kruitwagen Symposium Het ovariumcarcinoom Oncologiecentrum Maastricht UMC + 10 november 2016 Disclosure

Nadere informatie

Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands

Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands Maagcarcinoom Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands Inhoud Therapie Systemisch Gericht op klachten Nieuwe ontwikkelingen/toekomst Epidemiologie Verschil Europa en Noord-Amerika vs Azië,

Nadere informatie

Results, morbidity, and quality of life of melanoma patients undergoing sentinel lymph node staging Vries, Mattijs de

Results, morbidity, and quality of life of melanoma patients undergoing sentinel lymph node staging Vries, Mattijs de University of Groningen Results, morbidity, and quality of life of melanoma patients undergoing sentinel lymph node staging Vries, Mattijs de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's

Nadere informatie

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy

Nadere informatie

Wat is low-level lichttherapie (LLLT)? LLLT en radiodermitis Wat is er al geweten? Onderzoek binnen het Jessa ziekenhuis (Hasselt)

Wat is low-level lichttherapie (LLLT)? LLLT en radiodermitis Wat is er al geweten? Onderzoek binnen het Jessa ziekenhuis (Hasselt) Radiodermitis (RD) Achtergrond Wat is radiodermitis? Wat? Ontstekingsreactie van de huid t.g.v. radiotherapie (RT) Kan Low-level lichttherapie een oplossing bieden voor de preventie en behandeling van

Nadere informatie

Taakherschikking in de pathologie

Taakherschikking in de pathologie Taakherschikking in de pathologie Wat is haalbaar? Patholoog Radboudumc Nijmegen Dag van de pathologie 13-04-2018 Geen belangenconflicten Geen betalingen door commerciële bedrijven Geen belangen bij commerciële

Nadere informatie

Het imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend

Het imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend Het imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend Lemonitsa Mammatas, internist-oncoloog in opleiding NVMO Nascholing Targeted Therapy, 31 maart 2015 Geen belangenverstrengeling

Nadere informatie

Evaluatie gebruik richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van het mammacarcinoom

Evaluatie gebruik richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van het mammacarcinoom Evaluatie gebruik richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van het mammacarcinoom Vanuit de VIKC: Margriet van der Heiden, VIKC, IKMN Harriët Blaauwgeers, VIKC, IKA Laetitia Veerbeek, VIKC, IKW Otto

Nadere informatie

De patholoog en de marges

De patholoog en de marges De patholoog en de marges Guiding the surgeon s hand Jelle Wesseling, patholoog j.wesseling@nki.nl Rode draad Kennis Kunde Correlatie Communicatie De hamvragen Wat zijn de risico s op terugkerende of

Nadere informatie

10 e NKI AvL Mammasymposium

10 e NKI AvL Mammasymposium 10 e NKI AvL Mammasymposium Een decennium lokalisatie van het niet palpabele mammacarcinoom M.T.F.D. Vrancken Peeters, Chirurg Netherlands Cancer Institute Antoni van Leeuwenhoek Hospital Amsterdam, The

Nadere informatie

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker 8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het

Nadere informatie

Wijzigingsdocument NBCA november 2015

Wijzigingsdocument NBCA november 2015 Wijzigingsdocument NBCA november 2015 Aanstaande maandag staat de nieuwe versie van de NBCA life. Hierin zitten vooral veel nieuwe variabelen, die van belang zijn voor de indicatoren over 2016. Het is

Nadere informatie

Protonen Radiotherapie Een innovatie binnen handbereik

Protonen Radiotherapie Een innovatie binnen handbereik Protonen Radiotherapie Een innovatie binnen handbereik Symposium ter gelegenheid van de opening van het UMC Groningen Cancer Center Hans Langendijk Afdeling Radiotherapie UMCG Groningen Inleiding INLEIDING

Nadere informatie

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Donker, M. (2014). Improvements in locoregional treatment of breast cancer

Citation for published version (APA): Donker, M. (2014). Improvements in locoregional treatment of breast cancer UvA-DARE (Digital Academic Repository) Improvements in locoregional treatment of breast cancer Donker, Mila Link to publication Citation for published version (APA): Donker, M. (2014). Improvements in

Nadere informatie