28/01/2019. Werking kinderdiabetesteam Brugge. Hoe verloopt de normale insulinesecretie. De behandeling van diabetes type 1.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "28/01/2019. Werking kinderdiabetesteam Brugge. Hoe verloopt de normale insulinesecretie. De behandeling van diabetes type 1."

Transcriptie

1 De behandeling van diabetes type bij kinderen Dr. Sylvia Depoorter BASISPRINCIPES IN DE BEHANDELING VAN DIABETES TYPE BIJ KINDEREN De behandeling van diabetes type bij kinderen Brugge Diabetes kinderconventie 206 Hoe verloopt de normale insulinesecretie De behandeling van diabetes type 00 tal kinderen 85-90% diabetes type <5% hiervan is: type 2, monogene vormen van diabetes, neonatale hyperinsulinisme of zeldzame genetische defecten gepaard met hyperglycemie Leeftijd <8j* Sylvia Depoorter. Kinderarts 2. Kinderdiabetesverpleegkundige = educator 3. Diëtist 4. Secretaresse 5. Sociaal Assistent 6. Psychologe = MULTIDISCIPLINAIR TEAM Werking kinderdiabetes Elke 3 maand controle consultatie bij educator, dietiste en arts Tussentijds bij educatorof dietiste: bij hoge waarden bij arts bv bij ziekte bij educator: opstart nieuwe technieken Jaarlijks onderzoek Gecombineerd met consultatie Oogonderzoek Grote bloedname Urine onderzoek psycholoog Sylvia Depoorter

2 Waarom zien we kinderen zo frequent? VEEL EDUCATIE VEEL CONTROLE om bij te sturen BEHANDELING = INTENSIEF Optimale bloedglucose spiegel Die zo dicht mogelijk aanleunt bij de natuurlijke bloedsuikerspiegel Pancreaswerking nabootsen Hoe gaan we onze behandeling evalueren?. Capillaire bloedafname HbAC Gemiddelde bloedsuiker Periode +/-3 maand Hoe gaan we onze behandeling evalueren?. Capillaire bloedafname HbAC Gemiddelde bloedsuiker Periode +/-3 maand HbAC onder de 7,5% Zonder ernstige hypoglycemie Zonder hypoglycemic unawareness Hoe gaan we onze behandeling evalueren?. Capillaire bloedafname 2. Bloedglucose meter of sensor uitlezen - Target in Range - Times spent in the desired glucose range Hoe gaan we onze behandeling evalueren? 3. Luisteren naar ouders en kind - Optreden van ernstige hypoglycemieen - Mentale status: hoe voel ik mij? QOL - Effecten van hypoglycemieen hyperglycemieop neurocognitieve ontwikkeling 2

3 Hoe gaan we onze behandeling evalueren?. Capillaire bloedafname 2. Bloedglucose meter of sensor uitlezen 3. Luisteren naar ouders en kind 4. Grote bloedafname: jaarlijks onderzoek Waarom gaan we onze behandeling evalueren? Optimale glycemie controle is essentieel in het vermijden van complicaties op lange termijn vermijden Ogen Nieren Hart Zenuwen Voeten Waarom gaan we onze behandeling evalueren? De behandeling van diabetes type bij kinderen Brugge Hoe verloopt de normale insulinesecretie? De behandeling van diabetes type Diabetes Control and Complication Trial (DCCT): Goede diabetesregulatie, minder microvasculaire complicaties Hoe verloopt de normale insulinesecretie Welk orgaan produceert insuline? PANCREAS Handgaven van een normale glucosespiegel Eilandjes van Langerhans Hoe verloopt de normale insulinesecretie Welk orgaan produceert insuline? Beta cel: insuline Werkt paracrien op alfa cel Remt glucagensecretie Alfa cel: glucagon 3

4 Hoe verloopt de normale insulinesecretie Hoe verloopt de normale insulinesecretie 800 kcal Voedselinname is intermitterend Voedsel reservoir Glucose dat onmiddellijk beschikbaar is Leverglycogeen Vetweefsel Spieren Spierglycogeen 80 gram gram 2O gram Energy De eerst bron van brandstoffen zijn koolhydraten Snell stijging van de bloedsuiker Insuline secretie wordt gestimuleerd Waardoorde suikerin de celterecht komt Opslag in lever ovv glycogeen Stored as fat Dr. Sylvia Depoorter Hoe verloopt de normale insulinesecretie Hoe verloopt de normale insulinesecretie BOLUS BASAAL De behandeling van diabetes type bij kinderen Brugge Hoe verloopt de normale insulinesecretie. Glycemiemeting = 2. Subcutane insuline toediening 3. Voeding 4. Lichaamsbeweging De behandeling van diabetes type Sylvia Depoorter 4

5 Subcutane insulinetoediening Subcutane insulinetoediening Behandeling van diabetes type Behandeling van diabetes type Voeding Lichaamsbeweging Voeding : WORKSHOP 3 Lichaamsbeweging NIET VANDAAG Capillaire bloedsuiker meting Nieuwe technieken: huidsuiker FGM CGM Capillaire bloedsuiker meting Nieuwe technieken: huidsuiker Capillaire bloedsuiker meting Nieuwe technieken: huidsuiker 5

6 : wanneer gaan we meten? Voor de hoofdmaaltijd Voor het slapen Bij klachten Sporten Uitzonderlijke situaties : wat is de optimale glycemie? mg/dl Afhankelijk van tijdstip Voor maaltijd Tussen maaltijd Voor slapen gaan : wat is de optimale glycemie? mg/dl HbAC waarde onder de 7,5% 6-0 glycemiemetingen per dag Behandeling van diabetes type Subcutane insulinetoediening Voeding Lichaamsbeweging Welk insuline ga je subcutaan toedienen? Welk insuline ga je subcutaan toedienen? Multiple injecties = 4 injecties per dag Lantus of Levemir Novorapid 6

7 Welk insuline ga je subcutaan toedienen? Snelwerkend insuline (bolusinsuline) Generische naam Merknaam Firma Insulin aspart Novorapid Novo Nordisk Insulin lispro Humalog Lilly Insulin glulisine Apidra Sanofi Aventis Hoe ga je insuline subcutaan toedienen? PEN POMP GEEN depot insuline bij POMP Traagwerkende insulines (basaal insuline) Insuline detemir Levemir Insuline Glargine Lantus Novo Nordisk Sanofi Anventis Juiste insuline injectie techniek is belangrijk Hoe ga je insuline subcutaan toedienen? Novorapid Hoe ga je insuline subcutaan toedienen? POMP Novorapid Enkel snelwerkend insuline Aantal eenheden varieren in functie van de tijd Varieren in functie van de tijd Hoeveel eenheden insuline ga je subcutaan toedienen? Hoeveel is glycemie? Hoeveel ga ik eten? Ga ik veel bewegen? Hoe snel komt insuline in de bloedbaan terecht? Start werking (min) Piek (min) Novorapid Humalog Duur (uur) Apidra Persoonlijk en interpersoonlijke verschillen! 5 min voor de voeding, snelwerkend insuline toedienen is optimaal! 7

8 BASAAL BOLUS Factoren die de insuline opnamesnelheid beïnvloeden? Maaltijd insuline = nog sneller in de bloedbaan krijgen Glucose schommelingen/ stijging na de maaltijd verbeteren Factoren die de insuline opnamesnelheid beïnvloeden. Type insuline 2. De dosis 3. Injectieplaats Buik Laterale zijde van de arm Dijbeen Zitvlak Factoren die de insuline opnamesnelheid beïnvloeden. Type insuline 2. De dosis 3. Injectieplaats 4. Injectietechniek en diepte 5. Doorbloeding: Temperatuur/inspanning 6. Lipodystrofie Naaldjes dagelijks vervangen! Veranderingen thvhet subcutaneousvetweefsel Rotatie van injectie plaatsen is belangrijk, ook binnen dezelfde regio Andere mogelijkheden voor insulinetoediening? Naaldloos systeem Insujet Inhalatie systeem Afrezza Andere mogelijkheden dan subcutaan? 8

9 Andere mogelijkheden dan subcutaan? Andere mogelijkheden? Andere mogelijkheden dan subcutaan? Op dit moment blijft Subcutane toediening van insuline DE beste optie! De behandeling van diabetes type bij kinderen Brugge Hoe verloopt de normale insulinesecretie De behandeling van diabetes type? Nieuwe insulines? Tresiba Toujeo 9

10 Nieuwe insulines? Ultra langwerkend insuline Nieuwe formulering van Lantus. Toujeo bevat 3 maal meer eenheden per ml dan Lantus Meer geconcentreerde insuline Nieuwe insulines? TOUJEO Nieuwe insulines? TOUJEO basale insuline: éénkeerper dag 3 uurvoorof na hetgebruikelijkemoment minder hypoglycemieen (T2D) Nieuwe insulines? Fiasp Ultra snel werkend insuline Fast-acting Insulin Aspart Nog sneller werkende vorm van Novorapid Maaltijd insuline Insulin action (at mealtime)* Nieuwe insulines? Fiasp From the normal pancreas Ultra-fast insulin Rapid-acting insulin Regular human insulin Ultra-fast insulin should: Better approach physiological insulin secretion in TD Replace early insulin secretion in T2D Have a better profile for pump therapy Nieuwe insulines Subcutane toediening Fiasp wordt gebruikt bij volwassenen Fiasp heeftzijnmaximaleeffect tussen tot 3 uurnade injectieen het effect duurt 3 tot 5 uur. Fiasp kan ook worden gebruikt voor continue infusie in een pompsysteem. Time (h) *Schematic representation TD, type diabetes; T2D, type 2 diabetes Adapted from Home. Diabetes Obes Metab 205;7:0 20 0

11 Volwassenen & Kinderen Indicatie: hoge bloedsuikers na de maaltijd Ervaring zal moeten leren wat het positief effect is in de praktijk Kan ook in insulinepomp gebruikt worden Ultra langwerkend = Toujeo Ultrasnelwerkend = Fiasp Add on therapie? Hier is de vraag of andere medicatie dan insuline de opname snelheid kan beïnvloeden of de bloedsuiker piek na de maaltijd verminderen? Add on therapie Metformine verhoogt de insulinegevoeligheid onafhankelijk van de body mass index Metformine verbetert de BMI en de lichaamssamenstelling in adolescenten Insulineresistentie is een risicofactor voor cardiale en renale aandoeningen Metformine, voor de maaltijd, wordt soms toegevoegd aan de behandeling, bij een bepaalde groep adolescenten met verbetering van de diabetesregulatie voor gevolg Nieuwe studie ISPAD 208 Besluit Normale insuline aanmaak nabootsen Subcutane insuline toediening geniet nog steeds de voorkeur Ev in combinatie met orale niet insuline-preparaten Ultratraagwerkend BASAAL preparaten zijn op de markt die langer dan 24u werken Ultrasnelwerkend BOLUS insuline Fiasp is in België op de markt Belangrijk om de postprandiale piek op te vangen Nog geen ervaring bij kinderen Besluit De insulinepomp kan de subcutane insulinetoediening op verschillende manieren vereenvoudigen Door de insulinepomp kunnen we het BASAAL insuline kunnen laten variëren in functie van de tijd Ideale situatie The future? Bloedsuiker wordt automatisch geregeld Zo weinig mogelijk tussenkomst van de persoon met diabetes Closed Loop insulinetherapie = Artificiële pancreas

12 Bedankt voor jullie aandacht 2

Wie zijn ze, wat doen ze? De nieuwste insulines toegelicht, wanneer worden zij ingezet?

Wie zijn ze, wat doen ze? De nieuwste insulines toegelicht, wanneer worden zij ingezet? Wie zijn ze, wat doen ze? De nieuwste insulines toegelicht, wanneer worden zij ingezet? Els Broeckx stafmedewerker diabeteszorg Wit-Gele Kruis van Antwerpen vzw 28 maart 2019 Wit-Gele kruis van Antwerpen

Nadere informatie

Ultrasnelwerkende insuline (insulineanaloog[1])

Ultrasnelwerkende insuline (insulineanaloog[1]) Ultrasnelwerkende insuline (insulineanaloog[1]) Novorapid firma : Novo-Nordisk beschikbare pennen : Novopen Humalog firma : Lilly beschikbare pennen : Humapen Luxura (100 en 200 E/ml) Apidra firma : Sanofi-Aventis

Nadere informatie

Behandeling van diabetes type 1 bij kinderen Behandeling van diabetes type 1 bij kinderen. Dr. Sylvia Depoorter

Behandeling van diabetes type 1 bij kinderen Behandeling van diabetes type 1 bij kinderen. Dr. Sylvia Depoorter Behandeling van diabetes type 1 bij kinderen 2017 Dr. Sylvia Depoorter 10 november 2017 Educatiedagverpleegkundigen Behandeling van diabetes type 1 bij kinderen Meest frequente chronische ziekte bij kinderen

Nadere informatie

Opvolging van diabetische kinderen: de insulinebehandeling

Opvolging van diabetische kinderen: de insulinebehandeling Vernieuwd in 2007: Prof. H. Dorchy Opvolging van diabetische kinderen: de insulinebehandeling Herinnering: De insulines: Type I Humane insulines met een snelle werking (Actrapid HM, Humuline Regular) Begin

Nadere informatie

Voorbereiding onderzoek voor diabetespatiënten

Voorbereiding onderzoek voor diabetespatiënten Voorbereiding onderzoek voor diabetespatiënten Interne Geneeskunde Inhoudsopgave Hoofdstuk Pagina 1. Behandeling in de ochtend: vanaf 24.00 uur nuchter 5 2. Behandeling in de middag: nuchter of licht

Nadere informatie

Hypoglycemie. < 60 mg/dl = hypo Symptomen: Beven Zweten Duizelig Vlekken zien Honger Hoofdpijn, moeheid Bleek zien Karakterveranderingen.

Hypoglycemie. < 60 mg/dl = hypo Symptomen: Beven Zweten Duizelig Vlekken zien Honger Hoofdpijn, moeheid Bleek zien Karakterveranderingen. Hypoglycemie < 60 mg/dl = hypo Symptomen: Beven Zweten Duizelig Vlekken zien Honger Hoofdpijn, moeheid Bleek zien Karakterveranderingen. Hypoglycemie Behandeling: 1. Bij twijfel glycemiecontrole. 2. Indien

Nadere informatie

1. Snelwerkend NovoRapid (Piekwerking 1-1,5 uur na injectie) Humalog. (Piekwerking 2 4 uur na injectie) Insuman Rapid

1. Snelwerkend NovoRapid (Piekwerking 1-1,5 uur na injectie) Humalog. (Piekwerking 2 4 uur na injectie) Insuman Rapid Protocol 003 Insulinetherapie Soorten Insuline Soort Merk 1. Snelwerkend NovoRapid (Piekwerking 1-1,5 uur na injectie) Humalog 2. Kortwerkend Actrapid (=normale insuline) Humuline Regular (Piekwerking

Nadere informatie

Spelen met insuline. Dr. Frank NOBELS. Dr. Stefanie VINKEN

Spelen met insuline. Dr. Frank NOBELS. Dr. Stefanie VINKEN Spelen met insuline Dr. Frank NOBELS Dr. Stefanie VINKEN scenario soorten insuline type 1 type 2 diabetes spelen met insuline bij type 2 diabetes: opstarten dosissen aanpassen acute problemen oplossen

Nadere informatie

INTENSIEVE INSULINETHERAPIE

INTENSIEVE INSULINETHERAPIE INTENSIEVE INSULINETHERAPIE Op de diabetespolikliniek van het Sint Franciscus Gasthuis wordt gewerkt met verschillende insulinetherapieën. In deze folder wordt de intensieve insulinetherapie besproken.

Nadere informatie

Snelwerkende insuline analoog. Novorapid (aspart) Humalog (lispro) Apidra (glulisine)

Snelwerkende insuline analoog. Novorapid (aspart) Humalog (lispro) Apidra (glulisine) Wat gaan we doen Basiskennis diabetes Bijspuiten met 2-4-6-regel De zieke patiënt Verkeerde insuline gespoten etc. Een aantal doseringsadviezen Uitleg diabetesspreekuur.nl 2 Snelwerkende insuline analoog

Nadere informatie

Uitwerking insulinetherapie. Insuline

Uitwerking insulinetherapie. Insuline Uitwerking insulinetherapie Insuline Indien het niet (meer) lukt de glucosespiegels van patiënten met Diabetes Mellitus type 2 met orale bloedglucose verlagende middelen afdoende te reguleren - te valideren

Nadere informatie

EDUCATIE DIABETES MELLITUS TYPE 1 BIJ KINDEREN

EDUCATIE DIABETES MELLITUS TYPE 1 BIJ KINDEREN Kinderdiabetesteam EDUCATIE DIABETES MELLITUS TYPE 1 BIJ KINDEREN Wat moet ik weten over mijn diabetes? Les 1 : Wat is diabetes en vingerprik Les 2 : Insulinewerking en insulinetoediening Les 3 : Hypoglycemie

Nadere informatie

Apidra 100 E/ml, Apidra 100 E/ml, Apidra 100 E/ml, Samenstelling: Farmaceutische vormen : Indicatie: Dosering en wijze van toedienen :

Apidra 100 E/ml, Apidra 100 E/ml, Apidra 100 E/ml, Samenstelling: Farmaceutische vormen : Indicatie: Dosering en wijze van toedienen : Apidra 100 E/ml, oplossing voor injectie in een voorgevulde pen (SoloStar ) Apidra 100 E/ml, oplossing voor injectie in een patroon Apidra 100 E/ml, oplossing voor injectie in een injectieflacon Samenstelling:

Nadere informatie

Onderzoek of ingreep bij diabetes:

Onderzoek of ingreep bij diabetes: Onderzoek of ingreep bij diabetes: tabletten en/of insuline als medicatie Binnenkort heeft u een afspraak voor een onderzoek of een kleine chirurgische ingreep in Gelre ziekenhuizen Zutphen. Voor dit onderzoek

Nadere informatie

Onderzoek of ingreep bij diabetes:

Onderzoek of ingreep bij diabetes: Onderzoek of ingreep bij diabetes: tabletten en/of insuline als medicatie Binnenkort heeft u een afspraak voor een onderzoek of een kleine chirurgische ingreep in Gelre ziekenhuizen Zutphen. Voor dit onderzoek

Nadere informatie

DIABETESPATIENTEN IN DAGZIEKENHUIS. DR. K. Vermeulen Anesthesie, chirurgisch dagcentrum UZLeuven

DIABETESPATIENTEN IN DAGZIEKENHUIS. DR. K. Vermeulen Anesthesie, chirurgisch dagcentrum UZLeuven DIABETESPATIENTEN IN DAGZIEKENHUIS DR. K. Vermeulen Anesthesie, chirurgisch dagcentrum UZLeuven Doelstelling van diabetesbeleid Kwaliteit: veilig medisch beleid voor diabetespatienten in dagziekenhuis:

Nadere informatie

Nieuwe trends in diabetesbehandeling. 20 maart 2018

Nieuwe trends in diabetesbehandeling. 20 maart 2018 Nieuwe trends in diabetesbehandeling 20 maart 2018 Diabetes Hoofdoorzaak van nierfalen VERMIJDBARE oorzaak van nierfalen 2 Programma Achtergrond wat loopt fout bij diabetes Aangrijpingspunten van behandeling

Nadere informatie

Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: INSULINE

Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: INSULINE Inwendige geneeskunde Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: INSULINE www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW010TXT / Nuchter

Nadere informatie

Ik heb suikerziekte en word geopereerd

Ik heb suikerziekte en word geopereerd Infobrochure Ik heb suikerziekte en word geopereerd Dienst anesthesie Dienst diabetologie Tel: 011 826 227 Tel: 011 826 110 mensen zorgen voor mensen Binnenkort wordt u opgenomen voor een operatie. Operaties

Nadere informatie

Diabetesregulatie bij operatie. Anesthesie

Diabetesregulatie bij operatie. Anesthesie Diabetesregulatie bij operatie Anesthesie Inhoudsopgave Inleiding 4 Algemene richtlijnen 5 Wat te doen bij hypoglycemie? 5 Bloedglucose controle 5 Voeding en medicatie na de operatie 5 Vragen 6 Bijlagen

Nadere informatie

Dagprofielen in de behandeling van diabetes type 2 zin en onzin

Dagprofielen in de behandeling van diabetes type 2 zin en onzin Dagprofielen in de behandeling van diabetes type 2 zin en onzin Prof. em. dr. J. Van Damme 15 januari 2011 Maar evident is de behandeling van type 2 diabetes enorm veel meer dan de glucoseregeling: denk

Nadere informatie

RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN. Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed

RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN. Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed Versie 1: Mei 2014 INHOUD 1. Algemeen 3 2. Onderscheid zorgtraject/conventie

Nadere informatie

Basaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011

Basaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 Medicatie

Hoofdstuk 5 Medicatie Hoofdstuk 5 Medicatie 5.1 Inleiding Diabetes Mellitus wordt altijd met een dieet behandeld, maar ook met tabletten en/of insuline. Uw arts kiest, in overleg met u, de behandeling die bij u past. Bij niet

Nadere informatie

Diabetesbeleid in CDC 2011

Diabetesbeleid in CDC 2011 Diabetesbeleid in CDC 2011 Subcutaan insuline ipv actrapiddrip Bij korte ingrepen waarna de patient snel terug kan eten Voor een vlotte doorstroom in cdc: minder glycemieschommelingen, minder interventies,

Nadere informatie

Diabetes, uitgiftebegeleiding

Diabetes, uitgiftebegeleiding Diabetes, uitgiftebegeleiding Samenvatting 1/6 Diabetes is een aandoening waarbij veel verschillende zorgverleners betrokken zijn: apotheek, huisarts, praktijkondersteuner, fysiotherapeut, diëtist, podotherapeut,

Nadere informatie

Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie

Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie (met Humalog of Novorapid als maaltijdinsuline) Voordelen van Flexibele insuline therapie Er wordt een natuurlijk ritme nagestreefd van extra insuline aanbod

Nadere informatie

Zelfcontrole bij diabetes

Zelfcontrole bij diabetes Zelfcontrole bij diabetes Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De arts heeft met u gesproken over het belang om zelf uw bloedglucosewaarden te controleren en zo nodig

Nadere informatie

Belangenverstrengelingen. Medicatie bij DM 2. Leefstijl. NHG-standaard diabetes mellitus type 2 (3e herziening)

Belangenverstrengelingen. Medicatie bij DM 2. Leefstijl. NHG-standaard diabetes mellitus type 2 (3e herziening) Belangenverstrengelingen Medicatie bij DM 2 NND 2018 Dr. BJ Potter van Loon, OLVG Lezingen, nascholingen: Lilly, Boehringer Ingelheim Adviesraad: NovoNordisk, Sanofi Redactieraad: www.diabetesgeneeskunde.nl

Nadere informatie

Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends

Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends www.hippoandfriends.com Informatie voor leraren en zorgverleners Leerkrachten en zorgverleners komen waarschijnlijk op een bepaald punt in aanraking

Nadere informatie

aandacht voor type 1 diabetes

aandacht voor type 1 diabetes aandacht voor type 1 diabetes Type 1 diabetes, wat is dat? Bij type 1 diabetes maakt het lichaam geen insuline meer aan. Dat brengt de glucosebalans (glucose = suiker) uit evenwicht. Als je type 1 diabetes

Nadere informatie

Jaarbilan. Overzicht jaarbilan programma

Jaarbilan. Overzicht jaarbilan programma Jaarbilan Overzicht jaarbilan programma In het priklokaal gebeurt een bloedafname. Eén maal per jaar is een uitgebreid bloedonderzoek nodig. We kijken de werking van onder andere je nieren, je lever, je

Nadere informatie

Practische aspecten insuline en OAD voor verpleging

Practische aspecten insuline en OAD voor verpleging Practische aspecten en OAD voor verpleging Practische aspecten en OAD voor verpleging Inhoudstafel: Patienten behandeld met 1 injectie 2 injecties humaan meng 4 injecties humane s 4 injecties analoge s

Nadere informatie

Toediening van; insuline en incretinemimetica. Zien we door het bos, de bomen nog?

Toediening van; insuline en incretinemimetica. Zien we door het bos, de bomen nog? Week van de verpleegkunde NVKVV Studiedag Diabetes 17 maart 2016 Oostende Toediening van; insuline en incretinemimetica. Zien we door het bos, de bomen nog? Alfons Piessens, De Gusseme Kathy 1 overzicht

Nadere informatie

Nieuwe insulines, incretines en flash meting

Nieuwe insulines, incretines en flash meting Nieuwe insulines, incretines en flash meting Dhr. Alfons Piessens en Mevr. Jasmien Wille, diabeteseducatoren UZ Brussel Studiedag diabetesverpleegkundigen NVKVV Kursaal Oostende Inhoud 1. Classificatie

Nadere informatie

Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends

Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends www.hippoandfriends.com Naar schatting telt ons land 3.000 jonge diabetespatiënten. Bij kinderen is diabetes één van de meest voorkomende chronische

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE

PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE 2 INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE Algemeen Middels deze folder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren over insulinepomptherapie.

Nadere informatie

FreeStyle InsuLinx Handleiding voor or de gebruiker

FreeStyle InsuLinx Handleiding voor or de gebruiker FreeStyle InsuLinx Handleiding voor or de gebruiker GEVORDERDE MODUS Blood Glucose Monitoring System ABT-Insulinx Mode avance NL 06.indd 1 20/03/12 14:59 Blood Glucose Monitoring System FreeStyle InsuLinx

Nadere informatie

5.1 Tabletten en andere medicatie. Metformine (merknaam Glucophage)

5.1 Tabletten en andere medicatie. Metformine (merknaam Glucophage) Hoofdstuk 5 Medicatie Diabetes mellitus wordt altijd met een dieet behandeld, maar ook met tabletten en/of insuline. Uw arts kiest, in overleg met u, de behandeling die bij u past. Bij niet of niet goed

Nadere informatie

Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling

Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling Interne Geneeskunde Diabetes i Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling Patiënteninformatie Indien u voorafgaand aan een onderzoek of behandeling een voorbereidingsdieet volgt,

Nadere informatie

Informatie diabetes bij kinderen. Afdeling Kindergeneeskunde

Informatie diabetes bij kinderen. Afdeling Kindergeneeskunde Informatie diabetes bij kinderen Afdeling Kindergeneeskunde Beste lezer, Voor je ligt de informatiefolder van het Kinderdiabetesteam van het Waterlandziekenhuis. Deze folder is gemaakt voor kinderen (en

Nadere informatie

Nieuwe middelen. Arianne van Bon internist-endocrinoloog

Nieuwe middelen. Arianne van Bon internist-endocrinoloog Nieuwe middelen Arianne van Bon internist-endocrinoloog PKoothogzorg.nl NHG standaard 2018 De belangrijkste wijziging ten opzichte van de vorige versie van de NHG-Standaard is dat de zorg voor type-2 diabetespatiënten

Nadere informatie

Coaching POH, Najaar 2015 MIT in de eerste lijn

Coaching POH, Najaar 2015 MIT in de eerste lijn Coaching POH, Najaar 2015 MIT in de eerste lijn Paul vd Broek, huisarts Goirle en kaderarts DM Yvette van Kooten, diabetesverpleegkundige Heleen Berkelmans, diëtiste Inhoud Theorie Rol diëtist (ingebrachte)

Nadere informatie

Nieuwe technologie bij pomptherapie, wat biedt het ons meer? Agaath Zeinstra & Jolanda Hensbergen Diabetesverpleegkundigen

Nieuwe technologie bij pomptherapie, wat biedt het ons meer? Agaath Zeinstra & Jolanda Hensbergen Diabetesverpleegkundigen Nieuwe technologie bij pomptherapie, wat biedt het ons meer? Agaath Zeinstra & Jolanda Hensbergen Diabetesverpleegkundigen Ontwikkelingen in diabeteshulpmiddelen Insulinepomptherapie Insulinepomp met sensor

Nadere informatie

RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN. Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed

RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN. Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed Versie 2: September 2014 INHOUD 1. Algemeen 3 2. Onderscheid zorgtraject/conventie

Nadere informatie

Behandeling van diabetes type 2

Behandeling van diabetes type 2 Behandeling van diabetes type 2 Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes: ongeveer negentig procent van de mensen heeft diabetes type 2. Hierbij is vaak sprake van een combinatie van factoren.

Nadere informatie

Diabetes en Puberteit

Diabetes en Puberteit Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en Diabetes Dr. R. Zeevaert, MD, PhD 21/03/2019 Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en diabetes 1. Normale puberteit 2. Invloed van puberteit op

Nadere informatie

Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden

Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden insulinetherapie Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden 70 Insuline (me/l) 60 50 40 30 20 Normale insuline waarden (gemiddeld) Maaltijden 10 0 0600 0900 12001500 1800 2100 2400 0300 0600 Tijdstip

Nadere informatie

Mucoviscidose en diabetes. informatie voor patiënten

Mucoviscidose en diabetes. informatie voor patiënten Mucoviscidose en diabetes informatie voor patiënten Mucoviscidose en diabetes 2 Mucoviscidose en diabetes 3 Inleiding 5 Diabetes en mucoviscidose-gerelateerde diabetes 6 Mogelijke klachten bij mucoviscidose

Nadere informatie

Vragenlijst in te vullen door verpleegkundigen voor alle diabetespatiënten die injecteren

Vragenlijst in te vullen door verpleegkundigen voor alle diabetespatiënten die injecteren Vragenlijst in te vullen door verpleegkundigen voor alle diabetespatiënten die injecteren Formulier voor diabetesverpleegkundige/educator Vul 1 formulier in per patiënt Codering: Nationale telefooncode

Nadere informatie

Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie

Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie Informatie voor patiënten Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie insuline z Vooraf 1 U hebt diabetes mellitus (suikerziekte) en komt binnenkort naar het ziekenhuis voor

Nadere informatie

Voorbereiding onderzoek bij diabetes Insuline

Voorbereiding onderzoek bij diabetes Insuline 00 Voorbereiding bij diabetes Insuline Interne geneeskunde Diabetespoli 1 Binnenkort heeft u een afspraak voor een, waarvoor u gedurende langere tijd niets mag eten. Omdat u bekend bent met Diabetes Mellitus,

Nadere informatie

FreeStyle InsuLinx Handleiding voor de gebruiker

FreeStyle InsuLinx Handleiding voor de gebruiker FreeStyle InsuLinx Handleiding voor de gebruiker GMAKKLIJK MODUS Blood Glucose Monitoring System ABT-Insulinx Mode facile NLA5 06.indd 1 20/03/12 15:01 Blood Glucose Monitoring System FreeStyle InsuLinx

Nadere informatie

Diabetes en ziekte cortico sondevoeding

Diabetes en ziekte cortico sondevoeding Diabetes en ziekte cortico sondevoeding diabetesconsultatie ZNA Jan Palfijn Serge Goossens basisfactoren Insuline (OAD/incretine/insuline) S Voeding Beweging 2 Basisfactoren heb je nog het meeste in de

Nadere informatie

PRAKTISCHE GIDS DIABETES

PRAKTISCHE GIDS DIABETES PRAKTISCHE GIDS DIABETES Insuline analogen Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.be Inhoudsopgave Inleiding... 5 1 Wat is diabetes

Nadere informatie

Diabetes en bewegen. Esther Pekel, diabetes diëtist Misja Sprengers, verpleegkundig specialist diabetes

Diabetes en bewegen. Esther Pekel, diabetes diëtist Misja Sprengers, verpleegkundig specialist diabetes Diabetes en bewegen Esther Pekel, diabetes diëtist Misja Sprengers, verpleegkundig specialist diabetes Kahoot! Diabetes en bewegen: wat weet jij ervan? Ga naar de Kahoot! app of kahoot.it https://kahoot.it

Nadere informatie

Praktische gids diabetes: insuline analogen

Praktische gids diabetes: insuline analogen Praktische gids diabetes: insuline analogen i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n Praktische gids diabetes: insuline analogen 2 Praktische gids diabetes 3 Inleiding 5 Wat is diabetes mellitus?

Nadere informatie

4 x daags insuline. Tips, trics, problemen. 11 april 2013

4 x daags insuline. Tips, trics, problemen. 11 april 2013 4 x daags insuline Tips, trics, problemen 11 april 2013 Randvoorwaarden insulinetherapie huisarts * Kennis en ervaring in huisartsenpraktijk bij huisarts en POH * Dietist * samenwerking diabetesverpleegkunde

Nadere informatie

Hoe de insulinetherapie aanpassen?

Hoe de insulinetherapie aanpassen? Patiënten met diabetes type 2 Hoe de insulinetherapie aanpassen? L. Feyen, P. Van Crombrugge, P. Sunaert, F. Nobels samenvatting Het aantal patiënten met diabetes type 2 die met insuline worden behandeld

Nadere informatie

DIABETES MELLITUS BIJ KINDEREN EN JONGEREN. Kinderdiabetes team Universitair kinderziekenhuis Brussel

DIABETES MELLITUS BIJ KINDEREN EN JONGEREN. Kinderdiabetes team Universitair kinderziekenhuis Brussel DIABETES MELLITUS BIJ KINDEREN EN JONGEREN Kinderdiabetes team Universitair kinderziekenhuis Brussel Kinderdiabetesteam UZ Brussel Multidisciplinair Artsen Educatoren Verpleegkundigen diëtisten Psychologe

Nadere informatie

Week van de verpleegkunde NVKVV Studiedag Diabetes 17 maart 2016 Oostende

Week van de verpleegkunde NVKVV Studiedag Diabetes 17 maart 2016 Oostende Week van de verpleegkunde NVKVV Studiedag Diabetes 17 maart 2016 Oostende Toediening van; insuline en incretinemimetica. Zien we door het bos, de bomen nog? Alfons Piessens, De Gusseme Kathy overzicht

Nadere informatie

ZWANGERSCHAPSDIABETES. - Patiëntinformatie -

ZWANGERSCHAPSDIABETES. - Patiëntinformatie - ZWANGERSCHAPSDIABETES - Patiëntinformatie - Zwangerschapsdiabetes is een vaak miskende aandoening die bij 16% van alle zwangere vrouwen optreedt, meestal in de tweede helft van de zwangerschap. Omdat

Nadere informatie

Aanpassen diabetesmedicatie tijdens voorbereiding voor gastroscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt

Aanpassen diabetesmedicatie tijdens voorbereiding voor gastroscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt Aanpassen diabetesmedicatie tijdens voorbereiding voor gastroscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt Diabetespolikliniek Beter voor elkaar 2 Inleiding U heeft deze folder ontvangen zodat u uw diabetesmedicatie

Nadere informatie

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In België :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million

Nadere informatie

Voorbereiding of nuchter voor een onderzoek? Hoe gaat u daarmee om als u diabetes heeft? Diabetes met insuline

Voorbereiding of nuchter voor een onderzoek? Hoe gaat u daarmee om als u diabetes heeft? Diabetes met insuline Voorbereiding of nuchter voor een onderzoek? Hoe gaat u daarmee om als u diabetes heeft? Diabetes met insuline Inleiding Binnenkort hebt u een afspraak voor een onderzoek in het ziekenhuis waarvoor u nuchter

Nadere informatie

Diabetes type 1 bij kinderen. Diabetes type 1 bij kinderen. Diabetes type 1 bij kinderen 28/01/2019

Diabetes type 1 bij kinderen. Diabetes type 1 bij kinderen. Diabetes type 1 bij kinderen 28/01/2019 Diabetes type 1 bij kinderen Het belang van bloedketonen meting bij diabetes type 1 Dr. Sylvia Depoorter Ook kleuters hebben nu vaker diabetes Het nieuwsblad. 29 mei 2009 C. Patterson, et al. Incidence

Nadere informatie

Berekening van de dosis snelwerkende insuline op basis van insulinegevoeligheid. 1800-regel. C. De Block, J. Vanelven, U.Z.

Berekening van de dosis snelwerkende insuline op basis van insulinegevoeligheid. 1800-regel. C. De Block, J. Vanelven, U.Z. Berekening van de dosis snelwerkende insuline op basis van insulinegevoeligheid (= correctiefactor): 1800-regel C. De Block, J. Vanelven, U.Z. Antwerpen Berekenen van de juiste insulinedosis voor de maaltijd

Nadere informatie

Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk

Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals Dr. Jan-Willem van Dijk Inhoud Introductie type 2 diabetes Meten van bloedglucose Gewichtsverlies en bloedglucose Fysieke

Nadere informatie

Leren spelen met insuline: 10 oefeningen met oplossingen. Dr. Frank NOBELS

Leren spelen met insuline: 10 oefeningen met oplossingen. Dr. Frank NOBELS Leren spelen met insuline: 10 oefeningen met oplossingen Dr. Frank NOBELS insuline aanpassingen : oefening 1 glycemie (mg/dl) Actrapid 10-10-10-0 E Insulatard 0-0-0-10 E 150 70 ontbijt middagmaal avondmaal

Nadere informatie

hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?

hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus () die voor het onderzoek nuchter moeten zijn Waarom deze folder? Deze folder is bestemd voor patiënten met diabetes

Nadere informatie

Paul van den Broek Huisarts / Kaderarts Diabetes Yvette van Kooten - Diabetesverpleegkundige. Samenvatting. Juni 2013

Paul van den Broek Huisarts / Kaderarts Diabetes Yvette van Kooten - Diabetesverpleegkundige. Samenvatting. Juni 2013 Paul van den Broek Huisarts / Kaderarts Diabetes Yvette van Kooten - Diabetesverpleegkundige Samenvatting Juni 2013 Orale medicatie Metformine 1 e keus (500, 850 en 1000 mg) Gunstig effect op morbiditeit

Nadere informatie

DIABETES PERI- OPERATIEF/ONDERZOEKEN

DIABETES PERI- OPERATIEF/ONDERZOEKEN DIABETES PERI- OPERATIEF/ONDERZOEKEN Belang van goede glycemieregeling perioperatief Ontregelde diabetes ( hyperglycemie) in een perioperatieve periode gaat samen met een slechte outcome voor de patiënt.

Nadere informatie

Dilemma s bij insulinetherapie. Insulinetherapie in de eerste lijn

Dilemma s bij insulinetherapie. Insulinetherapie in de eerste lijn Dilemma s bij insulinetherapie 1 Waar gaat het over? LADA Hypoglycemia unawareness Onregelmatige diensten Discrepantie glucose-hba1c Morbide obesitas Etc. etc. 2 Maar eerst.. Profielen ophalen insulinetherapie

Nadere informatie

metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Diabetes

metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Diabetes metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Diabetes Wat is diabetes? Diabetes is een chronische aandoening waarbij er een verhoogd glucosegehalte is in het bloed. meetmoment zonder diabetes

Nadere informatie

Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan

Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan Deel 1 Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan Hetzorgtrajectdiabetes Inclusiecriteria 1 of 2 injecties insulinetherapie

Nadere informatie

Marc Christiaens. Linda Van Himme. Workshop diabetes

Marc Christiaens. Linda Van Himme. Workshop diabetes Marc Christiaens Linda Van Himme Workshop diabetes HbA1c= hemoglobine A1c Gemiddelde van de bloedsuiker Casus 1 : Mia 1. 51 jaar, actief verenigingsleven oa fietsclub met wekelijkse activiteit (outdoor/indoor)

Nadere informatie

Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het volledige protocol.

Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het volledige protocol. Insuline protocol Auteur: Kaderhuisarts diabetes Daniel Tavenier Datum: September 2014 Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het

Nadere informatie

Eerste hulp bij ketonen

Eerste hulp bij ketonen Eerste hulp bij ketonen Wat zijn Ketonen Wat is Keto-Acidose? Bij een tekort aan aanwezige insuline in het lichaam kunnen de koolhydraten of suikers niet in de lichaamscellen. Gevolg is dat het lichaam

Nadere informatie

Continue Glucose Monitoring (RT-CGM) Een hebbeding?

Continue Glucose Monitoring (RT-CGM) Een hebbeding? Continue Glucose Monitoring (RT-CGM) Een hebbeding? Dr. Erik Serné, internist Gadgets Een gadget of hebbeding is een vernieuwend en slim ontworpen artikel, vaak binnen de consumentenelektronica. De gebruikte

Nadere informatie

Aandachtspunten bij pompgebruik.

Aandachtspunten bij pompgebruik. Aandachtspunten bij pompgebruik. 1. Algemeen. Zorg er altijd voor een noodkit bij te hebben met daarin het volgende: Reservekatheter, reservespuit, reservenaald, serter, reservebatterijen en insuline voor

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres 2016

Landelijk Diabetes Congres 2016 Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder

Nadere informatie

H.366816.0415. Nuchter voor onderzoek of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1)

H.366816.0415. Nuchter voor onderzoek of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1) H.366816.0415 Nuchter voor of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1) Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt insuline of GLP-1 injectie (Victoza of Byetta ). Binnenkort

Nadere informatie

Goochelen met insuline. Praktische tips voor de huisartspraktijk. Patricia Sunaert Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg

Goochelen met insuline. Praktische tips voor de huisartspraktijk. Patricia Sunaert Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Goochelen met insuline. Praktische tips voor de huisartspraktijk Patricia Sunaert Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Bronnen -DiabetesProject Aalst [www.diabetesprojectaalst.be]

Nadere informatie

Aanpassen diabetesmedicatie tijdens laxeervoorbereiding met Kleanprep of Picoprep voor colonoscopie die vóór uur plaatsvindt

Aanpassen diabetesmedicatie tijdens laxeervoorbereiding met Kleanprep of Picoprep voor colonoscopie die vóór uur plaatsvindt Aanpassen diabetesmedicatie tijdens laxeervoorbereiding met Kleanprep of Picoprep voor colonoscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt Diabetespolikliniek Beter voor elkaar 2 Inleiding U heeft deze folder

Nadere informatie

Overzicht OAD - GLP-1 ANALOGEN - INSULINES

Overzicht OAD - GLP-1 ANALOGEN - INSULINES METFORMINE Verhoogt de insuline gevoeligheid Vertraagt de opnamesnelheid van glucose Verbetert de opname van glucose ter hoogte van de spiercellen Vertraagt de vrijstelling van glucose uit glycogeen ter

Nadere informatie

Wat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2

Wat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2 Wat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2 Inhoud Wat is het belang van intensieve glucose regulatie? Wat zeggen de richtlijnen

Nadere informatie

Met diabetes naar school

Met diabetes naar school Geconventioneerd Centrum voor Kinderen en Adolescenten met Diabetes Mellitus RIZIV-identificatienummer Centrum: 7.86.712.55 Campus Virga Jesse Stadsomvaart 11, 3500 Hasselt Tel. afspraken: 011 30 98 90

Nadere informatie

Interne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen

Interne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen Zelfregulatie voor mensen die drie keer per dag kortwerkende insuline voor de maaltijd en één keer (middel)langwerkende insuline spuiten en zo nodig bloedglucose verlagende tabletten gebruiken Zelfregulatie

Nadere informatie

Diabetes en ramadan Mohamed Ahdi

Diabetes en ramadan Mohamed Ahdi Diabetes en ramadan Mohamed Ahdi Slotervaartziekenhuis, Amsterdam Rotterdam, 22 november 2012 Overzicht van de presentatie Achtergrondsinformatie vastenperiode vrijstelling literatuur: glucose regulatie

Nadere informatie

DM T1 preconceptioneel Sara, Ellen en Geert

DM T1 preconceptioneel Sara, Ellen en Geert DM T1 preconceptioneel 2017 Sara, Ellen en Geert Sophie, 1980 Sophie Voorgeschiedenis 1993: DM T1 Microvasculaire complicatie: milde niet-proliferatieve diabetische retinopathie Geen macrovasculaire complicatie

Nadere informatie

info voor patiënten Diabetes

info voor patiënten Diabetes info voor patiënten Diabetes 01. Wat is diabetes? Diabetes is een chronische aandoening waarbij patiënten een verhoogd glucosegehalte in het bloed hebben. meetmoment zonder diabetes diabetes nuchter 100

Nadere informatie

Sportief bewegen en diabetes mellitus. Het effect van bewegen bij diabetes. Insulinegevoeligheid. Inactiviteit bevolking

Sportief bewegen en diabetes mellitus. Het effect van bewegen bij diabetes. Insulinegevoeligheid. Inactiviteit bevolking Het effect van bewegen bij diabetes Sportief bewegen en diabetes mellitus Leo Heere, sportarts Sport Medisch Centrum Papendal Sportieve lichamelijke inspanning kan zowel voor type 1 als type 2 diabetes

Nadere informatie

Onderzoek van de dikkedarm (coloscopie) en Diabetes mellitus (met gebruik van

Onderzoek van de dikkedarm (coloscopie) en Diabetes mellitus (met gebruik van H.40079.0518 Onderzoek van de dikkedarm (coloscopie) en Diabetes mellitus (met gebruik van tabletten,/glp-1) Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt tabletten, en/of GLP-1 injectie. Binnenkort

Nadere informatie

Insulinepomptherapie

Insulinepomptherapie Insulinepomptherapie In deze brochure kunt u alles lezen over InsulInepomptherapIe en een goed beeld krijgen van de voor- en nadelen. ook worden begrippen die te maken hebben met InsulInepomptherapIe uitgelegd.

Nadere informatie

Hypoglycemie bij kinderen en adolescenten met diabetes mellitus

Hypoglycemie bij kinderen en adolescenten met diabetes mellitus Hypoglycemie bij kinderen en adolescenten met diabetes mellitus Dr. G. Massa in samenwerking met de Kinder- en Jeugddiabetesteam Jessa Ziekenhuis Hasselt Hypoglycemie Definitie en voorkomen Oorzaken Symptomen

Nadere informatie

Beweegwijzer. Samen op weg naar een actiever leven! (2) Het beweegwijzerteam bestaat uit:

Beweegwijzer. Samen op weg naar een actiever leven! (2) Het beweegwijzerteam bestaat uit: Beweegwijzer Samen op weg naar een actiever leven! (2) Het beweegwijzerteam bestaat uit: s Herenbaan 172 2840 Rumst tel.: 03/880.90.11 (algemeen) tel: 03/880.96.91 (diabetes) e-mail: diabeteszorg@hfr.be

Nadere informatie

Richtlijnen insulinepomptherapie

Richtlijnen insulinepomptherapie Interne geneeskunde Richtlijnen insulinepomptherapie bij insuline-resistentie In deze folder staan praktische richtlijnen voor het starten en gebruiken van de insulinepomp. Heeft u na het lezen van de

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 D De werking van insuline en hypoglykemie/hyperglykemie

Hoofdstuk 5 D De werking van insuline en hypoglykemie/hyperglykemie Hoofdstuk 5 D De werking van insuline en hypoglykemie/hyperglykemie Duur 20 minuten Leerdoelen deelnemers De deelnemers weten Hoe insuline in het lichaam werkt Dat er verschillende soorten insuline zijn

Nadere informatie

Eerste hulp bij afvalgifstoffen/ ketonen

Eerste hulp bij afvalgifstoffen/ ketonen Eerste hulp bij afvalgifstoffen/ ketonen Inhoud 1. Wat is ketoacidose? 3 2. Symptomen 3 3. Hoe reageren als ik ziek ben? 4 4. Hoe reageren op bloedketonen resultaat? 5 5. Bijspuitschema 6 6. Mogelijke

Nadere informatie