Verslagen Commisievergadering Algemeen Bestuur en Middelen en gemeenteraadsvergadering Amstelveen over `Mensen maken Amstelveen (maart 2017)

Transcriptie

1 1 Verslagen Commisievergadering Algemeen Bestuur en Middelen en gemeenteraadsvergadering Amstelveen over `Mensen maken Amstelveen (maart 2017) Inhoudsopgave: 1 Gemeenteraadsvergadering 22 maart 2017) Gesproken teksten raadsleden Beantwoording reactie uit de eerste termijn Beantwoording tweede termijn Verslag commissie vergadering `Mensen maken Amstelveen ( 6 maart 2017) Video- en audioverslagen Commentaar van de politieke partijen Bijlagen: Raadsvoorstel Uitvoering project Nooit meer teruggekomen Voortzetten van het Amstelveens scholenproject Herdenken en ontmoeten Lespakketten Ontmoeten Overzicht van participerende deelnemers cie Algemeen Bestuur en MiddelenError! Bookmark not defined.

2 2 Inleiding: Na drie jaar pilotlessen is het scholenproject `Ontmoeten- en (Her)denken in een volgende fase terechtgekomen. De gemeente heeft in maart 2017 zich in het kader van het project `Mensen maken Amstelveen zich uitgesproken over het scholenproject. Het is goed te horen dat het niet alleen door de leerlingen, leerkrachten en de twee schoolbesturen wordt gedragen maar ook door alle politieke partijen. Onder leiding van de toenmalige onderwijswethouder Herbert Raat (VVD) is het van start gegaan en meteen ondersteund door de nieuwe burgemeester Mirjam van `t Veld en als voorbeeld gesteld voor andere gemeenten. Alle bewindslieden waren jaarlijks wel eens aanwezig bij een van de activiteiten van het scholenproject. Vooral genoemd moet worden oud-voorzitter van Groen Links Axel Boomgaars die de nota Gastvrij Amstelveen in 2012 indiende waardoor de onkosten van dit vrijwilligersproject gedekt konden worden. Hij was regelmatig aanwezig vooral op onze jaarlijkse 'Ontmoetings- en Herdenkingsdagen'. Het is nu ook de SP die een lans breekt voor het project mogelijk ook mede vanwege het feit dat we met de Amstelveense vluchtelingen samenwerken en vrijwilligersgroepen in de stadsdorpen. Ook de schoolbesturen Amstelland en Amstelwijs hebben hun actieve medewerking toegezegd om de activiteiten in de scholen te laten realiseren door mogelijk leerkrachten te laten assisteren door hun daarvoor extra ondersteuningsuren te geven. We wachten de oprichting van de nieuwe landelijke stichting `Ontmoeten- en (Her)denken af en daaruit vloeiende gemeentelijke taakstelling zodat we daarna geleidelijk de 20 educatieve evenementen en leerarrangementen kunnen borgen. Edu Dumasy, onderwijscoördinator 1 Gemeenteraadsvergadering 22 maart 2017) Op 22 maart 2017 was er een raadsvergadering over het beleidsstuk `Mensen maken Amstelveen waarvan het scholenproject `Ontmoeten- en (Her)denken deel van uitmaakt. Net als in de voorafgaande commissievergadering Algemeen Bestuur en Middelen mochten alle politieke partijen zich daarover uitspreken. Wij beperken ons tot een weergave van die teksten waarin het scholenproject aan de orde komt. 1.1 Gesproken teksten raadsleden Wij hebben een videoverslag gemaakt van die passages waarbij het scholenproject ter sprake kwam: Hieronder volgt een weergave van de gesproken tekst: Burgemeester Mirjam van `Veld: En dan kom ik nu bij het agendapunt 3.4 `Mensen maken Amstelveen. Verhoging historisch besef Amstelveen.

3 Spinhoven (OCA: ouderencombinatie Amstelveen) Om over het verleden en de toekomst een beter beeld te vormen over Jodenhaat en discriminatie is het nodig dat de bewoners van Amstelveen zich realiseren wat er in de Tweede Wereldoorlog allemaal is gebeurd door Nazi-Duitsland maar ook door onze voormalige bezetter in Nederlands-Indië. Het is uitermate belangrijk om op onze scholen over de Holocaust te vertellen en het historisch besef te laten voortleven vooral onder onze schooljeugd. Daarom zijn we het van harte eens met deze ontwikkelingen. Het is ons namelijk opgevallen dat er in onze jeugd weinig tot geen historische besef over de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog leeft. Dit alles zal bijdragen om de verbondenheid tussen de inwoners van Amstelveen te verhogen en sluit goed aan bij de participatieopgave die het college en de raad voor de toekomst hebben gesteld voor het project `mensen maken Amstelveen. Uitstekend dat er bij het onderwijs meer aandacht wordt gegeven vooral voor het tijdperk in Amstelveen. Maar zeker zo positief is het plan om van de wat verdere historie namelijk de eeuwen daarvoor dat in het boek 1000 jaar Amstelveen zo tot zijn recht komt meer aandacht te geven. Ook het digitaliseren van de boeken op dit gebied juichen wij toe en het maakt het voor de burgers van Amstelveen gemakkelijker om zich in deze materie te verdiepen. We zijn het eens met de te maken eenmalige kosten van dit project. We zijn benieuwd hoe de declaratie aan het eind van dit jaar zal gaan uitpakken en we zullen dan ook voor dit project stemmen. We zijn hier heel erg blij mee. Dank uw wel mevrouw de voorzitter. 3

4 4 Burgemeester: Dank u wel. De heer de Pijper. De Christen unie vindt dit een heel goed voorstel. Amstelveen heeft in de afgelopen 100 jaar een hele ontwikkeling doorgemaakt naar het Amstelveen van vandaag. Daarom is het belangrijk meer historisch besef te krijgen voor de Amstelveners die in het verleden met inzet van de persoon en soms met inzet van hun leven in de periode van de Tweede Wereldoorlog ervoor hebben gezorgd dat we kunnen leven in het Amstelveen van vandaag. In de vergadering van de commissie ABM (Algemeen bestuur en Middelen) heb ik enkele voorbeelden genoemd van personen die in het Amstelveen van de Tweede Wereldoorlog een heldenrol hebben vervuld in het Amstelveen van die dagen. Personen die met dagelijkse inzet van eigen leven die dingen deden waarvan ze de vaste overtuiging hadden dat ze dit moesten doen. Ons inziens zouden de verhalen van die personen gebruikt moeten worden om het historische besef van het Amstelveen van vandaag te versterken. Ik had echter niet de indruk dat ik daarvoor in de commissievergadering daar de handen voor op elkaar kreeg. Toch wil ik daarvoor nog een lans voor breken. Als we het hebben over de lespakketten op school zouden we juist deze verhalen van gewone mensen uit de samenleving moeten horen. De leerlingen kunnen horen hoe we met principes moeten omgaan als vrijheid, rechtvaardigheid, gerechtigheid opkomen voor mensen die vervolgd worden en met respect voor individuen kunnen omgaan. En dat geldt ook voor het bijbrengen van het historisch besef aan volwassen Amstelveners. Dus daarom pleiten wij voor in het project `Mensen maken Amstelveen niet alleen de algemene verhalen uit de Tweede Wereldoorlog naar voren te brengen maar juist ook de concrete voorbeelden. Concrete voorbeelden maken indruk op mensen. Dus daarom ook het pleidooi om concrete voorbeelden van mensen uit Amstelveen uit de Tweede Wereldoorlog te kijken en juist die voorbeelden te gebruiken voor het overbrengen van bepaalde principes naar toekomstige generaties in het Amstelveen van vandaag. Om de voorgaande redenen dienen we ook de motie van de partij van de Arbeid zodat we dat niet vergeten, mede in. We steunen het initiatief voor aandacht voor de namen van gewone Amstelveners omdat ze op de verkeerde plek waren, van de verkeerde afkomst of de verkeerde naam hadden, zijn weggevoerd. Om die namen van die personen te bewaren op een monument als teken zodat die mensen voor de toekomst niet worden vergeten. Samengevat, een heel goed raadsvoorstel met name waar het om gaat over het leven van het maken van keuzes in het leven van toen te tonen als voorbeeld voor het Amstelveen van nu en voor de toekomst. Dank u wel. De burgemeester: de heer Hulsman. (CDA) Ook wij zijn enthousiast over dit raadsvoorstel met een paar kanttekeningen maar die komen zo dadelijk. Beter begrijpen waar je vandaan komt om beter begrip te krijgen over waar je staat en wat de uitdagingen voor nu zijn helpt om te bepalen over wat je wilt behouden, wat je misschien terug wilt halen ik noem hier het Wilhelmus - en wat je nooit meer mee wilt maken. Voor `Mensen maken Amstelveen daarvoor kun je alleen maar begrip voor hebben. Wij als Christendemocraten kunnen er niet tegen zijn dat je mensen met elkaar in contact brengt, ontmoet en met elkaar in gesprek blijft. Burgemeester: de heer van Erp (SP) Dank u wel voorzitter. De SP staat achter het voorstel. We hebben tijdens de commissievergadering een lans proberen te breken voor het project `Ontmoeten- en (Her)denken en we waren zo gecharmeerd van dit project omdat die nu eigenlijk bezig zijn met wat dit raadsvoorstel beoogd te doen: leren van het verleden, leg het bij de jeugd neer. Vanavond hoorde ik iemand bij het journaal vertellen n.a.v. van wat er in Londen gebeurde (terroristische aanslag nabij het parlement): hoe houden we de jeugd uit de verkeerde hoek. Dan is dit en project dat het beoogd te doen. En door de

5 5 verscheidenheid die we hier hebben in Amstelveen met al die culturen is dit een project dat we echt moeten steunen. Maar de kanttekening die we maakten tijdens de commissievergadering was: maar hoe zit het met de continuïteit van dit project. Het gaat om ,00 euro en het project wordt alleen maar ondersteund door vrijwilligers. En als wij echt willen zeggen `dit verdient continuïteit dan moet er volgens de SP ook iets meer mee gebeuren. Daarvoor heb ik aan de commissie gevraagd: zou er niet meer inhoudelijk in een andere commissie over moeten praten dan ABM maar bijvoorbeeld in B & S (Burger en samenleving) en dan bekijken hoe de continuïteit van dit project in Amstelveen kunnen waarborgen. En toen dacht ik van de wethouder harde toezeggingen te hebben gekregen maar bij het lezen van de besluitenlijst kreeg ik de indruk zo hard is die eigenlijk ook weer niet. Daarom wil die vraag ook maar weer eens aan u stellen als portefeuillehouder en horen hoe u daar tegenover staat. Kan dit niet in B & S terugkomen en zou het College zich niet hard moeten maken om meer continuïteit te geven aan dit scholenproject. Dank u wel voorzitter. Burgemeester: Mevrouw Petit (BBA: burgerbelangen Amstelveen) Als lokale partij vindt BBS de geschiedenis van Amstelveen uiteraard belangrijk. Wij vinden daarom ook positief dat er de komende tijd meer aandacht wordt besteed aan de geschiedenis van onze stad. Met name het lesprogramma uit het voorstel vinden we mooi. Dit vormt een belangrijke basis om in gesprek te gaan met elkaar over een samenleving waarbij niemand wordt buiten gesloten. D.m.v. van verhalen en beelden uit de beeldbank kan bijvoorbeeld de geschiedenis worden doorgegeven aan de volgende generatie. BBA zal dan ook instemmen met het voorstel. Burgemeester: dhr. Kortekaas (Groen Links). Ik heb bij de commissie wat kanttekeningen mogen maken bij sympathieke voorstel en ik wil u bedanken voor aanvullende informatie die we bij de beantwoording hebben gekregen en u hebt een deel van de twijfels weggenomen maar nog niet allemaal. Dus ik heb nog wat dingen. Het succes van `Mensen maken Amstelveen staat of valt met de communicatie om de betrokkenheid van de bewoners te vergroten. En dan denken we met name aan de website. Groen Links wil het college daarom ook vragen om nog meer dan nu al gebeurt om te sturen op een aanpak waarbij de Amstelveense inwoners optimaal geïnformeerd en optimaal betrokken worden. De kans krijgen om mee te doen en daartoe worden aangespoord en zo nodig daartoe verleid worden. Dat gaat al heel goed bij de beeldbank en bij `Ontmoeten- en (Her)denken. Maar bij de andere onderdelen zoals bij `Nooit meer teruggekomen en bij het heruitgeven van de boeken moet dit beter. Het historisch besef neemt niet toe doordat historici onderzoek doen of dat we boeken beschikbaar stellen of als relatiegeschenk uitdelen. Het historisch besef kan wel toenemen als schoolklassen actief aan de slag gaan met materiaal of als inwoners bijvoorbeeld met historische wandelroutes en herdenkingsstenen kennis maken met de geschiedenis van Amstelveen. Groen Links wil van het College vragen om alles eraan te doen om de inwoners optimaal te betrekken zoals we dit mogen verwachten van dit project `Mensen maken Amstelveen. En dan heb ik nog een vraag: er wordt gesproken over allerlei historische routes. Een van de dingen die we vorig jaar hebben gedaan. We hebben van de bunker een historisch monument gemaakt en ik neem aan dat die ook wordt opgenomen in zo n historisch route. Volgens mij is die al in het kader van `Ontmoeten- en (Her)denken een plek die bezocht wordt. Maar t.a.v. die bunker heb ik uit de ambtelijke toelichting begrepen dat het niet de bedoeling is dat we daarover nog spreken in deze raad voordat de schop de grond ingaat, voordat de renovatie aangepakt wordt en dat was niet helemaal wat mijn beeld was. En ik wil heel graag van het college even horen wat de bedoeling is. Dat dat renoveren van die euro dat we ter beschikking hebben gesteld dat we hierover nog een keer praten of is het de bedoeling dat er nog een keer een startnotitie komt om het met elkaar daarover nog een keer te hebben.

6 6 Verder dienen me van harte mee in de motie van de PvdA omdat we dat zien als een invulling van `Mensen maken Amstelveen zoals we die voor ogen hebben. Burgemeester: mijnheer Bulsing Een citaat van Otto Frank: `om een toekomst te bouwen moet je het verleden kennen. En ik denk dat je met dit citaat niet veel beter de kern kunt aangeven van dit agendapunt. Van de generaties die na ons komt om die te informeren over de joden van Amsterdam en omstreken. Het agendapunt valt uiteen in vier elementen: Een wetenschappelijk onderzoek, het scholenproject, de beeldbank en vervolgens een heruitgave van de twee historische boeken van Visser en van Schaik en Munster. De VVD ondersteunt het raadsvoorstel van harte en de euro uit de algemene reserve lijkt me een goede optie om dat op deze wijze te effectueren. 1.2 Beantwoording reactie uit de eerste termijn Ons college is ontzettend blij dat u eigenlijk unaniem achter dit voorstel staat en ook zo aangeeft dat het van zo n groot belang is. Maar de kracht van het voorstel zit hem eigenlijk in de totaliteit van dingen. De historie op allerlei manieren in beeld brengen en ook de mensen die het betroffen heeft uit respect voor die mensen maar ook ter lering over wat er heden ten dage aan de hand is. Elke dag moeten we onze jongeren vertellen wat de geschiedenis en daar lering uit te trekken om te voorkomen. En dan hebben we ook wetenschappelijk onderzoek nodig en dan hebben we ook een boek nodig dat in dit geval moeilijk te digitaliseren is. Natuurlijk zullen we kijken of we dat kunnen actualiseren. Maar dat is ook belangrijk om dat het gaat over een stuk geschiedenis dat we niet uit het oog moeten verliezen. En daarom zit de kracht eigenlijk in het totaal: het is èn de informatie die op schrift staat maar het is ook de personen in beeld brengen en dat gebeurt juist uitdrukkelijk in dit verhaal mijnheer de Pijper. Dus Amstelveen Oranje houdt op dit moment en we hebben veel onderzoek gedaan waar Joodse Amstelveners die destijds gedeporteerd uit hun huizen moesten onder vreselijke omstandigheden. Een heleboel hebben het niet overleefd, sommigen wel. We zijn helemaal nagegaan waar we deze mensen kunnen vinden. Amstelveen Oranje dot op dit moment onderzoek via interviews om hun verhalen kunnen bewaren zodat we die ook weer kunnen doorgeven aan onze jongeren. Het is ook zo met het project `Ontmoeten- en (Her)denken. Wat is de kracht daarvan? Het is niet alleen informatie op papier maar juist ook de mensen die het hebben meegemaakt, die daar met jongeren in gesprek gaan en vertellen over wat ze hebben meegemaakt zodat die jongeren zien wat dat met mensen heeft gedaan, wat de impact daarvan is. En dat is eigenlijk de kracht van dit voorstel. En dan zijn we niet klaar. Dit is denk ik een begin. En ik vind de aanvulling met de motie die breed gesteund wordt door mevrouw Veenboer fantastisch. Want als je bedenkt dat er eigenlijk altijd maar weinig aandacht is geweest in Amstelveen voor de Joodse inwoners die vermoord zijn, ik noem toch maar het woord. Of die weg moesten of die nooit meer teruggekeerd zijn of die elders wonen maar wel met de pijn en het verdriet. En die mensen uit het respect naar hen en ter lering moeten we die namen blijven herhalen. En dat zit deels in dit project maar ook om dit bij het namenmonument te doen kunnen we nog meer waarde aan geven. Het is dus een fantastisch initiatief wat wij ook als college ondersteunen en het is heel erg belangrijk. En dan is het een begin en dan is het mooie en deze dingen gaan we doen. U steunt dit breed en daar zijn we als college heel erg blij mee. En dan gaat het ook weer verder ook in het project `Mensen maken Amstelveen waar we ook nader binnenkort over hopen bij te praten. Maar als mijnheer Kortekaas daarover zegt: daar zou eigenlijk een website over moeten zijn dan kan ik u blij maken. Want a.s. maandag in de B.V. Amstelveen wordt die gelanceerd zodat al die Amstelveners die op wat voor manier ook een verhaal hebben of een bijdrage willen leveren. Gewone mensen die van

7 7 belang zijn voor onze samenleving dat die daar op onze website hun verhaal kwijt kunnen en hun verhalen kunnen delen met elkaar en met elkaar in contact kunnen komen. Dus dit is een vertrekpunt en van daaruit moeten we verder kunnen gaan. En elk initiatief dar daarna komt of waar uw gedachten over gaat, ga daarover vooral in contact met ons college. En `Ontmoeten- en (Her)denken, ooit was de gedachte dat toen het startte dat het een aantal jaren gesubsidieerd zou worden en dan zou het op eigen benen staan. En het is succesvol en jongeren leren daar heel veel van. Ik ben er ook elk jaar even bij. En ook de wethouder onderwijs is erbij geweest. En nu blijkt dat er toch wat middelen voor zijn. Maar eigenlijk zijn het weinig middelen. En ik ben het met u eens. Maar ik denk dat het ook een initiatief van uw raad is om ook te gaan bekijken hoe ondersteunen we dat en structureel kunnen financieren. Want uiteindelijk is dat maar een kleine bijdrage. 1.3 Beantwoording tweede termijn Burgemeester: iemand nog in tweede termijn? Mijnheer van Erp: In mijn eerste termijn heb ik nog niets gezegd over de motie. Maar die ondersteunen we van harte. Ik ga er dus vanuit dat ik nu zelf initiatieven ga nemen om dit deelproject binnen de raad meer draagvlak te laten krijgen t.b.v. de continuïteit. Mijnheer Kortekaas: Ik dank u voor de beantwoording en het enthousiasme waarvoor dit raadsvoorstel wel van de grond zal komen. Maar ik had nog en vraag gesteld over die bunker en daar wil ik toch wel graag antwoord op. Burgemeester: In antwoord op mijnheer van Erp. Ja, het lijkt me goed. En voor de bunker moet ik toch naar mijn collega dhr. Raat kijken. Mijnheer Raat: (wethouder) Vorig jaar hebben we hierover uitgebreid gesproken. Enerzijds hebben we op advies van onze commissie ruimtelijke kwaliteit gevraagd `wat vindt u van die bunker? En daarover heeft die commissie over geoordeeld en die heeft gezegd: gemeente Amstelveen maak daar een monument van want het is een van de laatste overblijfselen van de Tweede Wereldoorlog. Dat hebben we toen gedaan. Vervolgens hebben we gezegd. Dat als we dat dan gaan doen dat die dan want hij was goed vervallen opgeknapt gaat worden. Daar is budget bij u voor gevraagd vorig jaar in het kader van de kadernotabegroting. En dat gaan we nu ook doen. Want als we een monument hebben dan laten we die niet verloederen. Dat is één ding. Het tweede punt is en dat heb ik ook al heir toegezegd aan de raad: dat om die inhoudelijke invulling van die bunker. Daar komt een raadsvoorstel over hoe we dat gaan doen. En dat gaan we dus doen met het scholenproject `Ontmoeten- en (Her)denken en daar komt een inhoudelijk voorstel naar u toe als het zover is. We moeten wel zeggen dat er allerlei procedures lopen, dus dat gaat nog wel een tijd duren. Enerzijds is het antwoord: we gaan het nu opknappen zoals vorig jaar aangegeven in de begroting. En als het zover is komt er een inhoudelijk voorstel naar u toe hoe we die inhoudelijk gaan gebruiken. Dus dat zijn twee verschillende sporen. Dank u wel voorzitter.

8 8 2 Verslag commissie vergadering `Mensen maken Amstelveen ( 6 maart 2017) 2.1 Video- en audioverslagen Op 6 maart 2017 werd in de raadszaal van de gemeente Amstelveen door de raadscommissie Algemeen, Bestuur en Middelen gepraat over het raadsvoorstel `Mensen maken Amstelveen. (zie bijlage en zie: Hier is een volledig geluidsband van de vergadering. Volledige Geluidsfragment: Zie: langere versie van het verslag: Korte versie: Daarna was er gelegenheid van de verschillende politieke partijen om hun commentaar te geven.

9 9 2.2 Commentaar van de politieke partijen Herbert Raat: (wethouder; vervangt de burgemeester) Hier ligt een plan dat afkomstig is van de burgemeester waarvoor ze de complimenten verdient. Het is een goed plan en ik wil het verdedigen. De historie van Amstelveen is eigenlijk een vergeten hoofdstuk. Wij zijn onvoorzichtig omgesprongen met onze historie. Na 50 jaar is het goed dat er nu een goed begin mee wordt gemaakt. Spinhoven: Raat onderschrift de opmerking van Spinhoven. Het is de hoogste tijd om met dit project te beginnen en vooral om het anders te gaan doen. Naast aandacht voor de joden noren er ook andere groepen erbij. Dit moet de aankomende jaren verder worden uitgewerkt. Er is vertrouwen dat het er komt. Rienks: U bent boekverkoper en dat is lastig. Maar we kunnen de boeken aan nieuwkomers meegeven. Zo waren het er 20 de afgelopen week. Amstelveen heeft een bijzondere geschiedenis en vooral m.b.t. de Tweede Wereldoorlog en het zou mooi zijn als ze daarmee naar huis gaan. We kunnen ze ook op scholen weggeven. Onze scholen verdienen deze historie. Het gaat om het sentiment en dat we het anders gaan doen. Van Erp (SP) Ik ben het deze keer met jullie eens. Van alle 6 projecten schiet het scholenproject `Ontmoeten- en (Her)denken eruit. Meestal ben ik het met de VVD niet eens maar deze keer wel. Jullie geven aan dat het anders moet omdat Amstelveen verandert. Amstelveen is niet meer een homogene bevolking en we denken niet allemaal meer het zelfde. Dan moet ook het gemeentebestuur veranderen. Daarom dank ik u voor uw steun. Raat (wethouder en vervanger burgemeester): De bedragen zijn hoog. Maar je moet veel geld er voor over hebben. We moeten iets doen anders zijn er binnenkort geen boeken meer over. Het is een begin. We gaan nog veel verder ook na Er zijn dan ook verkiezingen. Het bedrag dat we nu vragen is eigenlijk veel te weinig. Interruptie van Van Erp (SP): Kan het worden ondergebracht bij B & S zodat het kan worden gekaderd en geborgd? Raat: het antwoord is ja. Dat is ook voor de continuïteit belangrijk. Het mag niet weggaan. Anders vervliegt het weer. Interruptie Kortekaas (Groen Links): Op pag. 5 staat iets over het Beeldbank. Het is veel Geld. Raat: ,00 is bestaand budget en ook het beeldbankarchief. Interruptie Kortekaas: maandag wordt het Beeldbankarchief gepresenteerd. Is het geld al uitgegeven? Hoe draagt het nu bij aan de doelstellingen `mensen maken Amstelveen en het verhogen van het historisch besef? Bijv. door het voor de scholen toegankelijker te maken en programma s voor worden georganiseerd. Raat: het gaat om samenhang tussen alle dingen. Daar maken we nu een begin mee. Ook in relatie tot onderwijszaken. Interruptie Kortekaas:

10 10 Ik zie het plan niet hoe alle losse onderdelen met elkaar samenhangen en op een constructieve manier bijdragen aan het bereiken van de doelstellingen? Daar staan we allemaal achter en er is veel sympathie. Maar waar ik bang voor ben is dat er geld wordt gegeven voor onderzoek, beeldbank en de twee boeken. Maar daarmee ontstaat er nog geen historisch besef. De boeken zijn nu beschikbaar op internet. Ik mis een plan over hoe we dit nu gaan doen. Communicatie is een essentieel onderdeel. En daar vind ik alleen over dat er een communicatieplan komt. Ik vind wat er ligt nogal mager. Antwoord Raat: Er is een basis. De burgemeester moet komt later nog met een visie erover. We gaan nu beginnen. Niet meer wachten op het ultieme plan. Daar kun je ons op beoordelen. Daarna kunt u vinden of u het voldoende of onvoldoende vindt. Dit is maar het begin. Dank voor de steun. TWEEDE TERMIJN: N.a.v. Berkhout D66: Ik ben het eens dat de kosten hoog zijn. Maar als we nu niets doen is het weg. Berkhout: Graag verbreden naar de rol van de overheid tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Goed uitkijken naar een verbeterde uitgave en naar deze tijd maken. Ook dan op scholen verspreiden om verder te lezen. Petit (BBA): Kan het project opgenomen worden in de kadernota? Kortekaas: Heeft 2 vragen: 1. Wat kost het digitaliseren van de twee boeken? Dat is en betere oplossing. Het is dan voor iedereen beschikbaar. Het overgebleven geld kan dan aan een nieuwe uitgave besteedt worden ,00 is voor onderzoek toegezegd voor het afgelopen jaar aan Amstelveen Oranje. Wat is de stand van zaken. Hoe en wat is ermee gebeurd? Is de bevolking van Amstelveen daarin meegenomen? Rienks: Een ongewijzigde herdruk is een fractie van de kosten van het geld wat gevraagd wordt. Digitaliseren en opnieuw uitgeven kost 2 x ,00 is ,00 (1000 ex. Per boek) Graag iets meer onderbouwing van het bedrag. Goed om de nieuwkomers het boek te geven? Mijn gevoel zegt dat het een zwaar boek is. Je zou het project moeten uitbreiden. Breidt het project uit in historisch perspectief met het ontstaan van Amstelveen. Het moet een nieuw fris boek worden over de mensen die er toen waren. We willen dat van harte ondersteunen. Van den End (PvdA): Geeft een compliment omdat een paar jaar geleden een burger was die had ingesproken (=Edu). Dit bijzondere project heeft het toen goed opgepakt. Goed om het nu terug te zien in de commissie. Raat: (2 de termijn): N.a.v. Petit: Waarom dit jaar?

11 11 Het duurt anders te lang. We willen snel starten. Duurt anders tot Het is belangrijk om snel te starten. N.a.v. D66: onderzoek en onderwijs. Ja, is mijn antwoord. N.a.v. Rinks: De boeken worden geactualiseerd. Het is niet alleen een simpele herdruk. Dit vereist wel veel meer werk dan een simpele herdruk. Kost veel geld. Heb je het ervoor over? Wij vinden het waard. Ieder kan een eigen afweging maken. N.a.v. Kortekaas: Raat wil het schriftelijk beantwoorden na overleg met de burgemeester. Komt bij u terug. Kortekaas: Wil duidelijk maken dat hij achter de doelstellingen en het onderwerp staat. Hij heeft er vertrouwen in intenties. Maar als controleur wordt toch te kort gedaan als we er niet kritisch naar kijken. Het voorstel gaat nu naar de Gemeenteraad. 3 Bijlagen: 3.1 Raadsvoorstel RAADSVOORSTEL Datum B&W-besluit 21 februari 2017 Voor de raadsvergadering van 22 maart 2017 Portefeuillehouder Burgemeester Afdeling Services Nummer Z-2017/ D-2017/ Behandelend ambtenaar (voor technische vragen) Petra Simonse p.simonse@amstelveen.nl Raadsvoorstel nr 13 Behandelen in de raadscommissie Algemeen, Bestuur en Middelen (ABM) op 9 maart 2017 Onderwerp Mensen Maken Amstelveen: verhogen historisch besef Amstelveen. 1. Instemmen om in het kader van Mensen Maken Amstelveen te bevorderen dat onze inwoners meer historisch besef van en over Amstelveen ontwikkelen en daarover met elkaar in gesprek gaan. 2. Instemmen met het eenmalig beschikbaar stellen van ,- voor uitvoering van de aanpak verhogen historisch besef in Amstelveen, ten laste van de algemene reserve. Gevraagd besluit

12 12 WAT WILLEN WE BEREIKEN EN WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN Wat willen we bereiken (effectindicatoren) Betrokkenheid van inwoners bij Amstelveen en haar verleden vergroten en vanuit het historische perspectief mensen met elkaar in gesprek brengen over de manier waarop wij vandaag met elkaar omgaan. Het wordt daarmee onderdeel van het concept Mensen Maken Amstelveen. 1. Uitvoeren van het project Nooit meer teruggekomen. 2. Voortzetten van het Amstelveens scholenproject Herdenken en ontmoeten. 3. Ontwikkelen digitale beeldbank. 4. Opnieuw uitgeven en digitaliseren van de historische boeken. 3.2 Uitvoering project Nooit meer teruggekomen Wat gaan we daarvoor doen (prestatie-indicatoren) Onderzoek Een wetenschappelijk onderzoek wordt gestart om het verhaal van de Amstelveense Joden van 1930 tot circa 1970 te reconstrueren. Door uiteenlopende bronnen te gebruiken zoals archieven, oral history en familiecollecties kan deze geschiedenis vastgelegd worden. De oorlogsperiode ligt daarbij nadrukkelijk ingebed in een bredere periode. Hierdoor kunnen langetermijn-ontwikkelingen beter getraceerd worden. Herinnering Andere duurzame activiteiten zijn herinneringsuitingen in de vorm van herinneringsstenen, bebording of kunst, lesbrieven voor scholieren, themabulletins, krant of boekje alsook digitale uitingen. 3.3 Voortzetten van het Amstelveens scholenproject Herdenken en ontmoeten Lespakketten Aan de leerlingen van de laatste groepen in het basisonderwijs en de eerste klassen van het voortgezet onderwijs wordt het inmiddels ontwikkelde lespakket Er reed een trein naar Sobibor ter beschikking gesteld. Binnen dit lespakket - zoals dit mede tot stand is gekomen door bijdragen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg - staat de indrukwekkende levensgeschiedenis van de heer Jules Schelvis centraal. Ontmoeten Het onderwijsprogramma Ontmoeten en Herdenken, zoals dit inmiddels al enkele jaren loopt in Amstelveen wordt gecontinueerd. Naast educatieve activiteiten worden in dit programma ontmoetingen georganiseerd tussen kinderen en voormalige oorlogsslachtoffers uit zowel Nederland als het voormalig Nederlands- Indië. Maar ook ontmoetingen met moslims en vertegenwoordigers van andere godsdiensten. Juist door deze diversiteit aan mensen en culturen kunnen bijzondere verhalen op een speelse en leerzame wijze met elkaar worden gedeeld. Ontwikkelen digitale beeldbank Via de digitale beeldbank worden historische foto s voor iedereen inzichtelijk en toegankelijk.

13 13 Opnieuw uitgeven en digitaliseren van de historische boeken Door Herpublicatie, actualisering en digitaal beschikbaar maken van bestaande boeken die over de geschiedenis van Amstelveen gaan, zal veel waardevolle informatie toegankelijk worden. Het gaat om de volgende twee werken: 1. Nieuwer-Amstel en Amstelveen, 1000 jaar historie. M.D.M. van Munster en P. van Schaik, uitgegeven in Het plan is om het boek te actualiseren door het aan te vullen met recente ontwikkelingen en historische foto s, het in een kleine oplage te laten drukken, te digitaliseren en het na enige tijd voor iedereen digitaal toegankelijk te maken via de beeldbank. 2. Jaren van verduistering. De bezettingstijd in Amstelveen. Tini Visser. Uitgegeven in 1989 door uitgeverij de Walburg Pers. Tini Visser was werkzaam bij de gemeente Amstelveen en heeft het boek in opdracht van burgemeester Otto van Diepen geschreven. Burgemeester Van Diepen heeft destijds de opdracht gegeven omdat in die periode er nog een aanzienlijk aantal Amstelveense inwoners in leven was die over de ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog konden vertellen. Er zijn hiervoor toen 110 personen geïnterviewd. Het is één van de zeldzame werken over Amstelveen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, waarvoor juist nu de generatie die de oorlog heeft meegemaakt verdwijnt, is het belangrijk de herinnering er aan te behouden. Ook voor dit boek worden gesprekken met de uitgever gevoerd om het boek in een kleine oplage (500) te drukken, te digitaliseren en het na enige tijd voor iedereen digitaal toegankelijk te maken via de beeldbank. ACHTERGROND EN OVERWEGINGEN Programma (speerpunt) 6: Bestuur, bevolking en veiligheid. Aanleiding Nooit meer teruggekomen. De Stichting Amstelveen Oranje heeft reeds in 2015 in overleg met de burgemeester een project ontwikkeld die dit specifieke onderdeel van de Amstelveense oorlogsgeschiedenis levend houdt en parallellen aangeeft die te trekken zijn met het heden. Het project draagt de naam Nooit meer terug gekomen! In de B&W-vergadering d.d. 23 februari 2016 is over dit project reeds gesproken en is ,- beschikbaar gesteld. De stichting Amstelveen Oranje leidt de uitvoering van dit project waarbij de verhalen van toen worden onderzocht, opgetekend en worden verbonden met het hier en nu. Na een eerste vooronderzoek bij het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) en het Digitaal Monument Joodse Gemeenschap zijn overlevenden van de Tweede Wereldoorlog, die aan het begin van deze oorlog met hun gezin in Amstelveen woonden, inmiddels benaderd voor een interview. Na getoonde bereidheid kunnen herinneringen aan gebeurtenissen in de periode in Amstelveen als oral history op beeld worden vastgelegd. Herinneringen, verhalen en feitelijke geschiedenis die aan opeenvolgende generaties niet alleen stof tot nadenken geeft, maar ook uitdrukkelijk geldt als waarschuwing. Als vervolg hierop worden diverse activiteiten ontwikkeld die de betekenis en gevolgen van hetgeen in de oorlogsjaren in Amstelveen heeft plaatsgevonden, duidelijk zichtbaar en bespreekbaar maakt. Activiteiten met een duurzaam karakter en gericht op informatie, educatie en cultuurhistorie. Voor de uitvoering hiervan zijn extra middelen nodig.

14 14 Argumenten Tot nu toe is er weinig aandacht geweest voor een aantal belangrijk historische gebeurtenissen in Amstelveen. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werden de Joodse inwoners van Amstelveen gedwongen hun huizen te verlaten. Zij werden uiteindelijk gedeporteerd of moesten onderduiken. Een groot aantal van hen zijn nooit meer teruggekomen en werden vermoord. Het is belangrijk dat deze zwarte bladzijde in de Amstelveense geschiedenis niet alleen zichtbaarder in herinnering wordt gebracht, maar ook blijvend wordt verteld en doorgegeven. Zo krijgen de verhalen en daarmee de op een afschuwelijke wijze verdwenen inwoners een gezicht. De betekenis van wat deze Amstelveners is overkomen moet bovendien uitnodigen tot een voortdurend gesprek over (het bestrijden van) uitsluiting, vervolging, misleiding en discriminatie. Een gesprek ook in het licht van de hedendaagse ontwikkelingen in de wereld, waarbij facetten als angst en (on)veiligheid een grote rol spelen. Amstelveen is in toenemende mate een stad van forensen, expats en jonge gezinnen die er komen wonen in de nabijheid van de grote stad. Steeds minder mensen hebben historische kennis van de eigen woonplaats. Om het historisch besef en gevoel van verbondenheid met de woonplaats en tussen inwoners onderling te vergroten, besteedt het college de komende periode extra aandacht aan de geschiedenis van Amstelveen. Daarnaast vormen de lessen uit de (lokale) geschiedenis een belangrijke basis en aanleiding om het gesprek over een inclusieve samenleving met elkaar te voeren. Mensen maken Amstelveen Het verhogen van het historisch besef van onze inwoners past goed in het concept van Mensen Maken Amstelveen waar in 2017 ruime aandacht voor zal zijn. Deze ontwikkeling zal samen met andere maatschappelijke vraagstukken helpen om nieuwe ontmoetingen aan te gaan. Het gaat om een Amstelveen waar iedereen meedoet en waarin mensen bereid zijn om te denken en te voelen vanuit elkaars perspectief. Uiteindelijk moet dit aan het einde van het jaar uitmonden in een zogeheten Declaratie. Hierin komen afspraken, beelden, weergaves van hoe we van Amstelveen een nog fijnere stad kunnen maken om in te wonen en te werken. Verhalen uit verleden kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Kanttekeningen - Financiën In onderstaande tabel worden de kosten voor de activiteiten weergeven: Activiteit Kosten 2017/2018 Bestaand budget Nooit meer teruggekomen. : onderzoek rest Nooit meer teruggekomen. : herinnering Lespakket: Er reed een trein naar Sobibor Amstelveens scholenproject: Herdenken en ontmoeten Beeldbank

15 15 Herpublicatie en digitaliseren boeken Totaal Naast beschikbare budgetten in de lopende programmabegroting is er aanvullend éénmalig ,- nodig om de projecten de komende twee jaar te kunnen uitvoeren. Het benodigde budget wordt ten laste gebracht van de algemene reserve. Communicatie Per deelproject worden communicatieplannen opgesteld. Procedure Na gemeentelijke besluitvorming worden opdrachten verstrekt voor uitvoering van de activiteiten en projecten. Bijlagen De secretaris, De voorzitter, drs. H.H. Winthorst mevrouw drs. M.M. van 't Veld BEHANDELING RAADSCOMMISSIE Wijziging/aanvullingen na behandeling raadscommissie Het voorstel aan de raad is Aanvaarde amendementen / moties Ongewijzigd aanvaard Gewijzigd aanvaard Verworpen RAADSBESLUIT Besluit 1. Instemmen om in het kader van Mensen Maken Amstelveen te bevorderen dat onze inwoners meer historisch besef van en over Amstelveen ontwikkelen en daarover met elkaar in gesprek gaan. 2. Instemmen met het eenmalig beschikbaar stellen van ,- voor uitvoering van de aanpak verhogen historisch besef in Amstelveen, ten laste van de algemene reserve. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 22 maart De griffier, mr. L.A. Wieringa, wnd. De voorzitter, mevrouw drs. M.M. van 't Veld