Domeinen onderliggend aan de communicatieve ontwikkeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Domeinen onderliggend aan de communicatieve ontwikkeling"

Transcriptie

1 ISAAC-NF congres Communicatie in een nieuw perspectief Domeinen onderliggend aan de communicatieve ontwikkeling Prof. Dr. Hans van Balkom, Radboud Nijmegen/Milo/Kentalis Dr. Yvonne van Zaalen, Fontys Paramedische Hogeschool, Eindhoven

2 Kerndomeinen van Communicatie Competentie Inzicht en kennis over hoe ontwikkeling en organisatie van communicatie en taal in brein en gedrag is, biedt zicht op het algehele ontwikkel- en leerpotentieel, rekening houdend met persoonsgebonden invloeden en omgevingsfactoren Van Balkom et al, 2017,2018

3 Omgeving Aandacht: Bewustzijn Energie, Driften Taal: Mentale functies Gerelateerd aan taal Waarneming: Perceptie, Sensorische functies Motoriek, Mobiliteit: Psychomotore functies Communicatie O Geheugenfuncties Zelfredzaamheid Zelfregulatie: Temperament Cognitie: Intellectuele functies, Denken, Hogere cognitieve functies Adaptatie Psychosociaal Sociaal-emotioneel: Persoonlijkheid, Inlevingsvermogen Emotionele functies Oriëntatie: Lichaam, ruimte, tijd en sociaal Van Balkom,H., Stoep.J., Deckers, S.R.J.M. & Van der Schuit, (2018). Ondersteunde Taalverwerving en Geletterdheid voor Kinderen met Communicatief Meervoudige Beperkingen. Theoretische inzichten bij de praktijk van KLIN : Kinderen Leren Initiatieven Nemen in ommunicatie; Op weg naar passend onderwijs. Amsterdam: ACCO/Stichting Milo

4 Tien kerndomeinen Communicatie Competentie Executieve Controle Socio-Emotionele Status en Mood Motorische aansturing articulatie Redeneren Kennis, Rekenen Woord Decoderen 6 10 Visuele waarneming en visuele associaties Grammaticaal en en fonologisch bewustzijn Taalproductietaalbegrip lus Aandacht; Sensorische Afstemming Auditieve waarneming Woordenschat Conceptvorming Van Balkom,H., Stoep.J., Deckers, S. R. J. M., & Van der Schuit, (2018). Ondersteunde Taalverwerving en Geletterdheid voor Kinderen met Communicatief Meervoudige Beperkingen. Theoretische inzichten bij de praktijk van KLIN : Kinderen Leren Initiatieven Nemen in ommunicatie; Op weg naar passend onderwijs. Amsterdam: ACCO/Stichting Milo

5 Van Zaalen, Y., & Deckers, S. R. J. M. (2015). Praten kan ik niet, maar communiceren wil ik wel! Uitgegeven via Fontys Hogescholen, Eindhoven. ISBN Deckers, S. R., Van Zaalen, Y., Stoep, J., Van Balkom, H., & Verhoeven, L. (2016). Communication performance of children with Down Syndrome: An ICF-CY based multiple case study. Child Language Teaching and Therapy, 32(3),

6 Een experiment Pak de lijst met domeinen Luister naar het verhaal van Yvonne Geef de volgorde aan op de lijst van domeinen En dan nu de oplossing.

7 Maar. Natuurlijk krijgt iedereen een cadeau voor de moeite en om het nooit meer te vergeten. Daarom Lever je formulier in bij de deur en je krijgt van ons een aandenken aan deze bijzondere dag.

8 Deckers, S. R., Van Zaalen, Y., Stoep, J., Van Balkom, H., & Verhoeven, L. (2016). Communication performance of children with Down Syndrome: An ICF-CY based multiple case study. Child Language Teaching and Therapy, 32(3),

9 Sociale Netwerk Inventarisatie Naam Cliënt: Geboortedatum: Woon- en Leefomgeving 1.Gezin, familie 2.Vrienden, kennissen Communicatie Competentie 3. Bekenden: Profiel zoals klasgenootjes, collega s Sociale Netwerk 4. Behandelaars. Kaart Leerkrachten, verzorgers 5. Onbekenden die geregeld ontmoet worden, zoals taxichauffeur Datum CCP/SNW: Kalenderleeftijd: Leren en Ontwikkeling p KIND Recreatie en Maatschappij Arbeid of Dagbesteding Stichting Milo: Wegbereiders in Communicatie CCP-Milo, 2012: Hans van Balkom = Levensgezel, gezinsleden, partners 2= Familieleden, vrienden 3= Bekenden en vrijwilligers 4= Therapeuten, woonbegeleiding, leerkrachten 5 = Onbekenden in de directe omgeving

Welkom op de informatieavond groep januari 2018

Welkom op de informatieavond groep januari 2018 Welkom op de informatieavond groep 1-2 16 januari 2018 Doel van de avond: U informeren over: Waarom spel belangrijk is voor de ontwikkeling van uw kind. Wat komt er op uw kind af in de groepen 1 en 2.

Nadere informatie

Bijlage I: International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF)

Bijlage I: International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF) Bijlage I: International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF) FUNCTIES Hoofdstuk 1 Mentale functies Algemene mentale functies. Bewustzijn Oriëntatie Intellectuele functies Globale

Nadere informatie

Wat maakt het verschil? Over de toegevoegde waarde van onze expertise. Harry Knoors Ellen Gerrits Hans van Balkom

Wat maakt het verschil? Over de toegevoegde waarde van onze expertise. Harry Knoors Ellen Gerrits Hans van Balkom Wat maakt het verschil? Over de toegevoegde waarde van onze expertise Harry Knoors Ellen Gerrits Hans van Balkom Simea: Inzicht Uitzicht Expertise Woorden geven aan expertise Kennis = Informatie x (Ervaring,

Nadere informatie

Toelichting op het programma

Toelichting op het programma Congres ISAAC-NF op 3 oktober 2017 te Landgoed Zonheuvel, Doorn Toelichting op het programma Tijd: Onderwerp: Door wie: Locatie: 09:30-09:45 Opening congres Gebruiker van Ondersteunde Communicatie 09:45-10.05

Nadere informatie

Functionele anamnese op basis van de ICF

Functionele anamnese op basis van de ICF Functionele anamnese op basis van de ICF Een herstelgerichte benadering vraagt om een herstelgerichte anamnese. Hiervoor is het van belang om niet alleen psychische kwetsbaarheden in kaart te brengen maar

Nadere informatie

VAN VERDICHTING NAAR VERLICHTING Leraarcompetenties voor succesvolle communicatie in het PO, SBO en SO

VAN VERDICHTING NAAR VERLICHTING Leraarcompetenties voor succesvolle communicatie in het PO, SBO en SO VAN VERDICHTING NAAR VERLICHTING Leraars voor succesvolle communicatie in het PO, SBO en SO Thematisch overzichtsartikel NRO, Gedrag en passend onderwijs (405-18-633) Judith Stoep 1,2 Joyce Gubbels 1 Stijn

Nadere informatie

Even voorstellen: Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel van de Amarant Groep

Even voorstellen: Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel van de Amarant Groep Even voorstellen: Pauwer biedt zorg op maat aan kinderen, jongeren en volwassenen met een lichamelijke beperking, een meervoudige beperking of met nietaangeboren hersenletsel. Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel

Nadere informatie

Effectstudie KLINc: Kinderen Leren Initiatieven Nemen in communicatie

Effectstudie KLINc: Kinderen Leren Initiatieven Nemen in communicatie : Kinderen Leren Initiatieven Nemen in communicatie drs. Margje van der Schuit Interreg Benelux Middengebied 4-BMG-V-I=31 Interventie Start bij sociale en cognitieve competenties Sensomotorische, multimodale

Nadere informatie

ONTWIKKELVELDEN ONTWIKKELTHEMA S Benaming in het boek Plaats Persoonsgebonden ontwikkeling

ONTWIKKELVELDEN ONTWIKKELTHEMA S Benaming in het boek Plaats Persoonsgebonden ontwikkeling ONTWIKKELVELDEN ONTWIKKELTHEMA S Benaming in het boek Plaats Persoonsgebonden ontwikkeling Ontwikkeling van een innerlijk kompas Identiteit Psychosociale identiteit Het zelf Een positief zelfbeeld 196-200

Nadere informatie

Flitspresentatie afasieconferentie. De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp

Flitspresentatie afasieconferentie. De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp Flitspresentatie afasieconferentie De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp Onderzoeksproject Steffy Stans, Promovenda Lectoraat Autonomie en Participatie voor Chronisch zieken, Docent opleiding Ergotherapie

Nadere informatie

IEDEREEN COMMUNICEERT! HOE DAN OOK.

IEDEREEN COMMUNICEERT! HOE DAN OOK. IEDEREEN COMMUNICEERT! HOE DAN OOK. TEKST: RENÉE RUISCH FOTOGRAFIE: STOCKFOTO S EN PRIVÉBEZIT IN DIT NUMMER PRESENTEREN WE DEEL ÉÉN VAN HET COMMUNICATIE. WE WETEN DAT WE PRATEN, LEZEN EN SCHRIJVEN MAAR

Nadere informatie

SCORE. Sandra Koster. Congres Ondersteunde Communicatie ISAAC-NF 3 oktober 2017, Doorn

SCORE. Sandra Koster. Congres Ondersteunde Communicatie ISAAC-NF 3 oktober 2017, Doorn SCORE Sandra Koster Congres Ondersteunde Communicatie ISAAC-NF 3 oktober 2017, Doorn Even voorstellen Sandra Koster Eerstelijns logopediepraktijk gespecialiseerd in Ondersteunde Communicatie. Werkzaam

Nadere informatie

SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider

SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD Voor een stagiaire met Ernstige Spraak- en taal Moeilijkheden (esm) in de werksituatie Inzicht, herkennen, handelen Stagiaires

Nadere informatie

Longitudinale studie van de communicatieontwikkeling van jonge kinderen met een verstandelijke beperking 22/09/2011. Inleiding. Inleiding.

Longitudinale studie van de communicatieontwikkeling van jonge kinderen met een verstandelijke beperking 22/09/2011. Inleiding. Inleiding. Longitudinale studie van de communicatieontwikkeling van jonge kinderen met een verstandelijke beperking Joke Vandereet Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen, Leuven Expertisecentrum Autisme, UZ Leuven

Nadere informatie

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg Begeleider gehandicaptenzorg Thema 1 ORIËNTATIE OP DE GEHANDICAPTENZORG Hoofdstuk 1 CLIËNTEN IN DE GEHANDICAPTENZORG Oriëntatie op de gehandicaptenzorg 1.1 - INLEIDING Mensen met een beperking = functioneringsprobleem

Nadere informatie

6 Zoveel Zeggend Communicatieontwikkeling en -ondersteuning voor mensen met meervoudige beperkingen

6 Zoveel Zeggend Communicatieontwikkeling en -ondersteuning voor mensen met meervoudige beperkingen 1 6 Zoveel Zeggend Communicatieontwikkeling en -ondersteuning voor mensen met meervoudige beperkingen Hans van Balkom 1 Inleiding Ondersteunde Communicatie (OC) is het Nederlandse equivalent voor Augmentative

Nadere informatie

Voorstellen Doelgroep Passend onderwijs Onderwijsbehoeften Vragen. Inhoud presentatie: Voorstellen

Voorstellen Doelgroep Passend onderwijs Onderwijsbehoeften Vragen. Inhoud presentatie: Voorstellen Passend Onderwijs voor MG leerlingen. Patricia van der Bijl Metty Heideman de Boer 17 april 2015 Inhoud presentatie: Voorstellen Doelgroep Passend onderwijs Onderwijsbehoeften Vragen 2 Voorstellen Wie

Nadere informatie

Spraak & Taal Ambulatorium

Spraak & Taal Ambulatorium Spraak & Taal Ambulatorium Communicatieontwikkeling van het kind weer snel op het goede spoor Hans Kaffener, Gz-psycholoog h.kaffener@kentalis.nl Wendy Boelhouwer, klinisch linguïst w.boelhouwer@kentalis.nl

Nadere informatie

De huid en het brein. Multidisciplinaire expertise bij ontwikkeling, leren en gedrag van kinderen en jongeren met neurofibromatose type 1

De huid en het brein. Multidisciplinaire expertise bij ontwikkeling, leren en gedrag van kinderen en jongeren met neurofibromatose type 1 De huid en het brein Multidisciplinaire expertise bij ontwikkeling, leren en gedrag van kinderen en jongeren met neurofibromatose type 1 Het Centrum voor Neurologische Leer- en ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

Participation in leisure activities of children and adolescents with physical disabilities Maureen Bult

Participation in leisure activities of children and adolescents with physical disabilities Maureen Bult Participation in leisure activities of children and adolescents with physical disabilities Maureen Bult Participatie in vrijetijdsactiviteiten van kinderen en adolescenten met een lichamelijke beperking

Nadere informatie

Vallen bij ouderen. Vragen Vallen over bij valproblematiek. Laat ze niet vallen! Dode a.g.v val

Vallen bij ouderen. Vragen Vallen over bij valproblematiek. Laat ze niet vallen! Dode a.g.v val Dr. Lotte Enkelaar Bewegingswetenschapper, fysiotherapeut Laat ze niet vallen! On one s own feet Falls, risk factors and falls prevention in persons with mild to moderate intellectual disabilities Vragen

Nadere informatie

Communicatiestoornissen:

Communicatiestoornissen: Communicatiestoornissen: Hoe herken je ze en hoe ga je ermee om? Dr. Marina Ruiter Docent / Onderzoeker - Radboud Universiteit Spraak- en patholoog / Logopedist Sint Maartenskliniek Inhoud (1) Overzicht

Nadere informatie

Na het gesprek met de gids Jeugd zijn er verschillende uitkomsten mogelijk:

Na het gesprek met de gids Jeugd zijn er verschillende uitkomsten mogelijk: FAMILIEGROEPSPLAN Met dit formulier kunt jij zelf een plan maken om te zorgen dat het beter gaat met jou en/of jouw gezin. Het formulier helpt jou belangrijke gegevens te ordenen, zodat duidelijk wordt

Nadere informatie

Lezen en spellen voor niet of nauwelijks sprekende kinderen

Lezen en spellen voor niet of nauwelijks sprekende kinderen ISAAC-NF congres Communicatie in een nieuw perspectief, 3 oktober 2017 Lezen en spellen voor niet of nauwelijks sprekende kinderen Presentatie ISAAC-NF studiedag 3 oktober 2017 door Loes Theunissen, logopedist

Nadere informatie

In contact door ondersteund communiceren

In contact door ondersteund communiceren COCPvg: In contact door ondersteund communiceren Elise Brinkman EMB Congres 6 maart 2014 COCPvg Verbetering van de communicatie tussen niet of nauwelijks sprekende personen met een meervoudige beperking

Nadere informatie

Het maakbare brein? Inhoud. Sociale competentie. Waarom van belang?

Het maakbare brein? Inhoud. Sociale competentie. Waarom van belang? Inhoud Het maakbare brein? Selfmanagementtraining bij adolescenten met een zwakke sociale competentie Gieke Buur GZ-psycholoog in opleiding tot klinisch neuropsycholoog GGzE-Universiteit Leiden Wat is

Nadere informatie

Psycho sociale gevolgen bij kinderen met CP. Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen

Psycho sociale gevolgen bij kinderen met CP. Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen Psycho sociale gevolgen bij kinderen met CP Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen Ontwikkelingsfasen bij kinderen. 3 Basisbehoeften van kinderen.

Nadere informatie

TRAJECT WELZIJN; ONTWIKKELING EN OPVOEDING_9789006815627_INHOUD_KORT

TRAJECT WELZIJN; ONTWIKKELING EN OPVOEDING_9789006815627_INHOUD_KORT TRAJECT WELZIJN; ONTWIKKELING EN OPVOEDING_9789006815627_INHOUD_KORT Thema 1 Inleiding op ontwikkeling en opvoeding 1 Begeleiden bij ontwikkeling 1.1 Begeleiden als kerntaak 1.2 Begeleiden bij ontwikkeling

Nadere informatie

FUNCTIES. Mentale functies gerelateerd aan motoriek

FUNCTIES. Mentale functies gerelateerd aan motoriek Bijlage 5: overzicht functies en anatomische eigenschappen, activiteiten en participatie relevant bij ICF-classificatie casus motorisch probleem of stoornis Nederlandse vertaling van de International Classification

Nadere informatie

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.

Nadere informatie

Transitie- en participatieplan ITPP deelnemernaam.xls DEELNEMER

Transitie- en participatieplan ITPP deelnemernaam.xls DEELNEMER Transitie- en participatieplan ITPP deelnemernaam.xls DEELNEMER PERSOONSGEGEVENS LEERLING NAAM GEBOORTEDATUM BURGER SERVICE NUMMER NATIONALITEIT ADRESGEGEVENS LEERLING ADRES POSTCODE EN WOONPLAATS E-MAILADRES

Nadere informatie

Dyslexie en Hoogbegaafdheid

Dyslexie en Hoogbegaafdheid Dyslexie en Hoogbegaafdheid Amber de Wilde in samenwerking met Evelyn Kroesbergen - Universiteit Utrecht, afdeling Orthopedagogiek - Ambulatorium Universiteit Utrecht - Pieter Span Expertisecentrum Hoogbegaafdheid

Nadere informatie

IN BEWEGING. Onderneem! Nietsdoen is geen optie

IN BEWEGING. Onderneem! Nietsdoen is geen optie IN BEWEGING Onderneem! Nietsdoen is geen optie Belang bewegen Emotioneel: plezier, je goed voelen, zelfvertrouwen, eigenwaarde, positieve invloed op emotionele stoornissen Sociaal: participatie, ontwikkeling

Nadere informatie

Op weg naar stage en werk

Op weg naar stage en werk Op weg naar stage en werk Lian Schuyt Inhoud Arbeid Arbeid en autisme Op weg naar stage en werk Uitvoering van het programma Aandachtspunten Waarom stagelopen/werken? zingeving status en eigenwaarde inkomen

Nadere informatie

CVA zorg, topsport voor ons allemaal. Dinsdag 11 april 2017

CVA zorg, topsport voor ons allemaal. Dinsdag 11 april 2017 CVA zorg, topsport voor ons allemaal Dinsdag 11 april 2017 Onzichtbare gevolgen Daniël du Corbier Ergotherapeut / Cognitieve Revalidatie Therapeut (CPCRT) CVA in Nederland 46.000 CVA patiënten per jaar

Nadere informatie

Logopedie in het cluster 2 onderwijs

Logopedie in het cluster 2 onderwijs Logopedie in het cluster 2 onderwijs mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement gaat over de logopedische

Nadere informatie

Hoogbegaafdheid & dyslexie. Doelen van vandaag. Over wie hebben we het? Bekendheid krijgen over:

Hoogbegaafdheid & dyslexie. Doelen van vandaag. Over wie hebben we het? Bekendheid krijgen over: Hoogbegaafdheid & dyslexie Workshop bij samenwerkingsverband Plein 013 3 november 2016 Marlies Bijvank de Jonge, M.Sc. Orthopedagoog Centrum voor Begaafdheidsonderzoek Doelen van vandaag Bekendheid krijgen

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004)

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Dia 1 Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen Een reactie van Bibi Huskens Dia 2 Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Problemen in: Planning Inhibitie Schakelvaardigheid

Nadere informatie

Logopedie in het cluster 3 onderwijs

Logopedie in het cluster 3 onderwijs Logopedie in het cluster 3 onderwijs mw. M. Boersma (NVLF) mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement

Nadere informatie

Overzicht vakgebieden ZML SO en subdoelen & koppeling leerlijnen SO & VSO

Overzicht vakgebieden ZML SO en subdoelen & koppeling leerlijnen SO & VSO Overzicht vakgebieden ZML SO en subdoelen & koppeling leerlijnen SO & VSO 1.1. Communicatieve voorwaarden 1.1. Communicatieve voorwaarden 1.2. Zinsbouw 3.5. Zinsbouw 1.3. Woordvorming 3.6. Woordvorming

Nadere informatie

Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog

Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog Leren en leervermogen Voor leren is nodig. Gezonde hersenen? Meest belemmerend voor het leren bij hersenaandoening: Geheugen-

Nadere informatie

Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap

Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap Prof. dr. Bea Maes, Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek, K.U.Leuven 1. Centrale rol van taal en communicatie

Nadere informatie

Over&intelligen0e,&brein&en&ontplooiing:& intelligen0e&in&dagelijks&leven &

Over&intelligen0e,&brein&en&ontplooiing:& intelligen0e&in&dagelijks&leven & Overintelligen0e,breinenontplooiing: intelligen0eindagelijksleven JelleJolles CentrumBreinLerenAmsterdam Verantwoording Achtergrond.,Dezehandoutbevatdekernvanmijnpresenta0evoor Dedagvande intelligen0e,georganiseerddoorpearsonacademyop28september2018innieuwegein.de

Nadere informatie

Logopedie in het cluster 4 onderwijs

Logopedie in het cluster 4 onderwijs Logopedie in het cluster 4 onderwijs mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement richt zich op de

Nadere informatie

Resultaten TIMSS 2015

Resultaten TIMSS 2015 Resultaten TIMSS 2015 wiskunde & wetenschappen 4 e leerjaar in internationaal perspectief prof. dr. Jan Van Damme 3 februari 2017 VLOR 19 januari 2017 2 Vlaams rapport 3 Wat is TIMSS? Trends in International

Nadere informatie

Ons verhaal Het verhaal van de Levens brede Begeleiding van Jan Peter aan Jan-Maarten

Ons verhaal Het verhaal van de Levens brede Begeleiding van Jan Peter aan Jan-Maarten Ons verhaal Het verhaal van de Levens brede Begeleiding van Jan Peter aan Jan-Maarten Wie zijn wij? Software tester Badmintonner Trainer/coach Manusje-van-alles Asperger Jan-Maarten ten Katen Jan Peter

Nadere informatie

bij het Overdrachtdocument peuter - kleuter

bij het Overdrachtdocument peuter - kleuter Zor gboek je bij het Overdrachtdocument peuter - kleuter Datum Ingevuld door: (naam en functie): STEDELIJK ZORGBOEKJE PEUTER- KLEUTER ROTTERDAM Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende

Nadere informatie

Zorgboekje. Kindgegevens

Zorgboekje. Kindgegevens Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende bij het overdrachtdocument peuter kleuter in als er een zorgbehoefte bij het kind is gesignaleerd. Zij/ hij vult in wat van toepassing is

Nadere informatie

HERSENBESCHADIGING. Hippocrates (ca v.chr)

HERSENBESCHADIGING. Hippocrates (ca v.chr) AANGEBOREN EN NIET-AANGEBOREN HERSENBESCHADIGING HET DIENT ALGEMEEN BEKEND TE ZIJN DAT DE BRON VAN ONS PLEZIER, ONZEVREUGDE, GELACH EN VERMAAK, ALS VAN ONZE SMART, PIJN, ANGST EN TRANEN, GEEN ANDERE IS

Nadere informatie

PERSPECTIEF OP POTENTIES. Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden

PERSPECTIEF OP POTENTIES. Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden PERSPECTIEF OP POTENTIES Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden HERSTEL Herstel omvat vier componenten Functioneel herstel krijgt weinig expliciete aandacht FUNCTIONEEL HERSTEL Leerprocessen Nadruk

Nadere informatie

Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis

Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Sylvie Verté INLEIDING Reeds geruime tijd worden pogingen ondernomen om te bepalen welke aspecten van diverse ontwikkelings-

Nadere informatie

Zelfregulatie. bij kinderen en CONGRES 10 APRIL 2018

Zelfregulatie. bij kinderen en CONGRES 10 APRIL 2018 Zelfregulatie bij kinderen en adolescenten CONGRES 10 APRIL 2018 Zelfregulatie Snel afgeleid zijn, woedeaanvallen, moeite om te plannen, huiswerk weer vergeten... Sommige kinderen hebben meer moeite dan

Nadere informatie

Datum van invullen : Let op: alle vragenlijsten dienen uiterlijk één week voor het intakegesprek aanwezig te zijn op de praktijk!!!

Datum van invullen : Let op: alle vragenlijsten dienen uiterlijk één week voor het intakegesprek aanwezig te zijn op de praktijk!!! PERSOONSGEGEVENS Naam : Geboortedatum : Postcode & woonplaats : BSN : Hier graag een pasfoto van uw zoon/dochter plakken. Telefoonnummer : E-mailadres : Gezinssamenstelling : School : Groep/klas : Leerkracht/mentor

Nadere informatie

EMB Congres 2019 BRILJANT, SAMEN SCHITTEREN VOOR EMB!

EMB Congres 2019 BRILJANT, SAMEN SCHITTEREN VOOR EMB! EMB Congres 2019 BRILJANT, SAMEN SCHITTEREN VOOR EMB! Workshop SAMENWERKEN AAN EEN GROEIBRILJANT VOORSTELLEN LIEVE FLOORTJE EN LEERMIJ Yolanda van Boven: - moeder - auteur 'Lieve Floortje' Renske Mutsaers:

Nadere informatie

Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011. www.stichtingiton.

Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011. www.stichtingiton. Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen Faculteit der Bewegingswetenschappen Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011

Nadere informatie

KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.

KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt. KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig

Nadere informatie

Audiologisch centrum, spraaktaalteam

Audiologisch centrum, spraaktaalteam TOS en Meertaligheid Onderwijsdag 25 mei 2016 Maaike Diender, klinisch linguïst Els de Jong, teamleider spraaktaalteam/logo-akoepedist Audiologisch centrum, spraaktaalteam Gehooronderzoek Logopedisch onderzoek

Nadere informatie

Het draaiboek rond het werken met het ontwikkelingsvolgmodel Kijk! Op basisschool Finlandia

Het draaiboek rond het werken met het ontwikkelingsvolgmodel Kijk! Op basisschool Finlandia Het draaiboek rond het werken met het ontwikkelingsvolgmodel Kijk! Op basisschool Finlandia Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Inleiding: Het draaiboek voor het werken met het Ontwikkelingsvolgmodel Kijk!

Nadere informatie

Beeldende. kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie

Beeldende. kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie Beeldende therapie voor LVB kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie Liesbeth Bosgraaf MAth Dr. Kim Pattiselanno Dr. Marinus Spreen

Nadere informatie

Dossier I. QuickScan Communicatie Competentie Profiel (Qs-CCP) Communicatieve Competentie van de cliënt en zijn omgeving

Dossier I. QuickScan Communicatie Competentie Profiel (Qs-CCP) Communicatieve Competentie van de cliënt en zijn omgeving Dossier I QuickScan Communicatie Competentie Profiel (Qs-CCP) Communicatieve Competentie van de cliënt en zijn omgeving Qs-CCP versie 1: 14-04-2011 Ingevuld door: N. Ahmed, M. Kauffeld, M. Poppelaars Vastgesteld:

Nadere informatie

Els Hofman. LVB en zelfredzaamheid 14 mei 2019

Els Hofman. LVB en zelfredzaamheid 14 mei 2019 Els Hofman LVB en zelfredzaamheid 14 mei 2019 Omschrijving en cijfers mensen met LVB een IQ tussen 50 en 70 Ervaart problemen in de sociale redzaamheid: zoals het niet zelfstandig kunnen onderhouden van

Nadere informatie

wegwijzer 2 dagbesteding & vrije tijd

wegwijzer 2 dagbesteding & vrije tijd wegwijzer 2 dagbesteding & vrije tijd 1 wegwijzers zorg & ondersteuning voor ouderen met een verstandelijke beperking De wegwijzers van KansPlus/VraagRaak geven inzicht in de zorg en ondersteuning voor

Nadere informatie

Ondersteuningsplan WLZ voor Jan Test. Voorbeeld

Ondersteuningsplan WLZ voor Jan Test. Voorbeeld Ondersteuningsplan WLZ voor Jan Test Datum: 09-03-2017 Inhoudsopgave 1. Algemene gegevens.................................................................. 3 2. Wie ben ik..........................................................................

Nadere informatie

ANG Autisme, relaties, seksualiteit en gender. Judith Bouwman CSM Annemiek Landlust Jonx Autisme

ANG Autisme, relaties, seksualiteit en gender. Judith Bouwman CSM Annemiek Landlust Jonx Autisme ANG Autisme, relaties, seksualiteit en gender Judith Bouwman CSM Annemiek Landlust Jonx Autisme 5-3-2019 Waar hebben we het over? Interseksualiteit Gender Genderidentiteit Transgender Androgyn Genderdysforie

Nadere informatie

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica

Nadere informatie

Intellectuele ontwikkeling

Intellectuele ontwikkeling Intellectuele ontwikkeling De Zwitserse psycholoog Jean Piaget heeft onderzoek gedaan op onder andere het gebied van denkontwikkeling in de leeftijd van nul tot veertien jaar. Ontwikkeling van het denken

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze Peuterspelen Het SchatRijk, Februari 2019 Anouk Aafjes, Locatiemanager

Pedagogische werkwijze Peuterspelen Het SchatRijk, Februari 2019 Anouk Aafjes, Locatiemanager Omvang van de peuterspeel Er kunnen maximaal 14 kinderen per dagdeel worden opgevangen. De samenstelling van de en Naam van de Maximaal aantal kinderen op de Horizontale/ verticale/ flexibele Leeftijdsindeling

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL. Functie: Leefgroepmedewerker. A. Functiebeschrijving. 1. Doel van de functie

FUNCTIEPROFIEL. Functie: Leefgroepmedewerker. A. Functiebeschrijving. 1. Doel van de functie Functie: Leefgroepmedewerker FUNCTIEPROFIEL A. Functiebeschrijving 1. Doel van de functie Hij/zij staat in voor de dagelijkse, continue ondersteuning van de bewoners van de leefgroep met een meervoudige

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Wat ben ik? Wat staat bovenaan m n verlanglijst? Het programma: van pingpongen

Nadere informatie

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP 15-03-2013 Inhoud Het neuropsychologisch denkkader De schoolsetting Ter ondersteuning bij het kind met

Nadere informatie

Profiel 1, VSO Belevingsgerichte dagbesteding 1. Algemeen

Profiel 1, VSO Belevingsgerichte dagbesteding 1. Algemeen 1. Algemeen Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen Leerlingen worden, onder andere, in Profiel 1 geplaatst vanwege hun verstandelijke beperking. Cognitief niveau:

Nadere informatie

Werken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus

Werken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus Werken aan veerkracht in het onderwijs Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus VEERKRACHT Wat is het? Veerkrachtig? Aanpassing/ Functioneren

Nadere informatie

Samenleven in de participatiesamenleving. Dr. Femmianne Bredewold LPB-congres Vluchten kan niet meer 17 november 2016

Samenleven in de participatiesamenleving. Dr. Femmianne Bredewold LPB-congres Vluchten kan niet meer 17 november 2016 Beter een goede buur..?! Samenleven in de participatiesamenleving Dr. Femmianne Bredewold LPB-congres Vluchten kan niet meer 17 november 2016 We moeten meer voor elkaar zorgen Vroeger was het vanzelfsprekend

Nadere informatie

Hersenletselcentra. Meerwaarde of kostenpost. Mia Verschaeve Projectleider. 27 juni 2014

Hersenletselcentra. Meerwaarde of kostenpost. Mia Verschaeve Projectleider. 27 juni 2014 Hersenletselcentra Meerwaarde of kostenpost Mia Verschaeve Projectleider 27 juni 2014 Utrecht, Zeeland, Zuid-Holland: Haaglanden, Midden Holland, Rotterdam Rijnmond Initiatiefnemers Patiëntenverenigingen

Nadere informatie

ISAAC-NF SYMPOSIUM LANDGOED ZONHEUVEL DOORN 3 OKTOBER 2017 ERASMUS PLUS PROJECT ES01-KA EC+ ENHANCED COMMUNICATION APPLICATIE

ISAAC-NF SYMPOSIUM LANDGOED ZONHEUVEL DOORN 3 OKTOBER 2017 ERASMUS PLUS PROJECT ES01-KA EC+ ENHANCED COMMUNICATION APPLICATIE VAKGROEP ONDERZOEKSGROEP ISAAC-NF SYMPOSIUM LANDGOED ZONHEUVEL DOORN 3 OKTOBER 2017 ERASMUS PLUS PROJECT 2015-1-ES01-KA203-015625 EC+ ENHANCED COMMUNICATION APPLICATIE Hildegard Vermeiren

Nadere informatie

Ankergestuurd werken. Loes Luijten / Hanneke van Bakel

Ankergestuurd werken. Loes Luijten / Hanneke van Bakel Ankergestuurd werken Loes Luijten / Hanneke van Bakel Startactiviteit Verwachting Werkelijkheid Authentieke leerervaring Activiteit die de kinderen grijpt en vragen oproept, uitdaagt tot onderzoeken

Nadere informatie

Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling Hoofdstuk 2 Ontwikkelingsdysfasie

Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling Hoofdstuk 2 Ontwikkelingsdysfasie Inhoud Inleiding 11 Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling 15 1.1 Taalontwikkeling: een multidimensioneel gebeuren 16 1.2 Componenten van de taalontwikkeling 18 1.3 Fasen in de taalontwikkeling 21 1.4 Besluit

Nadere informatie

Een kasteel in de buurt bezoeken

Een kasteel in de buurt bezoeken Een kasteel in de buurt bezoeken Als leerkracht heb je hier een begeleidende en sturende rol. Het is afhankelijk of jij als leerkracht de kinderen meeneemt en dingen aan ze verteld of dat er bijvoorbeeld

Nadere informatie

Persoonlijk Plan. Cliëntgegevens en looptijd persoonlijk plan. Naam cliënt. Geboortedatum cliënt. Looptijd persoonlijk plan Startdatum: Einddatum:

Persoonlijk Plan. Cliëntgegevens en looptijd persoonlijk plan. Naam cliënt. Geboortedatum cliënt. Looptijd persoonlijk plan Startdatum: Einddatum: Deel A: Voorblad A1 Cliëntgegevens en looptijd persoonlijk plan Naam cliënt Geboortedatum cliënt Looptijd persoonlijk plan Startdatum: Einddatum: A2 Handtekeningen Naam Datum Handtekening Cliënt/wettelijk

Nadere informatie

Notitie speerpunten toegankelijkheid communicatie: Ieder mens heeft het universele recht op een stem

Notitie speerpunten toegankelijkheid communicatie: Ieder mens heeft het universele recht op een stem a - is acnf International Society for Augmentative and Alternative Communication in the Netherlands and Flanders Secretariaat ISAAC-NF Scharmolen 5, 5441 PH Oeffelt, Nederland www.isaac-nf.nl voorzitter@isaac-nf.nl

Nadere informatie

Logopedie en apps. Apps binnen de logopedische therapie bij kinderen. Kennis in Bedrijf 27 november 2014. Ilse Hoeben

Logopedie en apps. Apps binnen de logopedische therapie bij kinderen. Kennis in Bedrijf 27 november 2014. Ilse Hoeben Logopedie en apps Apps binnen de logopedische therapie bij kinderen Kennis in Bedrijf 27 november 2014 Ilse Hoeben MSc en Logopedist Docent opleiding logopedie Technologie 27 november 2014 2 Invloed digitale

Nadere informatie

www.hildedeclercq.be hilde_de_clercq@telenet.be

www.hildedeclercq.be hilde_de_clercq@telenet.be 1 Pervasieve Ontwikkelingsstoornis Spel en Verbeelding Taal en Communicatie Emoties Seksualiteit en Relatievorming Eten Slapen Zindelijk worden Zelfredzaamheid of Algemene Dagelijkse leefvaardigheden 2

Nadere informatie

Muziek beweegt Neurologische muziektherapie De invloed van muziektherapie & muziek op het brein

Muziek beweegt Neurologische muziektherapie De invloed van muziektherapie & muziek op het brein Muziek beweegt Neurologische muziektherapie De invloed van muziektherapie & muziek op het brein 15 april 2014 Team muziektherapie Vitalis Judith Bauwens Neurologisch muziektherapeut Ester Alofs Neurologisch

Nadere informatie

Andrea Weise, MSc, ergotherapeute. valens.ch

Andrea Weise, MSc, ergotherapeute. valens.ch Participatie bevordering bij mensen met Multiple Sclerose Andrea Weise, MSc, ergotherapeute a.weise@klinik valens.ch ICF (WHO, 2001) aandoening functie contextfactoren ICF (WHO, 2001) aandoening lichaamsfuncties

Nadere informatie

Informatie- en emotieverwerking bij het syndroom van Noonan

Informatie- en emotieverwerking bij het syndroom van Noonan V I N C E N T V A N G O G H Institute for Psychiatry Contactdag 26 maart 2011, Putten Informatie- en emotieverwerking bij het syndroom van Noonan Ellen Wingbermühle, klinisch neuropsycholoog Renée Roelofs,

Nadere informatie

Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking

Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Doelgroep s Heeren Loo, Almere: Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 100 jaar) Alle niveaus van verstandelijke

Nadere informatie

Onderbouwd onderwijs aan leerlingen met een TOS

Onderbouwd onderwijs aan leerlingen met een TOS Onderbouwd onderwijs aan leerlingen met een TOS Iris Duinmeijer Senior onderzoeker Koninklijke Auris Groep Presentatie Congres Jeugd in Onderzoek, 24 mei 2018 Onderwijs aan leerlingen met een TOS Instellingen

Nadere informatie

Instrument Netwerk-analyse

Instrument Netwerk-analyse Netwerk-analyse In begeleiding die gericht is op competentievergroting is er altijd aandacht voor het versterken, uitbreiden en activeren van het sociale netwerk van de cliënt. Deze investering in beschermende

Nadere informatie

OPLEIDING MODULE D 2019

OPLEIDING MODULE D 2019 OPLEIDING MODULE D 2019 INHOUD INLEIDING DOEL VAN MODULE D HOE MODULE D INVULLEN MEER HANDVATTEN NODIG? 2 INLEIDING WAT HOORT WAAR? Situering binnen het MDV Module A objectivering handicap Voldoet de persoon

Nadere informatie

AANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016

AANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016 AANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016 Instructie Leuk dat je interesse hebt voor de opleiding Toegepaste Psychologie

Nadere informatie

Ieder kind is uniek, maar vooral dat van mij. Kinderen en psychiatrie Dr. Pieter De Kimpe Kinder- en Jeugdpscychiater

Ieder kind is uniek, maar vooral dat van mij. Kinderen en psychiatrie Dr. Pieter De Kimpe Kinder- en Jeugdpscychiater Ieder kind is uniek, maar vooral dat van mij Kinderen en psychiatrie Dr. Pieter De Kimpe Kinder- en Jeugdpscychiater Kinderen en psychiatrie Ook binnen de geneeskunde vindt er nog heel wat stigmatisering

Nadere informatie

Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen

Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen Ontstaan van de structuurgroep - Doelgroep De doelgroep zjin leerlingen die naast hun auditieve en communicatieve beperking in het gedrag extra ondersteuning

Nadere informatie

Deel 1. Snoezelen en multisensorische ontwikkeling 27

Deel 1. Snoezelen en multisensorische ontwikkeling 27 Inhoud Inleiding: Nederlands-Vlaamse projectontwikkeling 15 Hans van Balkom, Jan Knoops 1. Inclusie en communicatie: een helder en strategisch doel 15 1.1 De lange weg naar het concept inclusie 15 1.2

Nadere informatie

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio algemeen

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio algemeen 1 Uitgebreide toelichting van het meetinstrument The Preferences for Activities of Children (PAC) 29 april 2010 Review: Sandra Joeris Invoer: Eveline van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument

Nadere informatie

ATTESTERINGSBUNDEL STUDENTEN MET EEN COÖRDINATIEONTWIKKELINGSSTOORNIS

ATTESTERINGSBUNDEL STUDENTEN MET EEN COÖRDINATIEONTWIKKELINGSSTOORNIS ATTESTERINGSBUNDEL STUDENTEN MET EEN COÖRDINATIEONTWIKKELINGSSTOORNIS Onderstaand formulier dient ingevuld te worden door de (behandelend) neuroloog, neuropediater of (kinder- en jeugd) psychiater. Het

Nadere informatie

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud DGM en autisme? Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme! Vragen? DGM en Autisme?

Nadere informatie

Ambulante Behandeling Cliënt en Systeem

Ambulante Behandeling Cliënt en Systeem Ambulante Behandeling Cliënt en Systeem Wat is ambulante behandeling cliënt en systeem? Behandeling Cliënt Systeem (BCS) van De Open Cirkel in Nijmegen is een ambulante zorgvorm van Kentalis, bedoeld voor

Nadere informatie

Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte

Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte NEUROLOGISCHE LEER- EN ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte Het centrum

Nadere informatie

Dwarse verbanden: natuur en techniek, wereldoriëntatie, cultuuronderwijs, enz

Dwarse verbanden: natuur en techniek, wereldoriëntatie, cultuuronderwijs, enz Datum 15-04-2015 Dwarse verbanden: natuur en techniek, wereldoriëntatie, cultuuronderwijs, enz Barend van Heusden Marnix Academie Utrecht, 18 maart 2016 Datum 15-04-2015 2 Inleiding Een heel bekende tegenstelling:

Nadere informatie