Rapport. B4995a december 2003 Bestemd voor: Stichting Ict op School Den Haag TNS NIPO ISO Grote Bickersstraat KS Amsterdam

Transcriptie

1 Grote Bickersstraat KS Amsterdam Postbus AE Amsterdam t f e info@tns-nipo.com Rapport Grote rol weggelegd voor Ict op School bij ondersteuning samenwerkingverbanden Onderzoek onder samenwerkingsverbanden in het primair en voortgezet onderwijs Ellen Stegers / Coen Janssen B4995a december 03 Bestemd voor: Stichting Ict op School Den Haag TNS NIPO ISO 900

2 Inhoud Inleiding Implementatie ICT voor onderwijsdoeleinden in nieuwe fase 2. Computergebruik van beginnend naar gevorderd 2.2 Verschuiving aandacht van ICT-infrastructuur naar educatieve content, vaardigheden en visie 2.3 Issues die momenteel spelen zeer divers, keuze ISP tijdelijk aandachtspunt 4.4 Verwachting dat verschuiving aandacht naar educatieve content vaardigheden en visie zich in de nabije toekomst versterkt doorzet 5.5 Plannen en ambities op verschillende niveaus 6 2 Ondersteuning: samenwerkingsverbanden steunen op grote schaal op adviserende organisaties 7 3 Rol Ict op School: een prominente 8 3. Naamsbekendheid hoog, inhoudelijke bekendheid nog aandachtspunt Bijna iedereen kent Ict op School van naam Spontane bekendheid website hoog Bekendheid website en Nieuwsbulletin hoog Ict op school heeft positief imago: informatief, deskundig en toegankelijk 3.3 Grote behoefte aan ondersteuning door Ict op school Samenwerkingsverbanden hechten groot belang aan uitvoeren activiteiten door Ict op School Ook belang specifieke diensten / producten groot Website wordt intensief gebruikt Men is overwegend tevreden over Ict op School 5 Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03

3 Inleiding Achtergrond In 0 en 02 heeft TNS NIPO voor Stichting Ict op School verschillende bekendheids-, imago- en gebruikersonderzoeken uitgevoerd. In navolging hierop heeft Stichting Ict op School aan TNS NIPO gevraagd ook in 03 vervolgonderzoek uit te voeren. Ict op School is benieuwd in welke mate scholen in het primair - en voortgezet onderwijs het afgelopen jaar ICT verder hebben geïntegreerd in de lessen. Ook vindt Ict op School het belangrijk meer inzicht te krijgen in de wensen, behoeften, verwachtingen en ambities van haar doelgroepen bij de integratie van ICT in het onderwijs. Wat betreft haar eigen rol wil Ict op School meer weten over haar imago, en het gebruik en waardering van haar producten. Doelgroep Het totale onderzoek heeft binnen het primair - en voortgezet onderwijs plaatsgevonden en is gehouden onder de volgende doelgroepen: De regionale samenwerkingsverbanden; De schoolbesturen; ICT-management / directeuren; Docenten. In dit document zullen de belangrijkste resultaten worden weergegeven van het onderzoek onder de samenwerkingsverbanden. Doel van het onderzoek Stichting Ict op School wil met dit onderzoek meer inzicht verkrijgen in de ambities van scholen en samenwerkingsverbanden op het gebied van ICT en de ondersteuning die Ict op School kan bieden om deze ambities te realiseren. Ook wil zij terugblikken op het afgelopen jaar en achterhalen wat de relevantie is van de producten en diensten van Ict op School voor het huidige ICT-gebruik. De resultaten van het onderzoek dienen inzicht te geven in: Stand van zaken ICT-gebruik in het onderwijs; Wensen / behoeften aan ondersteuning in de toekomst; Het belang van samenwerking; De bekendheid en het imago van Stichting Ict op School; Het gebruik en de waardering van de producten en diensten (bv. de website). Methode en steekproef Voor een beschrijving van de gebruikte methode en steekproef verwijzen wij naar de onderzoeksverantwoording in de bijlagen. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03

4 Implementatie ICT voor onderwijsdoeleinden in nieuwe fase. Computergebruik van beginnend naar gevorderd Aan alle samenwerkingsverbanden is gevraagd de scholen die zij vertegenwoordigen te verdelen over vier typeringen van computergebruik voor onderwijsdoeleinden. Hieruit blijkt dat er in vergelijking met 02 een verschuiving heeft plaatsgevonden van beginnend naar (ver) gevorderd gebruik. Typering van het computergebruik voor onderwijsdoeleinden % Oriëntatie op de mogelijkheden Beginnend gebruik Gevorderd gebruik Vergevorderd gebruik Weet niet 02 (n=3) 03 (n=) Bron: TNS NIPO, 03 Momenteel wordt van bijna de helft van de aangesloten scholen het computergebruik voor onderwijs getypeerd als gevorderd, terwijl een vijfde zich zelfs in een vergevorderd stadium bevindt. Toch bevinden vier op de tien scholen zich nog in de beginfasen, één op de tien zelfs nog in de oriënterende fase..2 Verschuiving aandacht van ICT-infrastructuur naar educatieve content, vaardigheden en visie Bij de invoering van ICT in het onderwijs zijn vier aandachtsvelden te onderscheiden:. ICT-infrastructuur (apparatuurvoorzieningen); 2. Educatieve software (programmatuur en content); 3. Kennis en vaardigheden (deskundigheid leraren en management); Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 2

5 4. Visie op het gebruikt van ICT (beleid / onderwijsopvattingen). Gevraagd is in procenten aan te geven hoe de aandacht binnen het samenwerkingsverband tot nu toe verdeeld is geweest over deze vier onderwerpen: 2 Aandachtsvelden % ICT Infrastructuur Kennis en vaardigheden Educatieve software Visie op het gebruik van ICT 02 tot nu toe (n=3) 03 tot nu toe (n=) Bron: TNS NIPO, 03 Hoewel blijkt dat samenwerkingsverbanden nog steeds de meeste tijd besteden aan apparatuurvoorzieningen (3%) zien we hier wel een dalende tendens. De aandacht is in vergelijking met de resultaten van 02 verschoven naar educatieve content en de ontwikkeling van visie en vaardigheden. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 3

6 .3 Issues die momenteel spelen zeer divers, keuze ISP tijdelijk aandachtspunt Om te achterhalen wat op dit moment het belangrijkste item is dat speelt, is gevraagd naar hun wensen: Stel dat uw samenwerkingsverband een probleem of vraag op het gebied van ICT kosteloos zou kunnen laten oplossen. Voor welk vraagstuk zou u dan een oplossing willen hebben? De lijst met genoemde onderzoeksvragen is lang en divers. Blijkbaar is er nog een enorme behoefte aan kennis en informatie. Enkele onderwerpen die worden genoemd zijn: 3 Belangrijkste issues % ICT-infrastructuur Keuze internet provider 0 Netwerken / netwerkverbindingen 8 Kennis en vaardigheden Helpdesk 8 Educatieve software Implementatie ICT / ICT in de klassen Advies i.v.m. keuze software / implementatie software 9 Visie op het gebruik van ICT Betaalbaar maken / financieren van ICT 9 Betere samenwerking tussen scholen 3 Overig Onderzoek houden 3 Anders 30 Geen 4 Weet niet 8 Totaal 2 n= De aandachtspunten die onder anders zijn genoemd zijn zo divers, dat er geen sprake is van een beperkt aantal onderwerpen dat een groot deel van de lading dekt. Aandachtspunten die vaker terugkeren zijn: Specifieke informatie behoefte betreffende de ICT-infrastructuur; Aansluiting van educatieve software bij lesinhoud; Het ontwikkelen van standaarden; Brengen van overzicht / structuur in aanbod educatieve software; Ondersteuning bij de financiële verantwoording. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 4

7 .4 Verwachting dat verschuiving aandacht naar educatieve content vaardigheden en visie zich in de nabije toekomst versterkt doorzet Naast de verdeling tussen de aandachtgebieden van de afgelopen tijd is gevraagd naar een verdeling voor de nabije toekomst: 4 Verdeling aandachtgebieden in de nabije toekomst % ICT Infrastructuur Kennis en vaardigheden Educatieve software Visie op het gebruik van ICT 03 tot nu toe 03 nabije toekomst Bron: TNS NIPO, 04 Uit deze grafiek blijkt duidelijk dat men verwacht dat de verschuiving van de aandacht van ICT-infrastructuur naar educatieve content en de vaardigheden op dat gebied zich in de nabije toekomst versterkt zal doorzetten. De nadruk zal daarbij komen te liggen op educatieve software. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 5

8 .5 Plannen en ambities op verschillende niveaus Voor de komende 2 maanden staan er veel plannen op stapel voor de samenwerkingsverbanden. Er zijn echter plannen op uitvoerend niveau en plannen meer op bestuurlijk niveau. Tussen de plannen en ambities van de samenwerkingsverbanden is weinig uniformiteit te herkennen. Een aantal zijn nog bezig met het op één lijn brengen van alle deelnemende scholen onder andere met behulp van intranet of netwerken - en alle scholen voorzien van infrastructuur, terwijl anderen bezig zijn met beheer op afstand of implementatie van educatieve software. 5 Activiteiten met hoogste prioriteit voor de komende 2 maanden % Stimuleren van gebruik van ICT in de klas 43 Internet voorziening voor scholen regelen 29 Uitvoeren ICT-projecten 28 Andere infrastructurele voorzieningen dan internet (interne netwerken, apparatuur, 27 programmatuur) Scholing van leraren 24 Samen met andere scholen kennis ontwikkelen / overdragen over gebruik van ICT 24 Gezamenlijke inkoop / onderhoud en beheer 8 Verbreding van de samenwerking 6 Voorlichting / informatieverstrekking / uitwisseling good practices 5 Helpdesk, service desk of digitaal loket 8 ICT-beleidsplan verder uitdiepen / beleid 4 Overige activiteiten Totaal 254 n= De aandachtspunten die onder overige activiteiten zijn genoemd zijn zo divers, dat er geen sprake is van een beperkt aantal onderwerpen dat een groot deel van de lading dekt. Aandachtspunten die vaker terugkeren zijn: Keuze leveranciers (zowel infrastructuur als educatieve content); Aansluiting van educatieve software bij lesinhoud; Brengen van overzicht / structuur in aanbod educatieve software. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 6

9 2 Ondersteuning: samenwerkingsverbanden steunen op grote schaal op adviserende organisaties Samenwerkingsverbanden krijgen uit verschillende hoeken steun. Instanties die de samenwerkingsverbanden daadwerkelijk bij hun werkzaamheden hebben ondersteund zijn de onderwijsbegeleidingsdienst (56%), Kennisnet (50%) en Ict op School (34%). 6 Welke groepen of instanties hebben het samenwerkingsverband in het afgelopen jaar in belangrijke mate ondersteund op het gebied van computergebruik? Onderwijsbegeleidingsdienst Kennisnet Ict op School Bedrijfsleven Gemeente/provincie Ministerie OC&W Andere samenwerkings-verbanden ROC PABO Externe bedrijven Overige scholen Weet niet Nog anders Geen (n=) 02 (n=3) % Bron: TNS NIPO, 03 Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 7

10 3 Rol Ict op School: een prominente 3. Naamsbekendheid hoog, inhoudelijke bekendheid nog aandachtspunt Van de stichting Ict op School is zowel de naamsbekendheid als de inhoudelijk bekendheid in kaart gebracht. 3.. Bijna iedereen kent Ict op School van naam Bijna iedereen is bekend met Stichting Ict op School. Vier op de vijf samenwerkingsverbanden kent Ict op School meer dan alleen van naam. 7 Naamsbekendheid Stichting Ict op School % % Ja, meer dan alleen van naam Ja, alleen van naam Nee 80% Bron: TNS NIPO, 03 Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 8

11 3..2 Spontane bekendheid website hoog Een organisatie van naam kennen is weliswaar waardevol maar niet voldoende. Om van de producten en diensten daadwerkelijk gebruik van te maken is inhoudelijke bekendheid vereist; wat doet een organisatie, wat kan zij voor mij betekenen, de inhoudelijke bekendheid. Aan degenen die Ict op School meer dan alleen van naam kennen (80%) is gevraagd welke activiteiten of producten men kent: 8 Van welke activiteiten of producten kent u Ict op School? Spontane bekendheid. Website Nieuwsbulletin bij Vives Congres / workshop Publicaties/persberichten Persoonlijke contacten E-zine Keurmerk / ISP wijzer Brochures / folders Beurs Vier in balans (n=95) CD-roms Info van stichting op school Acties (Microsoft licenties/casema) Mailing 4 3 (Na)scholing Nog anders Weet niet % Bron: TNS NIPO, 03 Men kan spontaan een breed palet aan activiteiten en producten noemen. Dat de website er bovenuit steekt, mag niemand verbazen. De overige worden beduidend minder genoemd. Gemiddeld noemt men twee activiteiten of producten. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 9

12 3..3 Bekendheid website en Nieuwsbulletin hoog De volgende grafiek geeft een overzicht van de bekendheid van een aantal diensten / producten van Ict op School: 9 Inhoudelijk bekendheid Website 4 76 Nieuwsbulletin bij Vives 9 7 Nieuwsberichten in per en media Congres / workshop E-zine Cd-rom "Praktijk in beeld" Vier in balans (publicatie) 39 4 Kieswijzer Regiokaart Portretten van samenwerking (publicatie) SLA Tool Focus op samenwerking (publicatie) % Ict op School onbekend Ict op School alleen van naam Specifieke dienst onbekend Specifieke dienst bekend Bron: TNS NIPO, 03 De website is het meest bekende communicatiemiddel. Ook het nieuwsbulletin bij Vives geniet een relatieve hoge bekendheid. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 0

13 3.2 Ict op school heeft positief imago: informatief, deskundig en toegankelijk Aan degenen die Ict op School meer dan alleen van naam kenden, zijn een aantal imago statements voorgelegd. Het betreft hier 80% van de samenwerkingsverbanden. Het beeld dat de ondervraagden hebben van Stichting Ict op School is in het algemeen zeer positief. De meest kenmerkende aspecten zijn informatief (94%), deskundig (88%) en toegankelijk (83%). Verder is de organisatie volgens de samenwerkingsverbanden praktijkgericht (79%), betrouwbaar (77%) staat ze voor samenwerking (76%) en opereert ze klantgericht (67%). Met interactief en consumentenorganisatie wordt Ict op School minder vaak geassocieerd. 0 Stichting Ict op School staat voor (% ondervraagden (helemaal) mee eens) Informatief Kennis/deskundigheid Toegankelijk 83 8 Praktijkgericht Betrouwbaar Samenwerking (helemaal) mee eens 02 (helemaal) mee eens Onafhankelijk 7 77 Klantgericht Interactief 60 6 Consumentenorganisatie % Bron: TNS NIPO, 03 Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03

14 3.3 Grote behoefte aan ondersteuning door Ict op school 3.3. Samenwerkingsverbanden hechten groot belang aan uitvoeren activiteiten door Ict op School In hoofdstuk 2 gaf ruim een derde van de samenwerkingsverbanden al aan dat Ict op School hen in de afgelopen 2 maanden in belangrijke mate heeft ondersteund. Om het belang van de stichting voor de toekomst aan te geven is aan alle respondenten gevraagd hoe belangrijk men het vindt dat Ict op School een aantal hoofdactiviteiten uitvoert: belang hoofdactiviteiten Stichting Ict op School Verspreiden info / kennis Inventarisatie vraag scholen Ondersteunen keuze aanbod Advies geven over ICT Ondersteuning samenwerking scholen % Zeer belangrijk Belangrijk Niet zo belangrijk Helemaal niet belangrijk Bron: TNS NIPO, 03 Bijna alle samenwerkingsverbanden vinden het van belang dat Ict op School informatie en kennis verspreidt. Ook vindt 87% het van belang dat Ict op School de vraag van scholen naar ICT-producten en diensten in kaart brengt. Ook bij het maken van keuzes uit het aanbod van ICT-producten en diensten hebben de samenwerkingsverbanden behoefte aan ondersteuning: bijna negen op de tien vinden handreikingen van Ict op School op dit gebied (zeer) belangrijk. Een zelfde groep vindt het van belang dat de stichting advies geeft over ICT. Het ondersteunen van samenwerking tussen scholen door de stichting wordt door driekwart (zeer) belangrijk gevonden. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 2

15 3.3.2 Ook belang specifieke diensten / producten groot Aan degenen die met de diverse diensten / producten van Ict op School bekend zijn, is gevraagd naar het belang daarvan voor de werkzaamheden van het samenwerkingsverband: 2 Belang diensten / producten van Ict op School Vier in balans (publicatie) SLA Tool Bijeenkomsten van Ict op School Cd-rom "Praktijk in beeld" Nieuwsbrief E-zine Regiokaart Website Nieuwsbulletin bij Vives Kieswijzer Focus op samenwerking (publicatie) Portretten van samenwerking (publicatie) 64 7 Nieuwsberichten in pers en media % Groot (8-0) Gemiddeld (6+7) Klein (-5) Weet niet Bron: TNS NIPO, 03 Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 3

16 3.4 Website wordt intensief gebruikt Driekwart van de samenwerkingsverbanden heeft wel eens gebruik gemaakt van de website 3 Gebruik website % % 4% 3% Ict op School onbekend Ict op School alleen van naam Website onbekend Website alléén bekend Website bekend én gebruikt 73% Bron: TNS NIPO, 03 De website kent een relatief hoge gebruiksfrequentie: van degenen die van de site gebruik maakt doet ruim de helft (55%) dat wekelijks, 35% maandelijks en 9% minder vaak. Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 4

17 3.5 Men is overwegend tevreden over Ict op School Zowel over de website als de dienstverlening in het algemeen is men overwegend tevreden: 4 Oordeel % Weet niet Zeer ontevreden Ontevreden Tevreden Zeer tevreden Website Dienstverlening algemeen Bron: TNS NIPO, 03 Het percentage ontevreden is bijzonder laag. De groep die zeer enthousiast oordeelt, is echter ook beperkt. Het oordeel over website is gegeven door gebruikers van de website (73%, n=86), de tevredenheid van de dienstverlening in het algemeen door degenen die Ict op School meer dan alleen van naam kennen (80%, n=95). Samenwerkingsverbanden B4995a TNS NIPO december 03 5