Voorafgaande zorgplanning en wilsverklaringen. Christophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorafgaande zorgplanning en wilsverklaringen. Christophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen"

Transcriptie

1 Voorafgaande zorgplanning en wilsverklaringen Christophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen

2 1 Overzicht Begrippenkader Positieve wilsverklaring Euthanasieverklaring Negatieve wilsverklaring Machtiging van een vertegenwoordiger Casus van de demente patiënt

3 BEGRIPPENKADER 2

4 3 Voorafgaande zorgplanning Continu proces van overleg tussen zorgverleners, patiënt en naasten Toenemend belang Toekomstgericht Doel: gedeeld beslissingsproces + afstemmen (levenseinde)zorg op wensen en voorkeuren patiënt Mentaliteitswijziging Belang van schriftelijke rapportering

5 4 Wilsverklaringen? Onderdeel van advance care planning (ACP) Instrument ter planning van een latere wilsonbekwaamheid Doel: uitschakelen van de factor tijd + bewaren autonomie patiënt

6 Actuele v. voorafgaande wilsverklaringen 5 Actuele wilsverklaring - Gaat uit van wilsbekwame patiënt - Uitvoering hic et nunc - Vb. nu weigeren chemo na vastgestelde terugkeer kanker Voorafgaande wilsverklaring - Gaat uit van wilsbekwame patiënt - Uitvoering bij wilsonbekwaamheid - Vb. nu beslissen dat je geen chemo meer wil als kanker terugkomt en je dan niet meer kan beslissen

7 6 Negatieve v. positieve wilsverklaringen Negatieve wilsverklaring: - Voorafgaande behandelingsweigering - Bindend - Wet Patiëntenrechten = dus patiëntenrecht Positieve wilsverklaring: - Voorafgaande wens/toestemming - Niet bindend - Bv. voorafgaand euthanasieverzoek

8 Wilsverklaringen bij leven v. post mortem 7 Wilsverklaringen bij leven: - Uitvoering bij leven patiënt - Bv. voorafgaand euthanasieverzoek en voorafgaande behandelingsweigering Wilsverklaringen post mortem: - Uitvoering na overlijden patiënt - Bv. wil inzake orgaandonatie en lijkbezorging

9 8 Inhoud van een wilsverklaring Instructies of richtlijnen uitvaardigen (positief of negatief) Een vertegenwoordiger aanduiden Combinatie van beiden (aanbevolen)

10 9 POSITIEVE WILSVERKLARING

11 10 Voorbeelden Ik wens adequate pijnbestrijding. Indien ik mij op een gegeven moment in een uitzichtloze situatie zou bevinden, dan wens ik dat er alles aan gedaan wordt om mij in leven te houden.

12 11 Patiëntenrecht? Voorafgaande toestemming tot een (be)handeling of wensen van de patiënt Geen wettelijk kader (uitgezonderd euthanasieverklaring) Vgl. voorwaarden negatieve wilsverklaring

13 12 Juridische waarde? Niet bindend of afdwingbaar Volgens sommigen nutteloos Maar: - Gaat om wil/wensen patiënt - Uitdrukking zelfbepalingsrecht - Enige houvast want patiënt is wilsonbekwaam - Achterliggende waarden/doelstellingen afleiden - Betrokkenheid wilsonbekwame patiënt (WP) Dus: zeer ernstig rekening houden met

14 13 Medisch zinloos handelen Grondslag: - Geen wettelijke bepaling - Arts is nooit verplicht een medisch zinloze (be)handeling uit te voeren Conflict arts patiënt/vertegenwoordiger - trend in rechtspraak - Nuancering? Fysiologisch vs. kwalitatief zinloos Kwalitatief: niet spoedeisend vs. spoedeisend

15 EUTHANASIEVERKLARING 14

16 15 Euthanasie? Opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene, op diens verzoek!!! Geen recht op euthanasie!!! Gewetensclausule: - Arts is nooit verplicht om euthanasie toe te passen - Niemand is verplicht om zijn medewerking te verlenen

17 Actueel v. voorafgaand euthanasieverzoek Actueel euthanasieverzoek: - Gaat uit van een wilsbekwame patiënt (nooit familie!) - Patiënt vraagt het nu - Mondeling én schriftelijk verzoek om zeker te zijn Voorafgaand euthanasieverzoek: - Gaat uit van een wilsbekwame patiënt (nooit familie!) - Patiënt vroeg het in het verleden toen hij wilsbekwaam was - Enkel schriftelijk verzoek 16

18 17 Frequentie : aangiften actuele verzoeken (99,5 %) - 1 euthanasieverklaring (O,5 %) : aangiften actuele verzoeken (98 %) - 13 euthanasieverklaringen (2 %) : aangiften actuele verzoeken (97 %) - 26 euthanasieverklaringen (3%) aangiften actuele verzoeken (97 %) - 36 euthanasieverklaringen (3 %)

19 18 Frequentie (vervolg) aangiften actuele verzoeken (98 %) - 49 euthanasieverklaringen (2 %)

20 19 Euthanasieverklaring opstellen Handelingsbekwame meerderjarige of ontvoogde minderjarige Niet een minderjarige, Cfr. Wet 2014 Schriftelijke verklaring: - Op elk moment - Opgesteld door patiënt (evt. derde indien fysieke onmogelijkheid vb. verlamming) - T.o.v. twee meerderjarige getuigen (minstens 1 geen materieel belang bij overlijden) - Evt. aanstelling vertrouwensperso(o)n(en) - Gedateerd en ondertekend door patiënt, twee getuigen en evt. vertrouwensperso(o)n(en) - In patiëntendossier

21 20 Euthanasieverklaring opstellen KB 2 april Wettelijk model (verplichte en niet-verplichte vermeldingen) - Handgeschreven of getypt - Verklaring kan te allen tijde en vormvrij aangepast of ingetrokken worden - Herbevestiging: volledig nieuwe wilsverklaring KB 27 april Facultatief elektronisch registratiesysteem - Vanaf 1 september Succesvol systeem

22 21 Euthanasieverklaring uitvoeren Geldige euthanasieverklaring (voorwaarden opstellen en niet ingetrokken) Gezondheidstoestand patiënt: - Ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening - Toestand van onomkeerbaar buiten bewustzijn (onomkeerbaar coma en PVS Géén dementie) Maximum geldigheidsduur van 5 jaar - Te rekenen vanaf opstellen wilsverklaring tot ogenblik waarop patiënt wil niet meer kan uiten - Herbevestiging mogelijk Procedurevoorwaarden naleven

23 22 Procedurevoorwaarden Andere arts raadplegen over onomkeerbaarheid (onafhankelijk, bevoegd, taken) Evt. bespreking met verplegend team Evt. bespreking met vertrouwensperso(o)n(en) Evt. bespreking met naasten Regelmatige rapportering in patiëntendossier Evt. bijkomende voorwaarden arts Invullen en opsturen registratiedocument

24 23 Vertrouwenspersoon Aanduiding facultatief Meerderjarig Onverenigbaarheden Taken: - Arts op de hoogte brengen van wil patiënt en euthanasieverklaring - Wilsverklaring ondertekenen - Euthanasieverzoek bespreken met arts - Evt. naasten aanduiden met zelfde doel - Rol bij afwijzing verzoek door arts -> bereidwillige arts zoeken

25 24 NEGATIEVE WILSVERKLARING

26 25 Wet Patiëntenrechten Recht op informed consent Logische keerzijde: recht om toestemming te weigeren of in te trekken Actuele v. voorafgaande weigering Bindend!!! - Recht op fysieke integriteit patiënt - Strafrechtelijke component - Verbintenisrechtelijke component

27 26 Negatieve wilsverklaring opstellen Wilsbekwame patiënt (ook rijpe minderjarige) Schriftelijk Welomschreven tussenkomst Dagtekening en ondertekening Mogelijkheid tot intrekking/wijziging Tussenkomst getuigen, arts of notaris niet verplicht Geen registratiemogelijkheid

28 Negatieve wilsverklaring uitvoeren Onbeperkt geldig in de tijd Veranderde omstandigheden? Nieuwe medische ontwikkelingen? Bv. ziekte die voorheen ongeneeslijk was, is nu behandelbaar Bv. voorheen risicovolle behandeling nu routinebehandeling Spoedgeval? Vage, algemene en onduidelijke termen vermijden -> welomschreven tussenkomst Bv. Indien ik terminaal ben, wens ik geen heroïsche (be)handelingen meer Vb. Indien ik mijn familie niet meer herken, wens ik geen (enkele soort) ziekenhuisopname meer 27

29 28 MACHTIGING VERTEGENWOORDIGER

30 29 Wet Patiëntenrechten Minderjarigen: ouders of voogd Meerderjarigen: - Bijzonder schriftelijk mandaat - Aanvullende wettelijke regeling

31 30 Zelf vertegenwoordiger aanduiden Bijzonder schriftelijk mandaat Gedagtekend Ondertekend door patiënt en aangeduide vertegenwoordiger -> Toestemming vertegenwoordiger Herroeping mandaat: - Door patiënt of vertegenwoordiger - Gedagtekend en ondertekend geschrift

32 31 Zelf vertegenwoordiger aanduiden Onbeperkte geldigheidsduur Bindende wilsverklaring Best combinatie met negatieve en/of positieve wilsverklaringen Tip: evt. standaard vragen bij opname in ziekenhuis/rusthuis? - Nu wordt enkel gevraagd en genoteerd wie we moeten bellen aanduiding vertegenwoordiger

33 32 Geen vertegenwoordiger aangeduid Aanvullende wettelijke cascaderegeling: - Persoonlijk gemachtigde - Bewindvoerder (Wet 17 maart 2013) - Samenwonende echtgenoot, wettelijk of feitelijk samenwonende partner - Meerderjarig kind - Ouder - Meerderjarige broer of zus - Betrokken beroepsbeoefenaar Opm.: één vertegenwoordiger is voldoende, bij conflict binnen zelfde rang beslist beroepsbeoefenaar

34 33 Taak vertegenwoordiger Uitoefenen rechten patiënt in diens plaats <-> Vertrouwenspersoon: bijstaan patiënt Gebonden bevoegdheid Welbepaalde beslissingsstandaarden (1) Wil patiënt (2) Objectief medisch belang patiënt -> Niet volgens eigen inzichten

35 34 Conflict arts- vertegenwoordiger Arts wijkt af van beslissing vertegenwoordiger - Bedreiging leven of ernstige aantasting gezondheid patiënt - Multidisciplinair overleg Enkele uitzondering: - Door patiënt benoemde vertegenwoordiger kan zich beroepen op wil patiënt

36 35 CASUS VAN DE DEMENTE PATIENT

37 Dementie en euthanasie 36 Bv. Als ik dement ben en mijn kinderen niet meer kan herkennen, wens ik dat euthanasie op mij wordt toegepast Niet obv voorafgaande euthanasieverklaring Actueel euthanasieverzoek in principe wel mogelijk indien wilsbekwaam (bv. Hugo Claus) Nog andere mogelijkheden?

38 37 Andere mogelijkheden? Weigeren van een behandeling: - Actueel indien wilsbekwaam - Voorafgaande weigering ook mogelijk Aanduiden van een vertegenwoordiger Belang van advance care planning

39 Voorafgaande zorgplanning en wilsverklaringen Christophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen

Christophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen AHLEC Effectief lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie

Christophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen AHLEC Effectief lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie Christophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen AHLEC Effectief lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie DE WILSVERKLARING EUTHANASIE JURIDISCH DOORGELICHT Overzicht

Nadere informatie

VERDUIDELIJKING WETGEVING ROND HET LEVENSEINDE

VERDUIDELIJKING WETGEVING ROND HET LEVENSEINDE VERDUIDELIJKING WETGEVING ROND HET LEVENSEINDE Alle wetteksten en/of documenten, beschreven in dit document zijn te downloaden op www.palliatieve.org > professionele gebruiker > wetgeving en documenten

Nadere informatie

Wilsverklaring invullen. Juridische informatie. Manu Keirse Hoogleraar Faculteit der Geneeskunde, KULeuven

Wilsverklaring invullen. Juridische informatie. Manu Keirse Hoogleraar Faculteit der Geneeskunde, KULeuven Wilsverklaring invullen Juridische informatie Manu Keirse Hoogleraar Faculteit der Geneeskunde, KULeuven Meer dan levenseinde Mijn gezondheidszorg Levenseinde Regelingen nadien zoals: afstaan organen,

Nadere informatie

Voorafgaande zorgplanning - juridische omkadering -

Voorafgaande zorgplanning - juridische omkadering - Voorafgaande zorgplanning - juridische omkadering - Sylvie Tack 23 april 2014 Doctor in de Rechten Advocaat Praktijkassistent Gezondheidsrecht Overzicht Inleiding Wat is voorafgaande zorgplanning? Wat

Nadere informatie

INFORMED CONSENT OP INTENSIEVE ZORGEN EN BIJ WILSONBEKWAAMHEID. Christophe Lemmens Advocaat Gastprofessor UAntwerpen

INFORMED CONSENT OP INTENSIEVE ZORGEN EN BIJ WILSONBEKWAAMHEID. Christophe Lemmens Advocaat Gastprofessor UAntwerpen INFORMED CONSENT OP INTENSIEVE ZORGEN EN BIJ WILSONBEKWAAMHEID Christophe Lemmens Advocaat Gastprofessor UAntwerpen INLEIDING Artikel 8 WPR 1. De patiënt heeft het recht om geïnformeerd, voorafgaandelijk

Nadere informatie

JURIDISCHE OMKADERING VAN MAATSCHAPPELIJKE EVOLUTIE NAAR MEER ZELFBESCHIKKING, VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING EN ONDERSTEUNING BIJ WILSONBEKWAAMHEID

JURIDISCHE OMKADERING VAN MAATSCHAPPELIJKE EVOLUTIE NAAR MEER ZELFBESCHIKKING, VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING EN ONDERSTEUNING BIJ WILSONBEKWAAMHEID JURIDISCHE OMKADERING VAN MAATSCHAPPELIJKE EVOLUTIE NAAR MEER ZELFBESCHIKKING, VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING EN ONDERSTEUNING BIJ WILSONBEKWAAMHEID Luc Goutry Ere-Volksvertegenwoordiger HET MAATSCHAPPELIJK

Nadere informatie

Dr. Marc Desmet Palliatieve Dienst Virga Jesseziekenhuis Hasselt

Dr. Marc Desmet Palliatieve Dienst Virga Jesseziekenhuis Hasselt Dr. Marc Desmet Palliatieve Dienst Virga Jesseziekenhuis Hasselt Inhoud Codes Beperking Therapie Vroegtijdige zorgplanning (VZP) Wilsverklaringen Vertegenwoordiger / vertrouwenspersoon = middelen (geen

Nadere informatie

Topics in levenseindezorg

Topics in levenseindezorg Topics in levenseindezorg Wetgeving i.v.m. levenseindezorg 1.Patiëntenrechtenwet (aug. 2002): centraal staat de autonomie en het zelfbeschikkingsrecht d.w.z. dat zorgverleners respect moeten hebben voor

Nadere informatie

Wilsverklaring en levenseinde. Informatiebrochure Patiënten

Wilsverklaring en levenseinde. Informatiebrochure Patiënten Wilsverklaring en levenseinde Informatiebrochure Patiënten 1. Vroegtijdige zorgplanning...4 1.1 Nu denken aan later...4 1.2 Euthanasieverklaring...5 1.3 Wilsverklaring...5 2. Euthanasie...6 2.1 Wat is

Nadere informatie

Wilsverklaring-wilsbeschikkinglevenstestament. Juridische aspecten Herman NYS

Wilsverklaring-wilsbeschikkinglevenstestament. Juridische aspecten Herman NYS Wilsverklaring-wilsbeschikkinglevenstestament Juridische aspecten Herman NYS Plan uiteenzetting Het begrippenkader De juridische duiding Het Belgisch recht (Tussentijdse) Besluiten Het begrippenkader Complexe

Nadere informatie

Voorafgaande zorgplanning en omgaan met het levenseinde informatie voor patiënten

Voorafgaande zorgplanning en omgaan met het levenseinde informatie voor patiënten Voorafgaande zorgplanning en omgaan met het levenseinde informatie voor patiënten 2 Wilsverklaring en levenseinde Stilstaan bij je levenseinde is nooit gemakkelijk. Toch kan het zinvol zijn erover na te

Nadere informatie

WAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN?

WAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN? CONCRETE ZORGPLANNING WAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN? 1 ZORGZAME ZORG OP MEERDERE DOMEINEN OMTRENT MEDISCHE ZORGEN 3 OMTRENT HET BLIJVEN WONEN ALS JE EEN DAGJE OUDER WORDT DE KINDEREN NIET KORTBIJ WONEN

Nadere informatie

Therapeutische hardnekkigheid en wilsverklaringen: Juridische omkadering

Therapeutische hardnekkigheid en wilsverklaringen: Juridische omkadering Therapeutische hardnekkigheid en wilsverklaringen: Juridische omkadering Lezing Geneeskundige Kring Oudenaarde 18 februari 2014 Sylvie Tack Doctor in de Rechten Praktijkassistent Universiteit Gent Advocaat

Nadere informatie

Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Zorgplanning, ook voor morgen

Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Zorgplanning, ook voor morgen Het Leven Helpen VZW Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Zorgplanning, ook voor morgen Waarover gaat het? De zekerheden van het leven: Geboorte Ziekte en gezondheid Sterven Plots overlijden,

Nadere informatie

Dossier Voorafgaande zorgplanning

Dossier Voorafgaande zorgplanning Dossier Voorafgaande zorgplanning Elk jaar komen heel wat mensen in een situatie terecht waarin ze, omwille van een onomkeerbare coma, dementie of een andere aandoening, niet meer in staat zijn om zelf

Nadere informatie

Rechten van de patiënt Vertrouwenspersoon en Vertegenwoordiger

Rechten van de patiënt Vertrouwenspersoon en Vertegenwoordiger Uw zorg, onze zorg Vallen en fixatie Palliatieve zorg Wondzorg Zorg voor de bewoner Incontinentiezorg Vroegtijdige zorgplanning Mentorschap Aandachtspersoon Voeding RZL Dementie Rechten van de patiënt

Nadere informatie

Vroegtijdige Zorgplanning

Vroegtijdige Zorgplanning Vroegtijdige Zorgplanning Theoretisch kader Dr Ruth Piers Dienst Geriatrie UZ Gent 1 Inleiding Wetgevend kader MAAR praktijk Kanttekeningen vanuit de patiënt Kanttekeningen vanuit de zorgverstrekkers Toegepast

Nadere informatie

Nu denken aan dan Wegwijs in het web van wilsverklaringen rondom het levenseinde

Nu denken aan dan Wegwijs in het web van wilsverklaringen rondom het levenseinde Nu denken aan dan Wegwijs in het web van wilsverklaringen rondom het levenseinde Bekkevoort, 24 april 2015 Paul Schotsmans (i.s.m. Herman Nys, medisch recht KU Leuven) Wilsverklaring? Een wilsverklaring

Nadere informatie

ZORG VOOR EEN MENSWAARDIG LEVENSEINDE

ZORG VOOR EEN MENSWAARDIG LEVENSEINDE ZORG VOOR EEN MENSWAARDIG LEVENSEINDE 1. INLEIDING De beslissing nemen om te verhuizen naar een WZC is niet vanzelfsprekend. Vele zaken worden afgewogen vooraleer de beslissing valt. Dit ook voor wat het

Nadere informatie

Rechten van de patiënt?

Rechten van de patiënt? Rechten van de patiënt? Belangrijke Belgische wetgevende initiatieven rond de eeuwwisseling Euthanasiewet 2002 Wet Patiëntenrechten 2002 Wet Palliatieve Zorg 2002 Recht op correcte informatie over zijn

Nadere informatie

Juridisch kader van vroegtijdige zorgplanning anno 2015

Juridisch kader van vroegtijdige zorgplanning anno 2015 Juridisch kader van vroegtijdige zorgplanning anno 2015 Tom Goffin Griffier Nationale Raad Orde der geneesheren Projectmanager KB 78 Gastdocent Gezondheidsrecht KULeuven Wilsverklaring 1 Wilsverklaring

Nadere informatie

VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING - VEEL GESTELDE VRAGEN

VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING - VEEL GESTELDE VRAGEN VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING - VEEL GESTELDE VRAGEN VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING Wat is vroegtijdige zorgplanning? Patiënten en de hulpverleners hebben niet altijd gelijklopende ideeën, verwachtingen en percepties

Nadere informatie

Www.wilsverklaring.be

Www.wilsverklaring.be Www.wilsverklaring.be Wegwijs in het web van de wilsverklaringen Herman Nys * en Bart Hansen ** 1. Inleiding In de maatschappelijke discussie over het levenseinde speelt er één constante: patiënten hebben

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over vertrouwenspersonen en vertegenwoordigers

Veelgestelde vragen over vertrouwenspersonen en vertegenwoordigers 1 Veelgestelde vragen over vertrouwenspersonen en vertegenwoordigers Wat is het verschil tussen een vertrouwenspersoon en een vertegenwoordiger? De vertrouwenspersoon is een familielid, vriend of een andere

Nadere informatie

Voorafgaande zorgplanning Wetgeving en communicatie VRAGEN ROND HET LEVENSEINDE

Voorafgaande zorgplanning Wetgeving en communicatie VRAGEN ROND HET LEVENSEINDE Voorafgaande zorgplanning Wetgeving en communicatie SEL Zuid-West-Vlaanderen Lokale Steunpunten Thuiszorg 18 mei, 15 juni en 27 juni 2017 VRAGEN ROND HET LEVENSEINDE Halve eeuw medische spitstechnologie

Nadere informatie

COMMUNICEREN OVER HET LEVENSEINDE : WAAROM???

COMMUNICEREN OVER HET LEVENSEINDE : WAAROM??? Ik wil niet leven zoals een plant Als ik mijn familie niet meer ken, wil ik liever dood Ik wil niet afzien! Mijn broer denkt zus, en ik zo, wat moeten we nu doen? Hebben wij nu wel de juiste keuzes gemaakt?

Nadere informatie

Aanvraagdocument: verzoek om afschrift gegevens uit patiëntendossier

Aanvraagdocument: verzoek om afschrift gegevens uit patiëntendossier Aanvraagdocument: verzoek om afschrift gegevens uit patiëntendossier Identiteit van de patiënt Naam en voornaam:...... Geboortedatum:... Telefoon/GSM:... Ik wens: verzending via de post de gegevens persoonlijk

Nadere informatie

Verzoek om inzage/afschrift patiëntendossier

Verzoek om inzage/afschrift patiëntendossier Verzoek om inzage/afschrift patiëntendossier (art. 9, Wet betreffende de Rechten van de patiënt, 22/08/2002) Verzoek tot Inzage (voor gegevens overleden patiënt, enkel mogelijk via beroepsbeoefenaar) Afschrift

Nadere informatie

KONINKRIJK BELGIE Wettelijke basis: KB 2/04/2003. Formulier van wilsverklaring inzake euthanasie

KONINKRIJK BELGIE Wettelijke basis: KB 2/04/2003. Formulier van wilsverklaring inzake euthanasie 1 KONINKRIJK BELGIE Wettelijke basis: KB 2/04/2003 Formulier van wilsverklaring inzake euthanasie Rubriek I. Verplichte gegevens A. Voorwerp van de wilsverklaring De Heer/Mevrouw (*) (naam en voornaam):

Nadere informatie

Praten over later: je lot zelf in handen nemen!

Praten over later: je lot zelf in handen nemen! Praten over later: je lot zelf in handen nemen! Nele De Win 08/10/2015 Snelle toename sinds begin 20ste eeuw 1850: 42.25 1900: 46.59 1950: 66.36 2000: 77.92 2005: 79.21 -- 2014 : 80,74 ( man 77,94 vrouw

Nadere informatie

TOELICHTING BIJ VOORAFGAANDE WILSVERKLARING INZAKE EUTHANASIE Enkel van toepassing in een situatie van onomkeerbare coma

TOELICHTING BIJ VOORAFGAANDE WILSVERKLARING INZAKE EUTHANASIE Enkel van toepassing in een situatie van onomkeerbare coma TOELICHTING BIJ VOORAFGAANDE WILSVERKLARING INZAKE EUTHANASIE Enkel van toepassing in een situatie van onomkeerbare coma Wat? Via dit document kan je euthanasie aanvragen voor het geval dat je ooit (later)

Nadere informatie

Casus Hoe wensen mensen te sterven? Samen werken rond. vroegtijdige zorgplanning. Samen werken rond. Vroegtijdige Zorgplanning

Casus Hoe wensen mensen te sterven? Samen werken rond. vroegtijdige zorgplanning. Samen werken rond. Vroegtijdige Zorgplanning DEELSEL Gent : (SEL : samenwerking Eerste Lijn) Samen werken rond vroegtijdige zorgplanning Samen werken rond Vroegtijdige Zorgplanning Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Uitgangspunt van dit project : Toename

Nadere informatie

exemplaar voor in medisch dossier 2 e exemplaar (voor aanvrager)

exemplaar voor in medisch dossier 2 e exemplaar (voor aanvrager) AANVRAAGFORMULIER TOT HET BEKOMEN VAN EEN AFSCHRIFT VAN GEGEVENS UIT EEN PATIENTENDOSSIER In uitvoering en volgens de modaliteiten van artikel 9 van de wet op de patiëntenrechten van 22 augustus 2002 IDENTITEIT

Nadere informatie

Juridische mogelijkheden inzake patiëntenrechten 18 februari 2013. Sylvie Tack Doctor in de Rechten postdoctoraal medewerker UGent Advocaat

Juridische mogelijkheden inzake patiëntenrechten 18 februari 2013. Sylvie Tack Doctor in de Rechten postdoctoraal medewerker UGent Advocaat Juridische mogelijkheden inzake patiëntenrechten 18 februari 2013 Sylvie Tack Doctor in de Rechten postdoctoraal medewerker UGent Advocaat Overzicht Patiëntenrechten vandaag omvangrijk Vandaag beperken

Nadere informatie

Vaak gestelde vragen

Vaak gestelde vragen Vaak gestelde vragen 1. Wat is een voorafgaande wilsverklaring inzake euthanasie? Het is een schriftelijke wilsverklaring van een persoon die, ingeval hij wilsonbekwaam zou zijn, wenst dat een arts euthanasie

Nadere informatie

Richtlijnen Palliatieve en Supportieve zorg

Richtlijnen Palliatieve en Supportieve zorg Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Euthanasie V1.2008 EUTHANASIE: TOELICHTING EN PRAKTISCHE RICHTLIJNEN 1 Inleiding In 2002 werden drie wetten met betrekking tot de zorg voor patiënten

Nadere informatie

Patiëntenrechten. Dr. Christina Tobback

Patiëntenrechten. Dr. Christina Tobback Patiëntenrechten Dr. Christina Tobback Patiënt de natuurlijke persoon aan wie gezondheidszorg wordt verstrekt, al dan niet op eigen verzoek hij ontvangt zorg omdat hij ernaar vraagt op vraag van een vertegenwoordiger

Nadere informatie

exemplaar voor in medisch dossier 2 e exemplaar (voor aanvrager)

exemplaar voor in medisch dossier 2 e exemplaar (voor aanvrager) AANVRAAGFORMULIER TOT HET BEKOMEN VAN INZAGE VAN GEGEVENS UIT PATIENTENDOSSIER In uitvoering en volgens de modaliteiten van artikel 9 van de wet op de patiëntenrechten van 22 augustus 2002 IDENTITEIT VAN

Nadere informatie

PALLIATIEVE ZORG. IFPC Turnhout 23 oktober Hilde Michiels coördinator palliatief support team

PALLIATIEVE ZORG. IFPC Turnhout 23 oktober Hilde Michiels coördinator palliatief support team PALLIATIEVE ZORG IFPC Turnhout 23 oktober 2017 Hilde Michiels coördinator palliatief support team Palliatieve zorg - definitie Palliatieve zorg is de actieve totaalzorg voor mensen die ongeneeslijk ziek

Nadere informatie

BASISOPLEIDING PALLIATIEVE ZORG

BASISOPLEIDING PALLIATIEVE ZORG BASISOPLEIDING PALLIATIEVE ZORG ZATERDAG 24 JUNI 2017 1 2 De wet betreffende de rechten van de patiënt De wet inzake onbekwaamheid De wet betreffende palliatieve zorg De wet betreffende euthanasie 3 1

Nadere informatie

VERSLAG AAN DE KONING

VERSLAG AAN DE KONING 2 APRIL 2003. - Koninklijk besluit houdende vaststelling van de wijze waarop de wilsverklaring inzake euthanasie wordt opgesteld, herbevestigd, herzien of ingetrokken Sire, 1. Context VERSLAG AAN DE KONING

Nadere informatie

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Formulier bij aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden naar de Federale Controle- en Evaluatiecommissie voor de toepassing van de wet betreffende de euthanasie,

Nadere informatie

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Registratiedocument bij aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden, binnen de vier werkdagen na de euthanasie, op volgend adres: Federale Controle en Evaluatiecommissie

Nadere informatie

JURIDISCHE ASPECTEN VAN WILSBEKWAAMHEID. Christophe Lemmens Advocaat Gastprofessor UAntwerpen Lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie

JURIDISCHE ASPECTEN VAN WILSBEKWAAMHEID. Christophe Lemmens Advocaat Gastprofessor UAntwerpen Lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie JURIDISCHE ASPECTEN VAN WILSBEKWAAMHEID Christophe Lemmens Advocaat Gastprofessor UAntwerpen Lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie Overzicht Inleiding Categoriale vs. functionele standaard

Nadere informatie

Gegevens verplicht in te vullen door de aanvrager

Gegevens verplicht in te vullen door de aanvrager FORMULIER VOOR DE REGISTRATIEVAN DE WILSVERKLARING INZAKE EUTHANASIE dienst burgerzaken Sint-Pieterstraat 1 T 011 88 04 91 bevolking@gingelom.be De wet voorziet de mogelijkheid om een wilsverklaring op

Nadere informatie

Beslissingen omtrent het levenseinde

Beslissingen omtrent het levenseinde Beslissingen omtrent het levenseinde Heb je er al over nagedacht? Als ik mijn vrouw niet meer herken, wil ik euthanasie (Etienne Vermeersch) Dit is volgens de wet onmogelijk! als ik mijn vrouw niet meer

Nadere informatie

Praat voor je gaat. Tijdige zorg voor het levenseinde

Praat voor je gaat. Tijdige zorg voor het levenseinde Praat voor je gaat. Tijdige zorg voor het levenseinde KWB Baal 15 februari 2016 1 Praten over je levenseinde Dat is voor later, ik wil daar nu nog niet aan denken Ik ben nog gezond en in de bloei van mijn

Nadere informatie

Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde. i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n

Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde. i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde 2 Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde 3 Inleiding

Nadere informatie

VERZOEK TOT INZAGE/AFSCHRIFT VAN GEGEVENS UIT EEN PATIËNTENDOSSIER

VERZOEK TOT INZAGE/AFSCHRIFT VAN GEGEVENS UIT EEN PATIËNTENDOSSIER AZ Alma T.a.v. de hoofdgeneesheer Moeie 18 9900 Eeklo VERZOEK TOT INZAGE/AFSCHRIFT VAN GEGEVENS UIT EEN PATIËNTENDOSSIER IDENTITEIT VAN DE PATIËNT Naam en Voornaam... Adres Geboortedatum AANVRAGER Naam

Nadere informatie

Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en mijn levenseinde

Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en mijn levenseinde Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en mijn levenseinde Mijn persoonlijke waarden en opvattingen Naast de uitdrukkelijke wilsverklaringen die volgen, wil ik dat altijd rekening wordt gehouden

Nadere informatie

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Formulier bij aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden naar de Federale Controle- en Evaluatiecommissie voor de toepassing van de wet betreffende de euthanasie,

Nadere informatie

Rechten van de patiënt

Rechten van de patiënt Rechten van de patiënt (KB 22/08/02) In het Belgisch Staatsblad van 26 september 2002 verscheen de wet van 22 augustus 2002 wet betreffende de rechten van de patiënt. In de wet op de patiëntenrechten staan

Nadere informatie

Advanced care planning. Ketenzorg Arnhem

Advanced care planning. Ketenzorg Arnhem Advanced care planning Advance Care planning = Vroegtijdige zorg planning Continu proces van gesprekken over: Levensdoelen en wensen, hoe zorg daarbij past; Eventuele reanimatie; Opties voor palliatieve

Nadere informatie

Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet. 28 MEI 2002. - Wet betreffende de euthanasie. Bron : JUSTITIE Publicatie : 22-06-2002 Inwerkingtreding : 20-09-2002 (ART. 16) Dossiernummer : 2002-05-28/37 Art. 1 HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen. Art.

Nadere informatie

De krachtlijnen van de Wet Patiëntenrechten. Overzicht gewaarborgde rechten. Recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking

De krachtlijnen van de Wet Patiëntenrechten. Overzicht gewaarborgde rechten. Recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking De krachtlijnen van de Wet Patiëntenrechten René Heylen, M.D., Ph.D. Licentiaat in de Rechten Medisch Coördinator Urgentiegeneeskunde Ziekenhuis Oost-Limburg Overzicht gewaarborgde rechten Recht op kwaliteitsvolle

Nadere informatie

ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten

ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten 2 Wat zijn jouw rechten als patiënt? Wat zijn jouw rechten als patiënt? 3 Wat zijn je rechten als patiënt? > > De zorgverlener

Nadere informatie

Wilsverklaringen vanuit de (huis)arts gezien. Els Roelofs kaderhuisarts palliatieve zorg

Wilsverklaringen vanuit de (huis)arts gezien. Els Roelofs kaderhuisarts palliatieve zorg Wilsverklaringen vanuit de (huis)arts gezien Els Roelofs kaderhuisarts palliatieve zorg Uitgebreide volmacht: Wie beslist namens een patiënt als deze dat zelf (tijdelijk) niet meer kan Voorkomen: Onder

Nadere informatie

ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten

ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten 2 Wat zijn jouw rechten als patiënt? Wat zijn je rechten als patiënt? > > De zorgverlener biedt je kwalitatieve zorg. Als patiënt

Nadere informatie

INFORMATIE BETREFFENDE EUTHANASIE, LEVENSTESTAMENT EN LEVENSEINDE.

INFORMATIE BETREFFENDE EUTHANASIE, LEVENSTESTAMENT EN LEVENSEINDE. INFORMATIE BETREFFENDE EUTHANASIE, LEVENSTESTAMENT EN LEVENSEINDE. Levenseinde. Levenstestament. Euthanasie. Wat als ik dement wordt? Wat als ik in een uitzichtloze toestand van lijden terechtkom? Wat

Nadere informatie

De vertrouwenspersoon in de gezondheidszorg: visie Vlaams Patiëntenplatform vzw

De vertrouwenspersoon in de gezondheidszorg: visie Vlaams Patiëntenplatform vzw De vertrouwenspersoon in de gezondheidszorg: visie Vlaams Patiëntenplatform vzw Els Meerbergen Projectverantwoordelijke patiëntenrechten en eerstelijnsgezondheidzorg VPP Studiedag Decreet rechtspositie

Nadere informatie

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/08/133 BERAADSLAGING NR. 08/039 VAN 1 JULI 2008 MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS UIT

Nadere informatie

Wilsonbekwaamheid in de zorg. PGGM&CO Renée Smid 6 december 2017

Wilsonbekwaamheid in de zorg. PGGM&CO Renée Smid 6 december 2017 Wilsonbekwaamheid in de zorg PGGM&CO Renée Smid 6 december 2017 Programma Wim de Bie maakt zich zorgen Ethiek en het zelfbeschikkingsrecht Wils(on)bekwaamheid Voorbeeld: Nemen we de juiste beslissing?

Nadere informatie

Modelbrochure Intensieve Zorgen & Geïnformeerde Toestemming. Dr. Jasperina Dubois Anesthesiology & Intensive Care Jessa Hasselt

Modelbrochure Intensieve Zorgen & Geïnformeerde Toestemming. Dr. Jasperina Dubois Anesthesiology & Intensive Care Jessa Hasselt Modelbrochure Intensieve Zorgen & Geïnformeerde Toestemming Dr. Jasperina Dubois Anesthesiology & Intensive Care Jessa Hasselt Inhoud Waarom Wettelijke vertegenwoordiger Inhoud brochure Waarom? Informed

Nadere informatie

Casus Hoe wensen mensen te sterven? Waarom vroegtijdig nadenken over zorg? Samen werken rond. vroegtijdige zorgplanning.

Casus Hoe wensen mensen te sterven? Waarom vroegtijdig nadenken over zorg? Samen werken rond. vroegtijdige zorgplanning. DEELSEL Gent : (SEL : samenwerking Eerste Lijn) Samen werken rond vroegtijdige zorgplanning Samen werken rond Vroegtijdige Zorgplanning Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Uitgangspunt van dit project : Toename

Nadere informatie

Euthanasie. Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten

Euthanasie. Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten Euthanasie Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten Inhoud Inleiding 3 1 Beslissingen rond het levenseinde 4 1.1 Het verschil tussen een wilsverklaring betreffende euthanasie en een euthanasieverzoek

Nadere informatie

Euthanasie, moord of hulp?

Euthanasie, moord of hulp? Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Bachelor in de Toegepaste Informatica Business Information Management Euthanasie, moord of hulp? CAMPUS Geel Joey Lemmens Academiejaar 2011-2012 Euthanasie, moord

Nadere informatie

WILSVERKLARINGEN BETREFFENDE MIJN GEZONDHEIDSZORG EN MIJN LEVENSEINDE

WILSVERKLARINGEN BETREFFENDE MIJN GEZONDHEIDSZORG EN MIJN LEVENSEINDE WILSVERKLARINGEN BETREFFENDE MIJN GEZONDHEIDSZORG EN MIJN LEVENSEINDE Wilsverklaringen betreffende levenseinde 1/14 Toelichting bij het gebruik van de wilsverklaringen betreffende uw gezondheidszorg en

Nadere informatie

VERZOEK INZAGE AFSCHRIFT PATIËNTENDOSSIER

VERZOEK INZAGE AFSCHRIFT PATIËNTENDOSSIER 1/7 VERZOEK INZAGE AFSCHRIFT PATIËNTENDOSSIER VERZOEK TOT inzage (voor gegevens overleden patiënt, enkel via beroepsbeoefenaar (zie bijlage 1)) afschrift (niet mogelijk voor gegevens overleden patiënt)

Nadere informatie

Euthanasie en wilsverklaringen

Euthanasie en wilsverklaringen Euthanasie en wilsverklaringen Wetenschappelijke vergadering AZ Damiaan Oostende Woensdag 6 mei 2015 Ann Vandenbroucke geriater Levenseinde Inhoud : LEIF Levenseinde beslissingen Euthanasiewet - voorwaarden

Nadere informatie

Kalvermarkt Gent Telefoon: 09/

Kalvermarkt Gent Telefoon: 09/ INFOBROCHURE VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING Kalvermarkt 1 9000 Gent Telefoon: 09/225 12 11 Beste bewoner en familie, De beslissing nemen om te verhuizen naar een woonzorgcentrum is voor velen niet vanzelfsprekend.

Nadere informatie

Dankwoord 13. Achtergrond en opzet van de studie Inleiding Onderzoeksmethodes 21

Dankwoord 13. Achtergrond en opzet van de studie Inleiding Onderzoeksmethodes 21 Inhoud Dankwoord 13 DEEL 1 Achtergrond en opzet van de studie 15 1. Inleiding 17 2. Onderzoeksmethodes 21 1. SENTI-MELC studie (Hoofdstukken 6, 7, 8, 9, 15) 21 2. Studie naar de frequentie en kenmerken

Nadere informatie

Het levenstestament. De regie zelf in handen houden. Wat is een levenstestament? Wat is het verschil met een gewoon testament?

Het levenstestament. De regie zelf in handen houden. Wat is een levenstestament? Wat is het verschil met een gewoon testament? Pagina 1 Het levenstestament De regie zelf in handen houden Wellicht heeft u wel eens nagedacht over wat er gebeurt wanneer u een zwaar ongeluk krijgt, ernstig ziek wordt of gaat dementeren? Wie kan dan

Nadere informatie

Omzendbrief ter informatie van de gemeentebesturen - burgemeesters - diensten bevolking - lokale beheerders. Mevrouw, Mijnheer,

Omzendbrief ter informatie van de gemeentebesturen - burgemeesters - diensten bevolking - lokale beheerders. Mevrouw, Mijnheer, Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen Cel "Organen, Embryo's en Bio-ethiek" UW BRIEF VAN UW REF. ONZE REF. EGO/036 DATUM 07/06/2010 BIJLAGE(N) 2 Omzendbrief ter informatie van de

Nadere informatie

Informatie over euthanasie

Informatie over euthanasie Informatie over euthanasie Inleiding Euthanasie is een onderwerp waar mensen heel verschillend over kunnen denken. Wat u van euthanasie vindt, hangt onder meer af van uw (religieuze) achtergrond, opvoeding,

Nadere informatie

4. Toestemming in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar

4. Toestemming in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar Welke zijn de rechten van de patiënt? De wet betreffende de rechten van de patiënt voorziet in: 1. Kwaliteitsvolle dienstverstrekking 2. De vrije keuze van een beroepsbeoefenaar 3. Informatie over de persoonlijke

Nadere informatie

ZONDER BLOED OP VRAAG VAN DE PATIENT

ZONDER BLOED OP VRAAG VAN DE PATIENT ZONDER BLOED OP VRAAG VAN DE PATIENT ETHISCH EN JURIDISCH AANVAARDBAAR? HERMAN NYS Leuven en Maastricht INHOUD VOORSTELLING 1. WETTELIJK KADER 2. MEDISCH DEONTOLOGISCH KADER 3. RAADGEVEND COMITE BIOETHIEK

Nadere informatie

6. Palliatieve zorg, vroegtijdige zorgplanning en euthanasie

6. Palliatieve zorg, vroegtijdige zorgplanning en euthanasie 6. Palliatieve zorg, vroegtijdige zorgplanning en euthanasie 6.1 Palliatieve zorg Palliatieve zorg is de totaalzorg voor mensen met een levensbedreigende aandoening bij wie geen genezende behandeling meer

Nadere informatie

Wet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie. (B.S ) Gecoördineerde tekst: laatste tekstbijwerking:

Wet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie. (B.S ) Gecoördineerde tekst: laatste tekstbijwerking: Wet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie. (B.S. 22.06.2002) Gecoördineerde tekst: laatste tekstbijwerking: 12.03.2014 Art. 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet

Nadere informatie

Niet reanimeren en andere behandelbeperkingen

Niet reanimeren en andere behandelbeperkingen Niet reanimeren en andere behandelbeperkingen In deze folder leest u over de behandelbeperkingen die u kunt afspreken met uw arts. Bekende voorbeelden van een behandelbeperking zijn niet reanimeren en

Nadere informatie

Euthanasie Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten

Euthanasie Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten Euthanasie Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten Palliatief Support Team 03 650 50 57 Inleiding Als u vragen heeft over beslissingen rond het levenseinde en meer bepaald over euthanasie, dan

Nadere informatie

Woonzorgnetwerk Vincenthove vzw. WARME Zorg voor een menswaardig levenseinde (=vroegtijdige zorgplanning)

Woonzorgnetwerk Vincenthove vzw. WARME Zorg voor een menswaardig levenseinde (=vroegtijdige zorgplanning) Pagina 12 Woonzorgnetwerk Vincenthove vzw Inhoud brochure: WARME Zorg voor een menswaardig levenseinde (= vroegtijdige zorgplanning) Gedicht pag. 2 Warme Zorg voor een menswaardig levenseinde pag. 3 De

Nadere informatie

FEDERALE CONTROLE- EN EVALUATIE- COMMISSIE EUTHANASIE INFORMATIEBROCHURE VOOR DE ARTSEN

FEDERALE CONTROLE- EN EVALUATIE- COMMISSIE EUTHANASIE INFORMATIEBROCHURE VOOR DE ARTSEN FEDERALE CONTROLE- EN EVALUATIE- COMMISSIE EUTHANASIE INFORMATIEBROCHURE VOOR DE ARTSEN 2 INHOUDSTAFEL 1. Euthanasie op verzoek van de patiënt vs. euthanasie op basis van een voorafgaande wilsverklaring

Nadere informatie

Medische Beslissingen rond het levenseinde

Medische Beslissingen rond het levenseinde Medische Beslissingen rond het levenseinde Jo Lisaerde Eric Triau Maartje Wils Bewonersadviesraad 7 december 2011 Definitie Palliatieve Zorg Palliatieve zorg is een totaalzorg voor mensen die aan een ziekte

Nadere informatie

Euthanasie: de wet en de praktijk

Euthanasie: de wet en de praktijk Euthanasie: de wet en de praktijk Informatiefolder voor patiënten en familieleden 90.007N-140401 Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper www.yperman.net Inleiding U leest deze infobrochure niet

Nadere informatie

Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en levenseinde

Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en levenseinde Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en levenseinde Rijksregisternummer: Mijn persoonlijke waarden en opvattingen Naast de uitdrukkelijke wilsverklaringen die volgen, wil ik dat altijd rekening

Nadere informatie

Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde. Imeldaziekenhuis

Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde. Imeldaziekenhuis Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Inleiding 3 Palliatieve therapie 4 Palliatieve zorg 5 Het stopzetten of niet starten van een levensverlengende

Nadere informatie

Rechten en plichten voor cliënten Cliëntinformatie over de WGBO

Rechten en plichten voor cliënten Cliëntinformatie over de WGBO Rechten en plichten voor cliënten Cliëntinformatie over de WGBO Groningen, mei 2014 Inleiding De WGBO is een afkorting van Wet op de Geneeskundige Behandelings Overeenkomst. In deze wet zijn zowel de rechten

Nadere informatie

Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde

Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde informatie voor patiënten INLEIDING 3 PALLIATIEVE THERAPIE 4 PALLIATIEVE ZORG 4 HET STOPZETTEN OF NIET STARTEN VAN EEN LEVENSVERLENGENDE BEHANDELING 5 PALLIATIEVE

Nadere informatie

AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK?

AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? PATIËNTENRECHTEN EN ETHIEK IN DE PSYCHIATRIE AXEL LIÉGEOIS Inleiding Verschillende benaderingen van de zorgrelatie Ethische beschouwingen bij de Wet Patiëntenrechten

Nadere informatie

Hoe omgaan met een verzoek om euthanasie? Een leidraad

Hoe omgaan met een verzoek om euthanasie? Een leidraad Hoe omgaan met een verzoek om euthanasie? Een leidraad Groep Philippus Neri - VZW Sint-Lucia Deze leidraad geldt voor een verzoek om euthanasie door een patiënt bij ondraaglijk psychisch en fysisch lijden.

Nadere informatie

ACP bij dementie. Eliane Perree, verpleegkundige Annemieke Wagemans, arts Expertisecentrum palliatieve zorg MUMC+

ACP bij dementie. Eliane Perree, verpleegkundige Annemieke Wagemans, arts Expertisecentrum palliatieve zorg MUMC+ ACP bij dementie Eliane Perree, verpleegkundige Annemieke Wagemans, arts Expertisecentrum palliatieve zorg MUMC+ Palliatieve zorg en dementie Zorg benoemen als palliatieve zorg resulteert in betere patiëntenzorg

Nadere informatie

Vroegtijdige Zorgplanning bij personen met dementie. Richtlijn-implementatie

Vroegtijdige Zorgplanning bij personen met dementie. Richtlijn-implementatie Vroegtijdige Zorgplanning bij personen met dementie Richtlijn-implementatie Presentatie op basis van materiaal ontwikkeld door: Jan De Lepeleire, PhD, huisarts, professor, KU Leuven en Universitair Psychiatrisch

Nadere informatie

Juridische kanttekeningen rond maaltijdzorg. Jan Vande Moortel Advamo Arteveldehogeschool Gent

Juridische kanttekeningen rond maaltijdzorg. Jan Vande Moortel Advamo Arteveldehogeschool Gent Juridische kanttekeningen rond maaltijdzorg Jan Vande Moortel Advamo Arteveldehogeschool Gent WIE HEEFT BESLISSINGSRECHT? De patiënt Is hij nog bekwaam? Wie bepaalt de bekwaamheid? Zijn vertegenwoordiger

Nadere informatie

Sterilisatie met contraceptief doel van een mentaal gestoorde persoon

Sterilisatie met contraceptief doel van een mentaal gestoorde persoon Sterilisatie met contraceptief doel van een mentaal gestoorde persoon Doc: a147012 Tijdschrift: 147 Datum: 15/11/2014 Origine: NR Thema's: Kwetsbare personen Patiëntenrechten Personen met een handicap

Nadere informatie

Recht en Ouder worden

Recht en Ouder worden Recht en Ouder worden Juridische aspecten van ouder worden: vertegenwoordiging van de wilsonbekwame, schenkingen/testamenten, euthanasieverklaring, zorgcontracten Hendrik DEBUCQUOY notaris te Diksmuide

Nadere informatie

Euthanasie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk

Euthanasie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk Euthanasie T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat

Nadere informatie

Wat weet jij over je patiëntenrechten?

Wat weet jij over je patiëntenrechten? Wat weet jij over je patiëntenrechten? Hoe kan ik een second opinion aanvragen? Hoe is de prognose van mijn ziektetoestand? etoestand? Mag ik mijn dossier eens inkijken? Wie beslist over mij als ik in

Nadere informatie

WET OP DE RECHTEN VAN DE PATIENT

WET OP DE RECHTEN VAN DE PATIENT WET OP DE RECHTEN VAN DE PATIENT (22 augustus 2002, B.S. 26 september 2002) Bijgaande samenvatting verwoordt de beperkte folder uitgegeven door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van

Nadere informatie

TITEL I INLEIDENDE BEPALINGEN HOOFDSTUK I ALGEMENE BEPALING

TITEL I INLEIDENDE BEPALINGEN HOOFDSTUK I ALGEMENE BEPALING TITEL I INLEIDENDE BEPALINGEN HOOFDSTUK I ALGEMENE BEPALING Art. 1 Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet. HOOFDSTUK II DEFINITIES EN TOEPASSINGSGEBIED Art. 2 Voor

Nadere informatie

Ethische en juridische aspecten bij sterilisatie

Ethische en juridische aspecten bij sterilisatie Ethische en juridische aspecten bij sterilisatie Mechelen 4 oktober 2012 Jan Vande Moortel Advocaat en lector www.advamo.com Ethische aspecten Verhouding recht en ethiek Is recht een belemmering bij zorgethiek?

Nadere informatie