AANPASSEN IN DENKEN EN DOEN!

Transcriptie

1 AANPASSEN IN DENKEN EN DOEN! Zorgverlening aan mensen met licht verstandelijke beperkingen SPV Studiemiddag 16 mei

2 Agenda 1. Licht verstandelijke beperkingen en groei 2. Tweesystemen model 3. Beperkt leren en denken, aanpassingen in gespreksvoering 2

3 LVB KENMERKEN EN EIGENSCHAPPEN? 3

4 LVB LVB specifieke kenmerken Echte LVB IQ IQ Beperkt Sociaal Aanpassingsvermogen Zwakbegaafdheid IQ VGN/VOBC,

5 LVB LVB specifieke kenmerken IQ Beperkt Sociaal Aanpassingsvermogen Echte LVB Zwakbegaafd > 2.7 miljoen!!!! VGN/VOBC,

6 Zwakbegaafdheid Waardoor meer zichtbaar??? 6

7 Meer zichtbaar door 7

8 LVB LVB specifieke kenmerken Bijkomende problematiek IQ Beperkt Sociaal Aanpassingsvermogen + Leerproblemen Psychiatrische Stoornis Medischorganische Problemen Problemen in gezin en sociale context VGN/VOBC,

9 Psychiatrische stoornissen en LVB Welke??? 9

10 Psychiatrische stoornissen MEER Persoonlijkheidsstoor nissen (Gigi et al., 2014; Hassiotis et al., 2008; Howlett, Florio, Xu, & Trollor, 2014) Psychotische stoornissen (Gigi et al., 2014; Howlett et al., 2014) Drugsgebruik (Gigi et al, 2014) Middelenmisbruik (Hassiotis et al., 2008) MINDER Stemmingsstoornissen (Howlett et al., 2014; Wieland et al., 2014) PTSS (Wieland, Kapitein-de Haan, & Zitman, 2014) 10

11 LVB LVB specifieke kenmerken Bijkomende problematiek Komen tot uiting in Leiden tot IQ Beperkt Sociaal Aanpassingsvermogen + Leerproblemen Psychiatrische Stoornis Medischorganische Problemen Problemen in gezin en sociale context Ernstige Gedragsproblemen Langdurige behoefte aan ondersteuning VGN/VOBC,

12 Nieuwe GGZ patiënten Schatting 20% IQ < 85 12

13 Moeilijkheden voor LVB E-health Shared decision making ROM Geprotocolleerde behandeling 13

14 Agenda 1. Licht verstandelijke beperkingen en groei 2.Tweesystemen model 14

15 Impulsief, Onbewust, Primair Tweesystemen model Reflectief, Bewust, Secundair 15

16 PRIMAIR Tweesystemen model SECUNDAIR Automatisch Associatief en snel Langzaam en reflectief 16

17 Tweesystemen model IMPULSIEF Vaker oefenen associatie sterker Associaties zijn robuust Goed in aanleren complexe processen, bv autorijden of uren norm REFLECTIEF Actief bij problemen primaire systeem en controleert het 17

18 Controlerende processen: executieve functies (1) Hogere functies. De vermogens die een persoon in staat stellen om nieuwe gedragingen of denkpatronen op te stellen in situaties, waarmee geen ervaring is. 18

19 Controlerende processen: executieve functies (2) Hogere functies. Werkgeheugen Cognitieve flexibiliteit Inhibitie Zelfregulatie: probleemoplossend proces 19

20 Cognitieve belasting Tijdsdruk Meerdere taken tegelijk Slechte stemming Sterke verleiding 20

21 Tweesystemen model PRIMAIR Impulsief gedrag SECUNDAIR Cognitieve (over)belasting 21

22 Verstandelijke beperking (1) Primair systeem grotendeels onafhankelijk van intelligentie Vraagt weinig cognitieve capaciteit Primair systeem bv. hetzelfde in herkennen emoties anderen 22

23 Verstandelijke beperking (2) Secundair systeem minder ontwikkeld Werkgeheugen Andere executieve functies HANGEN STERK SAMEN MET INTELLIGENTIE 23

24 Agenda 1. Licht verstandelijke beperkingen en groei 2. Tweesystemen model 3.Beperkt leren en denken, aanpassingen in gespreksvoering 24

25 Beperkt leren en denken Problemen LVB Beperkte sociale aanpassing 25

26 WERKGEHEUGEN Kortetermijngeheugen Verbaal Visueel-ruimtelijk Langetermijngeheugen 26

27 Beperkt leren en denken (1) Beperkt werkgeheugen Informatie minder goed opslaan Moeite met complexe taken Beperkingen in informatieverwerking: Denkprocessen verlopen langzamer Minder goed ontwikkeld verbale kortetermijngeheugen 27

28 In gesprek met LVB 1. Tijd inkorten en vaste agenda 2. Hoeveelheid informatie beperken 3. Laten herhalen in eigen woorden 4. Tempo verlagen 7-woord zinnen 28

29 Beperkt leren en denken (2) Moeite begrip symbolen Als tijd, geld, getallen Gevolgen in praktische vaardigheden Geld Administratie Reizen Achterstand in taalbegrip Beperkte woordenschat Moeite verbale informatieverwerking 29

30 In gesprek met LVB 1. Tijd inkorten en vaste agenda 2. Hoeveelheid informatie beperken 3. Laten herhalen in eigen woorden 4. Tempo verlagen 7-woord zinnen 5. Woorden LVB er gebruiken 30

31 Gevolgen? Italian on Maltha EMuE-y57BUE 31

32 Beperkt leren en denken (3) Moeite met regulerende functies Onderscheiden hoofd- en bijzaken Oorzaak en gevolg Concentreren 32

33 In gesprek met LVB 1. Tijd inkorten en vaste agenda 2. Hoeveelheid informatie beperken 3. Laten herhalen in eigen woorden 4. Tempo verlagen 7-woord zinnen 5. Woorden LVB er gebruiken 6. Beperkt aantal onderwerpen 33

34 Beperkt leren en denken (4) Beperkingen in het intellectueel functioneren: Moeite met abstracte begrippen Moeite met abstract redeneren Denken is veelal concreet en minder snel Beperking in executieve functies, metacognitie en in generalisatie van kennis 34

35 In gesprek met LVB 1. Tijd inkorten en vaste agenda 2. Hoeveelheid informatie beperken 3. Laten herhalen in eigen woorden 4. Tempo verlagen 7-woord zinnen 5. Woorden LVB er gebruiken 6. Beperkt aantal onderwerpen 7. Abstractie vermijden 8. Concreet blijven 9. Oefenen geleerde in praktijk 35

36 LVB Negatieve ervaring met cognitieve taken Minder gemotiveerd hiervoor, Snel opgeven Minder training secundaire systeem Minder controle over primaire systeem 36

37 Extra bij LVB 37

38 LVB Stress leidt tot Afname prestaties secundaire systeem Afname controle over primaire systeem Bv afname inhibitie bij GEDRAGSPROBLEMEN en stress 38

39 en LVB Wanneer mensen (met LVB) stress ervaren, dan zakt hun IQ met punten!!!! 39

40 40