Factsheet AWBZ, 24 februari AWBZ naar Wmo: langdurige zorg per 1 januari 2015 naar gemeenten

Transcriptie

1 Factsheet AWBZ, 24 februari 2014 AWBZ naar Wmo: langdurige zorg per 1 januari 2015 naar gemeenten Het Rijk draagt op 1 januari 2015 een deel van de zorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten over aan gemeenten. Die krijgen daar minder geld voor dan het Rijk er nu aan uitgeeft. Uitdaging voor gemeenten is goede zorg voor minder geld te blijven bieden. Wat houdt de AWBZ in? Ouderen, chronisch zieken en gehandicapten die langdurige zorg nodig hebben kunnen een beroep doen op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ. Het Rijk vergoedt de kosten voor de AWBZ-zorg. Om voor AWBZ-zorg in aanmerking te komen hebben mensen een indicatie nodig van het Centrum Indicatiestelling Zorg. Vaak betalen mensen ook een eigen bijdrage. Dat wordt geregeld via het Centraal Administratie Kantoor. Mensen kunnen zorg in natura ontvangen of zelf zorg inkopen met een Persoonsgebonden budget. Wat valt er in 2014 onder AWBZ-zorg? Persoonlijke verzorging: bijvoorbeeld hulp bij douchen, aankleden, scheren, pillen innemen, ogen druppelen of naar de wc gaan. Verpleging: medische hulp, zoals wondverzorging en injecties, of hulp bij zelf leren injecteren. Begeleiding: individuele en groepsbegeleiding. Activiteiten en dagopvang voor bijvoorbeeld mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking en dementerenden. Verblijf in een instelling: verblijf in een verpleeg- of verzorgingshuis, begeleid wonen voor mensen met een verstandelijke beperking of psychische problemen, kort verblijf wegens revalidatie. Behandeling: herstel van een aandoening, bijvoorbeeld opnieuw leren lopen na een hersenbloeding of leren omgaan met een psychische ziekte. Kortdurend Verblijf: logeren in een instelling, doorgaans ter ontlasting van de mantelzorgers. Wat houdt de Wmo in? Mensen die ouder zijn of een beperking hebben, kunnen via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) bij de gemeente hulp vragen bij het dagelijkse leven. De gemeente bepaalt of mensen voor een Wmo-voorziening in aanmerking komen en of zij een eigen bijdrage moeten betalen. Net als bij de AWBZ stelt het Centraal Administratie Kantoor de hoogte van de eigen bijdrage vast en kunnen mensen zorg in natura ontvangen of kiezen voor een Persoonsgebonden budget. Wat valt er in 2014 onder de Wmo? Huishoudelijke hulp: bijvoorbeeld hulp bij opruimen, schoonmaken en het doen van de was.

2 Hulpmiddelen of voorzieningen voor vervoer: bijvoorbeeld een rolstoel, een gehandicaptenparkeerkaart, collectief vervoer of een taxipas. Aanpassingen aan de woning: bijvoorbeeld een traplift of verhoogd toilet. Sociaal leven: ondersteuning bij sociale contacten en vrijetijdsbesteding. Om hoeveel mensen gaat het? In Amstelveen krijgen in 2014 circa inwoners AWBZ zorg. Het aantal mensen dat in Amstelveen gebruik maakt van hulp bij het huishouden is 2.500, vervoer en andere Wmo voorzieningen 775. In Aalsmeer maken mensen gebruik van AWBZzorg en circa van Wmo-voorzieningen (570 hulp bij het huishouden, 1550 regiovervoer en 350 andere Wmo-voorzieningen). Om hoeveel geld gaat het? De gemeente Amstelveen geeft in ,3 miljoen uit aan Wmo-voorzieningen. De uitgaven aan langdurige zorg in Amstelveen bedragen circa 32 miljoen, waarvan 15 miljoen aan zorg in instellingen en 17 miljoen aan zorg aan huis. In Aalsmeer zijn de uitgaven voor de Wmo 3,3 miljoen en voor de AWBZ-zorg 11,1 miljoen, waarvan 4,5 miljoen voor zorg in instellingen en 6,6 miljoen voor zorg aan huis. Wat verandert er in 2015? De kosten voor de langdurige zorg zijn op termijn niet meer te betalen. Daarom heeft het kabinet plannen om de zorg te veranderen. Uitgangspunt is dat mensen langer zelfstandig blijven wonen en thuis meer ondersteuning en zorg krijgen. Van hulpverleners en met hulp uit hun omgeving. Vanaf 1 januari 2015 vergoedt het Rijk via de nieuwe Wet Langdurige Zorg (WIZ) alleen de zorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten die in instellingen en verpleegtehuizen zitten. De andere vormen van AWBZ-zorg gaan naar de gemeente of naar de zorgverzekeraar. De AWBZ-taken die de gemeente erbij krijgt worden onderdeel van de aangepaste Wmo. De taakverdeling ziet er vanaf 2015 zo uit: Gemeenten: ondersteuning bij het dagelijks leven Gemeenten gaan zorgen voor begeleiding en dagbesteding van mensen en de verzorging aan huis, waaronder hulp bij het huishouden en het dagelijks leven en een klein deel van de persoonlijke verzorging. Door het scheiden van wonen en zorg blijven mensen langer thuis wonen. Het aantal mensen dat een beroep doet op Wmo-voorzieningen zoals hulp bij het huishouden wordt dus groter. Het Rijk heeft echter naast een bezuiniging op AWBZ taken ook bezuinigingen aangekondigd op huidige Wmo-voorzieningen. Zorgverzekeraars: medische zorg De zorgverzekering regelt medische zorg, zoals verpleging, het grootste deel van persoonlijke verzorging en langdurige (geestelijke) gezondheidszorg. Rijk: langdurige zware zorg Het Rijk zorgt voor de meest kwetsbare ouderen en gehandicapten in instellingen. Dat staat in de Wet Langdurige Intensieve Zorg (LIZ) die de huidige AWBZ gaat vervangen. De wet moet de kwaliteit van leven garanderen voor ouderen en gehandicapten die veel zorg nodig hebben.

3 Uitgaven langdurige zorg. Bron: ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wat betekenen de nieuwe zorgtaken voor de gemeente? De gemeente moet meer zorg voor meer mensen gaan regelen. Zij moet gaan bepalen wie er voor zorg aan huis in aanmerking komen, hoe deze mensen toegang tot de zorg krijgen, welke instellingen die zorg gaan bieden, hoe zij zorg bij deze instellingen gaat inkopen en hoe zij de zorg gaat financieren. Waar staan we februari 2014? Wetgeving nog niet afgerond: de Wet Langdurige Intensieve Zorg (LIZ) gaat de huidige AWBZ vervangen. Het kabinet werkt nog aan de vormgeving van de wet. De geplande ingangsdatum is 1 januari 2015, tegelijk met het wetsvoorstel voor de gewijzigde wet Wmo. Op 14 januari 2014 heeft staatssecretaris Van Rijn het

4 concept voor de gewijzigde Wmo-wet voor behandeling naar de Tweede Kamer gestuurd. Op 5 februari vond het eerste debat in de Kamer plaats. Eerste indicatie Wmo-budget: het Rijk bezuinigt op de budgetten die gemeenten voor de zorg krijgen. Zolang budgetten onduidelijk zijn, is het lastig voor gemeenten om afspraken met zorginstellingen en keuzes te maken. Op 31 januari 2014 heeft het kabinet een eerste indicatie gegeven van de gemeentelijke budgetten voor de uitvoering van de gewijzigde Wmo. Het gaat om een voorlopige verdeling van het landelijke budget. Persoonlijke verzorging toch naar zorgverzekeraar: Persoonlijke verzorging zou in eerste instantie naar de gemeente gaan. Staatsecretaris van Rijn heeft de Tweede Kamer op 6 november 2013 voorgesteld om persoonlijke verzorging toch door zorgverzekeraars te laten doen en daarmee verzorging en verpleging in één hand te houden. Gemeenten zijn het hier niet mee eens. Bij zorg en verzorging gaat het voor een groot deel om dezelfde mensen. Zij zeggen dat ze de bezuinigingen alleen kunnen realiseren als ze deze taken in samenhang kunnen regelen. In december 2013 hebben Van Rijn en de gemeenten afgesproken dat gemeenten vijf procent van de persoonlijke verzorging voor hun rekening nemen. Zorggarantie: Mensen met een indicatie voor AWBZ zorg die doorloopt na 1 januari 2015 behouden het recht op zorg tot hun indicatie afloopt, maximaal tot 1 januari Hoe bereidt de gemeente zich voor op haar nieuwe taken? Toegang tot goede zorg: de gemeente is in november een proef met sociale teams gestart in twee wijken in Amstelveen en een in Aalsmeer. Met de proef onderzoekt de gemeente wat de beste werkwijze is om bewoners goede zorg te bieden. In een sociaal team werken de gemeente en diverse zorg- en welzijnspartijen samen. Het sociaal team is er voor mensen met meerdere hulpvragen. Bij het sociaal team krijgen zij één aanspreekpunt en maken zij één plan waarin alle hulpvragen aan de orde komen. Het sociaal team moet mensen sneller toegang tot de juiste hulp geven en ervoor zorgen dat deze hulp op elkaar wordt afgestemd. Toegang: om ervoor te zorgen dat mensen snel toegang tot de juiste zorg krijgen, gaat de gemeente op 4 niveaus toegang organiseren: digitaal, via het Wmo loket, de sociale teams en regionaal. De gemeente is bezig met de ontwikkeling van een zorg app, zodat mensen via een digitaal loket zelf allerlei zaken kunnen regelen en aanvragen. Contracteren zorgaanbieders: dit najaar heeft de gemeente gesprekken gevoerd met huidige en potentiële nieuwe zorgaanbieders. Doel van deze gesprekken is een beeld krijgen van hoe instellingen werken en samen te onderzoeken hoe het efficiënter kan en wat haalbaar is. Op basis van de uitkomsten gaat de gemeente bekijken bij wie, hoe en voor welke prijs zij zorg gaat inkopen. Afspraken hierover worden vastgelegd in een intentieovereenkomsten, het zogenaamde Poelakkoord (Amstelveen) en Westeindeakkoord (Aalsmeer) zorg. Geclusterd wonen: De gemeente heeft in Amstelveen en Aalsmeer onderzocht hoeveel extra zorgwoningen er nodig zijn, zodat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. De gemeente heeft berekend dat Amstelveen op termijn 500 extra zorgwoningen nodig heeft en Aalsmeer circa 180. Bijvoorbeeld wooncomplexen voor ouderen met verschillende (zorg) faciliteiten en meer in- en aanleunwoningen bij

5 . die wooncomplexen. Zij is in overleg met vastgoedpartijen over mogelijke nieuwbouw, verbouwing van bestaande gebouwen tot zorgwoningen en andere nieuwe woonvormen voor ouderen. Met zorginstellingen bespreekt zij hoe zij bewoners in aanvulling op ondersteuning uit hun eigen netwerk passende zorg kunnen bieden.