De ontslagtaak van UWV na invoering van de Wet Werk en Zekerheid

Transcriptie

1

2 De ontslagtaak van UWV na invoering van de Wet Werk en Zekerheid AJD-congres, 28 november 2014 mr. J. Meijer, Manager Arbeids- en Ontslagrecht Landelijke afdeling Arbeidsjuridische dienstverlening

3 Programma Actualiteiten ontslagprocedure UWV: Toevoeging bijlage C aan het Ontslagbesluit betreffende regels voor het bepalen van de ontslagvolgorde in de zorg Wijziging Ontslagbesluit in verband met payrolling Modernisering van het ontslagrecht: de UWV-ontslagprocedure nieuwe stijl AJD-congres november

4 Bijlage C bij het Ontslagbesluit Wijziging Ontslagbesluit per Bij ontslagaanvragen van werkgevers in de thuiszorg, de kraamzorg, de jeugdgezondheidszorg, jeugdzorg of gehandicaptenzorg, dan wel aanvragen van verpleeg- of verzorgingshuizen: Niet uitgaan van de bedrijfsvestiging van de werkgever, maar van de gemeente waarbinnen werkzaamheden komen te vervallen. Uitzonderingen: Meerdere bedrijfsvestigingen binnen een gemeente Gehandicaptenzorg en de jeugdzorg mogen -mits aannemelijk gemaakt- kiezen voor (bijvoorbeeld) regionale bedrijfsvestiging. E.e.a. hangt af van de wijze waarop de werkzaamheden in de organisatie zijn ingericht. AJD-congres november 2014

5 Payrolling Sociaal Akkoord: payrollwerknemer krijgt dezelfde ontslagbescherming als gewone werknemer WWZ verwijst naar uitwerking in ministeriële regeling Wijziging Ontslagbesluit per : Payrollbedrijf vraag toestemming aan UWV toetst ontslagreden op basis van de omstandigheden bij de materiële werkgever De ontslagreden is de reden van de materiële werkgever om de payrollopdracht op te zeggen Het payrollbedrijf moet aannemelijk maken dat die reden een goede reden is om de payrollwerknemer te ontslaan UWV toetst aan de normale toetsingscriteria voor die ontslagreden Geldt voor payrollcontracten die vanaf zijn gesloten AJD-congres november 2014

6 Modernisering Ontslagrecht Modernisering ontslagrecht per 1 juli 2015, handhaving van de preventieve toetsing van ontslag Ontslagrecht wordt geregeld in één wet: het Burgerlijk Wetboek (BW) Buitengewoon Besluit Arbeidsverhouding 1945 vervalt Ontslagbesluit vervalt per 1 juli 2015; wordt vervangen door twee Ministeriële regelingen: één die de inrichting van de UWV-ontslagprocedure regelt en één met de uitwerking van de materiële toetsingscriteria. De laatste wordt ook het kader voor de rechter. AJD-congres november

7 De routes Wederzijds goedvinden Ontbinding (kantonrechter) Opzegging (UWV) Cao-commissie Alle redenen Alleen persoonlijke redenen Bedrijfseconomisch Langdurig a.o. Alleen bedrijfseconomisch Schriftelijk vast te leggen Ontbinding of weigering Toestemming of weigering Toestemming of weigering AJD-congres november

8 Als UWV de beslissing heeft genomen UWV Kantonrechter Toestemming Weigering Binnen 2 maanden Verzoekschrift Wg: ontbinding Wn: herstel dienstverband/billijke vergoeding Hof Beroep Geen schorsende werking Cassatie Hoge Raad AJD-congres november

9 Reikwijdte preventieve toets (1) De preventieve toets zal gelden t.a.v. een ieder de werkzaam is o.b.v een arbeidsovereenkomst (7:610 BW), m.u.v.: Huishoudelijk personeel < 4 dagen per week Art. 7:671 lid 1 sub d BW Statutair bestuurders Art. 7:671 lid 1 sub e BW Geestelijken Art. 7:671 lid 1 sub f BW Preventieve toets alléén voor werknemers met een aovk, dus niet langer voor werknemers die niet als zelfstandige kunnen worden aangemerkt en die niet werkzaam zijn op basis van een aovk of van wie onduidelijk is of dat het geval is (huidige art. 1, sub b, onder 2, BBA 1945) AJD-congres november

10 Reikwijdte preventieve toets (2) Wel onder de preventieve toets komen te vallen Werknemers bij een publiekrechtelijk lichaam, voor zover werkzaam op basis van een aovk Personeel werkzaam in het onderwijs, voor zover werkzaam op basis van een aovk Op termijn (2017?) wellicht de ambtenaren: Zie het wetsvoorstel normalisering rechtspositie ambtenaren AJD-congres november

11 Snelheid versus kwaliteit Enerzijds moet UWV het merendeel van de ontslagaanvragen binnen 4 weken afhandelen, anderzijds wordt de drempel voor werkgever en werknemer om UWV-besluiten ter toetsing aan de rechter voor te leggen lager. Hier zit een spanningsveld Hoe gaat UWV de gewenste snelheid realiseren? Hoe gaat UWV de gewenste kwaliteit realiseren? AJD-congres november

12 Veranderingen UWV-procedure (1) Indiening aanvraag Beoordeling op compleetheid Bij incompleetheid kan wg aanvullen < 8 dagen Verlenging termijn alleen onder bijzonder omstandigheden Niet gecompleteerd, dan niet in behandeling nemen (art 4:5 Awb) Wel compleet, dan verzoek om verweer (14 dagen) Meestal volstaat 1 ronde van hoor en wederhoor, mede door uitvoerige uitvraag wg in voorfase Zo niet, dan 2 e ronde van hoor en wederhoor (7 dagen) UWV kan partijen verzoeken om aanvullende gegevens en bescheiden binnen een door UWV te bepalen termijn. Eventueel deskundigenadvies door de UWV-divisie Sociaal Medische Zaken (SMZ) Reactietermijn wg en wn op advies SMZ is 7 dagen AJD-congres november

13 Veranderingen UWV-procedure (2) In het kader van versnelling procedure zal rol en inzet OAC worden herzien Beschikking, toestemming om op te zeggen Geldigheidsduur toestemming: 4 weken (thans maximaal 8 weken!), art. 7:671a, lid 6 BW Wederindiensttredingsvoorwaarde wordt in wet zelf opgenomen art. 7:682 lid 4 en 5 UWV vermeldt proceduretijd in de beschikking (te rekenen vanaf datum ontvangst volledige aanvraag) Wg kan volledige proceduretijd van opzegtermijn aftrekken, mits er minimaal 1 maand opzegtermijn resteert (art. 7:672 lid 4 BW) AJD-congres november

14 Veranderingen UWV-procedure (3) Vraag: Werkgever dient ontslagaanvraag bij UWV in op 20 december De toestemming wordt verleend op 9 januari Werkgever zegt op 10 januari de arbeidsovereenkomst op. De werknemer is 11 jaar in dienst. Er is geen cao. Wanneer eindigt de arbeidsovereenkomst? AJD-congres november

15 Bedrijfseconomisch ontslag Toetsingskader bedrijfseconomische redenen Bij de werkgever komen structureel (de komende 26 weken) arbeidsplaatsen te vervallen vanwege: bedrijfsbeëindiging of bedrijfseconomische omstandigheden waardoor maatregelen moeten worden getroffen voor een doelmatige bedrijfsvoering De juiste volgorde voor ontslag is vastgesteld (afspiegelingsbeginsel) Er zijn geen mogelijkheden de werknemer(s) binnen een redelijke termijn, eventueel met behulp van scholing, te herplaatsen naar een andere passende functie binnen de onderneming of groep AJD-congres november

16 Bedrijfseconomische redenen (1) Het moet gaan om een structureel (d.w.z. over een toekomstige periode van 26 weken bezien) verval van arbeidsplaatsen. Periode van 26 weken vangt aan op de dag van de beslissing UWV of Kantonrechter Het besluit tot ontslag moet noodzakelijk zijn voor een doelmatige bedrijfsvoering Huidige subcategorieën bedrijfseconomische reden blijven gehandhaafd Daar waar arbeidsplaatsen vervallen als gevolg van fluctuaties in het werkaanbod moet wg aannemelijk maken dat de werkzaamheden in een substantiële mate niet kunnen worden verricht en een andere inrichting van de werkzaamheden niet tot de mogelijkheden behoort AJD-congres november

17 Bedrijfseconomische redenen (2) Werkgever moet beslissingsruimte hebben, teneinde voortbestaan onderneming op langere termijn te borgen. Dit vergt een zekere terughoudendheid bij de toets van de bedrijfseconomische redenen. Werkgever moet zich wèl verantwoorden tegenover UWV Géén ontslagvergunning bij vervanging van werknemers door goedkopere (al dan niet flexibele) arbeidskrachten Werkgever moet, wil hij toestemming krijgen voor opzegging van een aovk voor onbepaalde tijd, eerst afscheid nemen van zijn uitzendkrachten, oproepkrachten, ingeleend of ingehuurd personeel van een andere bedrijfsvestiging van de werkgever of van een ander bedrijf, en werknemers met een tijdelijk dienstverband waarvan de aovk binnen korte tijd zal eindigen, allen voor zover zij werkzaam zijn in dezelfde functie AJD-congres november

18 Ontslagvolgorde: Afspiegeling (1) Afspiegeling is en blijft het uitgangspunt, aangezien het willekeur voorkomt en het de motivering door de wg over de ontslagkeuze overbodig maakt Het afspiegelingsbeginsel is van toepassing indien en voor zover binnen een categorie van uitwisselbare functies het aantal arbeidsplaatsen wordt ingekrompen Uitgangspunt is dat de leeftijdsopbouw binnen de categorie uitwisselbare functies vóór en ná de inkrimping verhoudingsgewijs zoveel mogelijk gelijk blijft AJD-congres november

19 Ontslagvolgorde: Afspiegeling (2) Hoe werkt het? Werkgever dient: Per categorie uitwisselbare functies van de onderneming, dan wel - ingeval de werkzaamheden van een onderneming zijn verspreid over verschillende vestigingen- de bedrijfsvestiging Op basis van de leeftijdsopbouw binnen de betreffende categorie uitwisselbare functies Per leeftijdsgroep de werknemer met het kortste dienstverband als eerste voor ontslag voor te dragen AJD-congres november

20 Afspiegeling: Uitgangspunten (1) Vaste werknemers komen bij een bedrijfseconomisch ontslag pas voor ontslag in aanmerking nádat de werkgever afscheid heeft genomen van: Uitzendkrachten, gedetacheerden, ingeleende werknemers van andere bedrijfsvestigingen of van een ander bedrijf en oproepkrachten/werknemers met een nul-urencontract, voor zover werkzaam in functies waarin wordt ingekrompen. Aannemelijk moet zijn dat hij oproepkrachten niet meer oproept dan wel tot het minimum waartoe hij juridisch verplicht is (min-max) Tijdelijke werknemers waarvan het contract 26 weken na datum indiening aanvraag of op een eerdere datum van rechtswege eindigt. Dus ongeacht of zij volgens het afspiegelingsbeginsel voor ontslag in aanmerking komen AOW-gerechtigden AJD-congres november

21 Afspiegeling: Uitgangspunten (2) Tijdelijke werknemers waarvan het contract na meer dan 26 weken na datum indiening ontslagaanvraag van rechtswege eindigt + de werknemers met een dienstverband voor onbepaalde tijd AJD-congres november

22 Afwijkingsmogelijkheden van afspiegeling (1) Afwijking tot ten hoogste 10% van de afspiegeling als bij CAO of regeling door of namens een daartoe bevoegd bestuursorgaan is verklaard dat van deze mogelijkheid gebruik kan worden gemaakt Restrictie: Afwijking mag niet leiden tot meer ontslagen in leeftijdsgroep 15 tot 25 jaar en 55 jaar tot de AOWgerechtigde leeftijd! Voorwaarden AJD-congres november

23 Afwijkingsmogelijkheden van afspiegeling (2) Overige afwijkingsmogelijkheden afspiegeling: Hardheidsclausule (als wn werkzaam is onder toezicht en leiding van een derde) Onmisbare werknemer Werknemer met een arbeidsbeperking (quotumregeling) Als een werknemer voor ontslag in aanmerking komt wegens het vervallen van een loonkostensubsidie die de werkgever voor die werknemer ontving Gevolg van een succesvol beroep op één van de afwijkingsmogelijkheden: In beginsel komt binnen de betreffende leeftijdsgroep de eerstvolgende werknemer met het kortste dienstverband voor ontslag in aanmerking! AJD-congres november

24 Herplaatsing Mogelijkheid van herplaatsing van een wn wordt bezien aan de hand van passende vacatures die er bij een wg zijn of mogelijkerwijs binnen afzienbare tijd gaan komen Daarbij worden, net zoals thans het geval is, ook eventuele andere vestigingen, respectievelijk ondernemingen die deel uitmaken van een groep (concern), betrokken Scholing (nieuw): wg heeft plicht wn te scholen als herplaatsing op een passende functie daardoor mogelijk is. Wel redelijkheidsoordeel ivm duur opleiding, kosten en financiële draagkracht wg (art. 7:669, lid 1 BW) Passende functie: functie die aansluit bij de opleiding, ervaring en capaciteiten van een werknemer, of waarvoor hij binnen een redelijke termijn met behulp van scholing geschikt zal kunnen zijn AJD-congres november

25 Ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid Artikel 7:669, derde lid, onderdeel b, BW en 7:671a, eerste lid, BW Er is een redelijke grond voor ontslag in geval van langdurige ziekte of gebreken van de werknemer waardoor hij niet meer in staat is de bedongen arbeid te verrichten, mits: Het opzegverbod bij ziekte niet meer van toepassing is Aannemelijk is dat binnen 26 weken geen herstel zal optreden of binnen deze periode de bedongen arbeid ook niet in aangepaste vorm kan worden verricht Herplaatsing in een andere functie, al dan niet met behulp van scholing, binnen een redelijke termijn niet tot de mogelijkheden behoort AJD-congres november

26