Een vrijwillig eigen risico alleen weggelegd voor gezonde mensen?
|
|
- Lotte Simons
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een vrijwillig eigen risico alleen weggelegd voor gezonde mensen? Nicole Kaupmann en France Portrait Introductie Op de markt voor ziektekostenverzekeringen gaat het om het verminderen van financiële onzekerheid als gevolg van ziekte en de medische kosten die daarmee samengaan. Uitgaven aan gezondheidszorg zijn, door de grote mate van onzekerheid over het tijdstip en de omvang van de benodigde zorg, moeilijk te plannen. Daarom zullen risico-averse mensen zich willen verzekeren om zo de financiële onzekerheid te verminderen. Echter kan dit leiden tot consument geïnduceerde moral hazard. Dit betekent dat de zorgconsument, na het betalen van de verzekeringspremie, niet of nauwelijks meer een financiële prijsprikkel ervaart en dat de kans bestaat dat hij of zij meer en/of duurdere zorg consumeert dan strikt noodzakelijk is. Om dit fenomeen tegen te gaan wordt o.a. gebruik gemaakt van vrijwillige eigen risico s. De zorgverzekerde neemt dan een deel van de zorgkosten voor eigen rekening en krijgt in ruil daarvoor premiekorting. Mogelijk leidt dit tot zelfselectie van zorgverzekerden als verzekerden die gemiddeld gezien lagere ziektekosten verwachten eerder zullen kiezen voor een vrijwillig eigen risico dan anderen. Een denkbare consequentie daarvan is dat het verwachte remgeldeffect van vrijwillige eigen risico s klein zal blijven als het gemiddeld gezien vooral de populatie van gezondere zorgverzekerden betreft.[2,3] Bovendien zorgt zelfselectie mogelijk voor een afname van de solidariteit. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de rijkere mensen gemiddeld gezien gezonder zijn en dus eerder zullen kiezen voor een vrijwillig eigen risico, mede ook omdat zij het financiële risico kunnen nemen.[4,6] Het risicovereveningssysteem lijkt niet goed genoeg te corrigeren voor verschillen in gezondheid.[10] Dit zou betekenen dat de premiekorting voor een vrijwillig eigen risico gedeeltelijk bestaat uit verschillen in gezondheid en dus zorgt voor een afname in de solidariteit.[1,5] In januari 2006 is in Nederland een nieuw zorgstelsel ingevoerd. Iedereen die in Nederland woont of er loonbelasting betaalt is verplicht een basiszorgverzekering te hebben. Zorgverzekeraars zijn verplicht iedereen te accepteren voor het basisverzekeringspakket. Zorgverzekerden kunnen elk jaar overstappen van zorgverzekeraar. De nominale zorgpremie wordt door de zorgverzekeraars zelf vastgesteld, wat er toe kan leiden dat de premie per zorgverzekeraar verschilt. Het is echter verboden om voor het basispakket een hogere premie in rekening te brengen aan verzekerden met verwachte hoge zorgkosten. Sinds 2006 bestaat de mogelijkheid tot een vrijwillig eigen risico van 100 tot maximaal 500. Hoe hoger het gekozen vrijwillig eigen risico, hoe groter de premiekorting.[1,8] De premiekorting mag niet gedifferentieerd worden naar risicokarakteristieken. Het vrijwillig eigen risico is gemaximaliseerd, omdat door de aanwezigheid van risicoverevening zorgverzekeraars geen hoge premiekorting kunnen geven in ruil voor een vrijwillig eigen risico.[10] Deze studie onderzoekt de mate van zelfselectie op basis van gezondheid en sociaal-economische karakteristieken bij het nemen van een vrijwillig eigen risico in de context van het nieuwe zorgstelsel in Nederland. Er wordt gebruik gemaakt van cross-sectionele data die verzameld zijn in de periode januari - maart 2006, direct na de invoering van het nieuwe zorgstelsel.[7] Methode Studiepopulatie en studiedesign De studiepopulatie bestaat uit individuen van 18 jaar en ouder die willekeurig getrokken zijn uit het telefoonboek van heel Nederland. Deze individuen werden eerst opgebeld (overdag en/of s avonds) en kregen, na het geven toestemming, binnen een week een vragenlijst met bijgevoegde antwoordenvelop toegestuurd. In het telefoongesprek werd kort de bedoeling van VGE Bulletin maart
2 het onderzoek uitgelegd en werd benadrukt dat de vragenlijsten volledig anoniem en niet gecodeerd verwerkt zouden worden individuen hebben toestemming gegeven voor het sturen van de vragenlijst. Uiteindelijk hebben 889 individuen de vragenlijst ingevuld en geretourneerd. Dit was ruim voldoende om onze onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden.[7] Variabelen De afhankelijke variabele geeft aan of een deelnemer een vrijwillig eigen risico heeft of niet (de data bevatten geen informatie over de hoogte van het eigen risico). De determinanten die betrekking hebben op gezondheid zijn de ervaren gezondheid, het aantal contacten met de huisarts en het aantal contacten met een specialist. De variabele ervaren gezondheid bestaat uit vijf categorieën, namelijk heel goed, goed, niet goed/niet slecht, slecht en heel slecht. De variabele contact huisarts meet hoe vaak een deelnemer de huisarts bezocht heeft in de afgelopen zes maanden. De antwoordcategorieën bestaan uit: weinig (0 tot 2 keer), midden (3 tot 5 keer) en veel (6 of meer keer). De variabele contact specialist meet hoe vaak een deelnemer specialisten bezocht heeft in de afgelopen zes maanden. De antwoordcategorieën bestaan uit: weinig (0 tot 1 keer), midden (2 tot 5 keer) en veel (6 of meer keer). De volgende sociaal-economische variabelen zijn geïncludeerd: het opleidingsniveau, het kunnen rondkomen met het netto inkomen en het ontvangen van zorgtoeslag. De variabele opleidingsniveau is onder te verdelen in laag (geen opleiding, lager onderwijs, lager beroepsonderwijs), midden (middelbaar algemeen onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs, voortgezet algemeen onderwijs) en hoog (hoger beroepsonderwijs, wetenschappelijk onderwijs). De vier categorieën voor de variabele rondkomen met het netto inkomen zijn goed, voldoende, matig en slecht. De variabele ontvangen zorgtoeslag geeft aan of een deelnemer zorgtoeslag ontvangt of niet. De dataset bevat ook informatie over demografische karakteristieken zoals geslacht, leeftijd, nationaliteit, partner status en aantal kinderen jonger dan 18 jaar. Verder geeft de dataset informatie over het al dan niet hebben van een aanvullende verzekering en de soort polis. Statistische analyses In dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van logistische regressie analyses. Voorafgaand hieraan zijn er chi-kwadraat toetsen en onafhankelijke t-toetsen uitgevoerd om te kijken of er significante verschillen bestaan tussen individuen met en individuen zonder vrijwillig eigen risico. Alle missende waarden worden buiten beschouwing gelaten. De analyses zijn uitgevoerd in SPSS, v In stap 1 zijn twee logistische modellen geconstrueerd: één waarin is gecorrigeerd voor gezondheids-karakteristieken en één waarin is gecorrigeerd voor sociaal-economische karakteristieken. Op basis van de schattingsresultaten van deze twee modellen is in stap 2 één model gevormd waarin alleen gecorrigeerd is voor de significante gezondheidskarakteristieken en de significante sociaal-economische karakteristieken gevonden in stap 1. Een confounder is, in deze context, een variabele die de mogelijke relatie tussen gezondheid en sociaal-economische karakteristieken en het nemen een vrijwillig eigen risico, geheel of gedeeltelijk verklaart. De variabelen geslacht, leeftijd, allochtoon, samenleven met partner, aantal kinderen onder de 18 jaar en aanvullend verzekerd zijn gecontroleerd op confounding. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat mensen met partner gemiddeld gezonder en rijker zijn dan mensen zonder partner en dat het hebben van een partner de relatie verklaart tussen gezondheid, sociaal-economische verschillen en het nemen van een vrijwillig eigen risico. Variabelen zijn opgenomen als confounder als tenminste één van de parameters van de gezondheids- en sociaal-economische indicatoren van stap 2 met meer dan 10% veranderde na het opnemen van de variabele in het model. In stap 3 zijn modellen geschat die gecorrigeerd zijn voor alle gevonden confounders. Ook is onderzocht of de gevonden relatie 8 VGE Bulletin maart 2010
3 anders blijkt te zijn voor mannen en vrouwen, en jongeren en ouderen. Dat is gedaan door interactievariabelen tussen de gezondheids- of sociaal-economische variabelen en geslacht of leeftijd toe te voegen aan de modellen. Stel dat de parameter die geassocieerd is met bijvoorbeeld de interactievariabele voor ervaren gezondheid en geslacht significant is, dan is de relatie tussen ervaren gezondheid en het hebben van een eigen risico verschillend voor mannen en vrouwen. Resultaten Beschrijving variabelen Tabel 1 geeft beschrijvende informatie over de meegenomen variabelen weer, volgens het wel of niet hebben van een eigen risico. De onderzochte populatie is tussen de 20 en 100 jaar oud, met een gemiddelde van 56,6 jaar en een standaard deviatie van 16,2 jaar. Hiervan zijn er 483 vrouw (54,3%), 404 man (45,4%) en van twee mensen is het geslacht niet bekend (0,2%). Daarbij hebben 74 individuen (8,3%) een eigen risico. Merk op dat er 18 individuen waren die niet wisten of ze wel of geen eigen risico hadden (2,0%). Deze individuen zijn niet meegenomen in de analyses.[7] Tabel 1: Karakteristieken onderzoekspopulatie, (volgens wel of niet eigen risico) Geen eigen Wel eigen risico P-waarde risico Gezondheid (%) Ervaren gezondheid 0,001 Heel goed + goed ,5 Niet goed/niet slecht 21,5 12,2 Slecht + heel slecht 5,9 1,4 Contact huisarts 0,000 Weinig 56,3 82,4 Midden 27,7 12,2 Veel 14,6 5,4 Contact specialist % 0,016 Weinig 65,4 82,4 Midden 24,3 14,9 Veel 8,6 2,7 Sociaal-economische status (%) Ontvangen zorgtoeslag 0,004 Ja 44,8 27,0 Rondkomen met netto inkomen 0,025 Goed 41,2 59,5 Voldoende 36,7 23,0 Matig 16,6 13,5 Slecht 3,5 2,7 Opleidingsniveau 0,005 Laag 19,8 6,8 Midden 43,5 41,9 Hoog 35,7 51,4 Demografische karakteristieken Man (%) 45,2 58,1 0,034 Leeftijd (gemiddelde, SD) 57,02 (16,0) 51,32 (15,6) 0,003 Allochtoon (%) 8,2 9,5 0,711 Samenleven met partner ( %) 73,2 73,0 0,919 Aantal kinderen jonger dan 18 jaar Aanvullend verzekerd (%) 0,46 (SD=0,921) 94,2 0,64 (SD=1,001) 82,4 0,131 0,000 Totaal 74 (8,3) 797 (89,6) De preliminaire analyses laten significante associaties zien tussen het hebben van een eigen risico en alle onderzochte gezondheids- en sociaal-economische indicatoren. De verschillen tussen het wel en niet hebben van een eigen risico blijken enkel significant te zijn bij de variabelen geslacht, leeftijd en aanvullend verzekerd. Bij de variabelen allochtoon, samenleven met partner en aantal kinderen jonger dan 18 jaar zijn de verschillen tussen VGE Bulletin maart
4 het wel en niet hebben van een eigen risico niet significant. Parametrische resultaten Tabel 2 laat de resultaten zien van de analyses uit stap 2 (namelijk van de modellen gecorrigeerd voor significante gezondheids- en sociaal-economische determinanten en niet gecorrigeerd voor confounders). Tabel 3 laat de resultaten zien van de analyses uit stap 3 (namelijk van de modellen gecorrigeerd voor significante gezondheids- en sociaal-economische determinanten en gecorrigeerd voor confounders). Tabel 2: Resultaat logistisch model eigen risico (niet gecorrigeerd voor confounders) Parameter Odd ratio S.E. P-waarde 95% BI Ervaren gezondheid Contact huisarts Opleidingsniveau -0,45-0,62 0,46 0,64 0,54 1,59 0,24 0,26 0,19 0,03 0,02 0,02 [0,43-0,95] [0,33-0,89] [1,10-2,30] De variabelen ervaren gezondheid, contact huisarts en opleidingsniveau zijn significant geassocieerd met het nemen van een vrijwillig eigen risico in de modellen van stap 2 en stap 3 (namelijk wel en niet gecorrigeerd voor de confounders). Mensen met een slechte ervaren gezondheid, die vaak naar de huisarts gaan, en die laag opgeleid zijn nemen minder vaak een eigen risico dan anderen. Verder nemen individuen met kinderen jonger dan 18 of die zonder aanvullende verzekering, vaker een eigen risico dan anderen, ook na het corrigeren voor gezondheids- en sociaal-economische verschillen. Bij zowel de variabele geslacht als de variabele leeftijd is geen sprake van effectmodificatie, wat betekent dat de gevonden relatie niet anders blijkt te zijn voor mannen en vrouwen, en voor jongeren en ouderen. Op basis van de geschatte parameters uit tabel 3 is te berekenen dat de oddsratio voor het verschil tussen een heel goede en een heel slechte ervaren gezondheid 0,19 is (BI +0.04, +1.04). Iemand met een heel slechte ervaren gezondheid heeft ongeveer een 5 keer zo kleine kans om een vrijwillig eigen risico te hebben dan iemand met een heel goede ervaren gezondheid. De oddsratio voor het verschil tussen weinig en veel contact met de huisarts is 0,29 (BI -2,32, +0,84). Iemand die veel contact heeft met de huisarts heeft significant minder kans om een vrijwillig eigen risico te hebben dan iemand die weinig contact heeft met de huisarts. De oddsratio voor het verschil tussen een laag en hoog opleidingsniveau is 2,16 (BI +0,99, +4,68). Iemand met een hoog opleidingsniveau heeft een significant ruim 2 keer zo grote kans om een vrijwillig eigen risico te hebben dan iemand met een laag opleidingsniveau. Tabel 3: Resultaat logistisch model eigen risico (gecorrigeerd voor confounders*) Parameter Odd ratio. S.E. P-waarde 95% BI Ervaren gezondheid Contact huisarts Opleidingsniveau -0,41-0,62 0,38 0,66 0,54 1,47 0,22 0,27 0,20 0,06 0,02 0,05 [0,43-1,01] [0,31-0,92] [1,00-2,17] *: geslacht, leeftijd, aantal kinderen jonger dan 18 jaar en aanvullend verzekerd) Discussie Uit de literatuur komt naar voren dat er mogelijk een sterke mate van zelfselectie optreedt bij de keuze voor een vrijwillig eigen risico. Dit zou ontstaan doordat gezonde verzekerden, waarvan verwacht wordt dat ze weinig zorg nodig hebben, bij een gelijke premiekorting eerder geneigd zijn een vrijwillig eigen risico te nemen dan ongezonde verzekerden, waarvan verwacht wordt dat ze veel zorg nodig hebben. Er is zo ver ons bekend geen literatuur die onderzoekt of er daadwerkelijk sprake is van zelfselectie en hoe groot het effect er van is in de context van het nieuwe zorgstelsel in Nederland. In dit onderzoek is hier wel naar gekeken en de studie toont een dergelijke maat aan van zelfselectie bij het nemen van een eigen risico. Op basis van bevindingen uit diverse publicaties wordt in dit onderzoek ook gekeken naar mogelijk 10 VGE Bulletin maart 2010
5 additionele effecten van sociaal-economische status op het nemen van een vrijwillig eigen risico. De grote studiepopulatie is verdeeld over heel Nederland. De respondenten zijn overdag en s avonds benaderd om ervoor te zorgen dat zowel werkende als niet-werkende individuen bereikt konden worden. Het percentage vrouwen in deze populatie is iets hoger dan in Nederland en de gemiddelde leeftijd ligt iets hoger dan het Nederlandse gemiddelde. Echter, onze analyses zijn gecorrigeerd voor geslacht en leeftijdsverschillen. Kortom: de onderzoekspopulatie is redelijk representatief voor de Nederlandse populatie van 18 jaar en ouder in Wel ligt het aantal respondenten dat een eigen risico heeft in ons onderzoek iets hoger dan de werkelijke registraties in 2006 (8,3% versus 6,1%). Hierdoor zijn de statistische significanties van de gevonden associaties waarschijnlijk iets groter dan in werkelijkheid. Echter: de percentages individuen met eigen risico zijn niet veel van elkaar verwijderd en de gevonden associaties zijn sterk significant. Daardoor is het erg denkbaar dat de resultaten van dit onderzoek niet sterk zullen verschillen in een populatie die meer representatief is voor heel Nederland, wat betreft het hebben van een vrijwillig eigen risico. Een beperking van het onderzoek is dat er in de dataset geen informatie verzameld is over de hoogte van het vrijwillig eigen risico. Daardoor kon niet onderzocht worden op welke manier zelfselectie op basis van gezondheid en sociaal-economische status samenhangt met de hoogte van het vrijwillig eigen risico. Ook kon de variabele die de soort polis weergeeft door het groot aantal missende waarden niet meegenomen worden in de analyses. Conclusie Uit de analyses blijkt dat zelfselectie een belangrijke rol speelt bij het nemen van een vrijwillig eigen risico in de context van het nieuwe zorgstelsel in Nederland. Iemand met een heel slechte ervaren gezondheid heeft ongeveer een 5 keer zo kleine kans om een vrijwillig eigen risico te hebben dan iemand met een heel goede ervaren gezondheid. Iemand die veel contact heeft met de huisarts heeft significant minder kans om een vrijwillig eigen risico te hebben dan iemand die weinig contact heeft met de huisarts. Daarbij is er sprake van een additioneel effect van sociaal-economische status, namelijk het opleidingsniveau, op het nemen van een vrijwillig eigen risico. Iemand met een hoog opleidingsniveau heeft, na het corrigeren voor gezondheidsverschillen, een significant ruim 2 keer zo grote kans om een vrijwillig eigen risico te hebben dan iemand met een laag opleidingsniveau. Samenvattend: gezondere en hogere opgeleide mensen nemen eerder een vrijwillig eigen risico dan minder gezonde en lagere opgeleide mensen. Deze resultaten suggereren dat de gemiddelde zorgkosten van verzekerden mét een vrijwillig eigen risico lager zullen zijn dan die van verzekerden zónder vrijwillig eigen risico. Hieruit is te concluderen dat voornamelijk de consument-geïnduceerde moral hazard van de gemiddeld gezien gezondere mensen beïnvloed zal worden door een vrijwillig eigen risico, wat leidt tot weinig besparing van zorgkosten. De vraag is dus hoe beleidsmakers effectiever de onnodige zorgvraag van gezonde en ongezonde populaties kunnen remmen. In 2008 is er een verplichte eigen risico, gelijk aan 150, naast het vrijwillige eigen risico ingevoerd. Dit treft ongezonde en gezonde populaties en zou daardoor ook de onnodige vraag van ongezonde populaties moeten beïnvloeden. Inmiddels bedraagt het verplicht eigen risico 165. Echter geeft het verplicht eigen risico aan de groep ongezondere mensen geen doelmatigheidsprikkel omdat hun zorgkosten sowieso het bedrag van 165 overschrijden. Bovendien is het de vraag of het rechtvaardig is om bijvoorbeeld chronisch zieken verplicht het eigen risico te laten betalen. Volgens van Kleef et al. [10] kan de effectiviteit van het verplicht eigen risico bij chronisch zieken vergroot worden door het startpunt van het eigen risico van chronisch zieken te verschuiven naar een hoger kostenniveau. Stel dat iemand met diabetes kan kiezen uit twee kwalitatief gelijkwaardige behandelingen van respectievelijk 900 of In de huidige situatie zou deze persoon in beide gevallen 165 zelf moeten betalen en ervaart hij geen financiële prikkel om voor de goedkoopste behandeling te kiezen. Als het eigen risico VGE Bulletin maart
6 verschoven wordt naar het interval [ 1000, 1165], wordt de diabetes patiënt wel geprikkeld om voor de goedkoopste behandeling te kiezen.[9] Een ander probleem betreffende het vrijwillige eigen risico is dat slechts een klein aantal individuen ervoor kiest (namelijk 5% in 2008). Mogelijke beleidsopties om het gebruik van vrijwillige eigen risico s te stimuleren zijn het vereenvoudigen van het verzekeringssysteem wat eigen risico s betreft en hogere kortingspremies aanbieden door bijvoorbeeld de kortingspremie door de overheid te laten subsidiëren.[10] Nicole Kaupmann is werkzaam op de Polikliniek Oogheelkunde van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam. France Portrait is werkzaam bij de afdeling Health Economics and Health Technology Assessment van het Instituut voor Gezondheidswetenschappen van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Literatuur 1. Kleef RC van. De nieuwe zorgverzekeringswet: solidariteit gewaarborgd? Aenorm 2006; 13 (52): Nederlandse Zorgautoriteit. Monitor Zorgverzekeringsmarkt: de balans Utrecht: Schut E, Lapré R, Rutten F. De markt voor gezondheidszorg; Algemene economie van de gezondheidszorg. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg Kunst A. Sociaal-economische verschillen in sterfte en gezondheid in Nederland. Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag: Sadiraj K, Groot I. Sociaal-economische status in vereveningsmodel zorgverzekeraars: wat zijn de mogelijkheden? SEO Economisch Onderzoek in opdracht van het ministerie van VWS, Amsterdam: Silva L. Gezondheidsverschillen rijk-arm. Monitor 2006; 35: Diepeveen CJ, Mosselman MA. Het overstapgedrag van de Nederlandse bevolking binnen het nieuwe zorgstelsel en de achterliggende factoren die hierop van invloed zijn. Instituut voor Gezondheidswetenschappen in samenwerking met de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde, Vrije Universiteit van Amsterdam: Centraal Bureau voor de Statistiek. De invloed van het nieuwe zorgstelsel op conjunctuurindicatoren. Den Haag: NL/menu/themas/dossiers/conjunctuur/publicaties/artikelen/archief/2006/ f.htm (laatste bezoek: 24 januari 2010) 9. Kleef RC van,ven WPMM van de, Vliet RCJA van. Een effectiever eigen risico in de zorg. Economische Statistische Berichten 92: Kleef RC van, Beck K, Ven WPMM van de, Vliet RCJA van. Risk equalization and voluntary deductibles: a complex interaction, Journal of Health Economics 27: VGE Bulletin maart 2010
Tabel 1: Heeft u een vrijwillig eigen risico bovenop uw verplicht eigen risico? 2012 (n=823)
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith D. de Jong en Anne E.M. Brabers. Toename van verzekerden die kiezen voor een vrijwillig eigen risico. Vooral mannen,
Nadere informatieVerzekerden bezuinigen op hun zorgverzekering, het aantal overstappers neemt nog steeds toe. Margreet Reitsma-van Rooijen en Anne Brabers
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma-van Rooijen en Anne Brabers. Verzekerden bezuinigen op hun zorgverzekering, het aantal overstappers neemt
Nadere informatieIns en Outs van de Risicoverevening. Dr. Richard van Kleef
Ins en Outs van de Risicoverevening Dr. Richard van Kleef vankleef@bmg.eur.nl Risicoverevening Wat? Waarom? Hoe? Wat betekent het voor u? Wat is risicoverevening? Het risicovereveningssysteem is onderdeel
Nadere informatieFout van CPB bij berekening remgeldeffect eigen risico
Fout van CPB bij berekening remgeldeffect eigen risico Wynand van de Ven en Erik Schut Wederreactie op Douven en Mannaerts In ons artikel in TPEdigitaal (Van de Ven en Schut 2010) hebben wij uiteengezet
Nadere informatieIs een aanvullende verzekering nog wel voor iedereen weggelegd? Marloes van Dijk, Anne Brabers, Margreet Reitsma en Judith de Jong
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marloes van Dijk, Anne Brabers, Margreet Reitsma en Judith de Jong. Is een aanvullende verzekering nog wel voor iedereen
Nadere informatie8% wisselt van zorgverzekeraar. Deel verzekerden lijkt steeds vaker inhoudelijke overwegingen mee te nemen bij keuze zorgverzekering.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (W. van der Schors, A.E.M. Brabers, & J.D. de Jong. 8% wisselt van zorgverzekeraar. Deel verzekerden lijkt steeds vaker
Nadere informatieApril 26, 2016 Bernard van den Berg
15-Jul-16 1 Financiële organisatie van het Nederlandse zorgsysteem: Welke gezondheidseconomische principes liggen ten grondslag aan het Nederlandse zorgstelsel? April 26, 2016 Bernard van den Berg Email:
Nadere informatieCompensatie eigen risico is nog onbekend
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (M. Reitsma-van Rooijen, J. de Jong. Compensatie eigen risico is nog onbekend Utrecht: NIVEL, 2009) worden gebruikt. U
Nadere informatieSamenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam)
Samenvatting Associatie tussen gehoorverlies en psychosociale gezondheid bij 18 tot 70 jarigen: eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH). J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M.
Nadere informatieDe aanvullende verzekering speelt een grotere rol bij het overstappen in 2012. Stijging van het aantal overstappers zet door.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma- van Rooijen, Anne Brabers en Judith de Jong. De aanvullende verzekering speelt een grotere rol bij het
Nadere informatieVertrouwen in zorgverzekeraars hangt samen met opvatting over taken zorgverzekeraars Renske J. Hoefman, Anne E.M. Brabers en Judith D.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Hoefman, R.J., Brabers, A.E.M., en Jong, J.D. de. Vertrouwen in zorgverzekeraars hangt samen met opvatting over taken zorgverzekeraars.
Nadere informatiePercentage wisselaars blijft gelijk. Premie net als in eerdere jaren de belangrijkste reden om te wisselen.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (A. Brabers, A. Verleun, R. Hoefman en J. de Jong, Percentage wisselaars blijft gelijk. Premie net als in eerdere jaren
Nadere informatieEen vijfde van de verzekerden overwoog om te wisselen van zorgverzekeraar, maar zag hier vanaf
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (W. van der Schors, A. Brabers & J. de Jong. Een vijfde van de verzekerden overwoog om te wisselen van zorgverzekeraar,
Nadere informatie2006. 1 Delnoij D., van der Schee E. Collectief aanbod nodigt uit tot wisselen van zorgverzekeraar, NIVEL,
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith de Jong, Diana Delnoij, Peter Groenewegen, Verzekerdenmobiliteit is hoog. Ook ouderen zijn overgestapt, NIVEL, 2006)
Nadere informatieVrije keuze van zorgaanbieders van belang bij het kiezen van een polis Margreet Reitsma-van Rooijen, Anne E.M. Brabers en Judith D.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Reitsma-van Rooijen, M., Brabers, A.E.M., Jong, J.D. de. Vrije keuze van zorgaanbieders van belang bij het kiezen van een
Nadere informatieLangdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking, G. Waverijn & M. Rijken, NIVEL, januari
Nadere informatieA. Potappel, A. Victoor, E. Curfs & J. de Jong
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (A. Potappel, A. Victoor, E. Curfs & J. de Jong. Informatie van zorgverzekeraars over prijzen van behandelingen
Nadere informatieRemgeldeffecten van het verplichte eigen risico in de zvw
Remgeldeffecten van het verplichte eigen risico in de zvw Rudy Douven en Hein Mannaerts Ingezonden brief naar aanleiding van Is de Zorgverzekeringswet een succes? In TPEdigitaal 4(1) pp. 1-24 Wynand van
Nadere informatieSAMENVATTING Dijkstra, Coosje.indd :45
SAMENVATTING Samenvatting INTRODUCTIE Grote sociaal economische gezondheidsverschillen zijn een groeiend probleem in bijna alle Westerse landen. In Nederland leven mensen met een lagere opleiding gemiddeld
Nadere informatieVerslag consumentenonderzoek zorgsector Breda
Verslag consumentenonderzoek zorgsector Breda Inleiding: In het kader van het project economische barometer is in 2012 gekozen voor het onderwerp zorgverlening en vooral het gebruik van de zorgverleners,
Nadere informatieZorggebruik. 5.1 Inleiding. 5.2 Contact eerste lijn
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL in 2004. De gegevens mogen met bronvermelding (H van Lindert, M Droomers, GP Westert.. Een kwestie van verschil: verschillen in zelfgerapporteerde leefstijl, gezondheid
Nadere informatieRelatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid
Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid Eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH) Onderzoeksprogramma > Care and Prevention Janneke Nachtegaal, Sophia Kramer
Nadere informatieMeer of minder uren werken
Meer of minder uren werken Jannes de Vries Een op de zes mensen die minstens twaalf uur per week werken (de werkzame beroeps bevolking) wil meer of juist minder uur werken. Van hen heeft minder dan de
Nadere informatieZorg in de G4; Verschillen tussen zorg in de G4 en daarbuiten
Zorg in de G4; Verschillen tussen zorg in de G4 en daarbuiten September 2013 Door: N. Rosendaal Introductie Amsterdam (A), Den Haag (DH), Rotterdam (R), en Utrecht (U) vormen samen de vier grootste steden
Nadere informatie10% is overgestapt van zorgverzekeraar. Hoogte van de premie evenals voorgaande jaren de meest genoemde reden om over te stappen.
Dit factsheet is een uitgave van het Nivel. De gegevens mogen met bronvermelding (M.P. Kooijman, A.E.M. Brabers & J.D. de Jong, 10% is overgestapt van zorgverzekeraar. Hoogte van de premie evenals voorgaande
Nadere informatieHet rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam. Augustus 2015
Het rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam Augustus 2015 Inleiding De Nederlandse samenleving kent nog steeds een aanzienlijk aantal laaggeletterde mensen. Taaltrajecten blijken nodig te
Nadere informatieSeksuele inhibitie en excitatie: een verkennende studie van factoren die samenhangen met variatie in excitatie en inhibitie
Seksuele inhibitie en excitatie: een verkennende studie van factoren die samenhangen met variatie in excitatie en inhibitie Wouter Pinxten (contact: Wouter.Pinxten@UGent.be) Prof. Dr. John Lievens Achtergrond
Nadere informatieBijna 8% wisselt van zorgverzekeraar. Premie is de belangrijkste reden om te wisselen.
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma-van Rooijen, Anne Brabers & Judith de Jong. Bijna 8% wisselt van zorgverzekeraar. Premie is de belangrijkste
Nadere informatiekoopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER
koopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER Oktober 2012 2 Opdrachtnemer: Opdrachtgever: Team Financieel Advies, Onderzoek & Statistiek Camiel De Bruijn Ard Costongs Economie
Nadere informatieSamenvatting van de IMA-studie. Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid
1 Samenvatting van de IMA-studie Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid Het aantal arbeidsongeschikten alsook de betaalde uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid
Nadere informatieOnderzoek risicoverevening 2018: Robuustheid eigen-risicomodel
WBR 787 Onderzoek risicoverevening 2018: Robuustheid eigen-risicomodel Onderzoek ten behoeve van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ibmg-projectteam risicoverevening * Definitieve eindrapportage,
Nadere informatieANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN
ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer Definitieve versie 27 oktober 2014 ARGO BV Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Vraagstelling...
Nadere informatieDe zorgverzekeringsmarkt: gedrag, kennis en solidariteit Een verdiepend onderzoek naar verschillen tussen groepen verzekerden
De zorgverzekeringsmarkt: gedrag, kennis en solidariteit Een verdiepend onderzoek naar verschillen tussen groepen verzekerden Judith D. de Jong Thamar E.M. van Esch Anne E.M. Brabers NIVEL September 2017
Nadere informatieZorgadvies door zorgverzekeraars A. Victoor, A. Potappel & J.D. de Jong
Dit factsheet is een uitgave van het Nivel. De gegevens mogen met bronvermelding (A. Victoor, A. Potappel & J.D. de Jong. Zorgadvies door zorgverzekeraars. Utrecht: Nivel, 2019) worden gebruikt. U vindt
Nadere informatieThuis voelen in Nederland: stedelijke verschillen bij allochtonen
Thuis voelen in Nederland: stedelijke verschillen bij allochtonen Jeroen Nieuweboer Allochtonen in, en voelen zich minder thuis in Nederland dan allochtonen elders in Nederland. Marokkanen, Antillianen
Nadere informatieDe zorgverzekeringsmarkt vraagt om vaardigheden van verzekerden waar niet iedereen in dezelfde mate over beschikt
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Verleun, A., Hoefman, R.J., Brabers, A.E.M., Jong, J.D. de. De zorgverzekeringsmarkt vraagt om vaardigheden van verzekerden
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Het onderwerp van dit proefschrift is depressieve en angst symptomen in chronische dialyse patiënten en andere patiënten. Het proefschrift bestaat uit twee delen (deel A en deel
Nadere informatieDeze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding.
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Internet meest gebruikte informatiebron bij zoeken naar passende zorgverzekering Marjan van der Maat &
Nadere informatieZorgverzekeringen 2014
Zorgverzekeringen 2014 Dit informatiepakket bevat de volgende onderdelen: o Over Consumind o Basiszorgverzekering o Wijzigingen basispakket 2014 o Natura of vrije zorgkeuze polis o Top 5 meest gestelde
Nadere informatieRelatie gehoorverlies & herstelbehoefte, werk eigenschappen en verzuim
Relatie gehoorverlies & herstelbehoefte, werk eigenschappen en verzuim Resultaten van de NL-SH Research Programme > Quality of Care Janneke Nachtegaal, Joop Kuik, Han Anema, Theo Goverts, Joost Festen
Nadere informatieVeranderingen in arbeidsparticipatie en zorggebruik. Een beschrijving van ontwikkelingen van 1997 tot 2008
Veranderingen in arbeidsparticipatie en zorggebruik. Een beschrijving van ontwikkelingen van 1997 tot 2008 Niels Schenk en Pearl Dykstra Erasmus Universiteit Rotterdam Mei 2013 INTRODUCTIE Onderzoek naar
Nadere informatieSeksuele oriëntatie uitgesplitst per sekse, bevolking 18 jaar en ouder, 2016/2017 (in gewogen percentages)
Seksuele oriëntatie uitgesplitst per sekse, bevolking 18 jaar en ouder, 2016/2017 (in gewogen percentages) totaal man vrouw seksuele aantrekking alleen eigen sekse 2,0 2,6 1,4 vooral eigen sekse 0,8 0,6
Nadere informatieZorggebruikers zien patiëntenorganisatie als belangrijke bron voor lotgenotencontact Anne Brabers, Wouter van der Schors en Judith de Jong
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Anne Brabers, Wouter van der Schors en Judith de Jong. Zorggebruikers zien patiëntenorganisatie als belangrijke bron voor
Nadere informatieNIVEL Panels. Gezondheidszorgonderzoek. vanuit het perspectief van. de Nederlander. Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg
NIVEL Panels Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg Gezondheidszorgonderzoek vanuit het perspectief van de Nederlander nivel panels Het Nivel onderzoekt met behulp van een aantal panels
Nadere informatieGezondheid en sterfte naar onderwijsniveau
Gezondheid en sterfte naar onderwijsniveau Den Haag, 28 maart 212 Jan-Willem Bruggink (Centraal Bureau voor de Statistiek) Seminar: De opleidingsgradiënt in de demografie Wat gaat er komen? Gezondheid,
Nadere informatiePercentage overstappers afgenomen; Keuzevrijheid minstens zo belangrijk als premie
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith de Jong. Percentage overstappers afgenomen; Keuzevrijheid minstens zo belangrijk
Nadere informatieGezondheidsvaardigheden in de Nederlandse volwassen bevolking Het doel van het eerste deel van dit proefschrift, was te onderzoeken in hoeverre
Samenvatting Inleiding In Nederland wordt van burgers verwacht dat zij een zelfstandige en verantwoordelijke rol vervullen met betrekking tot hun gezondheid en zorg. Dit is het gevolg van verschillende
Nadere informatieZorgverzekeraars zijn een belangrijke bron voor prijsinformatie Judith de Jong, Anne Brabers en Renske Hoefman
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith de Jong, Anne Brabers en Renske Hoefman, Zorgverzekeraars zijn een belangrijke bron voor prijsinformatie. Utrecht:
Nadere informatieOuderen op de arbeidsmarkt: 60+ ers en 40+ ers
Ouderen op de arbeidsmarkt: 60+ ers en 40+ ers Rapport van ILC Zorg voor later, Stichting Loonwijzer/WageIndicator, en Universiteit van Amsterdam/Amsterdams Instituut voor Arbeids Studies (AIAS) Inhoudsopgave
Nadere informatieIn 2013 verandert het basispakket van de zorgverzekering als volgt:
Zorgverzekering Iedereen die in Nederland woont of werkt moet een basisverzekering hebben. Dit basispakket dekt de standaardzorg van bijvoorbeeld huisarts, ziekenhuis of apotheek. Daarnaast kunt u zich
Nadere informatieMantelzorgers op de arbeidsmarkt
ers op de arbeidsmarkt Jannes de Vries en Francis van der Mooren Een op de tien 25- tot 65-jarigen verleent zorg aan hun partner, een kind of een ouder. Vrouwen en 45- tot 55-jarigen zorgen vaker voor
Nadere informatieOnderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen
Onderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen Floor Borlée, Joris IJzermans, Christel van Dijk, Dick Heederik, Lidwien Smit Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS), Universiteit
Nadere informatieL. Holst, A.E.M. Brabers & J.D. de Jong
Dit factsheet is een uitgave van het Nivel. De gegevens mogen met bronvermelding (L. Holst, A.E.M. Brabers & J.D. de Jong, 8% van de verzekerden geeft aan te zijn overgestapt van zorgverzekeraar in 2019.
Nadere informatieSelectief contracteren? Prima, maar beperk mijn keuzevrijheid niet! Verzekerden en verzekeraars over selectief contracteerbeleid
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Romy Bes, Anne Brabers, Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith de Jong. Selectief contracteren? Prima, maar beperk mijn
Nadere informatieMarktwerking in de zorg Zorg of zegen?
Marktwerking in de zorg Zorg of zegen? Symposium Medische Afdeling Thijmgenootschap s- Hertogenbosch, 7 maart 2013 Lid Medische O ja O nee Medische Afdeling Symposia van de afgelopen jaren: Eed van Hippocrates.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 1 maart 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieWisselen van zorgverzekeraar 25% 20% 2005 (ziekenfondsverzekerden) (voorspelling) 15% 10% 21% 4% 4%
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith de Jong & Marloes Loermans. Percentage mensen dat wisselt van blijft 4%, NIVEL, 2008) worden gebruikt. U vindt dit
Nadere informatieToeslagenonderzoek. Hoe gaan Nederlanders om met de nieuwe Toeslagensystematiek?
Toeslagenonderzoek Hoe gaan ederlanders om met de nieuwe Toeslagensystematiek? Utrecht, maart 2006 Inleiding Begin 2006 is er van alles veranderd in het huishoudboekje van veel ederlanders. Huursubsidie
Nadere informatieHypertensie en Diabetes Mellitus in Curaçao
Hypertensie en Diabetes Mellitus in Curaçao Een ruimtelijke analyse gebaseerd op de verzamelde gegevens tijdens de census uit 2001 Sean de Boer Inleiding Dit artikel gaat in op het voorkomen van Hypertensie
Nadere informatieTot zover uw rechten en zekerheid. Wat moet u zelf doen? Ten eerste: hoe zit het nu met de kosten?
Uw zorgverzekering Wist u dat de zorgverzekering verplicht is? Wist u dat u altijd geaccepteerd moet worden voor een basisverzekering? Wist u dat een zorgverzekeraar een zorgplicht heeft om u de zorg uit
Nadere informatieMeerdere keren zonder werk
Meerdere keren zonder werk Antoinette van Poeijer Ontvangers van een - of bijstandsuikering en ers worden gestimuleerd (weer) aan de slag te gaan. In veel gevallen is dat succesvol. Er zijn echter ook
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 29 689 Herziening Zorgstelsel Nr. 517 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieMeningen over het takenpakket van de overheid
Meningen over het takenpakket van de Rianne Kloosterman De volwassen Nederlandse bevolking vindt sommige taken meer de verantwoordelijkheid van de dan andere. In de ogen van de meeste Nederlanders hoort
Nadere informatieDe kans op arbeidsongeschiktheid bij zelfstandig ondernemers met overgewicht
Mag het een onsje meer zijn? De kans op arbeidsongeschiktheid bij zelfstandig ondernemers met overgewicht Viona Lapré- Utama, Marjan Erkamp, Marga van Liere, Cees Geluk Samenvatting Overgewicht komt steeds
Nadere informatieBekendheid met de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte en de Commissie Gelijke Behandeling
Bekendheid met de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte en de Commissie Gelijke Behandeling Onderzoek onder mensen met een chronische ziekte of beperking die deel uitmaken
Nadere informatieI N I T I A T I E F V O O R S T E L
I N I T I A T I E F V O O R S T E L Op de bres voor betaalbare collectieve zorg 1. Inleiding Op 1 januari 2006 treedt de nieuwe zorgverzekeringswet in werking. Nu al is duidelijk dat het nieuwe zorgstelsel
Nadere informatieBIJLAGEN. Wel of niet aan het werk. Achtergronden van het onbenut arbeidspotentieel onder werkenden, werklozen en arbeidsongeschikten
BIJLAGEN Wel of niet aan het werk Achtergronden van het onbenut arbeidspotentieel onder werkenden, werklozen en arbeidsongeschikten Patricia van Echtelt Stella Hof Bijlage A Multivariate analyses... 2
Nadere informatieConclusie. Over de relatie tussen laaggeletterdheid en armoede. Ingrid Christoffels, Pieter Baay (ecbo) Ineke Bijlsma, Mark Levels (ROA)
Conclusie Over de relatie tussen laaggeletterdheid en armoede Ingrid Christoffels, Pieter Baay (ecbo) Ineke Bijlsma, Mark Levels (ROA) ecbo - De relatie tussen laaggeletterdheid en armoede A 1 conclusie
Nadere informatieEén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing Factsheet Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg, maart 2009
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Margit K Kooijman, Ilse CS Swinkels, Chantal J Leemrijse. Eén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing.
Nadere informatieKorte Rapportage Analyse NSKO: oriëntatie op de sector gezondheid Arts en Auto Juni 2012
Korte Rapportage Analyse NSKO: oriëntatie op de sector gezondheid Arts en Auto Juni 2012 1. Achtergrond NSKO algemeen Het nationaal studiekeuze onderzoek (NSKO) brengt in kaart hoe Nederlandse jongeren
Nadere informatieDatum: 1 november 2016 Betreft: Keuzegedrag verzekerden en risicosolidariteit bij vrijwillig eigen risico
Aan: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (088) 9846000 I www.cpb.nl Datum: 1 november 2016 Betreft: Keuzegedrag verzekerden
Nadere informatieJacob Mooiman. (100 jaar)
Jacob Mooiman (100 jaar) Ik voel mij helemaal niet kwetsbaar, ik voel mij in optima forma. Ik kan alles nog en doe alles nog zelf: lopen, wassen, mijn bed opmaken. De zusters zeggen wel eens: We doen zo
Nadere informatieInzichten in Vitaliteit: associaties met participatie en maatschappelijke kosten
Inzichten in Vitaliteit: associaties met participatie en maatschappelijke kosten Dr. Jorien Strijk Hanneke van Dongen, MSc, Eva van Steenbergen, MSc, Dr. Wanda Wendel-Vos, Dr. Vincent Hildebrandt Positieve
Nadere informatie9. Lineaire Regressie en Correlatie
9. Lineaire Regressie en Correlatie Lineaire verbanden In dit hoofdstuk worden methoden gepresenteerd waarmee je kwantitatieve respons variabelen (afhankelijk) en verklarende variabelen (onafhankelijk)
Nadere informatieGoede zorg van groot belang. Nederlanders staan open voor private investeringen
Goede zorg van groot belang Nederlanders staan open voor private investeringen Index 1. Inleiding p. 3. Huidige en toekomstige gezondheidszorg in Nederland p. 6 3. Houding ten aanzien van private investeerders
Nadere informatieRapport. Enquête dure geneesmiddelen patiëntenpanel Meldpunt Medicijnen
Rapport Enquête dure geneesmiddelen patiëntenpanel Meldpunt Medicijnen Colofon Auteurs dr. Joost de Metz Anke Lambooij, apotheker december 2016 Wij hebben de grootst mogelijke zorg besteed aan deze uitgave.
Nadere informatieInzicht in zorgrekeningen door verzekerden: stand van zaken 2013. Anne E.M. Brabers, Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith D.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Anne E.M. Brabers, Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith D. de Jong. Inzicht in zorgrekeningen door verzekerden: stand
Nadere informatieDe aanvullende tandzorgverzekering Samenvatting Bijna iedereen heeft een aanvullende verzekering Aanvullend verzekerd voor: 2006 2007
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith de Jong, Marloes Loermans, Marjan van der Maat, De aanvullende tandzorgverzekering, NIVEL, 2008) worden gebruikt.u
Nadere informatieBent u ziekenfonds of particulier?
Uitgave: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Postadres: Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Juli 2005 Informatie Wilt u na het lezen van deze brochure
Nadere informatieVeranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders
Veranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders Suzanne Peek Gescheiden moeders stoppen twee keer zo vaak met werken dan niet gescheiden moeders. Ook beginnen ze vaker met werken. Wanneer er
Nadere informatieVitamine B12 deficiëntie
Vitamine B12 deficiëntie Quality of life Retrospectief onderzoek Dit rapport bevat de analyses van de B12 Quality of Life Questionnaire, waarin meer dan 200 personen met een lage vitamine B12 waarde zijn
Nadere informatieKenmerken van wanbetalers zorgverzekeringswet
Publicatiedatum CBS-website: 16 juli 2007 Kenmerken van wanbetalers zorgverzekeringswet Centraal Bureau voor de Statistiek Samenvatting Op 1 januari 2006 is de nieuwe Zorgverzekeringswet inwerking getreden,
Nadere informatieVerbanden tussen demografische kenmerken, gezondheidsindicatoren en gebruik van logopedie
Notitie De vraag naar logopedie datum 24 mei 2016 aan van Marliek Schulte (NVLF) Robert Scholte en Lucy Kok (SEO Economisch Onderzoek) Rapport-nummer 2015-15 Kunnen ontwikkelingen in de samenstelling en
Nadere informatieWisselen van zorgverzekeraar in het nieuwe stelsel
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL in 2006. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith D. de Jong Peter P. Groenewegen, Wisselen van zorgverzekeraar in het nieuwe stelsel, NIVEL 2006) worden gebruikt.
Nadere informatieBetere zorg: een kwestie van kiezen?
Betere zorg: een kwestie van kiezen? VGE Congres Consumer choice: De juiste keuze? 30 november 2006 Erik Schut Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (ibmg) Erasmus Universiteit Rotterdam 1 Populaire
Nadere informatieSociaal netwerk bron van hulp en van zorg. Geeke Waverijn & Monique Heijmans
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Sociaal netwerk bron van hulp en van zorg, G. Waverijn & M. Heijmans, NIVEL, 2015) worden gebruikt. U vindt deze factsheet
Nadere informatieRapportage Ervaringsonderzoek WOT's
Rapportage Ervaringsonderzoek WOT's Versie 5.0.0 Drs. J.J. Laninga December 2015 www.triqs.nl Voorwoord Met genoegen bieden wij u hierbij de rapportage aan over het uitgevoerde ervaringsonderzoek naar
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van de Kamerleden Leijten (SP) en Van Gerven (SP) over de nieuwe zorgverzekeraar Anno12 (2014Z16670).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatieHet beeld van zorggebruikers over de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De Inspectie voor de Gezondheidszorg
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Anne Brabers, Margreet Reitsma en Roland Friele. Het beeld van zorggebruikers over de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieOnderzoek financiële goede voornemens
Onderzoek financiële goede voornemens Een onderzoek naar financiële goede voornemens voor 2019 1 Inhoudsopgave Samenvatting 4 Inleiding 7 Resultaten Financiële goede voornemens 8 Wijzer in geldzaken Onderzoek
Nadere informatieExamen Data Analyse II - Deel 2
Examen Data Analyse II - Deel 2 Tweede Bachelor Biomedische Wetenschappen 10 januari 2011 Naam....................................... 1. De systolische bloeddruk (in mmhg) van 21 mannen is weergegeven
Nadere informatieVoorlopige update PwC rapport 2013: Laaggeletterdheid in Nederland kent aanzienlijke maatschappelijke kosten
24 Voorlopige update PwC rapport 2013: Laaggeletterdheid in Nederland kent aanzienlijke maatschappelijke kosten Maart 2017 PwC is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285),
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 8 december 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieAnalyse. Verhouding tussen de aanvullende verzekering en de basisverzekering bij de sturing van verzekerden
Analyse Verhouding tussen de aanvullende verzekering en de basisverzekering bij de sturing van verzekerden juni 2015 2 1. Inleiding Het zorgverzekeringsstelsel is in Nederland gebaseerd op risicosolidariteit.
Nadere informatie1 Algemene Gezondheid
1 Algemene Gezondheid Gezondheid in Friesland In de uitwerking van het thema algemene wordt inzicht gegeven in de manier waarop de Friese bevolking van 19 jaar en ouder haar beoordeelt. Ook wordt kwaliteit
Nadere informatieNon-respons in een onderzoek naar de transitie van acute naar chronische pijn bij patiënten met acuut musculoskeletaal trauma
Non-respons in een onderzoek naar de transitie van acute naar chronische pijn bij patiënten met acuut musculoskeletaal trauma 29 april 2014 Massud Anwar S0118605 Begeleiders: Dr. C.J.M. Doggen, vakgroep
Nadere informatieIMAGO ZORG CONSUMENTEN 2013
IMAGO ZORG CONSUMENTEN 2013 Wat vindt Nederland van de ziekenhuizen en de ziekenhuiszorg? Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen IMAGO ZORG CONSUMENTEN 2013 Wat vindt Nederland van de ziekenhuizen en
Nadere informatieblad: 1 van 5 Wij danken u voor de uitnodiging om een bijdrage te leveren aan de discussie over de toekomst van de risicoverevening.
blad: 1 van 5 Aan : Ministerie van VWS Van : Winny Toersen (patiëntenfederatie NPCF) Marijke Hempenius (Ieder(in)) Onderwerp : Toekomst risicoverevening Datum : 26 februari 2016 Kopie : Kenmerk: : 2016-006
Nadere informatieInhoudsopgave 1 Inleiding Onderzoeksresultaten Conclusies
NMa: Voordeel van Shoppen bij Financiële Producten - I - Oktober 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Onderzoeksresultaten 3 2.1 Jaarlijkse besparing per product voor de gemiddelde consument 4 2.2 Jaarlijks
Nadere informatie