Raadsvergadering d.d.: 11 mei 2009 Agenda nr: Onderwerp: Planschade Hendriks Casinoplein: beslissing op bezwaar door de raad

Transcriptie

1 Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 11 mei 2009 Agenda nr: Onderwerp: Planschade Hendriks Casinoplein: beslissing op bezwaar door de raad Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel De raad opnieuw een beslissing op bezwaar (3 e keer) te laten nemen naar aanleiding van het bezwaarschrift van de heer A.M.H.E. Hendriks tegen het besluit om zijn verzoek om vergoeding van de planschade af te wijzen. Het college adviseert uw raad om: 1. In de beslissing op bezwaar te bepalen dat: a. het bezwaarschrift van de heer A.M.H.E. Hendriks (correspondentieadres: Broekhem 9, 6301 HD Valkenburg aan de Geul) ontvankelijk en gegrond is; b. het besluit van de raad, genomen op 19 maart 2007 (de 2 e beslissing op bezwaar) wordt ingetrokken; c. de heer A.M.H.E. Hendriks planschade ex artikel 49 WRO (oud) heeft geleden ten gevolge van het besluit van de raad, genomen op 9 maart 1998, tot vaststelling van het bestemmingsplan Kern Valkenburg, herziening 1997 ; d. deze planschade voor vergoeding in aanmerking komt. 2. Het besluit ter bepaling van de hoogte van het bedrag van de geleden planschade te mandateren aan het college van burgemeester en wethouders, waarbij de volgende werkwijze in acht moet worden genomen: a. samen met de heer A.M.H.E. Hendriks een adviseur aan te wijzen die niet eerder bij deze zaak betrokken is geweest; b. het advies van deze adviseur is voor beide partijen bindend; c. dat raad, afhankelijk van de hoogte van het bedrag, hetzij geïnformeerd wordt, hetzij gevraagd zal worden om hiervoor budget vrij te maken. 2. Situatie / Aanleiding / Probleem Op 14 januari 2009 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (afgekort: AbRvS) uitspraak gedaan in het hoger beroep van de heer A.M.H.E. Hendriks (hierna: de heer Hendriks) tegen het afwijzen van zijn verzoek om planschadevergoeding wegens het verdwijnen van bouwmogelijkheden op de locatie Casinoplein in het centrum van Valkenburg. De uitspraak is bijgevoegd. Het betreft hier een langlopende zaak; het oorspronkelijke verzoek om planschade is gedaan in Bijgevoegd is een chronologisch overzicht van de belangrijkste data in deze zaak. De AbRvS heeft de uitspraak van de rechtbank Maastricht (hierna: de rechtbank) op 24 januari 2008 vernietigd. Het gevolg daarvan is dat de raad opnieuw een beslissing op bezwaar moet nemen. 3. Relatie met bestaand beleid De uitspraak van de AbRvS heeft tot gevolg dat de raad voor de derde keer een beslissing (1 e keer: 2004 en 2 e keer: 2007) op het bezwaar van de heer Hendriks (uit 2003) moet nemen. 4. Gewenst beleid en mogelijke opties Is er sprake van planschade? Door het vaststellen van Kern Valkenburg, herziening 1997 (in 1998) is voor de heer Hendriks planschade ontstaan. Op grond van het Uitbreidingsplan uit 1957 was woningbouw op de locatie mogelijk en deze mogelijkheid is door het nieuwe plan komen te vervallen. Pagina 1 van 6

2 Voor wiens rekening? Om te bepalen of deze planschade voor rekening van de gemeente komt of voor de rekening van de heer Hendriks blijft, is de beantwoording van de volgende vraag cruciaal: Wist of had de heer Hendriks kunnen voorzien dat de woningbouwmogelij kheid op de locatie Casinoplein geheel zou komen t e vervallen? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet kort worden teruggeblikt op de voorgeschiedenis: a. In zowel het voorontwerpbestemmingsplan als in het ontwerpbestemmingsplan Kern Valkenburg was voor de locatie Casinoplein een uitwerkingsbevoegdheid opgenomen. Een uitwerkingsbevoegdheid houdt voor het college/de raad de verplichting in om binnen de planperiode (10 jaar) voor de bewuste locatie een uitwerkingsplan te maken. De uitwerkingsverplichting voor het Casinoplein (uitwerkingsverplichting nr. 19) hield in dat: a. De locatie voor maximaal 50% mocht worden bebouwd. b. Zowel met grondgebonden als gestapelde woningbouw. c. Andere stedelijke functies passende binnen de bestemming op de begane grond waren toegestaan. d. Maximaal twee bouwlagen. Op grond van dit voornemen kon de heer Hendriks niet voorzien dat de bebouwingsmogelijkheden op de locatie geheel zouden verdwijnen. b. De raad besluit op 29 januari 1996 echter om de locatie te laten vervallen en geen woningbouw meer op deze locatie toe te staan. Deze keuze vloeit voort uit het aannemen van een amendement. Deze actie was door de heer Hendriks niet te voorzien. c. Gedeputeerde Staten onthouden op 17 september 1996 goedkeuring aan ondermeer het deel van het plan dat betrekking heeft op de locatie Casinoplein. Vanwege de gecompliceerde bekendmakingsregeling uit de oude WRO die indertijd gold (en volledig afweek van hetgeen wij nu op grond van de Algemene wet bestuursrecht gewend zijn) trad het goedkeuringsbesluit pas in werking op 4 december Tot dat moment liep de aanhoudingsplicht voor aanvragen om bouwvergunning op grond van het in procedure zijn bestemmingsplan door. d. Na inwerkingtreding op 4 december 1996 van het besluit van GS had men terug kunnen vallen op het Uitbreidingsplan uit Door dat echter de raad op 28 oktober 1996 een voorbereidingsbesluit voor de locatie Casinoplein nam, dat op 14 november 1996 in werking trad, bleef de aanhoudingsplicht voor aanvragen om bouwvergunning gehandhaafd. e. Vanaf 8 oktober 1997 lag het ontwerpbestemmingsplan Kern Valkenburg, herziening 1997 ter inzage. Daarmee werd de aanhoudingsplicht voor aanvragen om bouwvergunning bestendigd tot na afloop van het goedkeuringstraject. De manier voor de heer Hendriks om zijn rechten veilig te stellen, was het indienen van een aanvraag om bouwvergunning. Op grond van het geschetste onder a had hij echter geen enkele aanleiding om deze actie te ondernemen. Toen in fase b duidelijk werd dat het voor de heer Hendriks een nadelige kant uitging, kon hij echter geen enkele actie meer ondernemen om zijn rechten veilig te stellen. Het had immers geen zin meer om een aanvraag om bouwvergunning in te dienen, want deze aanvraag had aangehouden moeten worden tot medio mei Aansluitend had de aanvraag wegens strij d met het ter plaatse geldende nieuwe bestemmingsplan Kern Valkenburg, herziening 1997 geweigerd moeten worden. Van een passieve risicoaanvaarding kan dus geen sprake zijn. Conclusie: Op grond van het hierboven geschetste concludeer ik dat de planschade voor rekening van de gemeente dient te komen. Pagina 2 van 6

3 Zijn er alternatieven? De raad zou kunnen besluiten om: - De ingeslagen weg voort te zetten. Dit betekent dat opnieuw een beslissing op bezwaar wordt genomen waarin het verzoek om planschadevergoeding wordt afgewezen. Dit alternatief is alleen mogelijk, indien dit besluit van een goede motivatie wordt voorzien waarom de planschade voor rekening van de heer Henriks moet blijven. Rechtbank en AbRvS hebben in eerdere uitspraken de betreffende beslissingen op bezwaar vernietigd wegens het ontbreken van een deugdelijke motivering. Zoals hierboven al geschetst, is een gemotiveerde afwijzing geen mogelijkheid. Dit alternatief moet dus worden aangemerkt als een doodlopende weg en wordt om die reden ontraden. - Het bestemmingsplan te wijzigen zodat alsnog op de locatie Casinoplein kan worden gebouwd. Het gevolg is dat de heer Hendriks wordt gecompenseerd en daardoor niet langer voor planschadevergoeding in aanmerking komt. Tegen dit alternatief pleiten echter de volgende argumenten: o het gaat in tegen het besluit van de raad uit 1996; o het gaat in tegen het beleid dat uw college en de raad ten aanzien van het centrum voeren; o er wordt een precedent geschapen waarop de eigenaren van de ernaast gelegen percelen met succes een beroep op kunnen doen; o de bestemmingsplanwijzing veroorzaakt planschade voor de aangrenzende panden. Conclusie: De gepresenteerde alternatieven zijn geen daadwerkelijke optie. Hoe hoog wordt het bedrag? Het lastigste onderdeel bij het bepalen van de schade is de hoogte van het bedrag. Dat komt door de volgende complicerende factoren: - Uit moet worden gegaan van het prijspeil voor en na het besluit dat de planschade heeft veroorzaakt. Door middel van het bestemmingsplan Kern Valkenburg, herziening 1997 is de mogelijkheid om woningbouw te plegen, komen te vervallen. Het plan is op 9 maart 1998 vastgesteld. Een taxateur zal dus moeten bepalen wat de waarde van de locatie was op 9 maart 1998 voor het besluit en na het besluit. - Op deze zaak is de WRO (oud) van toepassing zoals deze gold op het tijdstip waarop het verzoek om planschade is ingediend, te weten Er zal dus moeten worden bekeken of de regeling zoals toen gold gevolgen heeft voor het bepalen van de hoogte van het schadebedrag. Wat wordt de volgende stap? De raad zal opnieuw een besluit moeten nemen en op basis van de bovenstaande conclusie zal de planschade dus moeten worden toegewezen. Dat de raad op korte termijn een besluit neemt is noodzakelijk. De termijn waarbinnen opnieuw een besluit genomen had moeten worden is inmiddels verstreken. Gelet op zijn eerdere acties in deze zal de heer Hendriks niet schromen om opnieuw de gang naar de rechtbank te maken met een beroep wegens een fictieve weigering. Een onvermijdelijke veroordeling brengt dan wederom onnodige kosten en tijd voor de gemeente met zich mee. Een advies over de hoogte van het bedrag moet worden gevraagd. Daarbij is het van belang dat het advies wordt uitgebracht door een onafhankelijk derde met wiens benoeming ook de heer Hendriks kan instemmen en wiens advies voor beide partijen bindend is. Alleen op deze wijze kan deze slepende zaak tot een goed einde worden gebracht. Nadat de raad met dit voorstel heeft ingestemd, zal contact worden opgenomen met de heer Hendriks om te komen tot afspraken. Pagina 3 van 6

4 Kan het besluit worden opgeknipt? Artikel 7:11 lid 2 Algemene wet bestuursrecht (afgekort: Awb) bevat de hoofdregel dat bij het gegrond verklaren van het bezwaar tegelijkertijd het bestreden besluit moet worden herroepen en een vervangend besluit moet worden genomen. In deze zaak zou dat betekenen dat naast het intrekken van het besluit van 19 maart 2007 en het besluit dat de heer Hendriks planschade heeft geleden, tevens de hoogte van het te vergoeden bedrag zou moeten worden bepaald. Dit is echter niet mogelijk, omdat: - tot nu toe nooit een inschatting gemaakt is hoe hoog het bedrag zou kunnen zijn; - om deze zaak tot een einde te brengen is het van belang dat degene die de taxatie maakt het vertrouwen geniet van zowel de heer Hendriks als de gemeente. Daarom is het van groot belang dat degene die adviseert en de organisatie waaraan hij/zij verbonden is, op geen enkele wijze eerder bij deze zaak betrokken is geweest. Dit sluit twee grote spelers op het gebied van het planschadeadvies uit, te weten SAOZ en Tonnaer. Het vinden van een onafhankelijke adviseur die voor beide partijen acceptabel is, zal daarom ook enige tijd kosten. Aangezien de zaak al zeer geruime tijd speelt, is uitstel van het hele besluit echter niet meer mogelijk. Om aansluitend ook niet meer vast te zitten aan de termijnen van de raadskalender is mandatering van het besluit over de hoogte van het bedrag aan het college. De AbRvS heeft in een aantal uitspraken bevestigd dat het splitsen van een besluit mogelijk is, mits gemotiveerd. 5. Aanbestedingen n.v.t. 6. Financiën In de begroting is voor deze claim geen voorziening getroffen. Zodra duidelijk is hoe hoog het bedrag is, kan worden gezocht naar de wijze waarop een en ander wordt gedekt. Afhankelijk van de hoogte zal de raad gevraagd moeten worden om een post op de begroting te wijzigen. 7. Communicatie Nadat uw raad een besluit genomen heeft, wordt dit aan de heer Hendriks bekendgemaakt. 8. Afwegingen en Advies Gelet op het bovenstaande adviseert het college uw raad om: 1. In de beslissing op bezwaar te bepalen dat: a. het bezwaarschrift van de heer A.M.H.E. Hendriks (correspondentieadres: Broekhem 9, 6301 HD Valkenburg aan de Geul) ontvankelijk en gegrond is; b. het besluit van de raad, genomen op 19 maart 2007 (de 2 e beslissing op bezwaar) wordt ingetrokken; c. de heer A.M.H.E. Hendriks planschade ex artikel 49 WRO (oud) heeft geleden ten gevolge van het besluit van de raad, genomen op 9 maart 1998, tot vaststelling van het bestemmingsplan Kern Valkenburg, herziening 1997 ; d. deze planschade voor vergoeding in aanmerking komt. 2. Het besluit ter bepaling van de hoogte van het bedrag van de geleden planschade te mandateren aan het college van burgemeester en wethouders, waarbij de volgende werkwijze in acht moet worden genomen: a. samen met de heer A.M.H.E. Hendriks een adviseur aan te wijzen die niet eerder bij deze zaak betrokken is geweest; b. het advies van deze adviseur is voor beide partijen bindend; c. dat raad, afhankelijk van de hoogte van het bedrag, hetzij geïnformeerd wordt, hetzij gevraagd zal worden om hiervoor budget vrij te maken. Pagina 4 van 6

5 9. Bijlagen - Chronologisch overzicht verloop zaak - 2 e beslissing op bezwaar d.d. 19 maart Uitspraak AbRvS d.d. 14 januari 2009 Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. M.J.A. Eurlings burgemeester Pagina 5 van 6

6 De raad van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders de dato 31 maart 2009; Gehoord de raadsadviescommissie SOB van 21 april 2009; Gelet op het bepaalde in artikel 49 WRO (oud), zoals dit gold op het moment van de aanvraag om planschadevergoeding; B e s l u i t : 1. In de beslissing op bezwaar te bepalen dat: a. het bezwaarschrift van de heer A.M.H.E. Hendriks (correspondentieadres: Broekhem 9, 6301 HD Valkenburg aan de Geul) d.d. 9 juli 2003 ontvankelijk en gegrond is; b. het besluit van de raad, genomen op 19 maart 2007 (de 2 e beslissing op bezwaar) wordt ingetrokken; c. de heer A.M.H.E. Hendriks planschade ex artikel 49 WRO (oud) heeft geleden ten gevolge van het besluit van de raad, genomen op 9 maart 1998, tot vaststelling van het bestemmingsplan Kern Valkenburg, herziening 1997 ; d. deze planschade voor vergoeding in aanmerking komt. 2. Het besluit ter bepaling van de hoogte van het bedrag van de geleden planschade te mandateren aan het college van burgemeester en wethouders, waarbij de volgende werkwijze in acht moet worden genomen: a. samen met de heer A.M.H.E. Hendriks een adviseur aan te wijzen die niet eerder bij deze zaak betrokken is geweest; b. het advies van deze adviseur is voor beide partijen bindend; c. dat raad, afhankelijk van de hoogte van het bedrag, hetzij geïnformeerd wordt, hetzij gevraagd zal worden om hiervoor budget vrij te maken. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 11 mei De raad voornoemd, A.M. Hoeberigs griffier Drs. M.J.A. Eurlings voorzitter Pagina 6 van 6