Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 25 juni 2012 Agenda nr: Onderwerp: Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Aan de gemeenteraad,

Transcriptie

1 Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 25 juni 2012 Agenda nr: Onderwerp: Wet gemeentelijke schuldhulpverlening Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel Met ingang van 1 juli 2012 treedt de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) in werking. De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) zorgt ervoor dat de taak van gemeenten op het terrein van de integrale schuldhulpverlening wettelijk wordt ingebed. Gemeenten dienen voor een periode van vier jaren een beleidsplan vast te stellen. Ingevolge de wet moet dit plan de hoofdzaken bevatten van het door de gemeente te voeren beleid betreffende de integrale schuldhulpverlening. Met onderhavig beleidsplan en de daarbij behorende beleidsregels wordt uitvoering gegeven aan deze wettelijke verplichting. Uw raad wordt geadviseerd: - het beleidsplan gemeentelijke schuldhulpverlening Valkenburg aan de Geul en de daarbij behorende beleidsregels vast te stellen en in werking te laten treden met ingang van 1 juli Situatie / Aanleiding / Probleem Zie Relatie met bestaand beleid Wettelijk kader De belangrijkste kaderscheppende wetten zijn de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening de Wet Werk en Bijstand (WWB), het gemeentelijk minimabeleid, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Verder zijn de gedragscodes van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK) en het Landelijk Referentiemodel Integrale Schuldhulpverlening van belang. Relatie andere regelgeving De integrale schuldhulpverlening heeft raakvlakken met het gemeentelijk beleid inzake de WMO, het re-integratiebeleid van de WWB en het minimabeleid. Positieve effecten op het terrein van de integrale schuldhulpverlening zouden tot succes moeten leiden op de aanpalende beleidsterreinen. Zo kan de maatschappelijke participatie toenemen, of het aantal geslaagde re-integratietrajecten. 4. Gewenst beleid en mogelijke opties In de gemeente Valkenburg aan de Geul wordt de integrale schuldhulpverlening, onder gemeentelijke regie, uitgevoerd door de Kredietbank Limburg op basis van een jaarlijks vast te stellen dienstverleningsovereenkomst. Vanuit deze bestaande uitvoeringspraktijk is het beleidsplan gemeentelijke schuldhulpverlening Valkenburg aan de Geul opgesteld. Ter uitvoering van het plan zijn afzonderlijke beleidsregels opgesteld. Het beleidsplan en de daarbij behorende beleidsregels treden in werking per 1 juli Het beleidsplan en de daarbij behorende beleidsregels hebben een looptijd van vier jaren. Tussentijdse bijstelling is mogelijk. Belangrijke onderdelen van het beleidsplan en de daarbij behorende beleidsregels zijn: Pagina 1 van 6

2 1. Integrale schuldhulpverlening Een belangrijk uitgangspunt van de Wgs is dat de schuldhulpverlening een integraal karakter heeft. Een integrale aanpak van schulden biedt niet alleen financiële oplossingen voor gemaakte schulden (materiële schuldhulpverlening), maar heeft ook aandacht voor budgetbegeleiding, gedragsverandering en de psychosociale factoren die samenhangen met de schuldenproblematiek (immateriële schuldhulpverlening). Integrale schuldhulpverlening wordt in de gemeente Valkenburg aan de Geul gerealiseerd door een intensieve samenwerking van kernactoren; de financiële dienstverlening wordt uitgevoerd door de Kredietbank Limburg op basis van een jaarlijks vast te stellen dienstverleningsovereenkomst. De Kredietbank Limburg biedt schuldhulpverlening, budgetbeheer, verstrekt kredieten en voert tevens de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) uit. Het Maatschappelijk werk zorgt voor maatschappelijke, psychosociale en sociaaljuridische dienstverlening. De gemeente Valkenburg aan de Geul neemt de regierol op zich teneinde de ketensamenwerking en integrale aanpak van de schuldhulpverlening te kunnen (blijven) sturen. 2. Toegankelijkheid Het gegeven dat problematische schulden een belangrijke belemmerende factor voor (volwaardige) participatie zijn, is reden om gemeentelijke schuldhulpverlening breed toegankelijk te laten zijn. Uitsluiting in individuele situaties is wel mogelijk daar waar de Wgs daar ruimte toe biedt. In de beleidsregels wordt aangegeven in welke gevallen het college kan besluiten een aanvraag tot gemeentelijke schuldhulpverlening af te wijzen. Bijvoorbeeld in het geval van herhaaldelijk verwijtbare recidive. 3. Wacht- en doorlooptijden De wachttijd is de periode die verstrijkt tussen het moment dat een persoon zich tot de gemeente wendt voor schuldhulpverlening en het eerste gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld. De Wgs schrijft voor dat de wachttijd maximaal vier weken mag zijn. De maximale wachttijd is een termijn van orde. Dit betekent dat er geen directe sanctie voor de gemeente is, indien deze de geldende termijn overschrijdt. De gemeente Valkenburg aan de Geul streeft naar een zo kort mogelijke wachttijd. Het gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld zal altijd binnen maximaal vier weken plaatsvinden. Wanneer er sprake is van een bedreigende situatie (dreigende huisuitzetting, dreigende afsluiting gas, water licht), vindt het eerste gesprek binnen drie werkdagen plaats. De doorlooptijd is de periode die verstrijkt tussen het intakegesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld en het moment waarop het resultaat is bereikt. Het resultaat is bijvoorbeeld bereikt bij het opstarten van een schuldregeling, betalingsregeling, uitval van de klant et cetera. De gemeente Valkenburg aan de Geul streeft ernaar om, conform de Gedragscode Schuldregeling van de Nederlandse Vereniging Voor Volkskrediet (NVVK), binnen 120 dagen een schuldregeling tot stand te brengen. 4. Schuldhulpverlening aan gezinnen met kinderen tot 18 jaar In beginsel wordt in de schuldhulpverleningspraktijk maatwerk geboden op grond van eigen verantwoordelijkheid en capaciteit. Uitgangspunt daarbij is dat iedereen die zich meldt in behandeling wordt genomen en een passend aanbod wordt aangeboden. Mocht er op enig moment onverhoopt een wachtlijst ontstaan dan zal aan gezinnen met kinderen tot 18 jaar voorrang worden gegeven. Daarmee wordt de bestaande uitvoeringspraktijk voortgezet. 5. Maatwerk Integrale schuldhulpverlening is toegesneden op de individuele aanvrager, waarbij sprake is van maatwerk. Voor iedere aanvrager wordt een plan van aanpak opgesteld. Het plan van aanpak geeft in de eerste plaats aan wat de klant zelf moet doen en wat zijn omgeving voor hem kan betekenen. Vervolgens wordt een keuze gemaakt uit de producten rondom de eventuele schuldregeling (materiële schuldhulpverlening). Pagina 2 van 6

3 6. Preventie en nazorg Effectief beleid voeren betekent ook dat er aandacht moet worden gegeven aan preventie en nazorg. Preventie is gericht op het verstrekken van informatie en advies zodat financiële problemen voorkomen kunnen worden of vroegtijdig worden gesignaleerd. De nazorg richt zich op klanten die een traject schuldhulpverlening hebben afgerond. Nazorg dient terugval te voorkomen. Om preventie en nazorg vorm en inhoud te geven worden onder andere de volgende producten aangeboden: - Spreekuur op locatie. - Cursus rondkomen met Inkomen - Cursus Financiële Planning - Budgetbeheer 7. Juridische aspecten De Wgs heeft juridische gevolgen voor de huidige praktijk van de integrale schuldhulpverlening. Met de Wgs komt de gemeentelijke uitvoeringspraktijk onder de reikwijdte van de Algemene wet bestuursrecht Awb) te vallen. De volgende besluiten zijn vatbaar voor bezwaar en beroep: - Besluit tot het weigeren van schuldhulpverlening - Besluit tot het doen van een aanbod schuldhulpverlening - Besluit tot het intrekken van het aanbod dan wel het beëindigen van de regie over de schuldhulpverlening - Besluit tot het wijzigen van het aanbod schuldhulpverlening of het nader invullen daarvan. De gemeente Valkenburg aan de Geul kiest ervoor om de bezwaar- en beroepmogelijkheden die volgens de Awb gaan gelden procedureel door de gemeente zelf af te handelen. Gelet op taakverwantschap wordt deze taak neergelegd bij de afdeling Burger. Op deze wijze wordt voorzien in de nodige onafhankelijkheid en wordt in het kader van de kwaliteitsborging voorzien in een extra toetsingskader waarmee de kwaliteit van de dienstverlening van de Kredietbank Limburg kan worden gemonitored. Na inwerkingtreding van de Wgs wordt deze nieuwe werkwijze binnen de gemeente geïmplementeerd. 8. Regierol In de Wgs wordt de regierol nadrukkelijk neergelegd bij gemeenten. Gemeenten dienen het initiatief te nemen in het organiseren van de integrale schuldhulpverlening. De Wgs is analoog aan de Wet maatschappelijke Ondersteuning een kaderwet. De gemeentelijke beleidsvrijheid is dus vrij groot. Dit geeft gemeenten de mogelijkheid beleid aan te passen aan de lokale situatie, doelgroep en infrastructuur. De gemeente Valkenburg aan de Geul voert de regie over de integrale schuldhulpverlening. Dat doet de gemeente door het inzetten van de volgende instrumenten: - vaststellen van het beleid; - inkopen van producten; - regie op de uitvoering. 9. Borging kwaliteit In de gemeente Valkenburg aan de Geul wordt de integrale schuldhulpverlening, onder gemeentelijke regie, uitgevoerd door de Kredietbank Limburg op basis van een dienstverleningsovereenkomst. De Kredietbank Limburg biedt schuldhulpverlening, budgetbeheer, verstrekt kredieten en voert tevens de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) uit. De Kredietbank Limburg is lid van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren). De NVVK is de koepelorganisatie van schuldhulpverlenende instanties in Nederland. De NVVK heeft gedragscodes ontwikkeld waarin richtlijnen voor een goede schuldhulpverlening zijn opgenomen. De Kredietbank Limburg hanteert deze gedragscodes omdat deze bindend zijn voor de leden. Het betreft de volgende gedragscodes: Pagina 3 van 6

4 - Gedragscode schuldregeling. - Gedragscode budgetbeheer. - Gedragscode sociaal bankieren. Door te werken volgens deze gedragscodes is de kwaliteit van de integrale schuldhulpverlening geborgd. Resumerend Op grond van het beleidsplan gemeentelijke schuldhulpverlening Valkenburg aan de Geul en de daarbij behorende beleidsregels zal de bestaande uitvoeringspraktijk vooralsnog ongewijzigd blijven met uitzondering van de doorwerking van de Awb. Dit betekent de facto dat het huidige voorzieningenniveau gehandhaafd blijft. 5. Samenwerking Niet van toepassing. 6. Aanbestedingen Niet van toepassing. 7. Financiën De Wgs verplicht gemeenten om een aantal doelstellingen ten aanzien van schuldhulpverlening te realiseren. Hiervoor worden voor 2012 e.v. echter geen middelen beschikbaar gesteld. Integendeel, landelijk is een korting van 20 milj oen doorgevoerd op het gemeentefonds. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van het financieel kader inzake de integrale schuldhulpverlening Structureel /begroting , , ,- Incidenteel/extra middelen Totaal , , ,- De verwachting is dat de schuldhulpverlening uitgevoerd kan worden binnen de beschikbare middelen. Opgemerkt zij echter dat de integrale schuldhulpverlening een zogenaamde open eind regeling betreft. Hierdoor is een grote toeloop op de integrale schuldhulpverlening niet altijd vooraf in te schatten. Indien hiervan sprake is wordt uw raad hierover vroegtijdig geïnformeerd. 8. Communicatie Na vaststelling door uw raad zal de Kredietbank Limburg geïnformeerd worden over het beleidsplan en de daarbij behorende beleidsregels. De klantmanagers Werk en Inkomen, baliemedewerkers en de klantmanagers Zorg worden geïnformeerd middels een afzonderlijke voorlichtingsbijeenkomst. 9. Afwegingen en Advies Uw raad wordt geadviseerd: - Het beleidsplan gemeentelijke schuldhulpverlening Valkenburg aan de Geul en de daarbij behorende beleidsregels vast te stellen en in werking te laten treden met ingang van 1 juli Bijlagen - Beleidsplan gemeentelijke schuldhulpverlening Valkenburg aan de Geul, ter inzage. - Beleidsregels gemeentelijke schuldhulpverlening Valkenburg aan de Geul, ter inzage. Pagina 4 van 6

5 Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. M.J.A. Eurlings burgemeester Pagina 5 van 6

6 De raad van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders de dato 15 mei 2012 Gehoord de raadsadviescommissie de dato 04 juni 2012 Gelet op het bepaalde in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening B e s l u i t : - Het beleidsplan gemeentelijke schuldhulpverlening Valkenburg aan de Geul en de daarbij behorende beleidsregels vast te stellen en in werking te laten treden met ingang van 1 juli Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 25 juni De raad voornoemd, A.M. Hoeberigs griffier Drs. M.J.A. Eurlings voorzitter Pagina 6 van 6