Nieuwsbrief Brabants Kennisnetwerk Zoönosen

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Brabants Kennisnetwerk Zoönosen Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van het Brabants Kennisnetwerk Zoönosen. De nieuwsbrief verschijnt enkele keren per jaar en informeert diverse doelgroepen over de activiteiten van het kennisnetwerk: huisartsen, specialisten, verzekeringsartsen, medewerkers GGD, veterinair deskundigen, zorgverzekeraars, medewerkers van de provincie Noord-Brabant, andere provincies, gemeenten en patiëntenorganisaties. In deze eerste nieuwsbrief de volgende onderwerpen: Waarom een Brabants Kennisnetwerk Zoönosen? Activiteiten van het Kennisnetwerk Wie hebben zitting in het Kennisnetwerk? Nieuws Contact 1

2 Waarom een Brabants Kennisnetwerk Zoönosen? Brabant wordt al jaren geteisterd door zogenaamde zoönosen, infectieziekten die kunnen worden overgedragen van dieren op mensen. Na verschillende uitbraken, met de recente Q-koortsbesmetting als voorlopig hoogtepunt, is er in Brabant veel kennis en ervaring opgedaan, zowel in de praktijk als in de wetenschap. Daarom is in januari 2010 het Brabants Kennisnetwerk Zoönosen opgericht. Het Netwerk brengt de opgedane kennis en ervaringen bijeen en deelt die met deskundigen van verschillende disciplines. Vanuit het perspectief van de menselijke gezondheid wil het Netwerk een bijdrage leveren aan de preventie en behandeling van zoönosen. 2

3 Activiteiten van het Kennisnetwerk Het Brabants Kennisnetwerk Zoönosen ontplooit de volgende activiteiten: a) kennisuitwisseling en -verbreding b) informatievoorzieningen c) scholing [interne links] d) onderzoek e) beleid a) Kennisuitwisseling en -verbreding op basis van praktijk en wetenschap. Het Kennisnetwerk bundelt ervaringskennis, wetenschappelijke kennis en onderzoeksvragen en verspreidt deze onder professionals, bestuurders, beleidsmakers en het publiek. Leden van het netwerk participeren in diverse deskundigheidsberaden, zoals: Het deskundigheidsberaad van het RIVM; Amphi (AcadeMic Public Health Initiative, een samenwerkingsverband tussen de afdeling Eerstelijns Geneeskunde van het UMC St. Radboud, GGD Regio Nijmegen, GGD Rivierenland, GGD Hart voor Brabant en Hulpverlening Gelderland Midden), Fhealinc (een samenwerkingsverband tussen het Jeroen Bosch Ziekenhuis, HAS Den Bosch, Avans Hogeschool, de ZLTO en de gemeente 's-hertogenbosch.) Fhealinc ondersteunt en stimuleert ondernemingen en kennisinstellingen bij het bedenken, ontwikkelen, implementeren en vermarkten van innovatieve producten en diensten. Werkgroep geitenhouderij van de provincie Noord-Brabant. Activiteiten op het gebied van kennisuitwisseling en verbreding: Uitwisselen van expertise en kennis op humaan en veterinair gebied. Deelname aan het overleg van deskundigen in Leuven (januari 2010) naar aanleiding van Q- koorts. Uitwisselen van kennis en afstemming met patiëntenorganisatie Q-koorts. Structurele contacten met Fhealinc. Afstemming met de Nederlandse Hartstichting over de risicogroepen voor Q-koorts. Afstemming met de Nederlandse Vereniging voor Lyme-patiënten, onder meer om te komen tot landelijke bundeling van patiëntenverenigingen op het gebied van zoönosen. Bundeling van praktijkkennis van huisartsen, patiënten, GGD en specialisten. Stimuleren van wetenschappelijk onderzoek. b) Informatievoorziening Om te voorzien in de grote behoefte aan informatievoorziening onder professionals en het publiek, zijn de volgende initiatieven reeds genomen: Organiseren van zeven informatieavonden over Q-koorts voor het publiek. 3

4 Organiseren van twee informatieavonden over Q-koorts voor patiënten (in samenwerking met de patiëntenorganisatie Q-koorts). Via een website en interactief netwerk verzamelen en ontsluiten van kennis voor leden van het Kennisnetwerk, professionals en geïnteresseerden ( Informatieavonden (voorjaar 2010) voor publiek en patiënten met Q-koorts. Zie tabel. Locatie Datum Aantal bezoekers s-hertogenbosch 3 febr Helmond 8 febr Tilburg 23 febr Oss 1 maart Uden 8 maart Boxmeer 18 maart Breda 22 maart Ziekenhuis Oss (Q patiënten) 29 maart Ziekenhuis Oss (Q patiënten) 6 april TOTAAL 955 c) Scholing Het Kennisnetwerk bevordert en draagt bij aan de scholing van diverse professionals, zoals huisartsen en bedrijfsartsen, op het gebied van zoönosen. De volgende initiatieven zijn ondernomen: Scholingen voor bedrijfsartsen in Oost-Brabant, West-Brabant, regio Eindhoven en Arnhem en Limburg. Ook verzekeringsartsen van UWV zijn benaderd met een scholingsaanbod. Nog in 2010 verzorgt het netwerk een geïntegreerde scholing voor professionals betrokken bij de zoönosenproblematiek (dierenartsen, huisartsen, artsen Infectieziektenbestrijding, microbiologen, specialisten, etc.), georganiseerd door Amphi in samenwerking met de Radbouduniversiteit. Zie voor programma en aanmelding onze volgende nieuwsbrief. De huisartsenopleiding van de Radbouduniversiteit heeft een module zoönosen ontwikkeld en uitgevoerd. In mei 2010 verscheen in Huisarts en wetenschap en artikel van Maayke Pesoon onder de titel: Q-koorts in Nederland: klinisch beeld, diagnostiek en therapie, over Q-koorts en een richtlijn Q- koorts. In Medisch Contact verscheen in mei 2010 van Heleen Croonen een artikel met als titel: Qkoortskennis neemt maar langzaam toe. 4

5 d) Onderzoek Het Kennisnetwerk maakt de talrijke lopende onderzoeken inzichtelijk voor zijn leden. Het gaat om onderzoek op zowel humaan als veterinair gebied, en gericht op preventie en behandeling. Eventuele hiaten in het gangbare onderzoek kunnen zo worden opgespoord en voorzien van aanbevelingen over te verrichten onderzoek. Voorbeelden hiervan zijn: Afstemming en informatie met het Rivm over lopende onderzoeken middels deelname van de GGD aan het deskundigenberaad van het Rivm. In de driehoek Eindhoven, Nijmegen, s-hertogenbosch opereren 16 huisartsenpraktijken sinds 2009 samen in het Surveillance Netwerk Eerste Lijn gericht op Q-koorts (SNEL-Q). Afstemming met AMPHI (AcadeMic Public Health Initiative, een samenwerkingsverband tussen de afdeling Sociale Geneeskunde van het UMC St. Radboud, GGD Regio Nijmegen, GGD Rivierenland, GGD Hart voor Brabant en Hulpverlening Gelderland Midden) over in te dienen onderzoeksvragen bij Zon-Mw (de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie). De academische werkplaats AMPHI,GGD Hart voor Brabant en het Jeroen Bosch Ziekenhuis hebben een onderzoeksvoorstel ingediend bij ZonMw. De initiatiefnemers willen de gangbare behandelprotocollen inventariseren en twee ervan experimenteel uittesten. e) Beleid Het Kennisnetwerk Zoönosen wil het landelijke en provinciale beleid beïnvloeden door aandacht te vragen voor de preventie en behandeling van zoönosen. De netwerkdeelnemers ontwerpen daartoe toekomstscenario s. Ook ondersteunt het netwerk de wens van professionals en patiënten om richtlijnen voor preventie en behandeling op te stellen. Activiteiten tot op heden: Een brief aan Provinciale Staten waarin het humane perspectief staat beschreven, vergezeld van een advies met betrekking tot de overdracht van bacteriën van dieren op mensen (transmissie). Beïnvloeding van de vier Brabantse Laboratoria om één lijn te ontwikkelen wat betreft de diagnostiek van Q-koorts. Afvaardiging aan de vakgroep geitenhouderij die op verzoek van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant de ontwikkelingen rond de Q-koorts in 2010 volgt en een toekomstplan maakt voor de geiten- en schapenhouderij in Brabant. Gesprek met de vaste Kamercommissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport van de Tweede Kamer (25 maart 2010). Gesprek met minister-president Balkenende (22 april 2010). Gesprek met directeur-generaal Huijts, ministerie VWS, Openbare Gezondheidszorg (11 mei 2010). 5

6 Wie hebben zitting in het Brabants Kennisnetwerk Zoönosen? Vanwege hun expertise en netwerk zijn de volgende personen gevraagd deel te nemen aan het Kennisnetwerk. Dit zijn: Mevrouw M. Paes: directeur PRVMZ, voorzitter Kennisnetwerk en initiatiefnemer. Mevrouw M. van Santvoort: beleidsadviseur PRVMZ, secretaris Kennisnetwerk. De heer K. van der Velden: hoogleraar Public Health, AMPHI, Radboud Universiteit Nijmegen (vervanger is mevrouw Hautvast, coördinator Academische werkplaats AMPHI). De heer H. Jans: arts Maatschappij en Gezondheid (MG), Bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid, GGD Hart voor Brabant en Zeeland. De heer A. Olde Loohuis: huisarts te Herpen en coördinator huisartsenopleiding, algemene gezondheidszorg en public health. De heer G. DiGulio: huisarts te Helmond. De heer J. van de Sande: arts Maatschappij en Gezondheid (MG), hoofd afdeling Infectieziektenbestrijding GGD Hart voor Brabant. Mevrouw C. Wijkmans: arts Maatschappij en Gezondheid (MG), teamleider afdeling Infectieziektenbestrijding GGD Hart voor Brabant. De heer R. Daemen: afdeling Infectieziektenbestrijding GGD Brabant-Zuidoost. De heer P. Wever: arts-microbioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch (vervanger is de heer P. Schneeberger, arts-microbioloog en manager van de afdeling microbiologie van het JBZ). De heer J. Flameling: veterinair arts. De heer. J. Bouwmans: bedrijfsarts / arbeidsgeneeskundig consulent infectieziekten, Arbo Unie. De heer R. Dumont: senior beleidsmedewerker bureau Zorg en Welzijn provincie Noord-Brabant. Mevrouw M. Nielen: Veterinair Epidemioloog, Universiteit Utrecht (adviseur). 6

7 Nieuws Surveillance Netwerk Eerste Lijn gaat door Huisartsen blijven alert op Q-koorts Na de uitbraken van Q-koorts in de afgelopen jaren zoeken huisartsen naar wegen om de diagnose te verbeteren en beter samen te werken. In de driehoek Eindhoven, Nijmegen, s-hertogenbosch opereren 16 huisartsenpraktijken sinds 2009 samen in het Surveillance Netwerk Eerste Lijn gericht op Q-koorts (SNEL-Q). Registratie De huisartsen die deel uitmaken van het surveillancenetwerk hebben van 1 mei tot 1 oktober 2009 geregistreerd welke patiënten tussen de 18 tot 75 jaar hun praktijk bezochten vanwege een lage luchtweginfectie. Zo nodig werd diagnostiek naar Q-koorts ingezet. Alle gegevens zijn - anoniem opgenomen in een webbased programma. In totaal ging het om 265 patiënten, van wie 144 mannen en 121 vrouwen (resp. 54% en 46%). De meeste mensen werden ziek in de weken 20 en 22 van 2009, maar ook daarna (weken 24-30) kwamen er nog relatief veel meldingen. Op basis van de registratie worden nu nadere analyses uitgevoerd naar het aandeel Q-koorts bij deze lage luchtweginfecties. Samenwerking Het Surveillance Netwerk wil ook de samenwerking tussen huisartsen en GGD verbeteren. Daartoe heeft de academische werkplaats AMPHI (UMC St. Radboud en zes omliggende GGD-en) samen met de NUHP (Nijmeegse Universitaire Huisarts Praktijken) in 2009 twee scholingsbijeenkomsten georganiseerd voor huisartsen en GGD-medewerkers. Afhankelijk van het thema werden ook vertegenwoordigers van andere disciplines, zoals bedrijfsartsen en dierenartsen, uitgenodigd. Vervolg Het Surveillance Netwerk wordt in 2010 voortgezet. Aan de ene kant is het nodig meer informatie onder huisartsen te verzamelen en te analyseren. Aan de andere vragen de nieuwe veterinaire bestrijdingsmaatregelen ten aanzien van Q-koorts om handhaving van de surveillance. Ook het verder verbeteren van de samenwerking en kennisuitwisseling tussen GGD en huisartsen gaat door. Voor meer informatie: Alfons Oldeloohuis en Rob Besselink (huisartsen Herpen), Ariene Rietveld (arts infectieziektebestrijding GGD Hart voor Brabant), Jeannine Hautvast (UMC St. Radboud) 7

8 Instellingen bereiden voorstel voor Onderzoek naar chronisch vermoeide Q-koortspatiënten nodig De academische werkplaats AMPHI (UMC St. Radboud en zes omliggende GGD-en), GGD Hart voor Brabant en het Jeroen Bosch Ziekenhuis willen snel onderzoek verrichten naar chronische vermoeidheid onder Q-koortspatiënten. Chronische vermoeidheid is een van de meest voorkomende klachten onder Q-koortspatiënten. Onderzoek heeft uitgewezen dat 20% van de patiënten daaraan lijdt, vooral in de periode die ligt tussen 12 en 26 maanden na de besmetting. De initiatiefnemers willen de gangbare behandelprotocollen inventariseren en twee ervan experimenteel uittesten. Een voorstel van die strekking zal worden ingediend bij ZonMw, de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. Voor meer informatie: Jeannine Hautvast (UMC St. Radboud) Contact U kunt contact opnemen met het Brabants Kennisnetwerk Zoönosen via m.vansantvoort@prvmz.nl Wilt u deze nieuwsbrief niet langer ontvangen? Stuur dan een bericht aan info@prvmz.nl PRVMZ, mei