WERKGEVERS, DOORGAAN OF STOPPEN MET OUDERE WERKNEMERS? WEL GRAAG ZONDER RISICO S

Transcriptie

1

2 WERKGEVERS, DOORGAAN OF STOPPEN MET OUDERE WERKNEMERS? WEL GRAAG ZONDER RISICO S Carl Luijken Senior Pensioenfiscalist Berdine van Eerden Advocaat Arbeidsrecht

3 3

4 Stelling (1.) Ja of nee? Extra verlofdagen voor oudere werknemers zijn in strijd met het verbod op leeftijdsdiscriminatie 4

5 Gelijke behandeling (1.) Verbod onderscheid op grond van leeftijd, tenzij objectieve rechtvaardiging 1. is er onderscheid naar leeftijd? 2. is het doel legitiem? 3. is het middel passend? 4. is de regeling noodzakelijk? alternatieven redelijkheid en billijkheid 5

6 Gelijke behandeling (2.) Verbod onderscheid op grond van leeftijd, tenzij objectieve rechtvaardiging Voorvraag: maatregel beoordelen binnen bredere context Is sprake van een leeftijdsbewust personeelsbeleid? -> minder snel aanleiding tot verboden leeftijdsonderscheid 6

7 Gelijke behandeling (3.) Leeftijdsbewust personeelsbeleid Pakket maatregelen voor iedere relevante leeftijdscategorie en/of functiecategorie binnen een onderneming of branche Gericht op het zo lang en optimaal laten functioneren van werknemers Stimuleringsmaatregelen (scholing, extra vakantiedagen, balans privé en werk) Ontziemaatregelen (geen overwerk, geen ploegenwerk, andere werktijden) 7

8 Gelijke behandeling (4.) Uitspraak CRM 14 juni 2007, oordeel Toekennen extra verlofdagen aan productiewerknemers van 50 jaar of ouder -> doel: verlagen belasting en waarborgen blijvende inzetbaarheid Objectief gerechtvaardigd? Toekennen extra verlofdagen aan kantoorwerknemers van 50 jaar of ouder -> doel: alle werknemers ongeacht hun functie gelijk behandelen Objectief gerechtvaardigd? 8

9 Gelijke behandeling (5.) Uitspraak CRM 23 juli 2015, oordeel Een ondernemingscao regelt dat werknemers van 55 jaar en ouder niet meer verplicht zijn om overwerk, consignatie en ploegendienst te verrichten -> doel: voorkomen uitval oudere werknemers Werknemers vanaf 57 jaar krijgen ook seniorenverlof -> doel: verminderen belastbaarheid Objectieve rechtvaardiging? 9

10 Gelijke behandeling (6.) Uitspraak CRM 2 augustus 2007, Cao regelt dat de eerste hoboist (groepsaanvoerder) na bereiken van 60-jarige leeftijd wordt teruggeplaatst naar een lagere functie met behoud van titel en loon -> doel: kwaliteit waarborgen van orkest Objectieve rechtvaardiging? 10

11 Tips herinrichten leeftijdsbewust personeelsbeleid (1.) I. in kaart brengen huidige situatie leeftijdscategorieën onderverdeling in leeftijd overzicht van regeling conform cao per leeftijdscategorie II. doelen stellen van te voeren arbeidsvoorwaardenbeleid 11

12 Tips herinrichten leeftijdsbewust personeelsbeleid (2.) III. overzicht opstellen van mogelijke regelingen/voorzieningen voor iedere leeftijdscategorie werving en selectie (stimulerende maatregelen voor leeftijdsgroepen die in eerste instantie niet op een bepaalde functie zouden solliciteren) competenties (scholing, groei in functie, interne doorstroming) organisatie van het werk (verdeling zware/minder zware taken, welke voorzieningen zijn ter zake getroffen) gezonde werkomstandigheden (verhouding belasting en belastbaarheid: bv fitness) balans werk en privé (afstemming per levensfase) ontwikkelingsmogelijkheden (carrièreperspectief, taakvariatie, oudere werkt met jongere) afvloeiingsvoorzieningen 12

13 Tips herinrichten leeftijdsbewust personeelsbeleid (3.) IV. in preambule cao duidelijk maken dat opgenomen bepalingen het gevolg zijn van een leeftijdsbewust personeelsbeleid en dat die afzonderlijke regelingen in die context moeten worden beoordeeld V. onderzoek verhouding beoogde leeftijdsgerelateerde regelingen en de maatschappelijke context (zoals werkgelegenheid in regio) VI. onderzoek of belangen van individu niet ondergeschikt raken aan belang van organisatie 13

14 Stelling (2.) Van gedachten veranderd? Extra verlofdagen voor oudere werknemers zijn in strijd met het verbod op leeftijdsdiscriminatie 14

15 Stelling (3.) Ja of nee? Demotie (lagere functie, lager salaris) zou als standaardnorm moeten worden ingevoerd voor werknemers ouder dan 55 jaar 15

16 Wijzigen arbeidsvoorwaarden (1.) Wijzigingsvormen Eenzijdig wijzigingsbeding Redelijkheid en billijkheid/goed werknemerschap Instemming alle individuele werknemers 16

17 Wijzigen arbeidsvoorwaarden (2.) In alle gevallen van belang: doen van passend aanbod belangenafweging maken OR/vakbonden bij de wijziging betrekken afbouwregeling aanbieden alle omstandigheden wegen mee 17

18 Wijzigen arbeidsvoorwaarden (3.) Eenzijdig wijzigingsbeding Beding in de arbeidsovereenkomst Zwaarwichtig belang werkgever waarvoor belang werknemer naar redelijkheid en billijkheid moet wijken Eenzijdig inroepen 18

19 Wijzigen arbeidsvoorwaarden (4.) Redelijkheid en billijkheid/goed werknemerschap Werknemer kan gehouden zijn in te gaan op redelijke voorstellen van werkgever verband houdende met gewijzigde omstandigheden op het werk Enkel afwijzen indien aanvaarding redelijkerwijs niet van hem gevergd kan worden Beoordeling redelijkheid voorstel Strijd met redelijkheid en billijkheid/goed werknemerschap 19

20 Wijzigen arbeidsvoorwaarden (5.) Instemming alle individuele werknemers Ga met de werknemers in gesprek Motiveer uw standpunt uitvoerig schriftelijk Geef daarin blijk van de belangenafweging Schriftelijk overeenkomen 20

21 Wijzigen arbeidsvoorwaarden (6.) Hof Arnhem 27 april 2010, JAR 2010/143 Mag werkgever eenzijdig het recht op seniorenverlof van zijn werknemers intrekken? 21

22 Stellingen (4.) Van gedachten veranderd? Demotie (lagere functie, lager salaris) zou als standaardnorm moeten worden ingevoerd voor werknemers ouder dan 55 jaar 22

23 Belastingheffing heeft veelal twee doelstellingen: Inkomsten voor de overheid genereren Ontmoedigen dan wel stimuleren van gewenst gedrag van belastingplichtigen 23

24 Stelling (5.) Iemand die nu 25 jaar is, moet er serieus rekening mee houden dat hij pas op leeftijd 80 met pensioen kan gaan? 24

25 Invloed werkgever op kosten pensioenregeling? BPF -> doorsneepremie afgeleid van totale bestand werkzaam in sector Verzekeraar, OPF -> kosten lopen op naar mate werknemer ouder is 25

26 Stelling (6.) Kan in een arbeidscontract worden afgesproken dat een werknemer vanaf leeftijd 65 geen pensioen meer opbouwt hoewel hij pas op leeftijd 67 met pensioen gaat? 26

27 Andere oplossingen: Beschikbare premieregeling met gelijke premie voor alle werknemers Verlaging inkomen en daardoor pensioenopbouw 27

28 Stelling (7.) Kan in een arbeidscontract worden afgesproken dat bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd het loon van een werknemer met 10% wordt gekort hoewel hij doorwerkt tot leeftijd 67 jaar? 28

29 Pensioen flexibel inzetten: Kan vervroegd ingaan Kan gedeeltelijk ingaan Laag/hoog of hoog/laag pensioen Korting op WW, IOAW 29

30 Hoofdregel korting WW, uitzonderingen mogelijk: Werknemer werkt voor 100% en stopt met 40% met werken en laat voor dit deel zijn pensioen ingaan. Vervolgens krijgt hij ontslag voor de resterende 60%. Voor het 60% deel krijgt hij een WW-uitkering die niet wordt gekort met het pensioen dat voortvloeit uit het 40% deel. 30

31 Stelling (8.) De overheid doet er goed aan het uittreden uit het arbeidsproces voor leeftijd 67 fiscaal te ontmoedigen? 31

32 Positieve stimulans: Werkbonus Regeling wordt afgebouwd Geboren in 1952 en 1953 en inkomen uit arbeid Maximaal (bij inkomen rond ) Nihil bij een inkomen van minder dan of meer dan

33 Negatieve stimulans: RVU Voorziet in een inkomen in de periode tussen het stoppen met werken en het bereiken van de pensioenleeftijd, dan wel vult het pensioen aan. Uitkering RVU leidt tot een extra heffing bij werkgever van 52%. Daarnaast wordt uitkering belast bij werknemer. 33

34 Bij een uitkering van zal de werkgever loonbelasting moeten inhouden. Uitgaande van het toptarief van 52% resteert er voor de werknemer een netto uitkering van De werkgever betaalt een opslag van 52%. Zijn kosten bedragen in totaal wat de werknemer een netto uitkering oplevert van Het effectieve belastingtarief is dus maximaal 68,5% ,- Belastingdienst 32% Werknemer 68% 34

35 Valt de werkgever onder de heffing van vennootschapsbelasting dan mag het totale bedrag ad wel als arbeidskosten ten laste van de fiscale winst worden gebracht. Eenmalige uitkering geen invloed op WW en IOAW. 35

36 Stelling (9.) Een transitievergoeding dient ter overbrugging naar ander werk is om die reden geen RVU? 36

37 Wanneer kan er sprake zijn van een RVU? Met werknemer wordt afgesproken dat hij in dienst blijft maar wordt vrijgesteld van arbeid? Ontslag in onderling overleg waarbij werkgever extra pensioenaanspraken inkoopt? 37

38 Vooraf kan duidelijkheid worden verkregen van de fiscus. Afweging of overleg met fiscus is gewenst, is afhankelijk van omstandigheden van het concrete geval. Fiscale afstemming dient voor invoering van de regeling plaats te vinden. 38

39 Rekentoets: bedrag is dusdanig er in totaal geen recht is op een uitkering van meer dan 70% tot ten minste twee jaar voor pensioendatum? Ja -> geen RVU Toets of ontslag leeftijdsgerelateerd is: speelt feitelijk pas vanaf leeftijd 55 Nee -> geen RVU 39

40 Mogelijkheden tot treffen regeling voor oudere werknemer zonder RVU-risico: Aanvulling pensioen Toepassen seniorenregeling 40

41 Aanvulling pensioenregeling binnen de wettelijke pensioenruimte: Deel inkomen (13 e maand, tantième etc.) tot op heden niet pensioengevend Geen opbouw over dienstjaren voor leeftijd 25 Aantal jaren niet of minder gewerkt in verband met de verzorging van kinderen tot 12 jaar Leidt tot hogere pensioenuitkeringen na pensioendatum Heeft geen invloed op hoogte WW uitkering 41

42 Seniorenregeling Mag ingaan binnen 10 jaar voor pensioendatum Minder gaan werken, de vermindering mag maximaal 50% zijn Voor het deel dat de werknemer stopt mag hij een uitkering ontvangen van maximaal 90% van zijn oude loon Pensioenbouw kan ongewijzigd doorlopen Uitkering wel verrekend met WW etc. 42

43 Werknemers minder dan 35% AO Geen dekking werknemersverzekeringen Geen dekking arbeidsongeschiktheidspensioen Seniorenregeling, minder werken met aanvulling van het inkomen Demotie, in overleg naar andere functie (Gedeeltelijk) ontslag met transitievergoeding 43

44 Oplossing per situatie verschillend: Inkoop pensioen en/of vervroegen pensioen Ontslaguitkering blijft binnen rekentoets Ontslag is aantoonbaar niet leeftijdsgerelateerd (dossier) Let op eventueel verlies voorwaardelijke pensioenaanspraken Toepassing seniorenregeling Demotie Let op effecten op WW, IOAW 44

45 Na AOW-leeftijd doorwerken (1) I. Pensioenontslagbeding Automatisch einde arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd Aansluitende arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd neemt van rechtswege een einde Wat geldt als werknemer na pensioenontslagbeding gewoon heeft doorgewerkt, zonder dat partijen afspraken hebben gemaakt? Uitspraak ktr. Amsterdam, 24 maart 2016 II. Geen pensioenontslagbeding Opzeggen op of na bereiken AOW-leeftijd (niet langs UWV of kantonrechter). Let op opzegtermijn! 45

46 Na AOW-leeftijd doorwerken (2) Wet Doorwerken na AOW-leeftijd Verruiming ketenregeling: 6X4X6 (voor zover aangegaan na AOW-leeftijd) Kortere loondoorbetalingsperiode bij ziekte: 13 weken -> (uiteindelijk) 6 weken Kortere duur opzegverbod: 13 weken -> (uiteindelijk) 6 weken Geen recht op transitievergoeding Recht op minimumloon en vakantiegeld NB: recht op cao-loon indien cao geldt Opzegtermijn 1 maand 46

47 HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT EN GRAAG TOT ZIENS! Wilt u de hand-outs van deze presentatie downloaden vanaf onze site, laat dan uw visitekaartje/ adres achter

48 CONTACT Carl Luijken Senior Pensioenfiscalist T M E carl.luijken@kienhuishoving.nl Pantheon 25 Postbus AC Enschede T +31(0) F +31(0)

49 CONTACT Berdine van Eerden Advocaat Arbeidsrecht T M E berdine.vaneerden@kienhuishoving.nl Pantheon 25 Postbus AC Enschede T +31(0) F +31(0)

50