HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK

Transcriptie

1 COMPLETE DOCENTENINFORMATIE: HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK DE TIJDSWINKEL VOOR GROEP 3-4 HET LEVEN VAN MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDSPERIODEN AAN DE HAND VAN KLEDING, WONEN, WERKEN, VERVOER, COMMUNICATIE, ETEN EN SPELEN. Thema: De geschiedenis van Twente; van jagers en verzamelaars tot onze tijd. Het onderwijsprogramma De Tijdswinkel is een speurtocht door Het Grote Verhaal. Leerlingen onderzoeken één onderwerp (werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten of vervoer) in vijf verschillende tijdsperioden (tijd van jagers en verzamelaars, tijd van eerste boeren, tijd dat iedereen boer was, tijd van fabrieken en onze tijd). Ze gaan in groepjes op pad met een winkelwagen vol opdrachten. Onderweg verzamelen leerlingen puzzelstukken. Na afloop maken ze de puzzels en daarmee controleren ze zelf de gemaakte opdrachten. De onderdelen van dit onderwijsprogramma zijn: 7 winkelwagens met ieder een onderwerp: werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten en vervoer. Bij iedere winkelwagen hoort een set opdrachtkaarten, puzzelstukken en materialen om de opdrachten uit te voeren. 5 puzzels: ze laten het leven in de verschillende tijdsperioden zien. 5 kleurplaten: zijn afbeeldingen van de puzzels. Leerdoelen De leerlingen: leren dat Het Grote Verhaal van de mens is op te delen in verschillende tijden: tijd van jagers en verzamelaars, tijd van de eerste boeren, tijd dat iedereen boer was, tijd van fabrieken en onze tijd. kunnen aangeven dat mensen in Twente in de verschillende tijdsperioden op hun eigen manier leefden (werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten, vervoer). weten dat er verhalen en sporen van de verschillende tijdsperioden terug te vinden zijn in TwentseWelle. AFSPRAKEN MET TWENTS EWELLE U heeft afspraken gemaakt met TwentseWelle voor een schoolbezoek. Bereid uw leerlingen voor op het bezoek aan het museum door: Het introductiefilmpje te laten zien over museum TwentseWelle. De huisregels door nemen:

2 Huisregels Er zijn ook andere mensen in het museum, daar moeten we aan denken Niet hollen, niet schreeuwen. Sommige dingen mag je niet aankomen, dan staat er een bordje bij. UITVOEREN VAN HET ONDERWIJSPROGRAMMA Ieder onderwijsprogramma van TwentseWelle bestaat uit 3 deelprocessen: activeren van de voorkennis, beleving en reflectie. Samen zorgen ze voor een volwaardig leerproces.. Het leerproces (activeren voorkennis, beleven en reflectie) vindt geheel plaats in het museum! U hoeft geen voorbereidende lessen uit te voeren op school. De enige voorbereiding is het laten zien van een introductiefilmpje. Tijdens het uitvoeren van het onderwijsprogramma in het museum heeft u een actieve rol. U activeert de voorkennis van uw leerlingen, u helpt de leerlingen het bezoek aan TwentseWelle optimaal te beleven en u zorgt voor reflectie. In deze handleiding krijgt u dan ook tips en instructies hoe u dit kunt doen. ACTIVEREN VOORKENNIS (in de hal van het museum; 10 minuten) Het activeren van voorkennis zorgt ervoor dat leerlingen dat wat ze gaan leren kunnen verbinden aan wat ze al weten. Activeren betekent dat de basisinformatie wordt aangesproken die nodig is om het erfgoed van TwentseWelle zinvol te beleven. Stel de vraag: wie is al eerder in TwentseWelle geweest? Wat hebben ze toen gezien en geleerd? Kom even terug op het introductiefilmpje over TwentseWelle. Wat herkennen de leerlingen? Vertel de leerlingen dat in TwentseWelle Het Grote Verhaal verteld wordt van de mens en de natuur. Het Grote Verhaal kun je opdelen in verhalen uit verschillende tijden. Wijs op de leerlijn die op de muur is geprojecteerd: de jagers en verzamelaars, de boeren, de opkomende handel, de industrie (de fabriek) en de innovatie (onze tijd). Geef aan dat dit de perioden zijn die ze gaan onderzoeken in de speurtocht. Bespreek de leerdoelen met de leerlingen: o leren dat het Grote Verhaal van de geschiedenis van Twente is op te delen in verschillende tijden: tijd van jagers en verzamelaars, tijd van de eerste boeren, tijd dat iedereen boer was, de tijd van fabrieken en onze tijd. o leren over het leven van een stam in de specifieke tijdsperiode van jagers en verzamelaars: ze hebben een beeld van het dierenleven en de leefomstandigheden van de mensen. o kunnen voorbeelden geven van tastbare sporen uit de steentijd die terug te vinden zijn in TwentseWelle. Wijs de leerlingen op de globale tijdsindeling. We hanteren de tijd van opa/oma én van de opa/oma van je opa/oma en daar weer de opa/oma van. Eén opa/oma staat voor een periode van 70 jaar. De tijd dat iedereen boer was is 10 opa s en oma s geleden. De tijd van de jagers en boeren is 100 opa s en oma s geleden. Vraag naar wat de leerlingen al weten over: jagers en verzamelaars de tijd van de eerste boeren de tijd dat iedereen boer was

3 het leven in een fabriek Vul de antwoorden die leerlingen geven aan met de achtergrondinformatie uit deze handleiding. Bespreek de leerdoelen met de leerlingen: o leren dat het Grote Verhaal van de mens is op te delen in verschillende tijden: tijd van jagers en verzamelaars, tijd van de eerste boeren, tijd dat iedereen boer was, de tijd van fabrieken en onze tijd. o kunnen aangeven dat mensen in Twente in de verschillende tijdsperioden op hun eigen manier leefden (werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten, vervoer). o weten dat er verhalen en sporen van de verschillende tijdsperioden terug te vinden zijn in TwentseWelle. BELEVEN (zaal 1, 2 en 3 van Het Grote Verhaal; 50 minuten) Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De leerlingen worden door opdrachten gestuurd in het beleven van het erfgoed. De leerlingen werken zelf met de opdrachten die horen bij de winkelwagens. U kunt uw leerlingen extra sturen tijdens het maken van de opdrachten in het beleven van het erfgoed. Stel bijvoorbeeld de volgende vragen: o Zou jij bang zijn als je een beer moest vangen als jij een jager was? Wat zou je doen als je een ander wild dier tegenkwam? Wijs op de dieren in het open depot (de vitrines). o Hoe zou het geroken hebben in de boerderij, in het Los Hoes? o Wat voor geluiden zou je horen in de fabriek met de stoommachines? o Welke sporen van vroeger zie je? WERKMATERIAAL LEERLINGEN Bij iedere winkelwagen horen opdrachtkaarten en materialen waarmee de leerlingen aan de slag gaan. Er zijn algemene opdrachtkaarten en specifieke kaarten die gaan over werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten en vervoer. De werkmaterialen worden in het museum uitgedeeld. Verdeel de leerlingen in 7 groepjes. Ieder groepje onderzoekt een onderwerp: werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten, vervoer. Ieder groepje krijgt een eigen winkelwagen met opdrachten. Op de opdrachtkaarten staat uitgelegd wat ze moeten doen. Op iedere kaart staat aangegeven waar ze de winkelwagen kunnen parkeren in het museum. Leg uit dat ieder groepje ook puzzelstukken gaat verzamelen. Voor het beantwoorden van de puzzelstukvragen (deze staan aangegeven op de opdrachtkaarten) kiezen de leerlingen uit 2 puzzelstukken. De goede puzzelstukken worden in de boodschappentas gedaan. Uw gastheer/vrouw zorgt voor de uitgifte van de winkelwagens. REFLECTIE (achterin het museum 10 minuten)

4 Aan het eind van het leerproces vindt reflectie plaats. Door het stellen van de vraag wat heb je geleerd en het toetsen van de leerdoelen, wordt het eigenlijke leereffect behaald. DE PUZZELS Na de speurtocht verzamelen de groepjes zich achterin het museum. Uw gastheer/vrouw wijst u de weg. Hier staan 5 grote puzzels. De leerlingen plaatsen hierin de puzzelstukken die zijn verzameld. Kloppen de puzzels? Als blijkt dat een puzzelstuk niet klopt, kunnen leerlingen deze nog eenvoudig omwisselen. Vraag de leerlingen: o Wat heb je geleerd vandaag? Wat vond je mooi in het museum? o Welke sporen van vroeger heb je ontdekt? o Neem de kleurplaten mee naar school en bespreek op school nogmaals de tijdsperioden en de verschillen en overeenkomsten in wonen, werken, kleding, eten, communiceren en vervoer. BEGRIPPENLIJST De volgende begrippen vragen misschien nog om uitleg aan uw leerlingen. Jager: Verzamelaar: Boer: Fabriek: Communicatie: Vervoer: gaat op jacht, vangt dieren en komt zo aan eten. zoekt eetbare dingen, zoals vruchten en bessen. werkt op het land, verbouwt gewassen en houdt dieren bij elkaar. een gebouw waarin machines staan en waar spullen worden gemaakt. alle signalen die mensen en dieren gebruiken om elkaar iets duidelijk te maken. manier waarop mensen zich verplaatsen van de ene naar de andere plek. AANSLUITING CURRICULUM Kerndoelen basisonderwijs De inhoud van het programma sluit aan bij de volgende kerndoelen. De nummers verwijzen naar de originele kerndoel-nummers. Nederlands: Kerndoel 1: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. Kerndoel 9: De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. Oriëntatie op jezelf en de wereld: In dit leergebied oriënteren leerlingen zich op zichzelf, op hoe mensen met elkaar omgaan, hoe ze problemen oplossen en hoe ze zin en betekenis geven aan hun bestaan. Leerlingen oriënteren zich op de natuurlijke omgeving en op verschijnselen die zich daarin voordoen. Leerlingen oriënteren zich op de wereld dichtbij, veraf, toen en nu en maken daarbij gebruik van cultureel erfgoed. Kerndoel 51: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

5 Kerndoel 52: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de verschillende tijdvakken. Tijd van jagers en boeren Tijd van burgers en stoommachines Tijd van de televisie en de computer Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. DE GANG VAN ZAKEN TIJDENS HET MUSEUMBEZOEK Neem voldoende begeleiders mee (1 op 10 leerlingen is een goede norm). Bij binnenkomst in het museum kunnen kinderen hun jassen ophangen. Een gastheer of gastvrouw is aanwezig en ontvangt u en uw leerlingen. Zelf bent u verantwoordelijk voor de inhoudelijke begeleiding van uw leerlingen. U houdt orde en zorgt voor het uitvoeren van het programma. De gastheer/gastvrouw assisteert u hierbij. ACTIVEREN VOORKENNIS in de hal van het museum bij de digitale achterwand; 10 minuten Loop daarna de trap af door de tunnel, hellingbaan op en de tentoonstelling in. Hier staan de winkelwagentjes voor u klaar. BELEVEN zaal 1, 2 en 3 van Het Grote Verhaal; 60 minuten REFLECTIE achterin het museum 10 minuten Loop terug door de tentoonstelling en ga via de hellingbaan naar de ingang.