Startklaar voor vier jaar

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Startklaar voor vier jaar"

Sterre Pieters
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Startklaar voor vier jaar Amsterdam 6 december 2012 Paul Schnabel Universiteit Utrecht

2 Global competitiveness report (144 landen) Nederland 5 Labor market efficiency 17 Flexibility of wage determination 130 Hiring and firing practices 126 Pay and Productivity 67 Maar ook: Cooperation in labor-employer relations 4

3 10 jaar ontwikkeling/verandering 2000/ /2011 Reële nat. inkomen (1990=100) Bevolking 16,0 milj. 16,7 milj. Huishoudens 6,8 milj. 7,4 milj. Bevolking ,7% 15,5% Beroepsbevolking 7,2 milj. 7,8 milj. Armoede (NVMT) 5,8% 6,1 (2009) Personenauto s 6,5 milj. 8 milj.

4 Nederland internationaal Bevolking: nr 8. van de EU-27 Inkomen per hoofd van de bevolking: nr. 2 na Luxemburg ( euro) Absolute omvang BBP : nr. 17 van de wereld Exportpositie : nr. 7 van de wereld (EU nr. 2) Concurrentiepositie : 5 (GCI) Arbeidsparticipatie M/V: nr. 1 in de EU (67/77%) (Bijna) laagste werkloosheid: nr. 2 EU Wereld Misere Index: beste score

5 Donkere wolken Staatsschuld naar 70% BBP (420 miljard euro) Overheidstekort ,7% (2013: 2,9%?) Hypotheekschuld 105% BBP (630 miljard euro) Werkloosheid loopt op (bijna 7%) Economische groei bijna steeds negatief Weinig nieuwe huizen in bouw, dalende prijzen Pensioen onzeker en later Sociale zekerheid wordt beperkt Toekomst Euro nog steeds onzeker

6 Bruggen slaan Rutte II Gearrangeerd huwelijk VVD PvdA Veilige meerderheid voor twee bijna gelijk grote partijen Hete adem in de nek - SP en PVV houden VVD en PvdA bij elkaar Continuïteit en stabiliteit nodig en gewenst Geen leuke dingen voor de mensen Meer bezuinigen, meer eigen verantwoordelijkheid, meer Europa ook meer recessie? De sterke staat herleeft?! Maar: heronderhandelingen ; Eerste Kamer kan de bruggen wegslaan

7 De veranderende verzorgingsstaat Angelsaksisch model: lage uitkeringen Korte duur, bijstandsniveau (werken naar vermogen) Skandinavisch model: iedereen moet werken Decentralisatie Continentaal/Rijnlands model: geen tweedeling Zorg/onderwijs: eigen bijdragen naar draagkracht

8 Toekomstperspectief blijft somber

12 Tevredenheid met het eigen leven en een gunstig vergelijkend oordeel over de levenskwaliteit in eigen land, EU-bevolking van 15+ in 2010, in procenten

14 Gewenste uitgaven overheidsbeleid, 18+, 2012 (veel) minder geld Verlagen staatsschuld 18% 29% Vergroten werkgelegenheid 2 81% Verbeteren onderwijs 1 75% Verbeteren zorg 4 65% Stimuleren kunst en cultuur 47% 13% Verbeteren integratie minderheden Ontwikkelingshulp Vredesmissies, conflictbeheersing 61 7 (veel) meer geld

15 EU en Euro 2012 Slechte zaak euro i.p.v. gulden 41% (69% PVV 16% D66/GL) Lidmaatschap EU ok 44% (20% PVV 74% D66/GL) Politiek in Europa krijgt een voldoende 39% (17% PVV 60% CDA)

16 Voorkeuren van de burgers zoals nu verantw. burgers Basisverzekering/pakket 40% 4% Kinderopvang 26% 22% (subsidie voor arme ouders 30%) Ouderenzorg 48% 14% Buurtvoorzieningen (gemeenten) 52% (Raad) 3% (SCP, 2011)

17 Aan de slag (2011) jr. (12 uur en meer per week) Aantal werknemers 6,3 miljoen Vaste arbeidsrelatie 5,7 miljoen Flexibele arbeidsrelatie 0,6 miljoen Aantal zelfstandigen 1,1 miljoen ZZP-ers 0,7-0,8 miljoen Werkend in deeltijd (12-35 uur) Werkend 35 uur en meer Werkend 1-12 uur per week 3,0 miljoen 4,3 miljoen 0,8 miljoen

18 Netto-arbeidsparticipatie, 2010, jr. Marokkanen Autochtonen Totaal 48% 69% M V jr. 26% 41% jr jr Laag opgeleid 31% 39% HBO/WO Laagste arbeidspart. Hoogste arbeidspart.

19 Niet (meer) aan de slag (2011) jr Totaal met uitkering 1,5 miljoen WW WAO/WIA WAJONG Bijstand Wet Werken naar Vermogen VUT/vervroegd pensioen

20 Toepassing sollicitatieplicht (18-65 jr.), 2012 (1995) Streng Vrijstellen Werklozen als vrijwilligers 54% (37) 5% (5) Alleenstaanden/kinderen % (18) 7% (18) Gedeeltelijk arbeidsongeschikt 17% (10) 7% (7) Alleenstaanden/kinderen % (7) 23% (42) Werklozen vanaf 55 jr. 12% (3) 18% (44) Werklozen in mantelzorg 11% (8) 18% (20)

21 Nog aan de slag na 65 jaar (2010) (65-74 jaar) Totaal ( M., V.) 8% jr jr

22 Wet werken na AOW (voorstel) Geplande veranderingen: Nu Straks Loondoorbetaling ziekte 2 jaar 6 weken Opzegverbod bij ziekte 2 jaar 6 weken Opzegtermijn contract 1-4 mnd. 1 maand Minimumloon Nee Ja Tijdelijke contracten keten bepaling Onbeperkt mogelijk Ontslag bedrijfsec. redenen Afspiegeling/ anciënniteit Eerst AOW-ers

23 De ZZP er: zonder zekerheid, zonder pensioen? ZZP Gedwongen en vrijwillig Aantrekkelijk bij hoogconjunctuur, problematisch bij aanhouding recessie Ongedeeld risico geen solidariteit weinig kapitaal Uitstel/afstel voorzieningen arbeidsongeschiktheid/pensioen Oplossing Eigen algemene basisvoorziening? PPI? Bedrijfstakpensioenfonds? Mild bijstandsregeling? Belangenbehartiging

24 Inkomen onder armoedegrens, 2011 Totaal - 6,9% 65+ alleen - 4,9% 65+ paar - 2,1% Ouderen totaal - 3,1% Kinderen totaal - 11,1% Volwassenen totaal - 7,1%

25 Vermogens en huishoudens, 2009 Eigen huis Effecten Hypotheek jr 61% 23% 57% (180) jr. 65% 28% 54% (111) jr 54% 25% 34% (68) 75 plus 37% 20% 13% (46) miljonairshuishoudens (1,3%) 30% 60-70, 18% 70+ (CBS)

26 Inkomen 65+ Nederland AOW (+ bijstand) miljard euro Aanvullend pensioen Vermogen/arbeid >5-10 Gemiddeld per hh laag inkomen, alleenst. 11% - laag inkomen, echtpaar 3% BNP 2012 Pensioenvermogen (2012) ± 600 miljard 850 miljard 6 september 2012

27 De inkomenspositie van de gemiddelde oudere dzd euro dzd euro Figuur: Gestandaardiseerd besteedbaar inkomen van huishoudens naar leeftijd kostwinnaar Het inkomen in de groep jarigen stijgt tot boven het gemiddeld besteedbaar inkomen van alle huishoudens jonger dan 65 jaar. De laagste inkomensgroepen blijven achter. 6 september 2012

28 Verhoging pensioenleeftijd wat betekent dat voor u? Langer werken voor zelfde pensioen Niet langer werken, zelf bijsparen Niet langer werken, minder pensioen % 46% 55% Anders (MR 2012)

29 Denkt u dat uw toekomstige pensioen zal worden verlaagd? Zeker wel 10% 15% 30% Waarschijnlijk wel Misschien Waarschijnlijk niet Zeker niet Weet niet (MR 2012)

30 Hoe rijker het land Hoe duurder de zorg 16 18% BBP VS 10 12% BBP NL, BRD, Frankrijk, Canada, Zwitserland, België, Denemarken 8 10% BBP Zweden, VK, Spanje, Japan, Australië 6 8% BBP Tsjechië, Hongarije, Polen NL % - Nu 12% BBP

Vergelijkbare documenten

Wat is waar? Ernst Hijmanslezing. Driebergen, 21 januari Paul Schnabel. Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht

Wat is waar? Ernst Hijmanslezing Driebergen, 21 januari 2013 Paul Schnabel Universiteit Utrecht 1. Nederland is maar een klein land 3 Global competitiveness report 2012-2013 (144 landen) Nederland 5 Labor