Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst

Transcriptie

1 Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst

2 Waarover Epidemiologie Pathofysiologie Risicofactoren Take home message

3 Doodsoorzaken van >65 jaar in Europa 28

4 Pathofysiologie Inflammatie - Progressie Endotheeldysfunctie initiatie Stabiliteit plaque ruptuur

5 Pathofysiologie Plaatjes adhesie activatie thrombus

6 Risicofactoren?

7 Risicofactoren familiale antecedenten IHD : man <55 jaar, vrouw <65 jaar leeftijd : man >45 jaar, vrouw >55 jaar roken diabetes hyperholesterolemie arteriële hypertensie overgewicht

8 Risicofactoren, beïnvloedbaar? familiaal : man <55 jaar, vrouw <65 jaar leeftijd : man >45 jaar, vrouw >55 jaar roken diabetes hyperholesterolemie arteriële hypertensie overgewicht

9 Roken n

10 Roken Verband tussen roken en atherosclerose waarbij het risico op CHD verdubbelt vrouwen hoger risico op acuut myocardinfarct stoppen met roken na AMI vermindert het risico -40% over 2 jaar

11 Mee roken relatief risico op CVD = 1,26-1,65 Het verbod op roken in openbare plaatsen verminderde het aantal opnames voor AMI

12 Diabetes

13 Diabetes Diagnose nuchtere glycemie >126mg/dL HbA1c >6,5% Risicobepaling indien hart- en bloedvaten ziekte : zeer hoog indien geen hart- en bloedvatenziekte : hoog

14 Diabetes is de sterke onafhankelijke risicofactor voor CHD voor mannen : risico x 2,4 voor vrouwen : risico x 5,1 versnelt atheroma vorming op jonge leeftijd overstijgt het lagere CHD-risico bij premenopauzale vrouwen mechanisme? endotheeldysfunctie, inflammatie, wijzigingen in lipiden metabolisme, hypertensie, nierfalen voorkomen van diabetes verandering in levensstijl en dieet

15 Diabetes

16 Hypercholesterolemie

17 Hypercholesterolemie Virchow ( ) suggereerde de associatie tussen lipiden en atherosclerose observationele studies (oa Framingham) bevestigd door MRFIT, PROCAM en ARIC relatie totaal cholesterol en CHD risico 1mmol/L reductie in totaal cholesterol geeft reductie in CHD mortaliteit 50% in man/vrouw jaar 17% in man/vrouw jaar

18 Hypercholesterolemie statines verminderen cholesterolemie - 1mmol/L komt overeen met 11% reductie van IHD oplopend tot -36% over 5 jaar verhoging van HDL met 1mg/dL reduceert totaal CHD-risico met 2-3% triglyceriden? de rol als onafhankelijke risicofactor is controversiëel meer deel van het globale metabool syndroom

19 Risico? SCORE risk chart 10 jaars risico om te overlijden tgv een CVD voor high risk voor low risk

20 SCORE risk chart >10 % : zeer hoog risico gedocumenteerde CHD diabetes chronisch nierlijden (GFR<60ml/min) > 5% maar <10% : hoog risico familiale dyslipidemie ernstige hypertensie >1% en <5% matig risico familiale antecedenten van CAD, abdominale obesitas, sedentair, laag HDL, verhoogde triglyceriden, verhoogd hs-crp, sociale klasse <1% laag risico

21 Cholesterol invloed van statines op mortaliteit in primaire preventie in secundaire preventie optimaal LDL-cholesterol in secundaire preventie <70mg/dL

22 Hypercholesterolemie

23 Hypertensie

24 Definitie en classificatie van de bloeddruk (mmhg) Categorie Systolische BD Diastolische BD Optimaal < 120 < 80 Normaal Hoognormaal Graad 1 hypertensie (licht) Graad 2 hypertensie (matig) Graad 3 hypertensie (ernstig) Geïsoleerde systolische hypertensie 140 < 90 Wanneer de systolische en diastolische bloeddruk van een patiënt in verschillende categorieën vallen, is de hoogste categorie van toepassing. Geïsoleerde systolische hypertensie kan eveneens gegradeerd zijn (graad 1,2,3) op basis van de systolische bloeddrukwaarden in de vermelde categorieën, mits de diastolische bloeddrukwaarden lager zijn dan 90.

25 Hypertensie Verschillende observationele en experimentele studies Diastolische bloeddruk is een onafhankelijke voorspeller van CVD risico Systolische bloeddruk is een nog sterkere voorspeller +20mmHg SBD = mortaliteit : 3x risico op CVA en 2x risico op AMI Antihypertensieve behandeling vermindert CHD mortaliteit met 10-12% CVA mortaliteit met 36%

26 hypertensie en mortaliteit door CHD 7 Countries Study Group. NEJM 2000;342:1

27 BD en leeftijd : CIHL Prospective Studies Collaboration. Lancet 2002;360:1903

28 BD en leeftijd : CVA Prospective Studies Collaboration. Lancet 2002;360:1903

29 Hypertensie Factoren? chronische stress gebrek aan fysische activiteit overgewicht Dieet? zoutinname INTERSALT studie (Circulation 2008) : Natrium inname >100mmol/dag (= 6g NaCl/dag) : SBD + 3-6mmHg en DBD + 0-3mmHg EPIC-Norfolk studie (Am J Clin Nutr 2004) : zoutinname <5g/dag halveerde risico op hypertensie in vgl met >10g/dag kalium inname ie gerelateerd met een lager bloeddruk THOP studie (Portugal) (Br Med J 2007) minder zout inname : daling bloeddruk 1,2-1,7mmHg en daling CVD -25% over jaar

30 Overgewicht

31 Overgewicht obesitas en overgewicht : onevenwicht tussen energie-inname en -verbruik vetweefsel is een metabool actief weefsel dat mediatoren vrijstelt die lichaamsgewicht en insulineresistentie controleren het heeft invloed op inflammatie en thrombose leidend tot endotheeldysfunktie en atherosclerose verband tussen obesitas en diabetes en CVD risico verband met verhoogde mortaliteit : CVD en kanker vooral via verhoogde SBD, verhoogde cholesterol en diabetes

32

33 Overgewicht

34 Dieet

35 Dieet landmark studie : Seven Countries Study (Circulation 2011) observationeel voordelige effecten van groenten en fruit, noten, granen, vis nadelige effecten van transvetten, voeding en drank met hoge glycemische index, bewerkt vlees voordeel van DASH-dieet en Mediterraan dieet INTERHEART case-control study (Lancet 2004) dieet rijk aan groenten en fruit : minder risico op eerste AMI transvetten?

36 Dieet Transvetten zijn vetten waarin minimaal één van de vetzuren, die met het glycerol zijn veresterd, één of meer dubbele bindingen zich in de trans-configuratie bevinden. In hun natuurlijke vorm bevinden die verbindingen in enkelvoudig of meervoudig vetzuren zich altijd in de cis-configuratie Transvetten zijn artificiële vetten gebruikt in de voedingssector om commerciële redenen en hebben geen nutritionele waarde. 1% energie uit transvet vervangen door onverzadigd vet vermindert het CHD-risico met 12%

37 Alkohol relatie tussen alkohol en CHD risico is complex J-vormige curve

38 Alcohol alcohol verbruik 2,5-14,9g/dag vermindert het CHD mortaliteit risico met 14-35% regelmatig en matig alcohol verbruik is protectief, maar episodisch ongeremd binge drinken geeft hoger risico op AMI en totale mortaliteit ADVIES Matig alcohol verbruik vrouwen : 10-20g alcohol per dag mannen : 20-30g alcohol per dag

39 Beweging

40 Gebrek aan beweging sinds 1950 weet men al dat gebrek aan beweging geassocieerd is aan een verhoogde totale mortaliteit en een verhoogd cardiovasculair risico een actieve levensstijl kan de totale mortaliteit en het cardiovasculair risico verminderen met 20-35% hoe? via verhoging van HDL-cholesterol verlaging van de bloeddruk verbetering van insuline resistentie en glucose tolerantie vermindering risico op DM type 2

41 Beweging

42 Take home message

43 Risicofactoren, beïnvloedbaar? familiaal : man <55 jaar, vrouw <65 jaar leeftijd : man >45 jaar, vrouw >55 jaar roken diabetes hyperholesterolemie arteriële hypertensie overgewicht

44 Veranderen levensstijl rookstop vermageren verminderen overmatig alkoholgebruik meer lichaamsbeweging verminderen zoutiname meer fruit en groenten eten minder eten van (gesatureerde) vetten

45 Veranderen levensstijl rookstop vermageren tot BMI<25 en buikomtrek <94cm (man) of <80cm (vrouw) verminderen overmatig alkoholgebruik <20-30 g/dag (Man) of g/dag (vrouw) meer lichaamsbeweging >30 min oefeningen 5-7 dagen/week verminderen zoutiname beperking tot 5-6 g/dag meer fruit en groenten eten minder eten van (gesatureerde) vetten

46

47 vragen?

48 Overgewicht