Lyan de Roos, SO Brabantzorg

Transcriptie

1 Lyan de Roos, SO Brabantzorg

2 Oorzaken van voedingsproblemen bij dementie Behandelmogelijkheden/interventies Ethische dilemma s bij dementie Wie hakt de knoop door bij meningsverschil?

3 Mevrouw A is opgenomen in een algemeen ziekenhuis met een heupfractuur; zij is dementerend. Zij wordt geopereerd en alles verloopt naar wens tot de vierde dag na de operatie. Vanaf dat moment weigert zij te eten en te drinken. Ze moet hierbij geholpen worden. De familie wil dat wij het eten opdringen. Wat is hier het goede om te doen?

4 Knik na operatie.. Dalende lijn of niet? Waarom weigert ze? Bewust of onbewust? Wie bepaalt wat goed is? Wat is goed? Wens van familie vs. mogelijkheden van zorg Inzicht van familie vs. professioneel inzicht

5

6 Patiënt gebonden factoren Omgevingsinvloeden Thuis/verpleeghuis/ziekenhuis

7 Cognitief verval leeftijd gebonden ziekten> Minder intake/meer behoefte Gewicht voedingstekort Kwetsbaarheid/sarcopenie Cognitief verval

8 Kunnen Snappen Willen

9 Specifieke voorkeuren, eenzijdigheid deficiëntie! Vergeten te stoppen met eten/ontremming Apraxie en agnosie voor bestek/voedsel Vergeten te eten Vergeten honger te hebben Minder aandacht en concentratie Onverschilligheid Traagheid Vermindering reuk en smaak Vermindering executieve functies Vermindering van maken van keuzes Denk ook aan medicatie effect en invloed op eetlust

10 Slikstoornissen/cave mondproblemen Lichamelijke klachten door andere oorzaak Beperkingen in houding Psychische aandoeningen Willen?!

11 Voedsel weigeren Agnosie voor voeding Afwezigheid kauw en slik inzet Traagheid Weerzin tegen voeding Verlies van honger en dorst Depressie/psychische problemen Niet meer herkennen van de hulpverlener

12 Bijkomende (somatische) complicaties knik Gewichtverlies in gevorderd stadium, sarcopenie Zelfredzaamheid verdwijnt, afhankelijkheid neemt toe kwetsbaar in tijden van schaarste

13 Vaker dan bij gezonde mensen Vaak al voor de diagnose, neemt toe bij progressie Multifactorieel Atrofie in brein zin in eten en gedrag Relatie limbische schade en dalend gewicht APO E4< BMI daling bij vrouwen Cytokines in CF gewichtverlies Schade in olfactorisch deel, vaak al preklinisch!

14

15

16 Prevalentie 29,3% NL onderzoek Internationaal 45,1-51%!! Minimale norm? Ruimer dan we denken/dan haalbaar is? 1700 cc? Individueel Vochttekort leidt tot veel complicaties!

17 Begin bij oorzaak helder hebben doelgericht behandelen van onderliggende factoren Mondzorg.. Verwachtingen expliciet maken betrekken mantelzorg en zorg

18

19 Gebitsresten Protheses/bruggen Droge mond Infecties, cave parotitis=pijnlijk!

20 Verwachtingen expliciet maken betrekken patiënt, mantelzorg en zorg ACP behelst ook afspraken over VV! Betrek ook wilsbeschikking Bij dementie is patiënt vaak niet in staat eigen visie te verwoorden, maar vertegenwoordiger vaak wel VV=eerste levensbehoefte Vele mythes leven nog En ook.stoppen met eten en drinken is natuurlijk doodgaan..maar dat voelt niet iedereen zo!

21 Multidisciplinair benaderen!!! Ambiance verbeteren Rekening houden met persoonlijke voorkeuren Voldoende hulp bij maaltijden Coaching mantelzorgers thuis Behandelen oorzaken Beperken van dieetmaatregelen

22 Infuus Hypodermoclyse als goed alternatief in het verpleeghuis of thuis! Sonde: neus maagsonde, PEG, jejunum etc

23 Ethische discussie Tijdelijke interventie vs uitstel van executie? Richtlijnen geven houvast! Tijdelijke interventie ter overbrugging van crisis Bij dementie niet blijvend..

24

25 Casus.

26

27 Bewust of onbewust? Oorzaak? Tijdelijk of blijvend? Wat ziet de omgeving? Interpretatie subjectief vs objectief NB: richtlijn afweergedrag!! Zie literatuur

28 Begeleiding vraagt veel tijd Inzicht van mantelzorg vaak nog beperkt zo laat je een hond zelfs niet gaan Vocht en voeding zijn erg beladen Wie beslist?

29 De patiënt (met dementie) De dokter En de familie dan? Streven naar consensus Kost soms tijd Soms tijdelijke interventie om tijd=inzicht te verkrijgen Het helpt een partner te weten dat hij/zij niet HET besluit neemt maar de dokter. Expliciet maken!

30

31 Gewichtverlies bij dementie komt veel voor, vaak al preklinisch Oorzaken zijn multifactorieel Analyse en behandeling multidisciplinair Interventies op geleide van gereconstrueerde/veronderstelde wens van de patiënt Arts beslist uiteindelijk, met hulp van. VV vroegtijdig bij ACP bespreken met mantelzorg vanwege de lading en emoties

32

33 Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen (KNMG en V&VN handreiking), 2014 Omgaan met afweergedrag bij eten en drinken van bewoners met dementie (Richtlijn voor verzorgenden niveau 3 in verpleeg- en verzorgingshuizen) Multidisciplinaire richtlijn verantwoorde vochten voedselvoorziening voor verpleeghuisgeindiceerden (Arcares 2001) Richtlijn slikproblemen, 2001