Handleiding Stamboomonderzoek

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Handleiding Stamboomonderzoek"

Elias Geerts
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Handleiding Stamboomonderzoek versie 1.0

2 Een eigen stamboom Steeds meer mensen vinden elkaar in een zelfde interesse: hun stamboom uitzoeken. De aanleiding kan divers zijn: een jubileum, een mooi familieverhaal, een overlijden, De groei naar stamboomonderzoek in ook te begrijpen om dat dankzij het internet en de digitalisering van gegevens het onderzoek steeds leuker en gemakkelijker wordt. Een groot deel van de zoektocht kunt u tegenwoordig achter het computerscherm afleggen. Stamboomonderzoek is daarmee niet langer uitsluitend weggelegd voor experts en deskundigen. Het is zeker eens aan te raden om een kijkje in uw eigen familiegeschiedenis te nemen. Wie weet komen er verrassende resultaten naar boven. Maar hoe pakt u zoiets aan? Hieronder proberen wij u een stuk op weg te helpen met het onderzoek naar uw voorouders. Alvast veel succes met deze interessante zoektocht! + 2 +

3 Beginnen met de zoektocht De beschikbare informatie die op het internet te vinden is, kan nogal overweldigend zijn. Het is belangrijk om een rode draad in het onderzoek voor ogen te houden, zodat u uw stamboom zo uitgebreid mogelijk kunt maken. Hieronder vindt u een stappenplan om uw zoektocht te vergemakkelijken. 1) Een stamboom kiezen Besluiten dat u een stamboom wilt maken is niet genoeg. Er zijn namelijk verschillende soorten, die wij hieronder kort op een rijtje zetten. Het is handig om van te voren te beslissen wat voor stamboom u gaat opzetten. Zo wordt uw onderzoek meteen een stuk doelgerichter en loopt u minder risico verstrikt te raken in onnodige informatie. De stamreeks. Als u een stamreeks maakt, dan volgt u alleen uw voorouders in de mannelijke lijn. Mensen die kiezen voor een stamreeks, zijn vaak benieuwd naar de oorsprong van hun achternaam. Dat is immers het spoor dat ze dan volgen. De oudste bekende mannelijke voorouder die u vindt, heet uw stamvader. De matrilineaire reeks. Dit is de tegenhanger van de stamreeks. U raadt het al: in de matrilineaire reeks wordt juist de vrouwelijke lijn gevolgd. In een matrilineaire reeks werkt u dus terug vanaf uw moeder zo ver mogelijk terug in uw vrouwelijke familiegeschiedenis. De kwartierstaat. Als u een kwartierstaat maakt, brengt u al uw voorouders in kaart, beginnend bij één persoon in het heden. U begint dus bij uzelf en werkt dan terug. Hierdoor verdubbelt de kwartierstaat bij elke generatie die u teruggaat. U kunt de kwartierstaat herkennen aan zijn waaiervorm

4 Welke stamboom past het beste bij u? Als u graag wilt weten waar uw achternaam vandaan komt, kunt u voor de stamreeks kiezen. Weet u zeker dat de familie van uw moeder een stuk interessanter is om uit te zoeken? Dan is de matrilineaire reeks aan te raden. Of bent u gewoon geïnteresseerd in al uw voorouders? Kiest u dan voor de kwartierstaat. 2) Begin bij uzelf Tijdens uw onderzoek is het belangrijk om in een logische volgorde te werk te gaan. Het werkt dus niet om uw achternaam in een zoekmachine in te voeren. Er zijn dan simpelweg te veel resultaten. Zeker als u een veel voorkomende achternaam heeft, is het geen doen om te bepalen of die ene Jan Jansen uit 1850 familie van u is. Daarom moet u dus een aanknooppunt hebben, en de belangrijkste aanwijzingen liggen bij uzelf en uw nog levende familieleden. Ga alle beschikbare informatie na. Wat weet u nog van uw familieleden? Misschien hebt u wel een familielid dat een archief bijhoudt: dit kan een geweldig beginstation zijn. Als uw ouders nog in leven zijn, kunt u ze het hemd van het lijf vragen. Enkele voorbeelden van vragen die u op weg kunnen helpen: Wat waren de volledige namen van mijn grootouders en overgrootouders? Wat waren de meisjesnamen van mijn grootmoeders en overgrootmoeders? Wat waren de woonplaatsen van mijn grootouders en overgrootouders? Wat waren de beroepen van mijn grootouders en overgrootouders? Op deze manier kunt u al snel vijfenzeventig jaar terug gaan. Houd een schrift bij en noteer alle informatie die relevant zou kunnen zijn. Nadat u mondeling deze gegevens hebt verzameld, is het tijd om op documentenjacht te gaan. Een goede eerste plek is uw eigen zolder of die van uw ouderlijk huis. Foto s, trouwakten, overlijdensakten, alles kan van belang zijn. Met deze documenten kunt u een beeld krijgen van uw voorouders: waar ze woonden, wat voor beroep ze hadden, wanneer ze trouwden

5 3) Op zoek naar andere documenten Als u uw eigen documenten verzameld hebt, is het tijd om verder te kijken. Er bestaan veel gegevens die u kunnen helpen met uw zoektocht. Een handige bron is de persoonskaart. Die is te vinden in het archief van het Centraal Bureau voor de Genealogie. De persoonskaarten werden in 1938 ingevoerd en zijn in gebruik geweest tot Toen kwam de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) ervoor in de plaats. De persoonskaart is zo nuttig omdat hij al twee jaar na het overlijden vrij komt en veel relevante informatie bevat. U kunt er de geboorte, huwelijks en sterfdatum van de drager op vinden, maar ook het beroep, de woonplaatsen, verhuisdata en de namen van de ouders. Vooral dat laatste is handig, omdat u zo weer een generatie terug kunt werken. Uittreksels van persoonskaarten kunt u tegen een vergoeding opvragen bij het Centraal Bureau voor de Genealogie. Probeer zo gedetailleerd mogelijk te zijn bij uw opgave, zodat de zoektijd verminderd wordt. Als u verder terug gaat dan 1938, kunt u de geboorteakten, trouwakten en sterfakten gebruiken. Deze komen respectievelijk na 75, 50 en 25 jaar vrij. De documenten zijn te vinden in de provinciale archieven, maar als u geluk hebt, kunt u ze ook via het internet bereiken. Veel provinciale archieven worden namelijk gedigitaliseerd. Als u het jaar 1811 bereikt hebt, wordt uw onderzoek wat moeilijker. In het jaar 1811 voerde Napoleon de Burgerlijke Stand in en werden de gegevens van alle burgers vastgelegd. Daarvoor werkte men met Doop, Trouw en Begraafboeken. De afkorting hiervoor is DTB. Deze boeken, allemaal te vinden in de provinciale archieven, zijn iets minder behulpzaam. Ze werden namelijk door de plaatselijke kerken bijgehouden, met allemaal hun eigen systemen. Ook is het lastig dat voor 1811 de meeste huidige achternamen nog ontbraken. Een handige tip bij het uitpluizen van de DTB is de vroegere gewoonte om als achternaam de voornaam + 5 +

6 van de vader te gebruiken. Als u bijvoorbeeld iemand tegenkomt met de naam Klaas Jansz. weet u dat de vader van deze persoon Klaas Jan heette. 4) Op zoek op het internet Natuurlijk bestaan er ook genoeg handige websites die u verder op weg helpen. De database van deze websites is vaak indrukwekkend uitgebreid. Een paar handige links: Deze website heeft een grote database en een zoekmachine waar u heel gericht mee kunt zoeken. U kunt bijvoorbeeld de zoekgegevens beperken tot één gemeente, als u er zeker van bent dat uw voorouders daar gewoond hebben. De functies van genlias zijn nog tot 1 november 2012 te gebruiken. Daarna kunt u terecht bij WieWasWie (zie hieronder). Op de homepage kiest u Digitale bronbewerkingen Nederland en België. Daarna kunt u de provincie kiezen waar uw voorvaders woonden. Deze website heeft veel inventarissen en andere documenten in zijn database, die soms zelfs tot de twaalfde eeuw terug gaan. Dit is de website van het Centraal Bureau voor de Genealogie. Hun collectie is voor een groot deel gedigitaliseerd. Ze hebben onder andere foto s, gedrukte bronnen, persoonskaarten en persoonslijsten. Documenten die nog niet online te vinden zijn, kunt u raadplegen in hun studiezaal in Den Haag. Wiewaswie is een heel uitgebreide website waarop u uw eigen stamboom kunt bijhouden en bijwerken. De website biedt ook de mogelijkheid om uw stamboom te delen. U kunt ervoor kiezen om uw gevonden gegevens met enkele personen te delen, of met de hele website. Als u dat laatste doet, loopt u zelfs de kans om een ander familielid te ontdekken! De zoekmachine doorzoekt namelijk ook de openbaar gemaakte stambomen. Op deze manier ontstaat er een groot netwerk + 6 +

7 van stambomen die steeds meer met elkaar verbonden raken. Het is dan ook aan te raden om samen met enkele andere familieleden lid te worden van Wiewaswie, om zo uw zoekgebied te vergroten. Daarnaast kunt u op Wiewaswie ook gewoon als ongeregistreerde gebruiker de database raadplegen. Ook staat er op de website veel handige informatie over het stamboomonderzoek zelf. Op de website van vindt u nog meer digitale bronnen die uw speurtocht kunnen ondersteunen

8 Veel succes! Wij hopen dat deze informatie u zal helpen bij de zoektocht naar uw voorouders. Stamboomonderzoek is een geweldige ervaring waarbij u telkens voor verrassingen komt te staan. U weet nooit wat u zal ontdekken over uw familie en uzelf. Wij wensen u dan ook veel plezier en succes! + 8 +

Vergelijkbare documenten

Stamboomonderzoek !"#$%&'((")+,)"#-."#$&'((")/#0)"#12"#.345"6'4/7(* Dit document bevat tips voor de beginnende genealoog.

Stamboomonderzoek !#$%&'(()*+,)#-*.#$&'(()/#0)#12#.3456'4/7(* Dit document bevat tips voor de beginnende genealoog. !"#$!%&'()*+,-*+,./*01**2345''6')7'61* 8889:;;?@;9?A* Stamboomonderzoek!"#$%&'((")*+,)"#-*."#$&'((")/#0)"#12"#.345"6'4/7(* Dit document bevat tips voor de beginnende genealoog. Eén van de doelstellingen