Verantwoorde zorg, veilige zorg?

Transcriptie

1 Verantwoorde zorg, veilige zorg? Onderzoek naar de kwaliteit van zorg binnen het project jeugdzorgboerderijen van Pactum en Joozt-LSG Inspectie jeugdzorg Utrecht, december 2009

2 2 Inspectie jeugdzorg

3 Samenvatting De inspectie jeugdzorg heeft op verzoek van de Provincie Gelderland in 2009 een kwaliteitstoets uitgevoerd bij het project jeugdzorgboederijen Gelderland van de instellingen voor jeugd & opvoedhulp Pactum en Joozt-LSG. Voorwaarden voor verantwoorde zorg Het project jeugdzorgboerderijen laat zien dat zij gestructureerd en planmatig werken in de hulpverlening aan de jongeren. Er is sprake van een systematische hulpverleningsplanning. Begeleiding van jongeren en jeugdzorgboeren, evaluatie en bijstelling is ingebed in de werkwijze. De werkwijze van de jeugdzorgaanbieders Pactum en Joozt-LSG is herkenbaar in de manier van werken in het project. De inspectie oordeelt dat het project jeugdzorgboerderijen grotendeels voldoet aan de voorwaarden voor verantwoorde zorg. Met name het onderdeel planmatig organiseren van de hulpverlening komt hierbij sterk naar voren voor wat betreft de systematiek in de hulpverleningsplanning. Het kindspecifiek afspraken maken over de dagstructuur, begeleiding en toezicht op de jongere verdient verbetering. Voorwaarden voor veiligheid De jeugdzorgaanbieders Pactum en Joozt-LSG laten de dagelijkse zorg voor jongeren binnen het project jeugdzorgboerderijen over aan een jeugdzorgboer(in), buiten de eigen instelling. Hiermee is de afstand tot de jongere en de directe begeleider groter dan wanneer de jongere binnen de instelling zelf zou worden geplaatst. Dit brengt risico s met zich mee: - Het toezicht dat de instelling op de jongere heeft is indirect. - Verder is het voor de instellingen van belang zeker te weten dat een plaatsing buiten de instelling fysiek en emotioneel veilig is voor de jongere. Hierin spelen screening van de directe verzorgers en de omgeving waarin de jongere terecht komt een belangrijke rol. Er zijn geen criteria of normen vastgesteld voor de screening op veiligheidsrisico s waaraan ook consequenties zijn verbonden om zodoende de risico s voor de jongere tot een minimum te kunnen beperken. De inspectie oordeelt dat het project jeugdzorgboerderijen niet voldoet aan de voorwaarden voor veiligheid. De voorwaarden voor de veiligheid van de jongeren op de zorgboerderijen komen niet voldoende terug in normen voor de screening, het toezicht, begeleiding en het voldoen aan veiligheidswaarborgen vanuit een certificering en daarbij behorende consequenties. Daar waar het een opname van een jongere in het gezin van de boer betreft brengt dit nog een extra risico met zich 3

4 mee. Indien sprake is van opname van een jeugdige in een gezin waarbij niet voldaan is aan de vereisten voor pleegzorg dan is dit niet acceptabel. 4

5 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Hoofdstuk 1 Inleiding... 7 Hoofdstuk 2 Beknopte schets project jeugdzorgboerderijen... 9 Hoofdstuk 3 Bevindingen en conclusies Hoofdstuk 4 Analyse en oordeel Bijlage 1 Beleid jeugdzorgboerderijen Bijlage 2 Toetsingskader

6 6 Inspectie jeugdzorg

7 Hoofdstuk 1 Inleiding De Inspectie jeugdzorg heeft op verzoek van de Provincie Gelderland in 2009 een kwaliteitstoets uitgevoerd bij het project jeugdzorgboerderijen Gelderland van de instellingen voor jeugd & opvoedhulp Pactum en Joozt-LSG. De Provincie Gelderland zal een besluit nemen over of het project jeugdzorgboerderijen structureel onderdeel zal gaan uitmaken van het aanbod voor geïndiceerde jeugdzorg in Gelderland. Het aanbod binnen het project jeugdzorgboerderijen in Gelderland is nieuw waardoor de kwaliteit van de zorg onbekend is. Ook is er (nog) geen regulier toezicht op het zorgaanbod op de jeugdzorgboerderijen. Door de project-constructie worden de jeugdzorgboerderijen indirect gefinancierd door de Provincie. De eindverantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de geboden zorg ligt bij de instellingen voor jeugd & opvoedhulp Pactum en Joozt-LSG. Aangezien de instellingen voor jeugd & opvoedhulp eindverantwoordelijk zijn verwacht de inspectie dat zij zicht houden op de kwaliteit van de zorg op de jeugdzorgboerderijen. Voor de jongeren is het van belang dat zij passende zorg krijgen op een jeugdzorgboerderij en dat de instellingen zicht houden op de verleende zorg. Bij kwaliteit van zorg staan twee thema s centraal: - voorwaarden voor verantwoorde zorg; - voorwaarden voor veiligheid De volgende vraagstelling lag ten grondslag aan het onderzoek: In hoeverre voldoet de dagbesteding/ het verblijf op de jeugdzorgboerderij aan voorwaarden voor verantwoorde zorg en veiligheid? Het onderzoek Dit rapport geeft een beeld of Pactum en Joozt-LSG binnen het project jeugdzorgboerderijen Gelderland voldoen aan 1. Voorwaarden voor verantwoorde zorg 2. Voorwaarden voor veiligheid Daarnaast is geïnventariseerd welke aanvullende eisen de instellingen aan de jeugdzorgboerderijen stellen. Dit betreft bijvoorbeeld eisen ten aanzien van certificering of audits door organisaties die deskundig zijn op het gebied van zorgboerderijen. Voorafgaand aan het onderzoek is een oriënterend gesprek gevoerd met de projectleider van het project jeugdzorgboerderijen en zijn de beleidsdocumenten van het project geanalyseerd. Er is op basis van gestructureerde vragenlijsten gesproken met twee coördinatoren die het project jeugdzorgboerderijen uitvoeren, met twee jongeren die verblijven op twee jeugdzorgboerderijen 1 en met twee (jeugd)zorgboerinnen. Ook zijn er vijf dossiers bestudeerd van jongeren die door het project geplaatst zijn op een jeugdzorgboerderij. De inspectie heeft twee jeugdzorgboerderijen bezocht. 1 Naast de geïnterviewde jongeren verbleven er geen andere jongeren vanuit het project op de bezochte jeugdzorgboerderijen. 7

8 Leeswijzer Hoofdstuk twee bevat een beknopte schets van het project jeugdzorgboerderijen. In hoofdstuk drie staan de bevindingen en conclusies van het onderzoek, gevolgd door een analyse en oordeel in hoofdstuk vier. In de eerste bijlage vindt u een opsomming van het beleid van Pactum en Joozt-LSG dat is geanalyseerd voorafgaand aan het onderzoek. In de tweede bijlage is het toetsingskader opgenomen. 8

9 Hoofdstuk 2 Beknopte schets project jeugdzorgboerderijen Ontstaan en organisatie In september 2007 is het project jeugdzorgboerderijen Gelderland van Pactum en Joozt-LSG van start gegaan. Doel van het project is om nieuwe vormen van dagbesteding en verblijf voor kinderen met een hulpvraag te realiseren. Pactum en Joozt-LSG willen met het project het product jeugdzorgboerderijen verder ontwikkelen en een structurele plaats geven in de keten van de jeugdhulpverlening. Het gaat hierbij om aanvulling, uitbreiding en verdieping van de bestaande reguliere modules. 2 Het project heeft een projectleider die in dienst is van Pactum. De projectleider legt verantwoording af aan een stuurgroep waar beide instellingen in vertegenwoordigd zijn. Verder zijn er twee coaches/ coördinatoren zowel verantwoordelijk voor de werving en selectie van boerderijen als de matching, begeleiding en ondersteuning van plaatsingen op de boerderij. Wanneer een jongere aangemeld is, wordt hij door één van de coördinatoren (één van Pactum en één van Joozt-LSG) begeleid. Sinds juni 2009 is er een gedragsdeskundige verbonden aan het project voor één dag per week. Voor 18 uur per week is een ambulant werker toegevoegd. Verschillende vormen van jeugdzorg Pactum en Joozt hadden in juni 09 een samenwerkingsovereenkomst met 29 jeugdzorgboerderijen die allen een divers aanbod bieden 3. Bij plaatsing van een jongere wordt een samenwerkingsovereenkomst opgesteld. Het aanbod bestaat vooral uit integrale daghulp, bij een aantal aangevuld met logeer- weekendopvang. Er is een aanbod voor 24-uursverblijf (7x24 uur). Bij de jeugdzorgboerderijen worden geen crisisplaatsingen gedaan. In de periode juli 2007 t/m maart 2009 zijn er 32 jeugdigen door het project geplaatst voor dagopvang, 27 voor logeer- weekendopvang en 9 jeugdigen voor 24-uursverblijf. Per boerderij worden vanuit het project 2 à 3 jongeren geplaatst. Het plaatsingsoverzicht van 2009 laat zien dat er 81 jongeren geplaatst werden. Eind november 2009 verkrijgen 57 jongeren een vorm van hulp op een jeugdzorgboerderij. Eind 2009 zijn er 39 jeugdzorgboerderijen die jeugdigen begeleiden. Er zijn 32 kandidaat jeugdzorgboerderijen. 2 Projectplan jeugdzorgboerderijen, januari Evaluatierapport jeugdhulpverlening op de boerderij, juni

10 Doelgroep Het project is gestart met zorgboeren die ervaring hebben met landbouw en zorg. Deze boeren leveren zorg aan diverse doelgroepen, meestal gefinancierd vanuit een Persoonsgebonden Budget (PGB). Het gaat vooral om mensen met een (licht) verstandelijke handicap, (dementerende) ouderen, mensen met psychosociale problematiek en kinderen met een psychiatrische beperking (vooral stoornissen in het autistisch spectrum). Pactum en Joozt hebben de doelgroepen voor het project als volgt geformuleerd: In aanmerking komen jeugdigen van 6 tot 18 jaar met ernstige opvoedings- en gedragsproblemen of randpsychiatrische stoornissen die lijken te profiteren van een milieu waar structuur en een duidelijk programma met agrarische activiteiten geboden wordt 4. Voortgang van het project Het project jeugdzorgboerderijen loop tot december Als aandachtspunten voor de voortzetting noemen de instellingen in hun evaluatie de werving en selectie van nieuwe zorgboeren die in het bijzonder een antwoord kunnen geven op de vraag naar de diverse vormen van 24-uursverblijf. 5 Ook is de aansluiting van het aanbod op de hulpvraag van de jongere de komende tijd onderwerp van overleg tussen Pactum, Joozt-LSG en Bureau Jeugdzorg Gelderland. 4 Samenvatting zorgmodules Jeugdzorgboerderij Verblijf/ Dag/ Weekend of vakantie, Pactum, Joozt, Pre-evaluatie jeugdzorgboerderijen, juni

11 Hoofdstuk 3 Bevindingen en conclusies In dit hoofdstuk beantwoordt de inspectie de vraag in hoeverre Pactum en Joozt-LSG binnen het project jeugdzorgboerderijen Gelderland voldoen aan voorwaarden voor verantwoorde zorg en veiligheid. De eerste twee paragrafen van dit hoofdstuk bevatten de bevindingen van de inspectie gevolgd door conclusies. De derde paragraaf bevat een inventarisatie van aanvullende eisen die de instellingen aan de jeugdzorgboerderijen stellen. De onderstaande bevindingen zijn zowel van toepassing voor zowel de dagopvang als de 24-uurs zorg. Daar waar alleen de 24-uurs zorg bedoeld is zal dit aangegeven worden. 3.1 Voorwaarden voor verantwoorde zorg De inspectie heeft de volgende voorwaarden onderzocht: het informeren van ouders en jeugdigen over het hulpaanbod; de aansluiting van de zorg op de boerderij op de gestelde indicatie voor de jeugdige; het planmatig organiseren van de hulpverlening; Informeren van ouders en jeugdigen Jongeren en hun opvoeders worden door de coördinator van Pactum of Joozt-LSG die hen begeleidt vooraf geïnformeerd over de zorg op de boerderij. Ook maken zij van te voren kennis met de jeugdzorgboer(in) en kunnen zij rondkijken op de boerderij. Informatie over cliëntrechten ontvangen jongeren en hun opvoeders van de coördinator. De jeugdzorgboer(in) informeert de jongere over de (huis)regels op de boerderij. Aansluiting van de zorg op de indicatie Sinds 1 januari 2009 wordt er door Bureau Jeugdzorg een indicatie afgegeven specifiek voor jeugdzorgboerderijen. De doelen uit het indicatiebesluit van de jongere worden door Pactum en Joozt overgenomen en gebruikt om het verblijf op een jeugdzorgboerderij vorm te geven in het hulpverleningsplan. Planmatig organiseren van de hulpverlening Jongeren hebben een zorgovereenkomst en een hulpverleningsplan, opgesteld door een coördinator van het project. Bij het opstellen van het hulpverleningsplan worden de jongere, ouders, casemanager van Bureau Jeugdzorg en jeugdzorgboer(in) betrokken. De jeugdzorgboer(in) is op de hoogte van de doelen in het hulpverleningsplan van de jongeren. In overleg met de coördinator worden de doelen vertaald naar concrete activiteiten van de jongere op de boerderij en de begeleiding van de jeugdzorgboer(in) hierbij. Het hulpverleningsplan wordt planmatig met alle betrokkenen geëvalueerd en bijgesteld. 11

12 Er zijn tussen de instellingen en de jeugdzorgboer(in) algemene afspraken over het bieden van een dagstructuur en begeleiding aan de jongere. Deze afspraken staan in een samenwerkingsovereenkomst tussen de beide instellingen en de jeugdzorgboer(in). Afspraken op maat per jongere worden volgens de coördinatoren mondeling gemaakt. Deze zijn niet terug te vinden in de meeste individuele dossiers. In één dossier waarin sprake was van ernstige gedragsproblemen zijn wel specifieke begeleidingsafspraken vastgelegd met de jeugdzorgboer(in). Conclusies Pactum en Joozt-LSG voldoen binnen het project jeugdzorgboerderijen Gelderland grotendeels aan de voorwaarden voor verantwoorde zorg. Een onderdeel hiervan, namelijk het kindspecifiek vastleggen van de gemaakte afspraken over dagstructuur en begeleiding met de jeugdzorgboer(in), is onvoldoende. Door hierbij meer maatwerk te leveren krijgen de jongeren specifieker de hulp die voor hen bepaald is. 3.2 Voorwaarden voor veiligheid De inspectie heeft de volgende voorwaarden onderzocht: de afspraken tussen de instellingen en de jeugdzorgboer(in) over het toezicht op de jeugdige; de afspraken tussen de instellingen en de jeugdzorgboer(in) bij incidenten; de eisen die de instellingen stellen aan jeugdzorgboerderijen ten aanzien van de basale veiligheidsvoorwaarden. Toezicht Over het toezicht op de jeugdige zijn, net als bij de dagstructuur en begeleiding, algemene afspraken opgenomen in de samenwerkingsovereenkomst tussen Pactum en Joozt-LSG en de jeugdzorgboer(in). Afspraken over toezicht op maat per jongere worden volgens de coördinatoren, net zoals bij de dagstructuur en begeleiding, mondeling gemaakt. Deze zijn in de meeste individuele dossiers niet terug te vinden. De jeugdzorgboer(in) wordt gefinancierd op basis van vastgesteld aantal uren toezicht en beschikbaarheid per jongere, per week. Een jeugdzorgboer(in) geeft aan dat dit voor sommige jongeren in de praktijk niet voldoende blijkt te zijn. Met name bij de jongeren met zwaardere problematiek in combinatie met 24-uurszorg op de boerderij is dit het geval. Tussen de coördinatoren van het project en de jeugdzorgboeren is telefonisch en per mail contact. Ook komt de coördinator regelmatig op bezoek op de boerderij. Bij 24-uursverblijf van jongeren op de boerderij is dit eenmaal per 2 à 3 weken, bij dagopvang eenmaal per 4 à 5 weken. Hiervan wordt door de coördinatoren niet altijd verslag gelegd in de dossiers van jongeren. De coördinatoren geven aan dat zij regelmatig met een jongere alleen spreken, maar dit is geen vastgestelde werkwijze. 12

13 Incidenten Er zijn tussen de instellingen en jeugdzorgboeren geen afspraken gemaakt over hoe te handelen bij incidenten en calamiteiten op de boerderij. Ook zijn er geen afspraken gemaakt over het vastleggen en evalueren ervan. De jeugdzorgboeren geven aan altijd te bellen als er iets bijzonders is. Er zijn tot nu toe geen incidenten geweest. Veiligheidsvoorwaarden Wanneer een jeugdzorgboer(in) zich aanmeldt voor het project bezoekt één van de coördinatoren de boerderij. Tijdens het bezoek worden verschillende aspecten van de boerderij geïnventariseerd. Bijvoorbeeld de doelgroepen waarmee de jeugdzorgboer(in) werkt, welke ervaring de boer(in) heeft met de doelgroep en of er een ARBO-RIE heeft plaatsgevonden op de boerderij. Deze aspecten worden vastgelegd in een jeugdzorgboerderijverslag. Er zijn geen criteria of normen vastgesteld voor de screening op veiligheidsrisico s. Wel zijn er in de samenwerkingsovereenkomst die wordt opgesteld wanneer een jongere geplaatst wordt een aantal voorwaarden genoemd waar de jeugdzorgboer(in) aan moet voldoen: - een verklaring van geen bezwaar van de Raad voor de Kinderbescherming van de jeugdzorgboer(in); - de aanwezigheid van minimaal één BHV er op een jeugdzorgboerderij wanneer er een jeugdige is; - een verantwoorde werksituatie voor de cliënt conform de ARBO-RIE en - het in acht nemen van de nodige veiligheidsmaatregelen tijdens de uitvoering van de activiteiten door de cliënt ; - het beschikken over een adequate opstal- en (bedrijfs)aansprakelijkheidsverzekering. De verklaringen van geen bezwaar zijn in alle dossiers aangetroffen. De coördinatoren geven aan dat de overige voorwaarden geïnventariseerd worden. De zorgboeren worden er op gewezen dat zij dienen te voldoen aan de voorwaarden. Er zijn geen consequenties wanneer een jeugdzorgboerderij niet aan alle voorwaarden voldoet. De coördinatoren geven wel aan geen jeugdigen te plaatsen op een boerderij waar in de praktijk ook gewerkt wordt met ex-gedetineerden of ex-verslaafden. Bij de plaatsing van jongeren voor verblijf binnen een gezin (weekend/logeer of 7x24uur) worden geen aanvullende criteria gehanteerd voor de screening terwijl deze vorm van jeugdzorg op de boerderij vergelijkbaar is met pleegzorg. Er is dan namelijk sprake van opname van een jongere in het gezin van de boer. In de pleegzorg wordt gewerkt met het stellen van verschillende eisen om de veiligheidsrisico s voor de jongere binnen een pleeggezin tot een minimum te beperken. Zo worden aspirant-pleegouders van te voren gescreend op de vereisten voor pleegzorg en volgen zij een voorbereiding- en selectieprogramma in groepsverband, dat bestaat uit vier tot zeven dagdelen. Dit is niet het geval bij jeugdzorgboerderijen terwijl wel sprake is van opname van een jongere in een gezin. 13

14 Conclusies Pactum en Joozt-LSG voldoen binnen het project jeugdzorgboerderijen Gelderland niet aan alle voorwaarden voor veiligheid. Er is wel aandacht voor veiligheid maar de voorwaarden hiervoor zijn nog onvoldoende vertaald in normen voor de screening, het toezicht en de begeleiding van de jeugdzorgboeren en de jongeren. Hierdoor lopen jongeren een risico bij plaatsing op een jeugdzorgboerderij. Voor de jongeren die voor weekend en 24-uurszorg geplaatst worden klemt dit temeer, omdat er geen voorwaarden zoals voor een pleeggezin worden gesteld. Daarnaast zijn er geen vastgelegde afspraken over hoe te handelen bij incidenten waardoor er risico s kunnen ontstaan voor jongeren en zorgboer bij een incident. Tenslotte bestaat het risico dat Pactum en Joozt-LSG onvoldoende zicht hebben op eventuele problemen van de jongeren op de betreffende boerderij omdat de coördinatoren niet standaard met de jongere alleen spreken. 3.3 Inventarisatie aanvullende eisen Dit onderdeel van het toezicht had een inventariserend karakter, vandaar dat een oordeel ontbreekt. Om de kwaliteit van het project te waarborgen stimuleren de coördinatoren van Pactum en Joozt-LSG tijdens de screening de jeugdzorgboeren deel te nemen aan de Kwaliteitswaarborg van de Verenigde zorgboeren. Dit is een kwaliteitskader 6 met bijbehorende certificering voor zorgboerderijen om de kwaliteit van zorg en de veiligheid op een boerderij zichtbaar en meetbaar te maken. De Stichting Verenigde Zorgboeren verleent het keurmerk en verzorgt de evaluatie van de kwaliteitssystemen, de beoordeling van de jaarverslagen en de organisatie van de audits. Onderdeel van het kwaliteitssysteem is ook een risico-inventarisatie op de boerderij om de veiligheid van cliënten beter te kunnen waarborgen. De stuurgroep van het project jeugdzorgboerderijen Gelderland heeft een verkorte versie gemaakt voor de kleinere jeugdzorgboerderijen die deelnemen. Hierin zijn verschillende veiligheidseisen voor jeugdzorgboerderijen opgenomen over bijvoorbeeld het werken met dieren en landbouwmachines maar ook over (ongewenst) gedrag van medewerkers. Er wordt door Pactum en Joozt-LSG nu geen norm gehanteerd of en wanneer jeugdzorgboerderijen aan een dergelijke kwaliteitswaarborg moeten voldoen. Momenteel wordt er door de instellingen wel gewerkt aan een Handboek Jeugdzorg op de Boerderij Gelderland, waarin screening van de jeugdzorgboer(in) en veiligheidsaspecten op de boerderij worden meegenomen. 6 Kwaliteitswaarborg zorgboerderijen, Verenigde zorgboeren, juni

15 Hoofdstuk 4 Analyse en oordeel In dit laatste hoofdstuk maakt de inspectie een analyse van de bevindingen uit het onderzoek. Voorwaarden voor verantwoorde zorg Het project jeugdzorgboerderijen laat zien dat zij gestructureerd en planmatig werken in de hulpverlening aan de jongeren. Er is sprake van een systematische hulpverleningsplanning. Begeleiding van jongeren en jeugdzorgboeren, evaluatie en bijstelling is ingebed in de werkwijze. De werkwijze van de jeugdzorgaanbieders Pactum en Joozt-LSG is herkenbaar in de manier van werken in het project. Voorwaarden voor veiligheid De jeugdzorgaanbieders Pactum en Joozt-LSG laten de dagelijkse zorg voor jongeren binnen het project jeugdzorgboerderijen over aan een jeugdzorgboer(in), buiten de eigen instelling. Hiermee is de afstand tot de jongere en de directe begeleider groter dan wanneer de jongere binnen de instelling zelf zou worden geplaatst. Dit brengt risico s met zich mee: - Allereerst is het toezicht dat de instelling op de jongere heeft indirect. Er is binnen het project regelmatig contact tussen de coördinator, de jongere en de jeugdzorgboer(in). Toch blijft het risico bij een plaatsing buiten de eigen instelling dat de instelling onvoldoende zicht heeft op de jongeren op de betreffende boerderij en het verloop van de plaatsing. Aangezien Pactum en Joozt-LSG binnen het project jeugdzorgboerderijen niet standaard met de jongere alleen spreken is dit risico extra aanwezig. - Verder is het voor de instellingen van belang zeker te weten dat een plaatsing buiten de instelling fysiek en emotioneel veilig is voor de jongere. Hierin spelen screening van de directe verzorgers en de omgeving waarin de jongere terecht komt een belangrijke rol. Binnen het project Jeugdzorgboerderijen vindt voornamelijk een inventariserende screening van de jeugdzorgboer(in) en de boerderij plaats. Er zijn geen criteria of normen vastgesteld voor de screening op veiligheidsrisico s waaraan ook consequenties zijn verbonden om zodoende de risico s voor de jongere tot een minimum te kunnen beperken. Hiermee ontstaat eerder het risico voor de jongeren op een onveilige plaatsing op een jeugdzorgboerderij dan wanneer er normen gehanteerd worden waaraan ook consequenties verbonden zijn. Oordeel De inspectie oordeelt dat het project jeugdzorgboerderijen grotendeels voldoet aan de voorwaarden voor verantwoorde zorg. 15

16 Met name het onderdeel planmatig organiseren van de hulpverlening komt hierbij sterk naar voren voor wat betreft de systematiek in de hulpverleningsplanning. Het kindspecifiek afspraken maken over de dagstructuur, begeleiding en toezicht op de jongere verdient verbetering. De inspectie oordeelt dat het project jeugdzorgboerderijen niet voldoet aan de voorwaarden voor veiligheid. De voorwaarden voor de veiligheid van de jongeren op de zorgboerderijen komen niet voldoende terug in normen voor de screening, het toezicht, begeleiding en het voldoen aan veiligheidswaarborgen vanuit een certificering en daarbij behorende consequenties. Daar waar het een opname van een jongere in het gezin van de boer betreft brengt dit nog een extra risico met zich mee. Indien sprake is van opname van een jeugdige in een gezin waarbij niet voldaan is aan de vereisten voor pleegzorg dan is dit niet acceptabel. 16

17 Bijlage 1 Beleid jeugdzorgboerderijen De volgende beleidsdocumenten zijn bekeken: Subsidieaanvraag en Projectplan, jeugdzorgboerderijen Gelderland Folder Jeugdzorgboerderijen Gelderland Diverse nieuwsbrieven, Jeugdzorgboerderijen Gelderland Format Jeugdzorgboerderijverslag, Jeugdzorgboerderijen Gelderland Format Samenwerkingsovereenkomst, Jeugdzorgboerderijen Gelderland Format Behandelplan, Pactum Format zorgovereenkomst, Pactum Evaluatierapport jeugdhulpverlening op de zorgboerderij, Jeugdzorgboerderijen Gelderland, juni 2009 Samenvatting zorgmodules jeugdzorgboerderij Dag/Verblijf/Weekend en vakantie Folder Pactum samen nieuwe mogelijkheden creëren Profiel jeugdzorgboer(in), Jeugdzorgboerderijen Gelderland Profiel jeugdzorgboerderij, Jeugdzorgboerderijen Gelderland Kwaliteitswaarborg zorgboerderijen, Verenigde zorgboeren, juni

18 18 Inspectie jeugdzorg

19 Bijlage 2 Toetsingskader Domein Criteria Indicatoren Bron Voorwaarden voor verantwoorde zorg De zorgaanbieder informeert jeugdigen en ouders over het hulpaanbod en hun rechten en plichten De zorgaanbieder zorgt ervoor dat de zorg op de boerderij aansluit op de indicatie voor de jeugdige De zorgaanbieder verleent de hulpverlening planmatig o De zorgaanbieder verstrekt informatie over: (huis)regels op de boerderij; contact tussen jeugdigen en ouders tijdens verblijf op de boerderij; de vorm en inhoud van het zorgaanbod op de boerderij. o De doelen uit het indicatiebesluit komen terug in het hulpverleningsplan; o In het hulpverleningsplan wordt plaatsing op de zorgboerderij onderbouwd o Er is een hulpverleningsplan voor elke jeugdige; o De boer kent de doelen uit het hulpverleningsplan van de jeugdige; o Het hulpverleningsplan wordt geëvalueerd en bijgesteld; o Er zijn afspraken tussen zorgaanbieder en zorgboer over de dagstructuur/ het programma van de jeugdige op de boerderij; o Er zijn afspraken tussen zorgaanbieder en zorgboer over de begeleiding van de jeugdige in zijn dagprogramma op de boerderij. o Deze afspraken werken zichtbaar in de praktijk Documentenanalyse Interview: - jeugdigen - coördinatoren - leidinggevende Documentenanalyse Interview: - jeugdigen - coördinatoren - leidinggevende Documentenanalyse Interview: - jeugdigen - coördinatoren - leidinggevende - zorgboer 19

20 Voorwaarden voor veiligheid Er is voldoende toezicht op de zorgboerderij o Er zijn afspraken tussen zorgaanbieder en zorgboer over het toezicht op de jeugdige; o Er zijn afspraken tussen zorgaanbieder en zorgboer over de beschikbaarheid van de zorgboer voor de jeugdige; Documentenanalyse Interview: - jeugdigen - coördinatoren - leidinggevende o Deze afspraken werken zichtbaar in de praktijk; o De zorgaanbieder houdt zicht op de wijze van toezicht door de zorgboer - zorgboer Zorgaanbieder en zorgboer weten hoe te handelen bij incidenten en calamiteiten op de boerderij o Er zijn afspraken tussen zorgaanbieder en zorgboer over hoe om te gaan met incidenten/calamiteiten; o Deze afspraken werken zichtbaar in de praktijk; o Incidenten op de zorgboerderij worden door de zorgaanbieder vastgelegd en geëvalueerd Documentenanalyse Incidentrapportage Interview: - jeugdigen - coördinatoren - leidinggevende - zorgboer De zorgaanbieder stelt eisen aan basale o De zorgaanbieder screent de boerderijen op Documentanalyse veiligheidsvoorwaarden en houdt hier zicht op veiligheidsrisico s (hoe, vastleggen); o Er zijn criteria voor de screening van de boerderij op veiligheidsrisico s (risico-inventarisatie); o Er wordt een verklaring van geen bezwaar opgevraagd bij de Raad voor de Kinderbescherming van het boerengezin; Interview: - jeugdigen - coördinatoren - leidinggevende o De zorgaanbieder krijgt een objectief beeld van hoe het gaat met het kind op de boerderij 20