Een geïntegreerd vrijetijdsbeleid: Focus op participatie van mensen in armoede CULTUURFORUM, 23 APRIL 2014

Transcriptie

1 Een geïntegreerd vrijetijdsbeleid: Focus op mensen in armoede CULTUURFORUM, 23 APRIL 2014 Foto: Wijkcentrum De Kring, Eeklo Kader: sterk Centraal: realiseren recht mensen in armoede op vrijetijds. Keuzevrijheid én recht op kwaliteit. Wanneer kansengroepen centraal staan vraagt het stimuleren vrijetijds een intersectorale en integrale aanpak. Met betrokkenheid uit onderwijs, welzijn, integratie, wijk en gebiedswerking. Gedeelde verantwoordelijkheid diverse partners Sociaal vrijetijdsbeleid = sectoroverschrijdend en verankerd Geen eenzijdig verhaal: gekaderd binnen breder armoedebeleid Kader: sterk Het lokale beleidsniveau: dicht bij de leefwereld burgers, ook doelgroep mensen in armoede als actieve partners met diverse vrijetijdsbehoeften leren kennen. Het alle betrokken actoren en de met mensen in armoede o.m. via hun verenigingen is dan ook cruciaal voor een geslaagd. Ervaringsdeskundigheid : mensen in armoede ervaren de drempels aan den lijve, kunnen de reële gevolgen beleidsmaatregelen inschatten en bieden zo onontbeerlijke informatie om goede beleidskeuzes te maken. 1

2 Een geïntegreerd sociaal vrijetijdsbeleid houdt drie elementen in: het slechten drempels (5 B s) het draagvlak voor het aanbod (hoe kunnen we een groter draagvlak krijgen voor vrijetijdsaanbod bij o.a. mensen in armoede) de context waarin het aanbod wordt gesitueerd (wordt het aanbod afgestemd op de voortdurend evoluerende leefwereld mensen in armoede). Betekenis voor lokale initiatieven rond vrijetijds mensen in armoede maatwerk kritische met aanbod ruimte voor experiment pleidooi voor omkadering: toeleiding stopt niet na de eerste deelname, procesmatig werken met mensen in armoede zoeken naar evenwicht deelnemen/deelhebben: actief mee vorm geven aan aanbod. 2 Nood aan bottom up 2 Nood aan bottom up Binnen decreet (art. 22): formele lokale en met drie verplichte partners (vrijetijdsdiensten, OCMW en armoedeverenigingen) die een afsprakennota vrijetijds mensen in armoede opmaken. Heden: 78 en met afsprakennota Dialoog met mensen in armoede vraagt om duurzame investering aan de basis. Er is nood aan brugfiguren, bemiddelaars, professionals & vrijwilligers uit diverse sectoren die signalen over de ervaringen mensen in armoede opgen en dit vertalen naar het. Dialoog niet enkel in functie de opmaak Verplichte alleen volstaat niet. Ook tijdens de operationalisering moet er ingezet worden op. Voorwaarde = gelijkwaardig partnerschap niet alleen luisteren naar signalen, maar er ook op inspelen Voorwaarde = vertrekken uit de behoeften mensen in armoede, dus uit hun leefwereld 2

3 2 Lastige vragen? Kan en wil het investeren in het creëren verenigingen voor en door mensen in armoede? Laat het lokale ruimte voor organisaties die werken met mensen in armoede om zelf initiatieven op te zetten? Erkent het de rol bruggenbouwers als signaalgever en adviseur? Welke ruimte en mandaten krijgen spilfiguren? Welke verantwoordelijkheden geeft het aan aanbieders? Hoe verhoudt het aanbod zich de vraag? 3 Rol de armoedeorga nisaties in een Op zoek naar sociale partners Onderscheid tussen centrumstad stad middelgrote/kleine gemeente De Verenigingen waar Armen het Woord Nemen en Welzijnsschakels zijn evidente partners. Ook bovenlokale organisaties zoals CAW, Samenlevingsopbouw, Centra voor Basiseducatie participeren in lokale en. Ook andere middenveldorganisaties kunnen mensen in armoede of een subgroep vertegenwoordigen, zoals organisaties voor mensen met een beperking, organisaties voor vluchtelingen, mensen zonder papieren of verenigingen die werken met kwetsbare kinderen en jongeren. De vertegenwoordigers kunnen professionals of vrijwilligers zijn, en af en toe ook mensen in armoede zelf. de Onmisbaar om verschillende redenen Specifieke kennis en expertise Sensibiliseren: sense of urgency, inspelen op uitdagingen, spiegel voor aanbieders Lokale samenwerking met diverse diensten ikv acties, projecten De stem mensen in armoede: Inspraakkanaal om te streven naar een Toeleiding mensen in armoede, werken aan toegankelijkheid in samenwerking met vrijetijdsdiensten (elkaar versterken) Ervaringen Positief: Lokale samenwerking tussen vrijetijdsdiensten, ocmw en derde partners Samenwerking en bijhorend plaatselijk kortingssysteem wordt beschouwd als verworven recht Groter aanbod dat toegankelijk is voor mensen in armoede Formele positie als derde partner: duidelijke garantie op betrokkenheid 3

4 Ervaringen Knelpunten: Gebrekkige informatiedoorstroming Weinig invloed Niet betrokken af begin Dubbele positie afnemer en criticus Concurrentie tussen sociale organisaties onderling Teveel over het systeem en procedures (te traag, te groot), te weinig over duurzame Ongelijke in de regio armoedeorg anisaties OCMW als belangrijke partner in : bereiken een deel de doelgroep: op de eerste lijn een zicht op de effecten die bepaalde maatregelen al dan niet met zich meebrengen OCMW en vrijetijdsdiensten hebben niet altijd zicht op elkaars budgetten en ervaringen. Bijvoorbeeld OCMW ontgt sinds 2003 federale subsidies voor socio culturele. Werken aan wederzijds inzicht en afstemming is nog altijd noodzakelijk! Samenwerking kan zorgen voor een meer volledige maatschappelijke analyse, armoedeproblematiek niet versmald wordt een toeleidings en vraagstuk. Armoede is een complex gegeven. bundelen de krachten verschillende actoren kan leiden afstemming methoden en expertise en een bredere visie. 3 De rol armoedeorg anisaties in een Lastige vragen bis? Hoe kan de de armoede organisaties in het lokale versterkt worden? Welke doelgroepen zijn te weinig betrokken/vertegenwoordigd bij het lokale? Hoe kan dit aangepakt worden? Hoe sociale organisaties duurzaam/blijvend betrekken bij het hele proces? Wordt er genoeg rekening gehouden met betrokkenheid sociale organisaties die werken met vrijwilligers bv. welzijnsschakel? Is er de reflex om sociale organisaties / armoedeverenigingen op cruciale momenten te betrekken bv. bij het vaststellen criteria rond armoede,? Wordt er werk gemaakt goede en duidelijke voorbereiding, waarbij informatie en vragen op voorhand kunnen worden voorbereid door de armoede verenigingen? Wordt er werkt gemaakt een jaarlijkse evaluatie of tussentijds overleg? Dit geeft verenigingen ook de kans om intern te evalueren. 4 Cruciaal: over criteria Wie is rechthebbend? Essentieel thema om in te gaan met armoedeverenigingen Wie is de groep mensen in armoede in onze gemeente? Het besef groeit dat de doelgroep mensen in armoede ruimer is dan de bijvoorbeeld de groep mensen die een leefloon ontgt. Heeft het zicht op de problematiek armoede bij onderstaande groepen? generatiearmoede nieuwe armen gekleurde armoede, link ook naar inclusie en inburgering niet georganiseerde mensen in armoede senioren in armoede link mensen met een beperking/chronische ziekte kinderen en jongeren in armoede, alleenstaande ouders in armoede wat mensen die zich grijze zone bevinden? Mensen met schuldenlast, mensen zonder papieren of vaste verblijfplaats, mensen met een armoederisico. 4

5 4 Cruciaal: over criteria Valkuilen De norm mensen in armoede ikv betaalbaarheid het systeem: gevaar verenging de norm of in de loop het jaar criteria aanpassen coherentie : versnippering wegwerken. Verdeelde rechten? strak systeem zonder uitzonderingen op de regels? gevaar bestaat immers dat het zich enkel richt die mensen wie de armoede gedocumenteerd wordt. Tatjana Van Driessche Stafmedewerker lokale en en sport Tatjana.driessche@demos.be Inge Van de Walle Stafmedewerker lokale en en armoede Inge.dewalle@demos.be Aanbod lokale en Lokale begeleiding op maat Regionale doorstartdagen Intervisies en centrumsteden Thematische praktijktafels 5