Onderzoek vluchtelingen gemeente Schouwen-Duiveland

Transcriptie

1 Onderzoek vluchtelingen gemeente Schouwen-Duiveland Rapportage Gemeente Schouwen-Duiveland Postbus JA Zierikzee

2 Over het onderzoek Waarom dit onderzoek? De provincie Zeeland heeft een verzoek gedaan aan alle Zeeuwse gemeenten om een bijdrage te leveren aan de opvang van vluchtelingen. Concreet gaat het over de komst van een asielzoekerscentrum (azc). De gemeente Schouwen-Duiveland heeft positief gereageerd op het verzoek en heeft de kern met de meeste voorzieningen: Zierikzee, aangewezen als mogelijke vestigingsplaats. Het gemeentebestuur wil inwoners van Zierikzee graag laten meedenken over hoe ze tot deze vestigingsplaats komen. Daarom nodigde het Necker van Naem uit om een inwonersconsultatie te faciliteren. Het gemeentebestuur betrekt de uitkomsten van deze enquête in zijn besluitvorming over de opvang van vluchtelingen. Het is de bedoeling dat de gemeenteraad hier na de zomer een besluit over neemt. Dit besluit hangt mede af van de gesprekken die de gemeente voert met het COA, de rijksdienst die zorgt voor de opvang van vluchtelingen. Het onderzoeksmodel Het onderzoek geeft inzicht in zorgen omtrent de opvang van vluchtelingen en in wat respondenten belangrijk vinden bij de locatiekeuze voor het azc. Tevens wordt ingegaan op de aard van de zorgen, op het belang dat respondenten hechten aan bepaalde voorwaarden en op maatregelen waarmee de mate van zorgen mogelijk te beïnvloeden is. Digitale vragenlijst Met een digitale vragenlijst met maximaal elf gesloten vragen en vier (optioneel in te vullen) open vragen, zijn de inwoners van Zierikzee van 7 juli tot en met donderdag 21 juli 2016 bevraagd over de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. Om zoveel mogelijk inwoners de kans te geven hun mening te geven, zijn huis-aan-huis brieven verspreid waarmee inwoners werden uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. Via de open URL konden inwoners de vragenlijst invullen. Ook heeft de gemeente zelf persberichten verstuurd en is het onderzoek in enkele kranten aangekondigd. Op donderdag 14 juli waren er veldonderzoekers aanwezig bij onder meer de weekmarkt en op woensdag 20 juli was een veldonderzoeker oneder meer aanwezig bij het woonzorg complex Borrendamme. Dit om ook mensen die niet online zijn de mogelijkheid te geven om mee te doen. Ook konden er papieren versies van de vragenlijst opgehaald worden bij de gemeente. Respons De analyse in deze onderzoeksrapportage is gebaseerd op de respons van respondenten. Dit aantal is exclusief de antwoorden van respondenten die niet door de verificatietoets zijn gekomen (gericht op het opsporen van dubbele respons en respons van mensen die geen inwoner zijn van Zierikzee). Deze toets hebben wij ontwikkeld om oneigenlijk gebruik van de enquête op te sporen en uit te sluiten. In onze onderzoeksverantwoording (laatste hoofdstuk) leest u meer over onze methodiek. 2

3 Inhoudsopgave Over het onderzoek 2 Samenvatting / Het algemene beeld bij dit onderzoek / Leeswijzer 4 Rapportage / Mate van zorgen opvang vluchtelingen / Aard van zorgen van respondenten / Belangrijke voorwaarden voor inwoners / Voorwaarden uitgesplitst naar zorgen / geen zorgen / Mogelijke beïnvloeding van de mate van zorgen / Locatiekeuze / Locatiekeuze uitgesplitst naar zorgen/geen zorgen / Aantal vluchtelingen opvangen / Bijdrage aan de begeleiding van vluchtelingen / Alle respondenten: open commentaren 12 Onderzoeksverantwoording 14 3

4 1 Samenvatting 1.1 / Het algemene beeld bij dit onderzoek Respondenten uit Zierikzee hebben verschillende zorgen over het voornemen van de gemeente om vluchtelingen op te vangen. Precies de helft van de respondenten uit Zierikzee maakt zich (in meer of mindere mate) zorgen over de opvang van vluchtelingen. De andere helft maakt zich hier niet actief zorgen over. Stel dat de gemeente besluit om vluchtelingen op te vangen, dan is het naar de mening van respondenten het meest belangrijk dat de gemeente zorgt voor extra inzet op veiligheid (26%), goede begeleiding (25%) en ondersteuning om snel te integreren (22%). Met betrekking tot de locatiekeuze geeft 52% van de respondenten als belangrijk aandachtspunt aan dat bestaande leegstaande gebouwen benut moeten worden. 39% geeft aan dat het azc niet te dicht bij bestaande woningen moet liggen. De meest zwaarwegende aandachtspunten zijn het azc niet te dicht bij bestaande woningen (30%) en bestaande leegstaande gebouwen benutten (24%). Er blijkt een verschil te bestaan in de voorwaarden voor het opvangen van vluchtelingen en de voorwaarden voor locatiekeuze tussen respondenten die zich zorgen maken en respondenten die dat niet doen. De belangrijkste voorwaarde voor de opvang van vluchtelingen van de groep respondenten die zich zorgen maakt, is extra inzetten op veiligheid in de gemeente (42%). De groep die zich niet actief zorgen maakt, geeft aan dat de belangrijkste voorwaarde goede begeleiding is (39%). Met betrekking tot de voorwaarden voor de locatiekeuze van de groep respondenten die zich zorgen maakt, is het meest belangrijk dat het azc niet te dicht bij bestaande woningen komt (53%). Voor de groep die zich niet actief zorgen maakt, is het bij de locatiekeuze het meest belangrijk dat winkels en andere voorzieningen op loopafstand van azc zijn (31%). Van het totaal aantal respondenten geeft 74% aan op de hoogte te willen worden gehouden van het onderzoek. 1.2 / Leeswijzer In navolgend rapport geven wij in woord en beeld een uitgebreidere weergave van de resultaten van het onderzoek naar de opvang van vluchtelingen in Zierikzee. We beschrijven allereerst de mate van zorgen van inwoners van Zierikzee omtrent de opvang van vluchtelingen. De respondenten die zich zorgen maken 1, hebben we gevraagd waar zij zich zorgen over maken en welke zorg het zwaarst weegt. Daarna geven we inzicht in wat respondenten belangrijk vinden omtrent de locatiekeuze. Zowel respondenten die zich zorgen maken als respondenten die aangeven dit niet actief te doen, hebben we gevraagd wat zij belangrijke voorwaarden vinden bij de opvang van vluchtelingen. 1 In het onderscheid tussen de eens, ik maak me zorgen -groep en de oneens, ik maak me niet actief zorgen -groep is de groep die zich niet actief zorgen maakt over dat de gemeente vluchtelingen gaat opvangen, gedefinieerd als de groep respondenten die zich op de vier linker posities van de vraag had gepositioneerd (inclusief de middenpositie). Respondenten die zich op de middenpositie hadden gepositioneerd, kregen in het vervolg van de enquête dezelfde vragen als degenen die zich geen zorgen maken over het voornemen van de gemeente om vluchtelingen op te vangen. 4

5 2 Rapportage Gemeente Schouwen- Duiveland respondenten <4% foutmarge / Mate van zorgen opvang vluchtelingen De vragenlijst begon met een inleidende tekst: Fijn dat u uw mening wilt geven over de opvang van vluchtelingen in de gemeente Schouwen-Duiveland. De provincie Zeeland heeft een verzoek gedaan aan alle Zeeuwse gemeenten om een bijdrage te leveren aan de opvang van vluchtelingen. Concreet gaat het over de komst van een asielzoekerscentrum (AZC). De gemeente Schouwen-Duiveland heeft positief gereageerd op het verzoek en heeft de kern met de meeste voorzieningen, Zierikzee, aangewezen als mogelijke vestigingsplaats. Graag nodigen wij, de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders, u uit om mee te denken over de manier waarop we dat moeten doen. We betrekken de uitkomsten van deze enquête in onze besluitvorming over de opvang van vluchtelingen. Het is de bedoeling dat de gemeenteraad hier na de zomer een besluit over neemt. Dit besluit hangt mede af van de gesprekken die wij voeren met het COA, de rijksdienst die zorgt voor de opvang van vluchtelingen. Klik op "ga verder" om de vragenlijst te starten. 2 Foutmarge: als er bijvoorbeeld sprake is van een foutmarge van 3% en 44% van de respondenten een bepaald antwoord geeft, dan kan u er met grote zekerheid van uitgaan dat als u diezelfde vraag aan de volledige populatie had gesteld, tussen 41% (44-3) en 47% (44+3) datzelfde antwoord gegeven zou hebben. Voor de gemeente Schouwen- Duiveland ligt de foutmarge onder de 4%, dit is vergelijkbaar met bijvoorbeeld landelijke peilingen over de zetelverdeling in de Tweede Kamer. 5

6 Na de inleidende tekst werd de respondenten de volgende stelling voorgelegd: Ik maak mij zorgen over het voornemen van de gemeente om vluchtelingen op te vangen. Op een schuifbalk konden respondenten aangeven in hoeverre ze het met de stelling oneens of eens waren. Ik maak mij zorgen over het voornemen van de gemeente om vluchtelingen op te vangen. Alle respondenten (n=1.102) 30% 19% 15% 9% 7% 8% 12% helemaal oneens neutraal helemaal eens Van de respondenten maakt 50% zich (in meer of mindere mate) zorgen dat er vluchtelingen in Zierikzee worden opgevangen. 50% maakt zich hier niet actief zorgen over. 49% neemt een uiterste positie in op de vraag (respectievelijk 19% aan de helemaal oneens -zijde en 30% aan de helemaal eens -zijde). 2.2 / Aard van zorgen van respondenten Aan respondenten die bij de stelling Ik maak mij zorgen over het voornemen van de gemeente om vluchtelingen op te vangen aangaven zich inderdaad zorgen te maken (n=554), vroegen we waarover ze zich zorgen maken. Bij deze vraag konden meerdere antwoorden worden aangevinkt. Als vervolgvraag gaven respondenten aan welke zorg voor hen het zwaarst weegt. Onderstaand het resultaat. Waarover heeft u zorgen? En welke zorg weegt voor u het zwaarst? Respondenten die aan het begin van de vragenlijst aangaven zich zorgen te maken (n=554) 1. Het kost geld 2. Ik denk dat ik niet met hen kan praten 3. Het zijn mensen met psychische problemen 4. Langere wachtlijst huurwoningen 5. Ze zorgen voor onveiligheid 6. Gaat ten koste van de werkgelegenheid 7. Ze hebben een heel andere manier van leven 8. Anders, namelijk 9% 63% 1% 20% 2% 30% 3% 52% 30% 61% 1% 28% 46% 89% 8% 27% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Naast de meerkeuzeopties konden respondenten in het open tekstveld ook andere redenen noemen waarom zij zich zorgen maken over de opvang van vluchtelingen in Zierikzee. Hieronder volgt de analyse van het open tekstveld. Open antwoorden die vielen onder een van de meerkeuzeopties zijn bij de hierboven gepresenteerde meerkeuzeopties geteld. zorg meest zwaarwegend 6

7 Anders, namelijk - 27% 21% Zorgt voor onrust, overlast en is daardoor slecht voor het toerisme. 18% Cultuur en geloof passen hier niet en onvoldoende integratie. 15% Elders in Nederland staat opvang leeg. 14% Omvang en samenstelling van groep vluchtelingen 9% Eerst denken aan eigen bevolking 7% Zijn geen echte vluchtelingen. 17% Overig 2.3 / Belangrijke voorwaarden voor inwoners Aan alle respondenten is door middel van meerkeuzeopties de vraag gesteld waar de gemeente rekening mee moet houden bij de opvang van vluchtelingen. De onderstaande tabel geeft de resultaten weer. De meest geselecteerde antwoorden zijn: goede begeleiding, ondersteuning bij het leren van de taal en ondersteuning om snel te integreren (respectievelijk 68%, 65% en 65%). Ook is aan hen gevraagd wat zij het meest belangrijk vinden. 26% noemt extra inzetten op veiligheid als meest belangrijke voorwaarde. Daarna volgt goede begeleiding (25%) en ondersteuning om snel te integreren (22%). Stel dat de gemeente besluit vluchtelingen op te vangen. Waar moet de gemeente dan rekening mee houden? En wat vindt u daarvan het belangrijkst? Alle respondenten (n=1.102) 1. Dat het de gemeente geen geld kost 2. Ondersteuning bij het leren van de taal 3. Goede begeleiding 4. Dat de wachttijd voor huurwoningen afneemt 5. Extra inzetten op de veiligheid in de gemeente 6. Passende werkgelegenheid bevorderen 7. Ondersteuning om snel te integreren 8. Anders, namelijk 26% 5% 65% 9% 68% 25% 26% 2% 53% 26% 34% 2% 65% 22% 17% 9% 0% 20% 40% 60% 80% Naast de meerkeuzeopties konden respondenten in het open tekstveld ook andere aandachtpunten noemen waar de gemeente rekening mee moet houden bij de opvang van vluchtelingen. Hieronder volgt de analyse van het open tekstveld. Open antwoorden die vielen onder een van de meerkeuzeopties zijn bij de hierboven gepresenteerde meerkeuzeopties geteld. voorwaarde meest belangrijk 7

8 Anders, namelijk 17% 21% Vluchtelingen niet in Zierikzee opvangen. 19% Moeten zich aanpassen aan onze normen en waarden. 14% Omvang en samenstelling van groep vluchtelingen 13% Opvang moet tijdelijk zijn, gericht op terugkeer. 11% Zorg voor een fatsoenlijke opvang en zaken als activiteiten, scholing. 11% Moet bij opvang rekening houden met eigen inwoners. 11% Overig 2.4 / Voorwaarden uitgesplitst naar zorgen / geen zorgen In de vorige paragraaf zagen we wat de meest belangrijke voorwaarden zijn voor respondenten als het gaat om de opvang van vluchtelingen. Wanneer we de groep respondenten verdelen in de groep die zich zorgen maakt en de groep die zich niet actief zorgen maakt, zien we dat de voorkeuren van deze twee groepen van elkaar verschillen. Voor de groep respondenten die zich zorgen maakt, is de belangrijkste voorwaarde extra inzetten op veiligheid in de gemeente (42%). Voor de groep die zich niet actief zorgen maakt, is het van belang dat er goede begeleiding (39%) wordt geboden aan vluchtelingen. 1. Dat het de gemeente geen geld kost 2. Ondersteuning bij het leren van de taal 3. Goede begeleiding 4. Dat de wachttijd voor huurwoningen afneemt 5. Extra inzetten op de veiligheid in de gemeente 6. Passende werkgelegenheid bevorderen 7. Ondersteuning om snel te integreren 8. Anders, namelijk 3% 9% 4% 13% 11% 39% 2% 1% 7% 42% 2% 3% 13% 30% 4% 17% 0% 10% 20% 30% 40% 50% zorgen (n=554) niet actief zorgen (n=548) 8

9 2.5 / Mogelijke beïnvloeding van de mate van zorgen Het figuur hieronder laat zien welke verschuiving optreedt in het antwoord op de stelling Ik maak mij zorgen over het voornemen van de gemeente om vluchtelingen op te vangen als de gemeente tegemoet zou komen aan de belangrijkste voorwaarden van de respondent. Het percentage respondenten dat zich zorgen maakt, daalt dan met 5% (van 50% naar 45%). Stel dat de gemeente hiervoor zorgt, in welke mate bent u het dan eens met de volgende stelling: Ik maak mij zorgen over het voornemen van de gemeente om vluchtelingen op te vangen. Alle respondenten (n=1.102) 30% 25% 19% 19% 15% 16% 11% 9% 12% 9% 10% 7% 8% 10% start onder voorwaarden helemaal oneens neutraal helemaal eens In de onderstaande tabel wordt duidelijk in hoeverre respondenten die zich zorgen maken een of meer posities naar links verschuiven als aan de voorwaarde die voor hen het zwaarst weegt, wordt voldaan. Allereerst wordt in de tabel duidelijk welke voorwaarden respondenten als meest zwaarwegend kozen. Per categorie is in de kolom % minder zorgen weergegeven welk percentage van de respondenten zich minder zorgen maakt als aan deze (voor hen meest zwaarwegende) voorwaarde wordt voldaan. Het tweede percentage dat in onderstaande tabel wordt getoond, is het percentage respondenten dat in de weergegeven verschuiving naar links overgaat van de categorie zorgen naar niet actief zorgen. Dit zijn de respondenten die in eerste instantie een van de drie rechter posities kozen (van helemaal eens tot neutraal), maar als aan hun meest belangrijke voorwaarde wordt voldaan, een van de vier meest linkse posities kiezen (van helemaal oneens t/m neutraal). Voorwaarde % minder zorgen % van zorgen naar niet actief zorgen 1. Dat het de gemeente geen geld kost 17% 2% 2. Dat vluchtelingen ondersteund worden in het leren van de taal 24% 13% 3. Dat vluchtelingen goede begeleiding krijgen 39% 14% 4. Dat de wachttijd voor huurwoningen afneemt 0% 0% 5. Dat extra wordt ingezet op de veiligheid in de gemeente 22% 4% 6. Dat passende werkgelegenheid wordt bevorderd 45% 22% 7. Dat vluchtelingen ondersteund worden om snel te integreren 36% 18% 8. Anders, namelijk: 19% 12% 9

10 2.6 / Locatiekeuze Na het bevragen op zorgen werd aan alle respondenten gevraagd welke aandachtspunten voor hen van belang zijn met betrekking tot de locatiekeuze van een azc. De meest geselecteerde antwoorden zijn: bestaande leegstaande gebouwen benutten, het azc niet te dicht bij bestaande woningen en winkels e.a. voorzieningen op loopafstand van azc (respectievelijk 52%, 39% en 36%). Ook is aan hen gevraagd welk aandachtspunt voor hen het zwaarst weegt. 30% noemt het azc niet te dicht bij bestaande woningen als belangrijkste aandachtspunt. Daarna volgt bestaande leegstaande gebouwen benutten (24%) en winkels e.a. voorzieningen op loopafstand van azc (18%). Welk aandachtspunten zijn voor u van belang voor de locatiekeuze van een asielzoekerscentrum (azc)? En: welk aandachtspunt weegt voor u het zwaarst? Alle respondenten (n=1.102) 1. Bestaande leegstaande gebouwen benutten 2. Het azc niet te dicht bij bestaande woningen 3. Winkels e.a. voorzieningen op loopafstand van azc 4. Het azc snel en tegen lage kosten kunnen ontwikkelen 5. De locatie na opheffing als woongebied kunnen ontwikkelen 6. Anders, namelijk 7. Geen van bovenstaande 24% 39% 30% 36% 18% 33% 10% 23% 6% 14% 12% 6% 52% 0% 20% 40% 60% Naast de meerkeuzeopties konden respondenten in het open tekstveld ook andere redenen noemen die zij van belang vinden bij de locatiekeuze. Hieronder volgt de analyse van het open tekstveld. Open antwoorden die vielen onder één van de meerkeuzeopties zijn bij de hierboven gepresenteerde meerkeuzeopties geteld. aandachtspunt meest belangrijk Anders, namelijk 14% 33% Vluchtelingen niet in Zierikzee opvangen. 15% Spreiden over meerdere locaties/dorpen 12% Fatsoenlijke, kleinschalige, opvang dichtbij voorzieningen 9% Voorkom dat het zorgt voor overlast. 6% Zorg voor veiligheid en voldoende controle. 26% Overig 10

11 2.7 / Locatiekeuze uitgesplitst naar zorgen/geen zorgen In de paragraaf 2.6 Locatiekeuze zagen we wat het meest belangrijke aandachtspunt is voor respondenten als het gaat om de locatiekeuze van het azc. Wanneer we de groep respondenten verdelen in de groep die zich zorgen maakt en de groep die zich niet actief zorgen maakt, zien we dat de voorkeuren van deze twee groepen van elkaar verschillen. Voor de groep respondenten die zich zorgen maakt, is het bij de locatiekeuze van belang dat het azc niet te dicht bij bestaande woningen komt (53%). Voor de groep die zich niet actief zorgen maakt, is het van belang dat winkels en andere voorzieningen op loopafstand van azc (31%) zijn en dat bestaande leegstaande gebouwen worden benut (30%). 1. Bestaande leegstaande gebouwen benutten 15% 30% 2. Het azc niet te dicht bij bestaande woningen 11% 53% 3. Winkels e.a. voorzieningen op loopafstand van azc 4% 31% 4. Het azc snel en tegen lage kosten kunnen ontwikkelen 4% 15% 5. De locatie na opheffing als woongebied kunnen ontwikkelen 5% 7% 6. Anders, namelijk 6% 19% 0% 20% 40% 60% 2.8 / Aantal vluchtelingen opvangen In de enquête hebben we de volledige groep respondenten bevraagd op het aantal vluchtelingen dat volgens hen in Zierikzee mag worden opgevangen. In onderstaande tabel worden twee dingen helder: het percentage per antwoordcategorie en het totale draagvlak voor de opvang van het aantal vluchtelingen in de categorie. Het percentage per antwoordcategorie geeft het percentage respondenten weer dat voor deze antwoordcategorie heeft gekozen. Voor het totale draagvlak hebben we alle respondenten opgeteld die voor de opvang van dit aantal of een groter aantal vluchtelingen zijn. Respondenten die aangeven voor de opvang van 500 vluchtelingen of meer te zijn, zijn immers ook voor de opvang van 50 of minder vluchtelingen. In de onderste regel van de tabel worden dus van rechts naar links de percentages bij elkaar opgeteld. Hoeveel vluchtelingen vindt u dat er in Zierikzee mogen worden opgevangen? (n=1.102) zorgen (n=554) niet actief zorgen (n=548) categorie 50 of minder Meer dan 500 per categorie 37% 16% 23% 14% 4% 3% 3% totale draagvlak 100% 63% 47% 24% 10% 6% 3% Uitgesplitst naar de groep die zich zorgen maakt en de groep die zich niet actief zorgen maakt: / Van de respondenten die zich niet actief zorgen maken over de opvang van vluchtelingen geeft 80% aan dat in Zierikzee meer dan 100 vluchtelingen opgevangen mogen worden. / Van de respondenten die zich zorgen maken over de opvang van vluchtelingen geeft 86% aan dat in Zierikzee minder dan 100 vluchtelingen opgevangen mogen worden. 11

12 2.9 / Bijdrage aan de begeleiding van vluchtelingen Wilt u zelf een rol spelen in de begeleiding van vluchtelingen? Aan alle respondenten (n=1.102) is de vraag gesteld of zij zelf een rol willen spelen in de begeleiding van vluchtelingen. Van de respondenten wil 25% een rol spelen en 75% niet. Ja, omdat 25% 30% Ik wil taalles geven of taalbegeleiding. 23% Algemene begeleiding geven waar mogelijk. 13% Helpen bij de integratie van de vluchtelingen. 12% Door vrijwilligerswerk uit te voeren, of activiteiten te organiseren. 10% Zou willen helpen, weet alleen niet hoe. 6% Geef al begeleiding, ben al actief als vrijwilliger. 6% Overig Van de 276 respondenten die aangaven een bijdrage te willen leveren aan de begeleiding van vluchtelingen gaf 77% aan dat de gemeente hen hiervoor mag benaderen (211 respondenten). De mensen die aangaven geen rol te willen spelen in de begeleiding van vluchtelingen noemden hiervoor de volgende redenen: Nee, omdat 75% 25% Ben daar te druk voor. 24% Heb daar geen behoefte aan. 17% Gezondheid of leeftijd laat het niet toe. 10% Ben zelf niet geschikt, professionele begeleiding vereist. 9% Ik doe en/of deed al aan begeleiding. 6% Wil er niets mee te maken hebben. 10% Overig 2.10 / Alle respondenten: open commentaren Ter afsluiting van de vragenlijst is aan alle respondenten gevraagd of zij nog iets kwijt wilden over de opvang van vluchtelingen door de gemeente Schouwen-Duiveland. Met behulp van een geautomatiseerde tekstanalyse hebben we de genoemde trefwoorden gedefinieerd en gecategoriseerd. In totaal heeft 57% van de respondenten een aanvullend commentaar achtergelaten. Naar verhouding hebben iets meer respondenten die zich zorgen maken van deze mogelijkheid gebruikgemaakt dan respondenten die zich niet actief zorgen maken (60% van de mensen die zich zorgen maken en 40% van de respondenten die zich niet actief zorgen maken). Navolgend treft u een samenvatting van de opentekstanalyse, uitgesplitst naar categorie ( respondenten die zich niet actief zorgen maken en respondenten die zich zorgen maken ). 12

13 Respondenten die zich niet actief zorgen maken 25% Zijn welkom, het is onze plicht deze mensen te helpen. 15% Bevorder integratie van vluchtelingen. Bijvoorbeeld door ze vrijwilligerswerk te laten doen, goede begeleiding of dagbesteding. 14% Zorg voor kleine opvang die menswaardig is, voorkeur voor opvang van gezinnen. 9% Wij zouden het ook fijn om geholpen te worden in een dergelijke situatie. 8% Zorg vanuit de gemeente voor duidelijke communicatie richting inwoners en vluchtelingen. 7% Zorg voor veiligheid inwoners en vluchtelingen. 26% Overige Typerende voorbeeldteksten / Geen enkele vluchteling opnemen, zijn we allemaal beter af, geen ellende, geen onveilige situaties. / Lastige beslissing, ook voor de gemeente. Ja, we moeten zeker vluchtelingen opvangen. Nee, geen honderden, voorkom dat de vluchtelingen een dominante aanwezigheid krijgen. Zierikzee is een rustig dorpje, waar mensen komen/blijven wonen om juist die rust te behouden. / Opvang beperken. Veelal is het aanpassingsvermogen van de vluchtelingen zo goed als nihil. / Het is een slecht idee om van ons mooie eiland een toevluchtoord van niet-westerse allochtonen te willen maken. Het past gewoon niet in de omgeving en er zijn genoeg arme en oude autochtonen die geholpen kunnen worden, denk maar aan de mensen die gebruik moeten maken van de voedsel- en kledingbank. Respondenten die zich zorgen maken 21% Ben tegen opvang van vluchtelingen in Zierikzee. 15% Opvang zo kleinschalig mogelijk en zorg voor goede begeleiding. 11% Zorgt voor verloedering en onveiligheid en hindert daarom toerisme. 11% Zorg eerst voor eigen inwoners. 10% Zierikzee ongeschikt als opvanglocatie, is te weinig te doen, kan beter in grotere steden. 10% Eerst AZC's die in andere gemeenten leeg staan, benutten. 6% Te grote verschillen in cultuur en religie en ze integreren onvoldoende. 6% Alleen opvang voor echte vluchtelingen, wat meeste echter niet zijn. Typerende voorbeeldteksten / Vluchtelingenopvang, prima helemaal mee eens. Wel met de randvoorwaarde dat de veiligheid voor de burgers en kinderen van Zierikzee als ook die van de vluchtelingen gewaarborgd wordt. / Ontvang ze open en hartelijk, maar wees ook strikt als de gestelde grensen overschreden worden. Zij zijn gast in ons land en moeten zich dat ook realiseren. / Investeer in een zinvolle dagbesteding voor de vluchtelingen, met name de jonge mannen (sociaal werk of stageplekken). / Blijf communiceren en probeer de vooroordelen die sommige mensen helaas hebben m.b.t vluchtelingen weg te nemen. 13

14 Onderzoeksverantwoording Participatief onderzoek Met een digitale vragenlijst van maximaal elf gesloten vragen en vier (optioneel in te vullen) open vragen, zijn de inwoners van Zierikzee van 7 juli tot en met donderdag 21 juli 2016 bevraagd over de opvang van vluchtelingen in hun gemeente. Het onderzoeksmodel dat hiervoor gebruikt is, is ontwikkeld op basis van de testen in ons burgerpanel. Ruim vierduizend Nederlanders in ons panel hebben wij op het model bevraagd. Met deze testronde hebben wij het model gevalideerd en toepasbaar gemaakt voor individuele gemeenten. De digitale vragenlijst was bereikbaar via een open link. Dat betekent dat iedereen die dat wilde, via de link in de gelegenheid is gesteld om deel te nemen aan het onderzoek. Juist met een thema als dit, dat in sterke mate leeft onder de Nederlandse bevolking, is het in onze visie van groot belang dat iedereen die zijn mening wíl geven ook de gelegenheid krijgt die te geven. Zo krijgt het onderzoek een participatief karakter en ontstaat meer draagvlak voor de uitkomsten. Verdere berichtgeving over de uitkomsten van het onderzoek, roepen bij deelnemers op deze wijze herkenning en betrokkenheid op: Aan dat onderzoek heb ik meegedaan!. Deelname aan het onderzoek was daarom zo toegankelijk en laagdrempelig mogelijk, zodat iedereen eenvoudig mee kon doen, ook vanaf zijn of haar mobiele telefoon en zónder gebruik van per post toegestuurde toegangscodes. Het onderzoek had een doorlooptijd van bijna drie weken en de resultaten zijn kort na het sluiten van dataverzameling gerapporteerd, zodat de deelnemers kort na hun deelname kunnen horen wat de resultaten zijn en hoe de gemeente ermee verder gaat. Zo vormt het een opmaat tot discussie en dialoog waarbij degenen die aan het onderzoek deelnamen, ook worden gestimuleerd betrokken te blijven. 74% van de respondenten geeft aan op de hoogte te willen worden gehouden. Het rapport zal openbaar gemaakt worden. Valkuilen en maatregelen De valkuilen van dit type onderzoek zijn de mate van representativiteit en manipulatie van de gegevens: hoe weet je dat alleen inwoners uit de gemeente worden meegenomen in de analyse en wat zegt de mening van de respondenten over de mening van alle inwoners? Een veelgebruikte, meer traditionele onderzoeksmethode die daarom vaak wordt gehanteerd, is het werken met een zogenaamde aselecte steekproef. Een groep vooraf geselecteerde mensen ontvangt dan een brief met daarin een link naar de vragenlijst op het internet en een unieke inlogcode. Naast het feit dat ook de voornoemde methode het mechanisme van zelfselectie niet ondervangt, maakt deze werkwijze dat erg veel mensen die hun mening wel willen geven, hiertoe niet worden uitgenodigd. Mij is niets gevraagd is dan ook een veelgehoorde reactie op dergelijk onderzoek, wat ten koste kan gaan van het draagvlak voor de uitkomsten ervan. De belangrijkste reden om voor een steekproef te kiezen (namelijk: dat niet iedereen zelf kan beslissen om zijn mening te geven), is voor ons juist de belangrijkste reden geweest om níet voor een steekproef te kiezen. Kortom: het participatieve aspect woog zwaar in de keuze voor de onderzoeksmethode. Er is dan ook veel bekendheid aan het onderzoek gegeven. Niet alleen via de gemeentelijke communicatie, ook is aan elk huishouden een flyer verstuurd met de uitnodiging om deel te nemen. Om de valkuilen te ondervangen die met deze methode gepaard kunnen gaan, zijn zowel in de dataverzamelingsfase als in de analysefase maatregelen getroffen. Wij doelen hier op ons verificatieproces en onze weging van resultaten ten behoeve van representativiteit. 14

15 Door middel van een verificatieproces (bestaande uit zeven verschillende maatregelen die ons in combinatie in staat stellen oneigenlijk gebruik van de enquête op te sporen en uit te sluiten), hebben we alle respondenten geverifieerd. Zo hebben we voorkomen dat de respons van personen die de vragenlijst meerdere keren hebben ingevuld, ook meerdere keren is meegenomen. Ook hebben we geborgd dat de respons van inwoners buiten Zierikzee, niet bij de analyse is betrokken. In totaal heeft dit, na verificatie van de respons, geresulteerd in ingevulde vragenlijsten die bij de analyse zijn betrokken. Ieder onderzoeksresultaat dat wordt gepresenteerd op basis van een selectie van respondenten heeft een mate van representativiteit. Het is onze verantwoordelijkheid die mate van representativiteit zo groot mogelijk te maken. Op basis van de antwoorden van de respondenten op onze verificatievragenlijst en de postcodegegevens hebben we in de analysefase ten behoeve van representativiteit ook een weging toegepast op de resultaten van de invullers. Daarbij hebben we ons niet uitsluitend gebaseerd op postcode en de aanvullende gegevens die respondenten zelf hebben ingevuld, maar ook op een sociologische modellenbank die wij correleren met een zescijferige postcode. Hierbij hebben we gebruikgemaakt van de mosaic-segmentatie van Whooz/Experian 3. Via deze methode heeft ook een correctie plaatsgevonden op het verschil in respondenten en de keuze van het kanaal dat zij kozen om de vragenlijst in te vullen. Opzet van de vragenlijst Het onderzoek is gedaan om inwoners van Zierikzee mee te laten denken over de locatie van het azc. Daarnaast was de vragenlijst erop gericht om in beeld te krijgen waar de gemeente volgens inwoners rekening mee moet houden bij de opvang van vluchtelingen. Op basis van een aantal testvragenlijsten op ons burgerpanel (algemeen Nederland, niet specifiek voor de gemeente) zijn de in de vragenlijst gebruikte voorgegeven redenen/aandachtspunten het vaakst naar voren gekomen. Wij hebben voor een maximum van zeven gekozen om de vragenlijst overzichtelijk te houden. Aan respondenten is wel de mogelijkheid geboden om andere dan de zeven genoemde redenen in een open veld toe te voegen. Deze antwoorden zijn separaat geanalyseerd en in de rapportage weergegeven. In de vragenlijst zat een routing waarbij de antwoorden op eerdere vragen tot andere vervolgvragen konden leiden. Er zijn tussentijds dus terwijl de vragenlijst online stond geen wijzigingen geweest in het ontwerp van de vragenlijst