VOLWASSENEN EN OUDERENPEILING 2009

Transcriptie

1 VOLWASSENEN EN OUDERENPEILING 0 De volwassenen en ouderenpeiling hee als doel om op systema sche wijze ontwikkelingen in gezondheid en gewoonten van inwoners in kaart te brengen. Bijna.0 inwoners in de lee ijd van 1 t/m jaar in de regio Hollands Midden zijn ondervraagd. Het is de derde peiling onder volwassenen en de tweede onder ouderen in de regio. De resultaten van de volwassenen en ouderenpeiling worden gepresenteerd in de volgende factsheets: 1. Opzet, respons, achtergrondkenmerken a. Lichamelijke en psychische gezondheid, huiselijk geweld (16 jaar) b. Lichamelijke en psychische gezondheid, beperkingen, huiselijk geweld (6+) 3a. Zorggebruik, hulp, informa ebehoe e, opvoedingsondersteuning (16 jaar) 3b. Zorggebruik, hulp, informa ebehoe e (6+). Beweging, voeding, overgewicht. Tabak en alcohol 6. Rondkomen en schulden. Woon en leefomgeving, veiligheid Colofon BEWEGING, VOEDING EN OVERGEWICHT Gezonde voeding, beweging en een gezond gewicht beschermen direct of indirect tegen ziekten en gezondheidsklachten. Ze verminderen de kans op ziekten zoals hart en vaatziekten, diabetes en botontkalking. Het eten van veel groenten en fruit beschermt waarschijnlijk tegen diverse vormen van kanker. Ontbijt overslaan kan bijdragen aan het ontstaan van overgewicht (bijvoorbeeld doordat men later op de dag meer tussendoortjes neemt) en kan tevens zorgen voor een verminderd concentra evermogen. Naast bovengenoemde ziekten is overgewicht geassocieerd met aandoeningen aan het bewegingsapparaat en ademhalingsorganen en kan van invloed zijn op het func oneren en het psychisch welzijn. Sociaaleconomische omstandigheden en etnische herkomst kunnen een verband hebben met het beweeg en voedingsgedrag en de mate van overgewicht. In de overzichtstabel op de laatste pagina staan de belangrijkste achtergrondkenmerken van de inwoners samengevat in kerncijfers. DEEL 1 BEWEGING De Nederlandse Norm Gezond Bewegen voor volwassenen is minimaal dagen per week minuten ma g intensief bewegen. Ma g intensief bewegen omvat onder andere (stevig) wandelen, fietsen, sporten, huishoudelijk werk en klussen. In Hollands Midden beweegt % van de 1plussers voldoende volgens de beweegnorm: % van de mannen en % van de vrouwen. Het percentage dat voldoet aan de beweegnorm is lager onder volwassenen t/m 6 jaar (%) dan onder 6plussers (6%). Bij vrouwen neemt het percentage dat voldoet aan de beweegnorm toe met de lee ijd t/m 6 jaar, daarna daalt het percentage (figuur 1). Bij jonge mannen (1 jaar) is het percentage dat voldoet aan de beweegnorm hoog, waarna het sterk daalt en tot jaar ongeveer stabiel blij (rond de 0%). Vanaf jaar s jgt het percentage en daalt pas vanaf 0 jaar. Twaalf procent van de inwoners is inac ef. Dat zijn personen die maximaal dan één dag per week minuten of meer ac ef zijn. Inwoners in de lee ijd van t/m jaar en vooral van t/m jaar zijn vaker inac ef (respec evelijk % en %). Mannen t/m 6 jaar zijn vaker inac ef dan vrouwen, na 6 jaar is dit andersom. In Hollands Midden sport % van de 1 plussers minimaal eens per week. Volwassenen tot jaar sporten vaker wekelijks (%) dan volwassenen van jaar en ouder (dit percentage daalt naar 3% van de t/m jarigen). Van de volwassenen t/m 6 jaar sporten even veel mannen als vrouwen wekelijks, vanaf 6 jaar sporten meer mannen dan vrouwen. Een deel van de inwoners sport helemaal niet (% van de volwassenen en % van de ouderen). Ruim de hel van de 1plussers voldoet aan de beweegnorm. Mannen tot 6 jaar voldoen minder vaak aan de norm dan vrouwen. Na hun 6 ste is dit omgekeerd. De hel van de 1 plussers sport wekelijks; een derde sport niet. Chris ne Hanning Anouk van de Laar Irma Paijmans Josina Rijkelijkhuizen Nienke Terpstra Hanneke Tielen tel: 013 augustus 0% 0% % % 0% % % % mannen vrouwen 0% plus leeftijd in jaren Figuur 1 Percentage inwoners dat voldoet aan de beweegnorm naar lee ijd en geslacht

2 Gezin, opleiding, werk, rondkomen en etniciteit De gezinssamenstelling bij volwassenen t/m 6 jaar is niet van invloed op het beweeggedrag met uitzondering van alleenstaande ouders; zij sporten minder vaak wekelijks. Bij ouderen is er wel een groot verschil: alleenstaanden voldoen minder vaak aan de beweegnorm en sporten minder vaak wekelijks dan ouderen met een partner (kerncijfertabel). Dit verschil in sporten kan verklaard worden doordat alleenstaanden ouder zijn en vaker vrouw, maar verklaart niet waarom ze minder vaak aan de beweegnorm voldoen. Er is een verband tussen de sociaaleconomische status en bewegen. Wekelijks sporten neemt zowel bij volwassenen en ouderen toe naarmate men hoger is opgeleid: inwoners met een hbo of universitaire opleiding sporten twee keer zo vaak wekelijks als inwoners met alleen lagere school. Ondanks vaker sporten voldoen hoger opgeleide volwassenen onder de 6 jaar minder vaak aan de beweegnorm. Het frequenter sporten compenseert blijkbaar niet de lagere frequen e van andere vormen van lichamelijke ac viteit, zoals wandelen, fietsen, zwaar lichamelijk werk en huishoudelijke ac viteit. Bij ouderen zijn het juist de inwoners met alleen lagere school die het minst vaak voldoen aan de beweegnorm. De werksitua e is van grote invloed op het beweeggedrag en het sporten. Volwassenen met een betaalde werkkring voldoen minder vaak aan de beweegnorm maar sporten vaker wekelijks dan gemiddeld. Huisvrouwen daarentegen voldoen vaker aan de beweegnorm, maar sporten minder vaak wekelijks en volwassenen t/m 6 jaar met (vervroegd) pensioen voldoen vaker aan de beweegnorm en sporten vaker wekelijks. Uitkeringsgerech gden sporten minder vaak dan gemiddeld. Respondenten die moeite hebben met rondkomen, bewegen minder en sporten minder vaak wekelijks. Dit geldt voor alle lee ijden. Het percentage nietwestersallochtone volwassenen t/m 6 jaar dat voldoet aan de beweegnorm en dat wekelijks sport is lager dan bij westers allochtonen en autochtonen. Bij ouderen voldoen de autochtonen het vaakst aan de beweegnorm, maar sporten de westers allochtonen het vaakst wekelijks. Inac even zijn voornamelijk te vinden onder 6plussers met alleen lager onderwijs (%), alleenstaande (%) of verweduwde (%) ouderen en nietwesterse allochtonen (%). Hoog opgeleide volwassenen en laagopgeleide ouderen, werkenden, alleenstaande ouderen, personen die moeite hebben met rondkomen en nietwesterse allochtonen voldoen minder vaak aan de beweegnorm dan de andere groepen. Geografische verschillen Inwoners in ZuidHolland Noord sporten vaker wekelijks dan inwoners in MiddenHolland, maar er is geen verschil in percentage inwoners dat voldoet aan de beweegnorm. In de gemeente Zuidplas voldoen minder volwassenen t/m 6 jaar aan de beweegnorm, in het gemeentecluster Noordwijk/ Noordwijkerhout voldoen meer volwassenen aan de norm. In Zuidplas voldoen de 6plussers eveneens minder vaak aan de beweegnorm, evenals de 6plussers in Katwijk en Gouda. Inwoners van 1 jaar en ouder in de Krimpenerwaard, Boskoop/Waddinxveen en Katwijk sporten minder vaak wekelijks, in Alphen aan den Rijn sporten alleen de 1 t/m 6jarigen minder vaak wekelijks. Trend beweging 1 tot en met 6jarigen De beweegnorm is in 0 op een uitgebreidere manier gevraagd dan in 00/0 en 0. Daardoor kan er niet vergeleken worden met 0. Ten opzichte van 00 (ZuidHolland Noord) en 0 (MiddenHolland) voldoen volwassenen t/m 6 jaar in 0 even vaak aan de beweegnorm. Dit geldt voor alle onderzochte (clusters van) gemeenten. Voor het wekelijks sporten is er wel een trend te zien (tabel 1): in ZuidHolland Tabel 1 Trends bij inwoners die wekelijks sporten ZuidHolland Noord Leiden Alphen aan den Rijn Leiderdorp/Oegstgeest/Voorschoten Kaag en Braassem/Nieuwkoop/Rijnwoude/Zoeterwoude Katwijk Noordwijk/Noordwijkerhout Teylingen Hillegom/Lisse MiddenHolland Gouda BodegravenReeuwijk Boskoop/Waddinxveen Krimpenerwaard Zuidplas 1 t/m 6 jaar % % % % % plus 3 0 vetgedrukt = significant verschil met voorgaande peiljaar geen (vergelijkbare) gegevens beschikbaar

3 Noord s jgt het percentage van % in 00 en 0 naar % in 0 en in MiddenHolland s jgt het percentage van % in 0 naar % in 0. Nadere analyse laat zien dat veel meer mannen wekelijks zijn gaan sporten, het percentage bij vrouwen is gelijk gebleven. De s jging in het wekelijks sporten is te zien in Leiden, Leiderdorp/Oegstgeest/Voorschoten, Gouda, BodegravenReeuwijk en de Krimpenerwaard. 6plussers In ZuidHolland Noord is het percentage 6plussers dat minimaal eens per week sport in vijf jaar jd toegenomen van % naar %. Ook hier s jgt het percentage sterk onder mannen, maar er is bij ouderen ook een s jging onder vrouwen te zien. In zes van de acht gemeenteclusters is het percentage ouderen dat wekelijks sport toegenomen. In de gemeente Katwijk blij het percentage laag, in Hillegom/Lisse was het percentage in 0 al hoog en verandert niet. Het percentage volwassenen dat aan de beweegnorm voldoet is tussen 00/0 en 0 gelijk gebleven. Het percentage volwassenen in Hollands Midden dat wekelijks sport is gestegen, evenals het percentage sportende ouderen in ZuidHolland Noord. Vooral mannen zijn vaker wekelijks gaan sporten. Belemmeringen om (meer) te wandelen/fietsen of te sporten Naast het feitelijk bewegen en sporten, zijn ook vragen gesteld over wat inwoners tegenhoudt meer te wandelen/fietsen of sporten. Ruim de hel van de inwoners vindt dat ze al genoeg wandelen of fietsen: % van de volwassenen t/m 6 jaar en % van de 6plussers. De belangrijkste reden voor volwasse Tabel Belemmeringen om niet (méér) te wandelen/fietsen of te sporten nen om niet (méér) te fietsen is jdgebrek (%), bij ouderen is de belangrijkste reden de belemmering door een aandoening, ziekte of handicap (1%) (tabel ). Ruim een derde van de inwoners vindt dat ze al genoeg sporten (% van de volwassenen en % van de ouderen). Belemmeringen om niet (méér) te sporten zijn voor volwassenen t/m 6 jaar vooral jdgebrek en andere hobby s (tabel ). Voor 6plussers zijn de belangrijkste belemmeringen andere hobby s en lichamelijke belemmering door aandoening, ziekte of handicap. Acht procent van de ouderen is bang om te vallen, vrouwen vaker dan mannen. Ook de reden dat ze zich niet thuis voelen bij een sportclub wordt genoemd (door zowel volwassenen als ouderen). De mate waarin de belemmeringen een rol spelen, is verschillend bij verschillende risicogroepen: laag opgeleide volwassenen t/m 6 jaar noemen minder vaak prak sche belemmeringen, maar vaker lichamelijke belemmeringen dan gemiddeld. Echter, volwassenen die moeite hebben met rondkomen noemen vaker gevoelsma ge en lichamelijke belemmeringen, nietwesterse allochtonen alleen vaker gevoelsma ge. Laag opgeleide ouderen die moeite hebben met rondkomen, noemen vaker dan gemiddeld dat zij lichamelijke belemmeringen ondervinden. Daarnaast geven nietwesterse allochtonen en respondenten die moeite hebben met rondkomen aan dat de prijs van sporten voor hen een belemmering is (bij één op de vijf respondenten). De belangrijkste reden om niet méér te wandelen of te fietsen is voor volwassenen t/m 6 jaar jdgebrek, voor ouderen is dit dat zij lichamelijk belemmerd worden door een aandoening, ziekte of handicap. Deze belemmeringen gelden ook bij sporten, maar daarnaast is het hebben van andere hobby s ook een belangrijke reden voor beide lee ijdsgroepen. 1 t/m 6 jaar 6plus Belemmeringen wandelen/fietsen % % Prak sch niet genoeg jd auto/ov sneller afstanden te groot kan niet voldoende bagage meenemen Gevoelsma g heb niemand om mee te wandelen/fietsen omgeving niet aantrekkelijk genoeg Lichamelijk kan niet door aandoening/ziekte/handicap ben bang om te vallen Belemmeringen sporten % % Prak sch niet genoeg jd andere hobby s kan niet op jden van de sportclub sporten is te duur Gevoelsma g voel me niet thuis bij de sportclub heb niemand om mee te sporten Lichamelijk kan niet door aandoening/ziekte/handicap ben bang om te vallen Lichamelijke ac viteit ouderen Aan 6plussers is gevraagd hoe vaak ze naast sporten wandelen, fietsen of huishoudelijk werk doen. Zeven en procent van de ouderen fietst dagelijks, een kwart fietst nooit. Meer vrouwen dan mannen fietsen nooit. Dit verschil is al te zien bij 6 t/m 6jarigen, maar loopt snel op tot 1% versus % bij de 0plussers. Bijna een derde van de vrouwen die nooit fietst, is bang om te vallen; bij mannen speelt deze reden veel minder (%). Daarnaast geven vrouwen vaker aan niet te kunnen fietsen vanwege een aandoening, ziekte of handicap (0% versus % van de mannen). Eén op de vijf ouderen wandelt dagelijks, 16% wandelt nooit (ook niet met behulp van een rollator). Hier wordt geen verschil in frequen e tussen mannen en vrouwen gevonden. De redenen om nooit te wandelen zijn vergelijkbaar met fietsen: de hel van de vrouwen wandelt nooit vanwege een ziekte of handicap en % omdat ze bang is te vallen. Voor mannen zijn de percentages respec evelijk % en %. niet nagevraagd bij 1 t/m 6jarigen 3

4 Ruim de hel van de ouderen verricht dagelijks huishoudelijk werk: 6% van de vrouwen en % van de mannen. Vijf procent van de vrouwen doet dit nooit en % van de mannen. Een kwart van de oudere vrouwen wandelt nooit omdat ze bang is om te vallen en bijna een derde fietst om die reden nooit. Voor oudere mannen speelt deze reden veel minder. DEEL VOEDING De na onale norm voor groente en fruit is 0 gram groente en twee stuks fruit per dag (één stuk fruit mag vervangen worden door vruchtensap). Vragen over voeding zijn alleen gesteld aan volwassenen t/m 6 jaar. In Hollands Midden eet slechts % van de volwassenen voldoende groente en % voldoende fruit. Volwassenen van 1 t/m jaar voldoen minder vaak aan de groente en fruitnorm dan t/m 6jarigen. Mannen eten minder vaak voldoende fruit dan vrouwen (1% versus %), voor groente is er geen verschil. Zes op de zeven volwassenen ontbijten vijf of meer dagen per week (6%). Ook hier zijn het vaker de jongvolwassenen en mannen die minder vaak ontbijten. Slechts % van de volwassenen eet voldoende groente, een kwart eet voldoende fruit en zes op de zeven ontbijten vijf of meer dagen per week. Risicogroepen zijn jongvolwassenen en mannen. Gezin, opleiding, werk, rondkomen en etniciteit Volwassenen met een betaalde werkkring voldoen vaker niet aan de groente en fruitnorm en ontbijten minder vaak (kerncijfertabel). Dit geldt ook voor volwassenen die bij hun ouders wonen, maar dit is te verklaren doordat dit vaak jonge mannen zijn; zij hebben minder gezonde eetgewoonten dan vrouwen en plussers. Het ontbijt overslaan gebeurt vaker bij volwassenen met een lage sociaaleconomische status. Zij eten meestal wel even vaak voldoende groente en fruit vergeleken met volwassenen met een hogere sociaaleconomische status. Autochtonen voldoen minder vaak aan de fruitnorm, maar nietwesterse allochtonen ontbijten minder vaak. Een risicogroep voor zowel te weinig groente en fruit eten als weinig ontbijten zijn volwassenen met een betaalde werkkring. Geografische verschillen In ZuidHolland Noord voldoen meer volwassenen aan de groentenorm dan in MiddenHolland (% versus %). De fruitnorm wordt echter vaker gehaald door volwassenen in MiddenHolland dan in ZuidHolland Noord (% versus %). In Katwijk voldoen volwassenen minder vaak aan zowel de groente als fruitnorm, in het cluster Boskoop/Waddinxveen en Hillegom/Lisse voldoen volwassenen minder vaak aan de groentenorm. Voor ontbijtgedrag zijn geen geografische verschillen gevonden. Trend voeding Het percentage volwassenen dat voldoet aan de groentenorm is zowel in ZuidHolland Noord als in MiddenHolland de afgelopen jaren toegenomen: in ZuidHolland Noord van % in 00 naar % in 0 en in MiddenHolland van % in 0 Tabel 3 Trends groente en fruitnorm en ontbijtgedrag bij 1 t/m 6jarigen ZuidHolland Noord Leiden Alphen aan den Rijn Leiderdorp/Oegstgeest/Voorschoten Kaag en Braassem/Nieuwkoop/Rijnwoude/Zoeterwoude Katwijk Noordwijk/Noordwijkerhout Teylingen Hillegom/Lisse MiddenHolland Gouda BodegravenReeuwijk Boskoop/Waddinxveen Krimpenerwaard Zuidplas groentenorm fruitnorm % % % % % % % * * * 33 > dagen per week ontbijten vetgedrukt = significant verschil met voorgaand peiljaar * significant verschil met eerste peiljaar geen (vergelijkbare) gegevens beschikbaar

5 naar % in 0. Deze s jging is ook te zien in de gemeenten in de Leidse regio, Rijnstreek, Teylingen, BodegravenReeuwijk en Zuidplas (tabel 3). In de regio MiddenHolland is een daling te zien van het percentage volwassenen dat voldoet aan de fruitnorm: van % naar %. De grootste daling is te zien in de Krimpenerwaard. Voor ZuidHolland Noord zijn geen gegevens over de frui rend beschikbaar. Tussen 0 en 0 is het ontbijtgedrag in MiddenHolland in posi eve zin veranderd: het percentage dat vijf of meer dagen per week ontbijt is toegenomen van % naar %. De grootste s jging is te zien in Gouda (tabel 3). Het percentage volwassenen in Hollands Midden dat voldoende groente eet is tussen 00/0 en 0 gestegen. In MiddenHolland is het aantal volwassenen tot 6 jaar dat voldoende fruit eet tussen 0 en 0 gedaald; het aantal mensen dat minstens vijf dagen per week ontbijt is in deze periode gestegen. DEEL 3 OVERGEWICHT Een veel gebruikte maat om gezond gewicht te definiëren is de Body Mass Index of BMI 1, die bepaald wordt door de lengte en het gewicht van de respondent. Bij bepaalde grenswaarden van de BMI spreekt men van ondergewicht, ma g overgewicht of. Overgewicht wordt hier verder gedefinieerd als ma g overgewicht en samen. Ondergewicht komt slechts bij 1,% van de inwoners voor. Het komt vaker voor bij 1 t/m jarigen en plussers en bij vrouwen. Eén op de acht 6plussers met ondergewicht is het afgelopen jaar meer dan kilogram afgevallen. Van alle 1plussers hee % overgewicht (inclusief ): % van de 1 t/m 6jarigen en % van de 6plussers. Eén op de en hee (% van de 1 t/m 6jarigen en % van de 6plussers). Overgewicht neemt toe met de lee ijd en bereikt het maximale percentage bij mannen als ze 6 t/m 6 jaar zijn en bij vrouwen als ze 0 t/m jaar zijn (figuur ). Daarna neemt het percentage langzaam af. Mannen hebben vaker overgewicht dan vrouwen, maar vrouwen hebben vaker. Bijna de hel van de 1plussers hee overgewicht (%) en % hee. Mannen hebben vaker overgewicht dan vrouwen, maar vrouwen hebben vaker. Gezin, opleiding, werk, rondkomen en etniciteit Respondenten die samenwonen met hun partner/echtgenoot (al dan niet met kinderen) hebben vaker overgewicht; samenwonenden zonder kinderen hebben vaker. Dit laatste verschil wordt niet verklaard door de lee ijd. Het hoogste percentage bij ouderen wordt gevonden bij gescheiden respondenten: één op de vijf hee. Overgewicht en komen vaker voor bij uitkeringsgerech gden en huisvrouwen. Studenten hebben minder vaak overgewicht en, ook wanneer ze worden vergeleken met andere inwoners van 1 t/m jaar. Onder inwoners met alleen lagere school, komt overgewicht en veel vaker voor dan onder inwoners met een hboof universitaire opleiding. Dit verschil is bij volwassenen t/m 6 jaar groter dan bij 6plussers: laag opgeleide volwassenen t/m 6 jaar hebben vier keer zo vaak als hoog opgeleide, bij 6plussers is dit twee keer zo vaak. Etniciteit hangt ook samen met overgewicht, maar dan alleen voor nietwesterse vrouwen. Vanaf jaar hebben nietwesterse vrouwen vaker overgewicht maar vooral vaker dan autochtone vrouwen (figuur 3). Het percentage bij nietwesterse vrouwen van jaar en ouder schommelt rond de 0%. 0% % % 0% % % mannen overgewicht vrouwen overgewicht mannen vrouwen % 0% plus leeftijd in jaren Figuur Percentage inwoners met overgewicht en naar lee ijd en geslacht 1 De BMI wordt berekend door het gewicht (in kilogram) te delen door het kwadraat van de lengte (in meters). Iemand met een gezond gewicht hee een BMI tussen de 1, en kg/m (bij ouderen is de ondergrens hoger: kg/m ), daaronder is er sprake van ondergewicht, boven de kg/m is sprake van overgewicht. Dit valt uiteen in ma g overgewicht van tot kg/m en vanaf kg/m.

6 nietwesters autochtoon % % 0% % 0% Geografische verschillen matig overgewicht Figuur 3. Percentage ma g overgewicht en bij autochtone en nietwestersallochtone vrouwen De belangrijkste risicogroep voor is nietwesterseallochtone vrouwen. Andere risicogroepen voor zijn samenwonenden zonder kinderen, gescheiden ouderen, uitkeringsgerech gden, huisvrouwen en inwoners met alleen lager onderwijs. In ZuidHolland Noord en MiddenHolland zijn procentueel even veel volwassenen met overgewicht en, maar in MiddenHolland hebben meer ouderen overgewicht. De gemeente Katwijk hee zowel voor volwassenen als voor ouderen hogere percentages overgewicht en vergeleken met het gemiddelde van de regio. In BodegravenReeuwijk is alleen het percentage ouderen met overgewicht hoger. In Leiden hebben de inwoners minder vaak overgewicht, maar even vaak. In Hollands Midden zijn evenveel volwassenen en ouderen met overgewicht als gemiddeld in Nederland; het percentage ouderen met ligt in Hollands Midden iets lager dan het Nederlandse gemiddelde (% versus %). Trend overgewicht 1 tot en met 6jarigen Het percentage volwassenen t/m 6 jaar met overgewicht is zowel in ZuidHolland Noord als MiddenHolland tussen 00/0 en 0 gestegen: in ZuidHolland Noord van % naar % en in MiddenHolland van % naar % (tabel ). In vrijwel alle gemeenten is deze s jging te zien, maar alleen in Katwijk is de s jging significant (van % naar %). Het percentage volwassenen met is in deze periode gelijk gebleven, behalve in Zuidplas, waar het percentage is verdubbeld (van % naar 1%). 6plussers Bij ouderen in MiddenHolland is het percentage dat overgewicht en hee tussen 0 en 0 gelijk gebleven (voor ZuidHolland Noord zijn hiervan geen gegevens beschikbaar). Opsplitsing in clusters is voor 0 niet mogelijk vanwege te kleine aantallen per cluster. Tussen 00/0 en 0 is het percentage 1 t/m 6 jarigen met overgewicht gestegen van % naar %, het percentage met is gelijk gebleven. Rela es gewicht met gezondheid en leefs jl Mensen met een gezond gewicht of ma g overgewicht beoordelen hun gezondheid posi ever dan degenen met ondergewicht of : % van de mensen met ondergewicht beoordeelt de gezondheid als ma g of slecht en % van de mensen met (ten opzichte van % van de 1plussers met een gezond gewicht). Mensen met hebben vaker chronische aandoeningen zoals diabetes, hoge bloeddruk, hart en vaatproblemen, gewrichtsproblemen en astma. Zij bezochten het afgelopen jaar vaker de huisarts, specialist of dië st. Een fysiotherapeut of oefentherapeut is even vaak bezocht als mensen met een gezond gewicht, ondanks het feit dat mensen met vaker gewrichtsproblemen hebben. Een hoog risico voor angst of depressie komt bij mensen met Tabel Trends overgewicht en bij 1 t/m 6jarigen overgewicht % % % % % % ZuidHolland Noord Leiden Alphen aan den Rijn Leiderdorp/Oegstgeest/Voorschoten Kaag en Braassem/Nieuwkoop/Rijnwoude/Zoeterwoude Katwijk Noordwijk/Noordwijkerhout Teylingen Hillegom/Lisse 3 * * 16 MiddenHolland Gouda BodegravenReeuwijk Boskoop/Waddinxveen Krimpenerwaard Zuidplas * 1* vetgedrukt = significant verschil met voorgaand peiljaar * = significant verschil met eerste peiljaar 6

7 matig/slecht gezondheid 1 chronische aandoening angst/depressie hoog voldoet niet aan beweegnorm niet wekelijks sporten voldoet niet aan groentenorm voldoet niet aan fruitnorm dagen per week ontbijten overmatig alcohol drinken 0% % 0% % 0% gezond gewicht matig overgewicht Figuur Percentage met onguns ge gezondheids, beweeg en voedingskenmerken naar lichaamsgewicht bij 1 t/m 6jarigen twee keer zo vaak voor als bij mensen met een gezond gewicht. Volwassenen van 1 t/m 6 jaar met voldoen minder vaak aan de beweegnorm, sporten minder vaak wekelijks en ontbijten minder vaak dan volwassenen met gezond gewicht (figuur ). Ze voldoen even vaak aan de groente en fruitnorm. Volwassenen met ma g overgewicht drinken vaker overma g alcohol dan mensen met een gezond gewicht. Oordeel eigen leefs jl Voorafgaande aan de vragen over leefs jl is aan de inwoners gevraagd hoe gezond zij hun eigen leefs jl vinden. Van alle inwoners in Hollands Midden vindt % de eigen leefs jl ongezond (waarvan 1% zeer ongezond), % vindt de eigen leefs jl neutraal en de meerderheid vindt de eigen leefs jl gezond (1%, waarvan % zeer gezond). Ouderen en vrouwen zijn posi ever over hun eigen leefs jl dan volwassenen en mannen. Hoogopgeleiden vinden hun eigen leefs jl vaker gezond dan lager opgeleiden, maar even vaak ongezond. Door volwassenen worden hun eigen ongezonde leefgewoonten als ma g overgewicht, weinig bewegen of sporten en te weinig groente en fruit, niet vaak als ongezond gezien (figuur ). Roken, weinig ontbijten, overma g drinken, en inac viteit worden vaker gezien als ongezond. Volwassenen die of meer glazen alcohol per week drinken of of meer sigare en per dag roken vinden hun leefs jl vaker ongezond, maar nog steeds vinden vijf op de zes volwassenen die deze gewoonten hebben, hun leefs jl neutraal of zelfs gezond. gemiddeld voldoet niet aan fruitnorm voldoet niet aan groentenorm matig overgewicht voldoet niet aan beweegnorm niet wekelijks sporten roken dagen per week ontbijten overmatig alcohol drinken inactief glazen alcohol per week sigaretten per dag 0% % % % 0% % % 0% 0% 0% 0% ongezond neutraal gezond Figuur Oordeel eigen leefs jl ongezond naar leefs jl en gewicht bij 1 t/m 6jarigen

8 Kerncijfers beweging, voeding en overgewicht 0 naar achtergrondkenmerken 1 t/m 6jarigen 6 t/m jarigen overgewicht >1x per week sporten beweegnorm overgewicht > dagen per week ontbijten fruitnorm groentenorm >1x per week sporten beweegnorm % % % % % % % % % % % Nederland Hollands Midden 6 6 Regio ZuidHolland Noord MiddenHolland Gemeente Alphen aan den Rijn BodegravenReeuwijk Boskoop/Waddinxveen Gouda Hillegom/Lisse Kaag en Braassem/Nieuwkoop/Rijnwoude/Zoeterwoude Katwijk Krimpenerwaard ( gemeenten) Leiden Leiderdorp/Oegstgeest/Voorschoten Noordwijk/Noordwijkerhout Teylingen Zuidplas Lee ijd jaar 3 jaar 6 jaar 6 jaar jaar Geslacht man vrouw Gezinssamenstelling twee partners twee partners en kinderen éénoudergezinnen alleenstaand bij ouders anders Burgerlijke staat gehuwd, samenwonend nooit gehuwd geweest gescheiden, gescheiden levend weduwe/weduwnaar Opleidingsniveau LO MAVO, LBO HAVO, VWO, MBO HBO, WO Werksitua e betaalde werkkring huisvrouw/huisman werkloos/ao/bijstand (vervroegd) pensioen in opleiding Rondkomen geen moeite rond te komen wel moeite rond te komen Etniciteit autochtoon westers allochtoon nietwesters allochtoon vetgedrukt = significant afwijkend van Hollands Midden