Hoe kun je beperkingen ten gevolge van spastische parese verminderen / voorkomen?

Transcriptie

1 Hoe kun je beperkingen ten gevolge van spastische parese verminderen / voorkomen? Prof. Dr. Jules Becher Revalidatiearts Afdeling revalidatiegeneeskunde VU medisch centrum Amsterdam Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 1

2 Hoe kun je beperkingen verminderen / voorkomen? Inhoud : Inleiding Behandelmodel Uitgangspunten voor behandeling Stoornissen die beperkingen veroorzaken Behandelmogelijkheden Samenvatting

3 Behandelmodel chronische aandoeningen: Aspecten van ICF-CY model (2007): gezondheid International Classification of Functioning, Disability and Health Children and Youth Lichaams Functies en strukturen Activiteit: menselijk handelen Participatie: deelname maatschappelijk leven

4 Behandelmod ellen: Aspecten van gezondheid Cerebrale Parese functies activiteit participatie Externe faktoren Persoonlijke faktoren

5 Behandelmod ellen: Aspecten van gezondheid Cerebrale Parese functies activiteit participatie spierkracht Lopen uitstapjes Externe faktoren Geen rolstoelvervoer Persoonlijke faktoren Wil graag mee met de groep

6 Doel van behandeling Minimaliseren van gevolgen van ziekte : functie: behandeling van stoornissen die beperkingen veroorzaken /optimaliseren van funkties activiteiten: vermindering beperkingen door training compensatie met hulpmiddelen participatie: bevorderen van participatie optimale rolvervulling

7 Systematische inventarisatie van vaardigheden Kinder Revalidatie Aktiviteiten Profiel / model voor zorgcommunicatie Indeling in domeinen Bewegings vaardigheden Leervaardigheden Communicatie Persoonlijke verzorging Sociaal-emotioneel functioneren Dagbesteding

8 Systematische inventarisatie van vaardigheden Omgeving gezin/leefomgeving volwassenen leeftijdgenoten

9 Het KinderRAP/ zorgcommunicatie Hulpvraag Observaties Kernprobleem Hoofddoelstelling Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde Korte termijn

10 Hoe kun je beperkingen verminderen / voorkomen? Inhoud : Inleiding Behandelmodel Uitgangspunten voor behandeling Stoornissen die beperkingen veroorzaken Behandelmogelijkheden Samenvatting Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

11 Uitgangspunten voor behandeling Abnormaal bewegen tijdens de groei: risicofactor Bewegingsbeperkingen ontstaan tegenovergesteld aan de voorkeurshouding Actieve rek (bij activiteit) beter dan passief Langdurige rek door houdingswisselingen: langzit, statafel, buiklig; manueel alleen hoogfrequent zinnig Training (HR>160!) is vrijwel altijd goed Krachttraining volgens richtlijnen inspanningsfysiologie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

12 Uitgangspunten voor behandeling Abnormaal bewegen tijdens de groei: risicofactor Bewegingsbeperkingen ontstaan tegenovergesteld aan de voorkeurshouding Actieve rek (bij activiteit) beter dan passief Langdurige rek door houdingswisselingen: langzit, statafel, buiklig; manueel alleen hoogfrequent zinnig Training (HR>160!) is vrijwel altijd goed Krachttraining volgens richtlijnen inspanningsfysiologie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

13 Uitgangspunten voor behandeling Abnormaal bewegen tijdens de groei: risicofactor Bewegingsbeperkingen ontstaan tegenovergesteld aan de voorkeurshouding Actieve rek (bij activiteit) beter dan passief Langdurige rek door houdingswisselingen: langzit, statafel, buiklig; manueel alleen hoogfrequent zinnig Training (HR>160!) is vrijwel altijd goed Krachttraining volgens richtlijnen inspanningsfysiologie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

14 Uitgangspunten voor behandeling Abnormaal bewegen tijdens de groei: risicofactor Bewegingsbeperkingen ontstaan tegenovergesteld aan de voorkeurshouding Actieve rek (bij activiteit) beter dan passief Langdurige rek door houdingswisselingen: langzit, statafel, buiklig; manueel alleen hoogfrequent zinnig Training (HR>160!) is vrijwel altijd goed Krachttraining volgens richtlijnen inspanningsfysiologie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

15 Uitgangspunten voor behandeling Abnormaal bewegen tijdens de groei: risicofactor Bewegingsbeperkingen ontstaan tegenovergesteld aan de voorkeurshouding Actieve rek (bij activiteit) beter dan passie Langdurige rek door houdingswisselingen: langzit, statafel, buiklig; manueel alleen hoogfrequent zinnig Training (HR>160!) is vrijwel altijd goed Krachttraining volgens richtlijnen inspanningsfysiologie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

16 Uitgangspunten voor behandeling Abnormaal bewegen tijdens de groei: risicofactor Bewegingsbeperkingen ontstaan tegenovergesteld aan de voorkeurshouding Actieve rek (bij activiteit) beter dan passie Langdurige rek door houdingswisselingen: langzit, statafel, buiklig; manueel alleen hoogfrequent zinnig Training (HR>160!) is vrijwel altijd goed Krachttraining volgens richtlijnen inspanningsfysiologie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

17 Hoe kun je beperkingen verminderen / voorkomen? Inhoud : Inleiding Behandelmodel Uitgangspunten voor behandeling Stoornissen die beperkingen veroorzaken Behandelmogelijkheden Samenvatting Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

18 Stoornissen die beperkingen veroorzaken: 1. Looppatroon Lopers 2. Voetdeformatie (belast) 3. Heup luxatie 4. Skoliose Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

19 Type 2:knie loop1 Indeling in stadia: knie-extensie extensie in midstance met volledig voetcontakt Hyperextensie knie Valgusdeformatie voet Rechter heup? loop1 loop2 Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 19

20 Indeling in stadia: Type 4:GcH : knie-flexie in midstance zonder volledig voetcontakt hyperaktiviteit / verkorting M.Gc loop2 Soleus zwak Gc te vroeg Afzet zwak Hamstrings compensatie? Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 20

21 Indeling in stadia: Type 5:GcI knie-flexie in midstance met volledig voetcontakt B: Gc insufficientie loop1 Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 21

22 Stoornissen die beperkingen veroorzaken: Niet-Lopers 1. Hamstrings 2. Skoliose 3. Heup luxatie 4. Extreme voetdeformatie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

23 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie Hoofdpositie Hoofdsteun Kantelverstelling Popliteale hoek < 90

24 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie hoofdpositie positie van het bekken Correctie wervelkolom Alleen bij onv. zitbalans!

25 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie hoofdpositie schouderprotractie Werkblad Armfixatie Vooral bij dyskinesie

26 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie hoofdpositie Hyperlordose Armbewegingen

27 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie hoofdpositie positie van het bekken Toegeven aan -ab/adductie -rotaties

28 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie hoofdpositie positie van het bekken Heupluxatie: -Tuber ophogen -Ruimte voor trochanter

29 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie hoofdpositie positie van het bekken Onderdrukking extensie

30 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie hoofdpositie positie van het bekken Beperkte heupflexie

31 Positionering Prioriteiten in ondersteuning / correctie hoofdpositie positie van het bekken Heupabductie V-vorm Exorotatie!!!

32 ROM Spasticiteitsmetin g Hamstrings AOC Handleiding standaard lichamelijk onderzoek bij centraal motorische parese Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 32

33 Hoe kun je beperkingen verminderen / voorkomen? Inhoud : Inleiding Behandelmodel Uitgangspunten voor behandeling Stoornissen die beperkingen veroorzaken Behandelmogelijkheden Samenvatting Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

34 Inhoud Behandeling van spasticiteit: Medicatie BTX-A ITB SDR chirurgie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 34

35 Botulinetoxine behandeling werkingsmechanisme Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 35

36 Botulinetoxine behandeling INJECTIE TECHNIEKEN zonder spierstimulatie: controle op geleide van beweging Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 36

37 Botulinetoxine behandeling m. psoas Techniek Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 37

38 Inhoud behandelplan Hulpvraag Analyse van het functionele probleem Relatie met spasticiteit op spierniveau Opstellen behandelplan Spasticiteitsbehandeling: verzwakking flexoren Spiertraining: versterking extensoren Correctie spierlengte/rom: redressiegips Verbetering gangbeeld: orthesebehandeling Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 38

39 Inleiding Inhoud Behandeling van spasticiteit: Medicatie BTX-A ITB SDR chirurgie Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 39

40 ITB + Reversibele behandeling + Mate van reductie spasticiteit regelbaar + Beinvloeding benen of ook armen te beinvloeden met positie cathetertip (T11, T7, C4) + ook te gebruiken bij gegeneraliseerde dystonie - intensieve medische behandeling - hoge complicatierate Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 40

41 Intra Thecale Baclofen Therapie Pomp onder buikhuid, Dunne catheter via flank naar de rug Inbrengen via LP Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 41

42 De pomp en de katheter Katheter Pomp Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 42

43 Mick 11 jaar: kort na de operatie Pomp in buikwand Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 43

44 Dosis instellen met de computer Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 44

45 SDR + eenmalige irreversibele behandeling + spasticiteit verdwenen + andere excess symptomen persisteren / kunnen ontwikkelen bij een progressieve aandoening - eenmalige intensieve medische behandeling - niet bij motorische mengbeelden -goede willekeurige spierkracht nodig bij lopers van Schie PE, Vermeulen RJ, van Ouwerkerk WJ, Kwakkel G, Becher JG. Selective dorsal rhizotomy in cerebral palsy to improve functional abilities: evaluation of criteria for selection. Childs Nerv Syst 2005; 21(6): Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 45

46 SDR operatie Splits en markeer Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 46

47 Resultaten SDR Lopers (GMFCS 1-3): >10 jr follow up: goed Sociaal stabiel, goede compliance Niet-Lopers (GMFCS 4-5) Geen staande transfers! Zitten en verzorgbaarheid goed Geen nabehandeling nodig!

48 oefentherapie Mobiliteit orale spasmolytica enkel-voet orthesen BTX-A opbouw loopvaardigheid BTX-A handhaven loopvaardigheid Multi-level orthopedische chirurgie SDR ITB Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde Leeftijd van 0 1-1, het kind in jaren

49 Hoe kun je beperkingen verminderen / voorkomen? Inhoud : Inleiding Behandelmodel Uitgangspunten voor behandeling Stoornissen die beperkingen veroorzaken Behandelmogelijkheden Samenvatting Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

50 Samenvatting Tijdens groei: houdingsvariatie tegengesteld aan voorkeurshouding Training is goed! Behandeling? Wat is de hulpvraag : stoornisactiviteit-participatie? Accepteer niet het spontane beloop: er is veel mogelijk! Zorg voor een netwerk voor controle / behandeling! Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 50

51 Dank U voor de aandacht! Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde 51