Overzicht actuele projecten (september 2014)

Transcriptie

1 Overzicht actuele projecten (september 2014) In dit document is een overzicht opgenomen van diverse projecten waarbij VitaValley en Vital Innovators betrokken zijn.

2 Projecten Thema Vitaliteit 1. Coalitie applied gaming 2. PreventieConsult 3. Frailty 4. Serious gaming nierpatiënten Thema Zelfstandigheid 1. PAZIO 2. Individueel Zorgplan 3. Wijzer met Welder 4. Vitaal Thuis 5. Zelfmanagement bij chronische nierziekten 6. Doorbraak Persoonlijk Gezondheidsdossier 7. Quli Zorg voor jezelf 8. Maatschappelijke businesscase Zelfzorg Ondersteund! 9. Dementieportaal 10. Coöperatie WeHelpen 11. Samenwerken aan online ondersteuning nierpatiënten Thema Dienstverlening & Beleving 1. Proeftuin Rijnland: betere en minder dure zorg 2. M-health 3. Big data platforms 4. Samenwerking Christelijke GGZ 5. E-health in richtlijnen 6. Mayo Clinic in Nederland 7. Medicatieoverdacht in de keten 8. Innovatieagenda Noaber Foundation / VitaValley 9. Verbetering interne processen MC Haaglanden Pagina 2 van 25

3 Thema Randvoorwaarden & Ethiek 1. Nationale Implementatie Agenda E-health 2. Creatieve destructie 3. Zorginnovatie.nl 4. Uilen project 5. Ethiek zorg rond levenseinde 6. Van Betekenis 7. To Be Academy Pagina 3 van 25

4 Thema Vitaliteit Mensen leven langer en krijgen ook langer te maken met één of meerdere chronische aandoeningen. Verandering van leefstijl kan helpen dit te voorkomen. VitaValley en Vital Innovators willen een gezonde en vitale leefstijl bevorderen. Mensen moeten gezond opgroeien en bij het ouder worden zo min mogelijk gehinderd worden door beperkingen. Het is een uitdaging om met vernieuwende oplossingen bij te dragen aan de transitie in de zorg die de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) bepleit: van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag, en naar mens en maatschappij. 1. Coalitie applied gaming In 2012 is vanuit het netwerk van VitaValley een coalitie ontstaan op het gebied van applied gaming. Het doel van de coalitie is applied games te implementeren, opschalen en indien nodig (door)ontwikkelen. In de eerste fase heeft de coalitie verkent hoe applied games ingezet kunnen worden om ouderen meer te laten bewegen. Dit heeft geleid tot de whitepaper Let s Play (september 2014). Hierin worden de mogelijkheden voor de inzet van applied games beschreven in combinatie met praktische tips voor de implementatie en (door)ontwikkeling. De volgende fase van de coalitie start dit najaar. De ambitie is dan gezamenlijk een aantal implementatieprojecten te starten. De huidige leden van de coalitie zijn: Actiz, ANBO, Carintreggeland, Embedded Fitness, Ellis in Wonderland, Hilverzorg, Lentis, Menzis, QLVR, Qwiek, Rijksuniversiteit Groningen, TNO, Universitair Medisch Centrum Groningen, Vital Innovators, VitaValley, VU medisch centrum, Warande, en ZuidOostZorg. Pagina 4 van 25

5 2. PreventieConsult Het PreventieConsult is ontstaan vanuit een samenwerkingsverband van de Nederlandse Hartstichting, Diabetes Fonds, Nierstichting en de beroepsverenigingen voor huis- en bedrijfsartsen (NHG, LHV en NVAB). Daarnaast zijn GGD Nederland en NIPED nauw betrokken bij de ontwikkeling en implementatie. Hoewel huisartsen, bedrijfsartsen en deelnemers positief zijn over de werking van het PreventieConsult CMR in de praktijk, verloopt de implementatie niet vanzelf. Vooral de structurele bekostiging vormt een knelpunt. VitaValley / Vital Innovators / Noaber Foundation hebben zowel de maatschappelijke businesscase opgesteld voor het PreventieConsult, als business cases voor deze innovatie in de context van de nulde / eerste lijn en in de context van het bedrijfsleven. Op basis hiervan is geadviseerd over de te ondernemen vervolgstappen. Aan deze vervolgstappen wordt nu in samenwerking met de diverse betrokken partijen verder invulling gegeven. 3. Frailty In 2030 komt het aantal kwetsbare ouderen volgens het SCP naar schatting uit tussen de en 1 miljoen. Deze groep ouderen ervaart een achteruitgang in de kwaliteit van leven door het verlies van sociale contacten, afname van fysiek functioneren en/of psychisch functioneren. Met het programma Frailty zet VitaValley in op het verminderen van de effecten van kwetsbaarheid op de kwaliteit van leven van ouderen. Het Frailty programma heeft de volgende doelstellingen: het voorkomen van kwetsbaarheid door voorzorgsmaatregelen te treffen; het verminderen van kwetsbaarheid door kwetsbaarheid tijdig te signaleren en tegen te gaan; het beter kunnen omgaan met (toenemende) kwetsbaarheid door de zelfredzaamheid te ondersteunen en waar nodig passende zorg en ondersteuning te organiseren. Pagina 5 van 25

6 Het programma biedt een kader voor verschillende projecten van VitaValley en Vital Innovators, waaronder lopende projecten zoals Dementieportaal, Mayo Clinic in Nederland en implementatieondersteuning Nationaal Programma Ouderenzorg. Tegelijkertijd biedt het programma een inhoudelijke basis om nieuwe projecten met partners te ontwikkelen op de verschillende doelstellingen. 4. Coach4Life: gamification van leefstijl voor nierpatiënten De Nierstichting heeft de app Coach4Life ontwikkelt. De app richt zich op mensen met bekende, chronische nierschade. Bij hen is zo vroeg mogelijk ingrijpen belangrijk. Dit om de achteruitgang van de nierfunctie af te remmen en de kwaliteit van leven te behouden. Een effectieve manier van ingrijpen betreft het aanpassen van leefstijl in combinatie met medicatie. In de uitwerking zijn game-elementen gebruikt om mensen te (blijven) motiveren aan nieuw gedrag te werken. Met de app wordt je op een positieve en aantrekkelijke uitgedaagd zelf aan de slag te gaan. Bovendien wordt je op een verrassende manier voor al je inspanningen beloond! Nieuwsgierig naar het eindproduct? Op 4 oktober 2014 wordt de app officieel gelanceerd. De app zal vanaf dat moment gratis te downloaden zijn in de App Store en Play Store. De Nierstichting heeft de ambitie om de app in 2015 verder te verbreden voor andere (chronische) aandoeningen. in de nabije toekomst te verbreden voor andere chronische aandoeningen. Vital Innovators verzorgt het algemeen projectmanagement van dit project voor de Nierstichting. Pagina 6 van 25

7 Thema Zelfstandigheid Mensen blijven graag zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen woonomgeving. Daar staat tegenover dat chronische aandoeningen toenemen en daarmee ook de afhankelijkheid van anderen. De vraag is dan met welke slimme oplossingen we zelfredzaamheid kunnen versterken. VitaValley en Vital Innovators willen innovaties stimuleren die mensen daadwerkelijk in staat stellen tot regie over hun eigen leven. Daarnaast wordt veel waarde gehecht aan meer bereidheid tot wederzijdse hulp in de gemeenschap. 1. PAZIO PAZIO is een geïntegreerd patiëntenportaal waarin verschillende e-health toepassingen kunnen worden aangeboden. Inloggen gebeurt eenmalig via DigiD. De gebruiker krijgt vervolgens via de website van zijn / haar eigen zorgverleners toegang tot deze toepassingen. PAZIO bevat onder meer de volgende onderdelen: e-consult, e-afspraken, e-recept, consultvoorbereiding, zelfmanagement (o.a. voor diabetici), e-mental health toepassingen, gezondheidsinformatie en preventietoepassingen. In verschillende gezondheidscentra in de regio Utrecht heeft PAZIO haar toegevoegde waarde inmiddels aangetoond. Reden om nu de voorbereiding naar het creëren van een zelfstandige organisatie (coöperatie of sociale onderneming) ter hand te nemen. PAZIO is een initiatief van een consortium bestaande uit: UMC Utrecht, Leidse Rijn Julius Gezondheidscentra, Imtech, VitaValley, MediPortaal en VitalHealth Software. Implementatiepartners zijn onder meer PharmaPartners, Promedico, ONVZ en Saltro. Pagina 7 van 25

8 2. Individueel Zorgplan Vital Innovators werkt in opdracht van het Kwaliteitsinstituut in oprichting (CVZ), met subsidie van ZonMW, aan het referentiemodel Individueel Zorgplan (IZP). Vital Innovators werkt in deze opdracht samen met de NPCF, Vilans, NHG en NICTIZ. Het project levert twee producten op: een door zorgvragers en zorgaanbieders gedragen plan van eisen m.b.t. een generiek IZP; een getest referentiemodel voor een deel van het IZP, namelijk de registratiemodule voor afspraken die zorgverlener en patiënt met elkaar maken dat geïntegreerd wordt in het totale IZP. Het globale referentiemodel is inmiddels opgeleverd en wordt momenteel besproken met ICTleveranciers, die de functionaliteit dienen op te nemen in hun informatiesystemen. 3. Wijzer met Welder Hoe kun je gezond ouder worden? Hoe kun je blijven werken als je een chronische ziekte hebt? De stichting Welder heeft een aantal hulpmiddelen ontwikkeld die cliënten met een chronische aandoening helpen hun ziekte beter te managen. Deze hulpmiddelen versterken de eigen regie van de cliënt en zijn grotendeels internet-based. VitaValley ondersteunt Stichting Welder in zoeken naar moderne verdienmodellen en het maken van een ondernemingsplan om deze hulpmiddelen beter in de markt te zetten. Ook is gekeken naar schaalvergroting en samenwerkingsmogelijkheden. Augustus 2013 heeft Welder verregaande samenwerking met Blik op Werk aangekondigd. Pagina 8 van 25

9 4. Vitaal Thuis Vitaal Thuis staat voor: langer zelfstandig, veilig en verzorgd thuis wonen door de slimme inzet van technologie. Een gezamenlijke visie en krachtenbundeling is nodig om hierin een echte doorbraak te realiseren. VitaValley heeft daarom met haar partners de handen ineen geslagen om Vitaal Thuis oplossingen te definiëren én breed te implementeren. ActiZ en VitaValley hebben het Vitaal Thuis visiedocument gepubliceerd, waarmee zorgaanbieders met thuiszorgtechnologie aan de slag kunnen gaan. Tegelijkertijd werken de Vitaal Thuis partners aan gezamenlijke inkoopspecificaties ten behoeve van oplossingen die daadwerkelijk breed geïmplementeerd kunnen worden, op basis van een gezonde maatschappelijke business case. De uitgangspunten bij de ontwikkeling van deze nieuwe thuiszorg oplossingen zijn: open, toekomstvast en schaalbaar. Vitaal Thuis biedt zo kansen aan zorgaanbieders om door slim inkopen, op basis van een toekomstbestendige businesscase, de kwaliteit van zorg te verhogen én kosten te besparen. Op dit moment is VitaValley bezig een grotere coalitie te vormen om brede implementatie van thuistechnologie te bevorderen. 5. Zoutmodule voor nierpatiënten Bij patiënten met chronische nierinsufficiëntie is zelfmanagement van belang om de uitkomsten van zorg te verbeteren. Het verminderen van de zoutinname in het dieet blijkt een belangrijke factor te zijn om dialyse uit te kunnen stellen en cardiovasculaire complicaties en sterfte te verminderen. Vanuit het UMCG en LUMC is het initiatief ontstaan om een zelfmanagementmodule te ontwikkelen voor chronische nierpatiënten. Binnen dit project wordt een online zoutmodule ontwikkeld die patiënten ondersteund bij het verminderen van hun zoutinname. Momenteel wordt de online zoutmodule door de eerste patiënten gebruikt. Partners in het project zijn TNO, Nederlandse Vereniging voor Nierpatiënten, de Nierstichting, Antonius ziekenhuis, het LUMC en het UMCG. ZonMw heeft subsidie toegekend voor het ontwikkelen van het zorgtraject en doelmatigheidsonderzoek Pagina 9 van 25

10 (effectiviteitsstudie). VitaValley en Vital Innovators hebben een bijdrage geleverd aan het tot stand komen van het projectvoorstel en adviseren bij de uitvoering van het project. Pagina 10 van 25

11 6. Doorbraak Persoonlijk Gezondheidsdossier Steeds meer zorgaanbieders bieden hun cliënten inzage in de zorggegevens die zij hebben opgeslagen. Dat is mooi, maar voor een echte omslag naar meer regie bij de cliënt is het nodig dat de cliënt zelf kan beschikken over zijn gegevens en zelf de regie kan uitvoeren over zijn ondersteuningsvraag. Dat geldt voor gegevens over gezondheid, welzijn als leefstijl. Er is een persoonlijk gezondheidsdossier (PGD) nodig. Buiten Nederland zijn er al diverse voorbeelden van PGD s. Zo kent Amerika BlueButton, Australië PCHER en Zweden HealthVault. In Nederland is de NPCF voorvechter van het PGD. VitaValley is ook een groot voorstander, maar het is geen eenvoudige opgave om een dergelijk innovatie te implementeren, voldoende schaal en traffic te creëren en te voorzien van een solide bedrijfsmodel. VitaValley verkent daarom momenteel in samenwerking met relevante veldpartijen strategische scenario s om te komen tot een doorbraak. 7. Quli Zorg voor jezelf Quli is een burgerportaal met een brede toepassing. Het ondersteunt burgers in de regie over hun eigen leven. Primair is het ontwikkeld voor mensen met autisme. Later bleek dat het met kleine aanpassingen ook bijzonder geschikt is voor mensen met een verstandelijke beperkingen. De opzet en het concept van Quli is dusdanig dat een bredere maatschappelijke toepassing voor de hand ligt. Quli is een initiatief van het Dr. Leo Kannerhuis, centrum voor autisme. Autisme is een ernstige ontwikkelingsstoornis die levenslang aanwezig is en grote gevolgen heeft voor de kwaliteit van leven van een mens met autisme en zijn of haar familie. Deze stoornis leidt gemakkelijk tot uitval op de verschillende levensdomeinen: sociaal, maatschappelijk, onderwijs en werk. Tegelijkertijd neemt de druk op zelfregie toe door zowel de bezuinigingen als de maatschappelijke tendens tot emancipatie en empowerment. Dit leidt tot de Pagina 11 van 25

12 uitdaging voor mensen met autisme en hun netwerk om de kwaliteit van leven op niveau te houden of zelfs te verbeteren. De zorgconsumptie van mensen met autisme en hun netwerk is hoog. Quli is een zelfmanagement portaal dat mensen met autisme en hun netwerk ondersteunt in de regie over het eigen leven. Quli is eenvoudig te gebruiken op een computer, tablet of telefoon. De regie ligt helemaal bij de gebruiker. Hij of zij kan zelf bepalen met wie welke informatie gedeeld wordt en wie toegang heeft tot welk deel van het portaal. Ook is een een Appstore waaruit een keuze gemaakt kan worden voor de Apps die voor de gebruiker van belang zijn. De verschillende doelen van Quli zijn: 1) het inrichten van het netwerk, 2) het ondersteunen van het netwerk, en 3) het ondersteunt de professional in het geven van een optimale netwerkzorg. Op dit moment wordt Quli verder uitontwikkeld en vindt een opschaling plaats. Een ondernemer is aangesteld om hieraan invulling te geven. Eén van de aan VitaValley gelieerde fondsen heeft hiervoor een financiële bijdrage ter beschikking gesteld. 8. Maatschappelijke businesscase Zelfzorg Ondersteund! Zelfzorg Ondersteund (ZO!) is een recent initiatief van vertegenwoordigers van patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Zij bundelen hun krachten om zelfzorg op grote schaal mogelijk maken voor mensen met een chronische aandoening. Dit moet leiden tot een betere kwaliteit van leven voor mensen met een chronische aandoening, een vermindering van de ziektelast en daarmee een grotere doelmatigheid in de zorg. De inspanningen richten zich in eerste instantie op de implementatie van zelfzorg bij patiënten met diabetes type 2. O.a. door zelfzorg als onderdeel van de reguliere inkoop op te nemen, de juiste partijen rond de tafel te brengen en opgedane kennis te ontsluiten. De ambitie van ZO! is dat binnen 3 jaar 25% van de patiënten met diabetes type 2 zelfzorg toepast als onderdeel van zijn / haar zorgproces. En dit binnen 5 jaar verder te verbreden naar 25% van alle chronisch zieken. Pagina 12 van 25

13 Vital Innovators heeft voor ZO! de maatschappelijke businesscase opgesteld. De maatschappelijke businesscase geeft inzicht geven in de te verwachten economische en maatschappelijke kosten en baten a.g.v. implementatie van zelfmanagement bij chronisch zieken. De maatschappelijke businesscase maakt bovendien inzichtelijk met welke partijen afspraken over de verwachte kosten en opbrengsten nodig zijn. 9. Dementieportaal Het Deltaplan Dementie is een nationaal publiek-privaat initiatief dat beoogt het immense en groeiende probleem van dementie te bestrijden en te beheersen. Het Deltaplan heeft 3 speerpunten: 1. de opbouw van een zorgportaal; 2. de vorming van een nationaal register dementie; 3. en de uitvoering van een onderzoeksprogramma. De beoogde investeringsomvang voor het totale programma is 200 mln. voor acht jaar. VitaValley en Vital Innovators hebben de routekaart en het businessplan voor het zorgportaal dementie uitgewerkt en het projectplan voor fase 1. Aanvullend heeft Vital Innovators een inventarisatie van het huidige speelveld van portaal initiatieven gemaakt, ten behoeve van de implementatie strategie voor het zorgportaal dementie. Vital Innovators is momenteel in overleg met de stuurgroep van het Deltaplan Dementie over de te nemen vervolgstappen. Pagina 13 van 25

14 10. Coöperatie WeHelpen WeHelpen.nl biedt digitale ondersteuning aan patiënten, vrijwilligers en mantelzorgers. Het platform kent basisfunctionaliteiten als een agenda, logboek, profielen, netwerkmogelijkheid en een notitiepagina. Ook wordt de vraag om hulp én het aanbod om hulp te geven bij elkaar gebracht. Daarnaast worden informatie of functionaliteiten van andere aanbieders aangeboden. VitaValley heeft samen met Bureauvijftig en Mezzo de website Helpjemee opgericht die later is ondergebracht in de coöperatie WeHelpen. Op 30 oktober 2012 is dit platform WeHelpen gelanceerd. Het project is een gezamenlijk initiatief van Achmea, Bureauvijftig, CZ, Menzis, Mezzo, PGGM, Rabobank, The Caretakers en VitaValley. Diverse partners van VitaValley hebben zich achter WeHelpen geschaard. Vital Innovators heeft de afgelopen tijd een aantal implementatietrajecten ondersteund voor informele zorg in diverse gemeenten en zorg- of welzijnsinstellingen, onder andere de gemeente Rijssen en zorgaanbieder Careyn. Pagina 14 van 25

15 11. Samenwerken aan online ondersteuning nierpatiënten Welke online initiatieven kunnen worden ontwikkeld om nierpatiënten meer regie te geven over hun gezondheid, het verloop van hun ziekte en de behandeling? Welke apps bestaan er voor nierpatiënten en in hoeverre voorzien deze in de behoeften van de gebruikers? Waar liggen kansen en hoe zijn deze het best te verzilveren? Samen met de Nierstichting Nederland en de Nierpatiëntenvereniging Nederland werkt Vital Innovators aan een visie en plan voor de optimale online ondersteuning van nierpatiënten. De kennis en ervaring van Vital Innovators op het gebied van de implementatie van patiëntportalen komt hierbij goed van pas. In het traject wordt een analyse gemaakt van de huidige online initiatieven voor nierpatiënten en wordt er gekeken naar de goede voorbeelden van andere gezondheidsfondsen en patiëntenverenigingen. VitaValley en Vital Innovators hebben de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met het smeden van leidende coalities voor (online) zorginnovaties met een groot maatschappelijk rendement. Pagina 15 van 25

16 Thema Dienstverlening & Beleving Het nieuwe adagium in de samenleving is dat de burger maximaal in staat moet zijn voor zichzelf te zorgen. Daardoor is ook minder formele en dure zorg nodig. Maar op het moment dat formele zorg noodzakelijk is, moet die wel op alle onderdelen 'top' zijn en door de burger ook zo ervaren worden. De combinatie van objectieve factoren van dienstverlening en de subjectieve beleving van de burger bepalen de kwaliteit van de gezondheidszorg. Die kwaliteit is in Nederland over het algemeen goed, maar dit neemt voor VitaValley / Vital Innovators niet weg dat extra aandacht nodig is voor minder praktijkvariatie, meer patiëntveiligheid, efficiëntere logistiek en lagere kosten. 1. Proeftuin Rijnland: betere en minder dure zorg Het aantal mensen met een chronische aandoening neemt door vergrijzing en ongezonde leefgewoontes toe. Dat legt een steeds zwaarder beslag op de zorgkosten. Het beheersbaar houden van de kosten vereist een focus op gezondheid en preventie. De rol van de huisarts als poortwachter in de eerstelijnszorg wordt daarbij steeds belangrijker. Sinds enige tijd ontstaan er in den lande de nodige initiatieven om de kwaliteit van de zorg te verbeteren, kosten te verlagen en meer zorg in eerstelijnscentra en buurten te organiseren. Minister Edith Schippers van VWS heeft 15 initiatieven geselecteerd die haar steun krijgen. Het project Populatiegerichte Zorg en Financiering Rijnland (PZF Rijnland) is een van deze initiatieven en komt uit de koker van Stichting Rijncoepel, Diaconessenhuis Leiden en zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid. VitaValley is betrokken bij deze proeftuin waarin betrokken partijen experimenteren met een andere manier van organiseren en financieren van de zorg. De zorgaanbieder sluit een contract met de zorgverzekeraar op het bereiken van gezondheidswinst voor de regionale populatie in plaats van op een aantal medische interventies. Deze manier van financieren genereert meer prikkels voor preventie en innovatie. VitaValley heeft een workshop verzorgd voor de betrokken partijen over de toekomstmogelijkheden voor deze proeftuin. In 2014 wordt een bijeenkomst met partners van VitaValley gewijd aan populatiegebonden bekostiging. Daarnaast is Vital Innovators Pagina 16 van 25

17 gevraagd om de participatie van patiënten in het primaire proces binnen de proeftuin verder te ontwikkelen en te faciliteren. 2. M-health De mobiele revolutie gaat ook aan de zorg niet ongemerkt voorbij. De opmars van tablets en smartphones is fenomenaal. We zijn steeds meer online en steeds vaker is dat mobiel. Hier ligt een geweldig potentieel om met mobile health toepassingen de zorg beter, efficiënter en ook leuker te maken. VitaValley en haar partners willen hierin het verschil maken, met als doel: m-health toepassingen die door patiënten, zorgverleners én zorgverzekeraars omarmd worden. VitaValley werkt daarvoor samen met zorginstellingen en organisaties van patiënten, zorgprofessionals en zorgverzekeraars aan de ontwikkeling, implementatie en opschaling van m-health toepassingen. Vital Innovators brengt specifieke kennis in op het gebied van businessmodellen, het maximeren van de user experience, toekomstvaste ontwikkelplatformen en de inbedding in bestaande zorginfrastructuur. Er wordt onder andere samengewerkt met het Medical App Co-Creation Center (MAC3) van het UMC Utrecht. 3. Big data platforms Big data platforms betreffen datainfrastructuren die zijn ingericht op het verzamelen en analyseren van grote hoeveelheden data. VitaValley is van mening dat big data in de toekomst een belangrijke bijdrage kan leveren aan het verbeteren van de zorg. Momenteel wordt daarom de behoefte en de mogelijkheid onderzocht om rondom dit thema een coalitie te vormen met partijen binnen het netwerk, maar eventueel ook daarbuiten. 4. Samenwerking Christelijke GGZ De christelijke GGZ aanbieders willen gezamenlijk de zichtbaarheid en bereikbaarheid van de christelijke geestelijke gezondheidszorg verbeteren. Hiervoor willen de betrokken partijen een gezamenlijk portaal inrichten waar ze zich kunnen presenteren richting de doelgroep en e-tools kunnen aanbieden voor Pagina 17 van 25

18 intake, triage en behandeling. Betrokken partijen bij dit initiatief zijn Eleos, Lelie zorggroep, In de Bres, Ichtus, Eliagg, Pro Life en NPV. VitaValley en Vital Innovators begeleiden het initiatief bij de verdere uitwerking in een businessmodel en de ontwikkeling van het portaal. Op dit moment wordt de eerste versie van het portaal getest. De bedoeling is dat het portaal in oktober 2014 life gaat. Daarnaast is het keurmerk Christelijke Zorg voor de GGZ nader uitgewerkt. De eerste instellingen zijn met de certificatie begonnen. Op dit moment wordt tevens onderzocht wat de beste vorm is van samenwerking rond dit portaal. De belangrijkste alternatieven zijn de stichting, de vereniging en de coöperatie. 5. E-health in richtlijnen De Regieraad Kwaliteit van Zorg speelde (is sinds opgegaan in het Kwaliteitsinstituut i.o.) een belangrijke rol bij de totstandkoming van richtlijnen in de zorg. Omdat e-health steeds vaker een rol speelt bij de behandeling van patiënten was de Regieraad geïnteresseerd op welke wijze e-health kan bijdragen aan richtlijnen voor goede en verantwoorde zorg. Vital Innovators / VitaValley hebben een praktijkstudie gedaan aan de hand van 3 concrete casussen: borstkanker, depressie en nierfalen. Vanuit de praktijkstudie concluderen we dat opname van e-health in richtlijnen in de huidige situatie goed mogelijk is, maar dat hier weinig aandacht voor is vanuit richtlijncommissies. De aanbevelingen gaan in op welke wijze dit verder verbeterd kan worden. Het eindrapport is publiek beschikbaar en te vinden onder Pagina 18 van 25

19 6. Mayo Clinic in Nederland De Mayo Clinic is een samenwerkingspartner van VitaValley binnen de Alliance for Healthy Ageing. We delen de ambitie om een bijdrage te leveren aan oplossingen voor het probleem van de dubbele vergrijzing in de westerse wereld. De ontwikkelde oplossingen in Nederland en de Verenigde Staten van Amerika kunnen nog beter worden gedeeld. Samen met een aantal Nederlandse ziekenhuizen wil VitaValley een programma opzetten waarin over en weer leren met Mayo Clinic tot stand komt. Dit moet ook leiden tot implementatie van innovaties in Nederland en de Verenigde Staten van Amerika. De zorg voor kwetsbare ouderen en m.n. dementie staat centraal. 7. Medicatieoverdacht in de keten In Nederland worden zo'n mensen per jaar in het ziekenhuis opgenomen als gevolg van fouten in de overdracht van medicatiegegevens. De toepassing van ICT kan veel bijdragen aan de patiëntveiligheid. De ontwikkeling in e-medicatieoverdracht is tot op heden beperkt. VitaValley en Vital Innovators hebben daarom het initiatief genomen om met onder andere het Diakonessenhuis, Ziekenhuis Gelderse Vallei en het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik in de regio Utrecht Ede te komen tot een doorbraak op dit gebied. 8. Innovatieagenda Noaber Foundation / VitaValley Voor Noaber Foundation en VitaValley heeft Vital Innovators een innovatieagenda opgesteld. Op basis hiervan kunnen zij een afweging maken om op bepaalde terreinen nieuwe activiteiten te ontplooien en andere gebieden geen actieve betrokkenheid te kiezen. Een gezamenlijke innovatieagenda versterkt bovendien het samenspel tussen Noaber Foundation en VitaValley. In de innovatieagenda worden ambities van beide organisaties gekoppeld aan veelbelovende trends en technologieën voor de toekomst. Pagina 19 van 25

20 De technologische ontwikkelingen zijn in kaart gebracht en beoordeeld op criteria die door Noaber Foundation en VitaValley zijn vastgesteld. In overleg met Noaber Foundation en VitaValley zijn de volgende criteria opgesteld: - Verwachte impact: dit betreft de verwachte impact op het verkleinen van de kloof tussen zorgvraag en aanbod. - Aanwezigheid van gaps in de markt: er zijn wel aanbieders actief in de markt, maar de keten van leverancier, aanbieder en eindgebruiker is nog in ontwikkeling. - Potentieel businessmodel: is er voldoende potentie om de technologie duurzaam op de markt te brengen. Dit is een combinatie van een inschatting van marktomvang, concurrentie en marktacceptatie. Daarnaast is ingeschat waar de technologie zich bevind in de hype cycle. Dit geeft vooral een indicatie van de fase van marktadaptatie waar de technologie zich in bevind. Op basis hiervan ontstaat een innovatieagenda met een aantal prioriteiten per thema. Dit is weergegeven in het volgende schema: 9. Verbetering interne processen MC Haaglanden MCH wil allerlei interne processen verbeteren. Microsoft Sharepoint is gekozen voor geautomatiseerde ondersteuning van deze processen. Er is een vrij grote lijst met kansrijke processen gemaakt. Na een zorgvuldige afweging zijn vier (deel)processen geselecteerd waarmee in 2013 wordt gestart: papierloos vergaderen (met tablets), intern adres / telefoonboek, zaal en cateringreservering, narrowcasting. Rubicon heeft de opdracht gekregen om technisch de ontwikkeling binnen Sharepoint voor haar rekening te nemen. Vital Innovators begeleidt het innovatie- en veranderproces. Hierbij vormt de door VitaValley en Vital Innovators ontwikkelde User Driven Innovation aanpak vormt de basis. Pagina 20 van 25

21 Thema Randvoorwaarden & Ethiek Regelgeving, financiering en versnippering kunnen innovaties hinderen en zelfs tegenhouden. Ook andere randvoorwaarden, zoals opleiding en cultuur, bepalen het succes van een innovatie. VitaValley zet zich in om gunstige randvoorwaarden voor innovatie te stimuleren en belemmeringen weg te nemen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van innovatieve businessmodellen en implementatiemethoden. Bij innovatie gaat het echter ook over het verleggen van grenzen, over waarden die we hanteren. Waardegedreven innovatie vraagt om kennis van ethiek, hoe ethiek in ontwerpprocessen voor de zorg doorsijpelt en de menselijke waardigheid respecteert. Als waardegedreven organisatie richt VitaValley / Vital Innovators richt zich daarom ook op de combinatie van zorginnovaties en ethische vraagstukken. 1. Nationale Implementatie Agenda E-health Zowel de KNMG, de NPCF als Zorgverzekeraars Nederland zijn van mening dat e-health een belangrijke bijdrage kan leveren aan de kwaliteit van de gezondheidszorg en de kwaliteit van leven voor patiënten. Gezamenlijk en op onderdelen hebben deze partijen met ondersteuning van Vital Innovators een agenda opgesteld om de toepassing van e-health te bevorderen: de Nationale Implementatie Agenda (NIA) e-health. Deze agenda is aangeboden aan en omarmt door minister Schippers. Bij het ontwikkelen en accepteren van initiatieven spelen artsen en patiënten een belangrijke rol. Voor een brede uitwisseling van ICT-initiatieven in de zorg ontwikkelde de KNMG en de NPCF al verschillende initiatieven. Vital Innovators heeft KNMG en de NPCF ondersteund bij het Pagina 21 van 25

22 uitwerken en uitvoeren van de implementatie-agenda. Belangrijk onderwerp van de agenda is het persoonlijk gezondheidsdossier (PGD). VitaValley en Vital Innovators hebben het initiatief genomen om samen met key-spelers op dit vlak scenario s te ontwikkelen om de realisatie en implementatie van PGD s te versnellen. Download hier de Nationale Implementatie Agenda E-health. 2. Creatieve destructie Het ministerie van VWS is bezig met een project onder de titel Creatieve destructie. Hiermee wil VWS meer inzicht krijgen in de praktijk van het implementeren en opschalen van innovaties. Wat moet worden afgebroken, of vervangen, om ruimte te maken voor iets nieuws? Hierbij wordt gekeken naar een aantal innovaties die aantoonbaar een groot besparingspotentieel hebben, maar desondanks moeizaam worden geadopteerd door de beoogde gebruikers. Vital Innovators heeft in samenwerking met VitaValley een tweetal casussen uitgewerkt: ROSETTA van Dutch Domotics en Dementelcoach. Wij hebben het innovatieproces van deze casussen geanalyseerd, met name vanuit de verschillende stakeholders. Hiermee hebben wij VWS inzicht gegeven in de factoren die bijdragen aan het gedrag van deze stakeholders: wat maakt dat zij kiezen voor een bepaalde innovatie, of juist niet? Ook hebben wij in kaart gebracht wat er moet worden afgebroken om de innovatie te kunnen omarmen. Voor ROSETTA betreft dit de meldcentrales, die voor de alarmcentrale zijn geplaatst. Het percentage vals meldingen is vanuit ROSETTA zo laag, dat deze centrales onvoldoende toegevoegde waarde hebben. Voor Dementelcoach is het van belang dat bij mantelzorgers diverse onterecht beelden worden afgebroken. Denk hierbij aan dat mantelzorg niet zwaar gevonden mag worden en dat een telefoongesprek met wildvreemden geen steun kan bieden. Het afbreken van deze beelden moet de vraagverlegenheid van mantelzorgers verminderen. Het huidige overheidsbeleid ( mantelzorg is vanzelfsprekend ) helpt hier niet bij. Pagina 22 van 25

23 3. Zorginnovatie.nl VitaValley en Vital Innovators creëerden een online community voor innovatie in de zorgsector: zorginnovatie.nl. De doelstelling van het platform is het versnellen van zorginnovaties door mensen en innovaties samen te brengen. Acceleratie van de innovatie kan plaatsvinden door niet alleen het samenbrengen van partijen, maar ook het vroegtijdig toetsen van de ideeën aan de markt, het borgen dat aan criteria voor opschaling wordt voldaan, het genereren van specifieke informatie en het vinden van steun en financiering. Geen window dressing om fantastische ideeën te promoten, maar gericht ondersteuning vragen bij de voorliggende vraagstukken voor de innovatie. Het doel is het versnellen van innovaties en het vergroten van de kans op succes. Inmiddels kent het platform tientallen innovaties en honderden personen die zich hebben aangemeld als innovator en daarmee innovaties willen helpen. VitaValley maakt hier hét landelijke platform van en is daarvoor in gesprek met andere innovatienetwerken. Via dit platform wordt ook de Connected Health Challenge gehouden, waar euro en ondersteuning bij implementatie wordt uitgeloofd voor het beste idee om mensen langer gezonder thuis te laten wonen. 4. Uilen project The Owls Foundation entameert en ondersteunt initiatieven die kennis, inzicht en ervaring verzamelen over onderwerpen die van groot maatschappelijke belang zijn. Deze kennis en inzichten worden op een veelvormige wijze onderzocht en verspreid. Over het algemeen zal het daarbij gaan om kennis, inzichten over en ervaringen met grootschalige, (inter)nationaal georiënteerde innovaties en doorbraakprocessen. Door de Owls Foundation is een onderzoek gestart naar de generieke factoren die het succes en het falen van innovatieprojecten bepalen. De studie is breed opgezet. O.a. wordt gekeken naar innovaties op het gebied van de politiek, duurzaamheid, gezondheidszorg en logistiek. Naar verwachting zal deze studie eind van dit jaar resulteren in een publicatie. De voorlopige titel is: Breakthroughs & Innovations. By incident or by process. Pagina 23 van 25

24 5. Ethiek zorg rond levenseinde In de afgelopen jaren hebben verschillende artsen, geriaters en hoogleraren de noodklok geluid over de zorg voor kwetsbare ouderen. In het bijzonder vestigden ze de aandacht op het fenomeen overbehandelen. VitaValley is medio 2012 een exploratieve studie begonnen naar het fenomeen overbehandelen. De onderzoekers waren Dr. Theo Boer, ethicus PThU, Prof. Dr. Maarten Verkerk, filosoof en bestuurder VitaValley, en Dr. Dirk Jan Bakker, chirurg en bestuurder VitaValley. Op basis van meer dan vijfentwintig casussen laten de onderzoekers zien dat overbehandeling in de meeste gevallen getuigd van slechte zorg die leidt tot het vergroten en/of verlengen van het lijden. Op basis van de principes van Beauchamp and Childress geven zij een kader om van te voren te bepalen of er sprake zal zijn van overbehandeling of niet. Ook gaan ze in op een groot aantal dilemma s. De resultaten van de studie zijn neergelegd in het boek Over(-)behandelen. Ethiek van de zorg voor kwetsbare ouderen (Reed Business, Amsterdam). Plannen voor een vervolg zijn in de maak. 6. Van Betekenis Sterven hoort, net als geboren worden, bij het leven. Het is net zo alledaags. Het overkomt ons allemaal. Laten we ons overvallen als de tijd daar is, of krijgt het onderwerp al eerder een plaats in onze gesprekken en in ons leven? Als mensen eerder nadenken over hoe ze willen leven tot het einde, geeft dat rust in de stervensfase. Ook hun naasten en de zorgaanbieders spreken over meer kwaliteit van leven, omdat de zorg zoveel mogelijk kan worden afgestemd op individuele wensen. Van beide kanten kan men dan veel meer van betekenis zijn voor elkaar, tot het einde toe. In 2012 is daarom de coalitie Van Betekenis tot het einde ontstaan, om vanuit een brede scope van waarden te pleiten voor meer aandacht en ruimte voor het levenseinde. Van Betekenis wil zorgen voor een cultuuromslag, een duurzame verandering in denken en doen rond ouder worden, sterven, dood en rouw. Agora heeft, namens de coalitie, VitaValley gevraagd mee te denken in de bestendiging en duurzame Pagina 24 van 25

25 uitbouw van dit initiatief én bij het opstellen van een meerjaren businessplan, met als uiteindelijk doel om maximale maatschappelijke meerwaarde te creëren. VitaValley heeft in dit kader ook Mijn Pad ingebracht. Mijn Pad is een beoogde interactieve website om regie rondom de laatste fasen van het leven te ondersteunen. Mijn Pad is als idee ontstaan bij Achmea, tijdens de Achmea Health Challenge Achmea wil ervoor zorgen dat Mijn Pad er komt, maar vindt zichzelf niet de geëigende partij om hier de eigenaar van te worden. Gezien de synergie en de overlap met de online ambities van Van Betekenis is er besloten om de uitwerking van Mijn Pad op te nemen in de dit businessplan, zodat er één gemeenschappelijk plan van aanpak ligt voor beide initiatieven. 7. To Be Academy Vrijwel alle stakeholders in de zorg hebben grote verwachtingen van zorginnovatie, met daarbij speciale aandacht voor digital health. De Noaber Foundation en VitaValley willen bijdragen aan de realisatie van die verwachtingen en partijen uitnodigen en uitdagen daarin een rol te spelen. Om dat proces een plek te geven en te versnellen wordt op landgoed Groot Zonneoord de To Be Academy opgezet. Zonneoord wordt de plek waar zorginnovatie liefhebbers elkaar ontmoeten, waar binnen en buiten ruimte is voor creativiteit en kennisuitwisseling en innovatie. De ambitie is om de eerste zorginnovatie hub van Nederland te worden. Vital Innovators is de kwartiermaker die de voorbereidingen voor de start van de To Be Academy treft. Pagina 25 van 25