Op zoek naar Dorestad

Transcriptie

1 Dit speurboekje is van 1 2

2 Inhoudsopgave 2 Colofon Samenstelling: Marjolein den Ouden, Marieke Peters, in samenwerking met Bureau Nebti, Hilversum Redactie: Annemarieke Willemsen, Tanja van der Zon Illustraties: Bureau Nebti, Hilversum Ontwerp: Perspekt Studio s, Haarlem Druk: Coster&Kok, Tuitjenhorn Rijksmuseum van Oudheden, Leiden, 2009 Zaal 1, eerste verdieping, Stad Winter Vraag 1: Vitrine 1 Vraag 2: Vitrine 2 Vraag 3: Vitrine 4 Vraag 4: Vitrine 5 en 6 Vraag 5: Vitrine 7 en 11 Vraag 6 Vraag 7: Vitrine 20 Vraag 8: Vitrine 15 Vraag 9: Vitrine 13 Vraag 10: Vitrine 16, 17 en 18 Vraag 11: Vitrine 22 t/m 27 3 Zaal 2, tweede verdieping, Haven Zomer Vraag 12: Vitrine 29, 30, 32, 33 Vraag 13: Vitrine 37 Vraag 14: Vitrine 35 Vraag 15: Vitrine 41 t/m 48 Vraag 16: Woordzoeker Vraag 17: Vitrine 53 en 55 Vraag 18: Vitrine 55 Vraag 19 Vraag 20: Buiten de klapdeuren M.O.A.C. Gravin van Bylandt Stichting

3 DDit boekje neemt je mee naar de verdwenen vroegmiddeleeuwse stad Dorestad. Dorestad was een marktplaats aan het water en was heel belangrijk voor de internationale handel. In deze tentoonstelling liggen veel voorwerpen in een vitrine. Een vitrine is een glazen kast. Elke vitrine in de tentoonstelling heeft een nummer. 1 Begin bij vitrine 1. Vraag 1: Dorestad is verdwenen. Hoe komt het dat we toch zoveel over de stad weten? 1 1 Loop naar vitrine 2 aan de andere kant van het huisje. Vraag 2: Hier zie je voorwerpen die men tijdens de opgravingen vond. Dorestad bestond tot ongeveer 1200 jaar geleden. a) Geef op de tijdbalk aan wanneer jij bent geboren. b) Geef op de tijdbalk aan wanneer Dorestad bestond Ga op zoek naar vitrine 4. 1 Loop een klein stukje naar links. 5 Vogelvlucht Dorestad anno 833. Wim Euverman. Vraag 3: Vraag 4: In deze vitrine liggen voorwerpen, die zijn Dorestad was aan het begin van de gevonden in de graven van Dorestad. Middeleeuwen de grootste stad van Bij nummer 1 in de vitrine zie je een gesp. Nederland. Bij de opgravingen zijn ook de Deze gesp is teruggevonden op een doden gevonden. Bekijk de vier skeletten heupbot. Waarvoor is deze gesp gebruikt, in het huisje. Het gaat om volwassen denk je? mensen. Wat valt je op aan het skelet in de stenen kist (sarcofaag)? 3 4

4 1 Bekijk de voorwerpen in de vitrines 7 en Loop nu naar vitrine Vraag 5: Vraag 6: De mensen in Dorestad hadden In Dorestad stonden twee soorten huizen: verschillende beroepen, zoals handelaar, stadsboerderijen en koopmanshuizen. boer, visser, ambachtsman en scheepsbouwer. Welk beroep hadden de mensen a) Noem twee verschillen tussen de Bekijk de twee plaatjes. die de voorwerpen uit vitrine 7 hebben huizen. gebruikt? b) Zet de juiste naam onder de plaatjes. 5 6 a 71 Ga op zoek naar de schatkamer. Loop hier naar binnen en kijk eens 8 Vraag 7: Ook in de Middeleeuwen moest je al goed op waardevolle spullen letten. De huizen werden daarom beveiligd tegen diefstal. Welke voorwerpen uit de vitrine werden hiervoor gebruikt? rond. Vraag 8: Dorestad was een rijke stad. De prachtige voorwerpen die je hier ziet, tonen deze rijkdom. In vitrine 15 zie je een reliekenkistje. Waar heeft dit kistje gestaan denk je? a b In de tijd van Dorestad was Karel de Grote de keizer. Niet alleen van Nederland maar van het grootste deel van Europa! Hij was een machtige, rijke man en christen. Edelen hielpen zijn rijk te besturen. Ook zij hadden macht en waren gelovig. Vraag 9: Zoek de fibula van Dorestad in deze schatkamer en bekijk haar eens goed. a) Wat is het meest waardevol aan de fibula, denk je? b) Waaraan kun je zien dat de eigenaar gelovig was? Tip: Kijk ook naar het 9 filmpje over de fibula. 7 b In de stal van een boerderij In een kerk of klooster Op de markt van Dorestad In het paleis van een belangrijk persoon In de werkplaats van een timmerman

5 8 Naast deze luxe voorwerpen zijn er heel veel dingen van gewone mensen gevonden. 1 Loop de schatkamer uit en ga op zoek naar de vitrines 16, 17 en 18. Vraag 10: Welke voorwerpen zie je in de vitrines en ke? 10 1 Volg het draakje van Dorestad naar de tweede verdieping! Daar ontdek je de haven van Dorestad. Vraag 12: Dorestad lag aan het water, de rivier de Kromme Rijn. De rivier was voor Dorestad heel belangrijk op verschillende manieren. Kun jij er drie bedenken? Tip: Kijk goed in de vitrines van de eerste steiger Vraag 14: Onze euro s zijn gemaakt van een goedkoop metaal. Waarvan zijn deze munten gemaakt? 149 Vraag 11: Gewone mensen konden door hun werk ook rijk worden. Die mensen wilden hun rijkdom graag laten zien. Stel je voor: jij leeft in die tijd en je bent heel rijk. Je hebt een paard en je wilt indruk maken op de andere bewoners van Dorestad. Welke spullen uit de vitrines 22 tot en met 27 zou jij gebruiken? Vraag 13: Dorestad had een grote haven, gebouwd van houten steigers. Die haven werd ook gebruikt als marktplaats. De voorwerpen in vitrine 37 werden door handelaren gebruikt. Op ke manier werden deze voorwerpen gebruikt? 13 Niet alleen koopwaren uit Dorestad werden op de markt verkocht. Vanuit heel Europa kwamen handelaren hier naartoe om hun spullen te kopen en te verkopen. Bijvoorbeeld de Vikingen uit Scandinavië. Dorestad was zelfs de belangrijkste handelsstad van ons land! Speel nu eerst het handelsspel op de computer (nummer 39). 1 Loop een stukje naar links (vitrine 35).

6 Vraag 15: Zoek deze vijf voorwerpen op in de vitrines 41 tot en met 48. Trek een lijn van het plaatje naar de plek waar het voorwerp vandaan komt. 15 N Vraag 16: Woordzoeker Zoek in de woordzoeker ke spullen ook in Dorestad werden verhandeld. O N E V A L S N E N Z U G D E E I D E I W L E E R V A M L W A T D E O R M V IJ S L IJ D O 10 E A E N S T Z A R I K R W A P E N S S A H O N D E N D B N E D R A A W Z 11 Barnsteen Glas Honden Ivoor Kammen Sieraden Slaven Wapens Wijn Zijde Zilver Zwaarden 16 Vul de overgebleven letters in:

7 1 Ga op zoek naar de vitrines 53 en 55. Vraag 17: Door de internationale handel was Dorestad een ontmoetingsplek voor mensen uit verschillende landen. Zo maakten die mensen kennis met verschillende geloven, 17 talen en gebruiken. Die ervaringen werden ook mee naar huis genomen. Bekijk de bijzondere voorwerpen in vitrine 53 en 55. Wat deden de handelaren hiermee? Kies uit de volgende antwoorden. Let op: Meerdere antwoorden zijn mogelijk. omsmelten tot geld weggeven als geschenk aan een belangrijk persoon in ruil voor iets anders (privileges) bewaren als souvenir in een museum zetten doorverkopen in de grond verstoppen Vraag 18: Kijk in vitrine 55 naar het groene bronzen voorwerp. Dit is een schildpadfibula, Vikingen maakten deze ook. Bekijk bovenstaande tekeningen goed. Hoe werd 18 deze fibula gebruikt? Kruis het juiste antwoord aan. Als mantelspeld Als oorbel Als schildknop

8 Vraag 19: Door de handel werd Dorestad een rijke stad. Daardoor trok de stad alleen handelaren maar ook plunderaars! Welke woeste plunderaars hebben Dorestad minstens tien keer aangevallen? Tip: Lees ook het tekstbord bij dit thema Loop de volgende ruimte in. Bekijk de schoolplaten. Vraag 20 Op een van de schoolplaten zie je spelende kinderen in Dorestad. Welk speelgoed herken je? 20 Wil je de antwoorden op de vragen weten? Bij de kassa kun je het antwoordblad ophalen. Bedankt voor je bezoek aan Dorestad! Voor meer informatie, zie: 15