Een veilige onderwijstaak!

Transcriptie

1 Ine Spee, 15 maart 2012 Een veilige onderwijstaak! Preventie de eerste stap naar een Veilige Publieke taak

2 De publieke taak: wat is anders in het onderwijs? Grensoverschrijding van jongeren: inherent aan identiteitsontwikkeling Hanteren van grensoverschrijdend gedrag is dus taak van de school Contacten met jongeren vaak langdurig en intensief Docenten zijn kwetsbaar: fysiek op een paar vierkante meter In sommige scholen zijn leer- en gedragsproblemen aan de orde van de dag Grote impact van geweld in de school op de schoolgemeenschap (o.a op de ouders) Ouders uiten soms frustratie verbaal /fysiek naar school 2

3 Preventief werken aan veiligheid in het onderwijs Veiligheid is een basisvoorwaarde : een veilige school leidt tot betere leerprestaties De basis: de pedagogische relatie tussen leerkrachten en leerlingen en hun ouders Alleen een integrale aanpak werkt De aanpak houdt niet op bij de schoolmuren!

4

5 Wat betekenen de 8 uitgangspunten van VPT voor het onderwijs? De kwesties

6 8 normen van veiligheid 1: De school moet de gangbare normen vaststellen, zo nodig uitleggen en actief uitdragen bij medewerkers, leerlingen/studenten en ouders 6

7 Kwesties rond explicitering van de norm Verschil opvoedingsnormen thuis en op school Voorbeeldgedrag is noodzakelijk Afspraken en consequent handhaven van de afspraken vraagt voortdurende aandacht Borging: de normen in de genen van de onderwijsinstelling 7

8 8 normen van veiligheid 2: Meld incidenten direct. Alleen dan is een adequate reactie mogelijk en kan er beleid worden gemaakt om deze in het vervolg te voorkomen. 8

9 Kwesties rond het melden van incidenten Subjectieve beleving van een incident: doelgroep, leerkracht Melden kan het competentiegevoel van de leerkracht raken Backing nodig van de leiding Reflectie en evaluatie 9

10 8 normen van veiligheid 3: Registreer, analyseer en evalueer incidenten op school. Hierdoor is het mogelijk van elkaar te leren en er vervolgens beleid op te baseren 10

11 Kwesties rond registratie De komende verplichte landelijke incidentenregistratie roept weerstand op Evalueren verdwijnt vaak in de waan van de dag Meten is weten: registratie is noodzakelijk voor beleid. Prompt en adequaat reageren bevordert de motivatie voor registreren.

12 8 normen van veiligheid 4: Doe aangifte van ernstige incidenten. Maak daarbij structurele afspraken met politie en justitie over de afwikkeling. 12

13 Kwesties rond aangifte doen Angst van slachtoffers om aangifte te doen Imago van de school: soms wordt aangifte doen ontraden Pedagogische afwegingen Verwachtingen matchen tussen politie, school en OM Kennis vergroten bij onderwijspersoneel over aangifte doen Samenwerking tussen school en wijk- of schoolagenten Experimenten met digitale aangiftes 13

14 8 normen van veiligheid 5: Verhaal de schade van incidenten op de dader en/of zijn of haar opvoeders. 14

15 Kwesties rond het verhalen van schade Financiële vergoedingen worden vaak op de ouders verhaald Uit pedagogische overwegingen kan het wenselijk zijn dat de dader moet werken aan: - het vergoeden van financiële en geestelijke schade - aan het herstel van de relatie en verantwoordelijkheid neemt voor de daad (herstelrecht) Duidelijke boodschap intern en extern (bijv. ouders): zo gaan we hier met agressie en geweld om! 15

16 8 normen van veiligheid 6: Wees duidelijk in de reactie naar de dader van een incident. Normen moeten steeds opnieuw worden genoemd en uitgelegd. 16

17 Kwesties rond reacties naar de dader Normen zijn zichtbaar in de school en worden door alle personeelsleden uitgedragen binnen en buiten de school Tijdig signaleren en de-escaleren Borging en onderhoud van normen Management in de voorbeeldrol

18 8 normen van veiligheid 7: Zorg voor opleiding en training van medewerkers. Incidenten kunnen vaak worden voorkomen of beheerst door een professionele reactie: het tijdig signaleren van wat er aan de hand is, het investeren in de relatie en het geven van de juiste reactie op een incident 18

19 Kwesties rond opleiding en training Er is handelingsverlegenheid bij docenten rond omgaan met agressie en geweld De urgentie wordt niet altijd gezien Er is veel professionele eenzaamheid Opleiding op maat noodzakelijk Training herhalen; intervisie op locatie 19

20 8 normen van veiligheid 8: Zorg voor goede nazorg. Neem daarom in protocollen op hoe nazorg is geregeld. Bijvoorbeeld door gesprekken met schoolleiding, psychosociale nazorg, een extern begeleidingstraject en/of supervisie 20

21 Kwesties rond nazorg Nazorg is vaak langer nodig dan wordt gedacht Slachtoffers kunnen niet altijd zelf bepalen wat er nodig is, of hun behoefte verandert in de tijd Secundaire traumatisering Nazorg in takenpakket van directie Supervisie 21

22 Succesfactoren Management: visie en consequent optreden Voorbeeldrol Training personeel Goede afspraken met o.a. politie en justitie Partnership ouders Backing en erkenning voor medewerkers Evaluatie en bijstellen beleid Werken vanuit contact en verbinding

23 De leraar, spil in veilig onderwijs!