UITSPRAAK. het College van Bestuur van A gevestigd te B, verzoeker, hierna te noemen het bevoegd gezag

Transcriptie

1 De OMR heeft niet in redelijkheid instemming kunnen onthouden aan de vaststelling van de onderwijstijd; de MR heeft adviesrecht over de regeling van de vakantie. in het geding tussen: UITSPRAAK het College van Bestuur van A gevestigd te B, verzoeker, hierna te noemen het bevoegd gezag en de oudergeleding van de medezeggenschapsraad van C te B, verweerder, hierna te noemen de OMR gemachtigde: de heer mr. W.H. Hogerzeil 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Bij verzoekschrift van 12 maart 2015, ingekomen op 12 maart 2015, heeft het bevoegd gezag een geschil aan de Commissie voorgelegd over het onthouden van instemming door de OMR aan het voorgenomen besluit over de urenberekening onderwijstijd voor het schooljaar Ook heeft het bevoegd gezag daarbij drie interpretatiegeschillen aan de Commissie voorgelegd over de medezeggenschapsrechtelijke bevoegdheid ten aanzien van het vaststellen van de vakantieregeling, de vaststelling van zogeheten margedagen en over de kosten van inhuur van derden door de (O)MR. Het bevoegd gezag heeft het verzoekschrift aangevuld op 25 maart De OMR heeft op 23 juni 2015 een verweerschrift ingediend, aangevuld op 30 juni De termijn voor indiening van het verweerschrift is op verzoek van de OMR twee maal verlengd, een eerste maal omdat het verzoek van de Commissie tot indiening van het verweerschrift door de school niet was doorgestuurd aan de OMR, een tweede maal in verband met discussie tussen partijen over de begroting van de kosten van in te schakelen rechtsbijstand door de OMR. De mondelinge behandeling van het geschil vond plaats op 3 juli 2015 te Utrecht. Het bevoegd gezag werd ter zitting vertegenwoordigd door de voorzitter van het College van Bestuur, de provinciedirecteur en de bestuurssecretaris. De OMR verscheen in de persoon van D, lid van de OMR, bijgestaan door de gemachtigde. 2. FEITEN A is een onderwijsorganisatie voor leerlingen met beperkingen in gedrag en/of psychiatrische problematiek. Ruim 2000 leerlingen in de leeftijd van 4 tot 20 jaar ontvangen (voortgezet) speciaal onderwijs op dertig locaties. Een van de scholen is E te B. Op deze school zitten circa 385 leerlingen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. In elke groep zitten twaalf (of meer) leerlingen met gedragsproblemen. In een overlegvergadering op 30 juni 2014 hebben de (O)MR en het bevoegd gezag gesproken over de vakantieregeling en de vaststelling van margedagen dit zijn dagen waarop de leerlingen, buiten de vastgestelde vakanties geen les krijgen voor het schooljaar Partijen hebben geen overeenstemming bereikt over het al dan niet vastknopen van een aantal margedagen aan de meivakantie Bij brief van 30 september 2014 heeft het bevoegd gezag de OMR expliciet verzocht in te stemmen met de urenberekening onderwijstijd Bij brief van 3 november 2014 Pagina 1 van 6

2 heeft de OMR instemming aan het voorgenomen besluit onthouden. Daarop heeft het bevoegd gezag gereageerd bij brief van 28 november De OMR heeft in een brief aan het bevoegd gezag van 16 december 2014 meegedeeld definitief instemming te onthouden aan het voorstel. In deze brief vestigt de OMR ook de aandacht op de verschillen van opvatting omtrent de interpretatie van de reglementsen wetsbepalingen over de vakantieregeling en de vergoeding van kosten van het inhuren van derden. Bij brief van 30 januari 2015 heeft de provinciedirecteur namens het bevoegd gezag aan de voorzitter van de MR meegedeeld dat het bevoegd gezag een geschil zou voorleggen aan de Commissie. Op 12 maart 2015 heeft het bevoegd gezag het instemmingsgeschil en de interpretatiegeschillen voorgelegd aan de Commissie. 3. STANDPUNTEN VAN PARTIJEN De OMR stelt dat het bevoegd gezag niet ontvankelijk moet worden verklaard in zijn verzoeken. Het instemmingsgeschil is te laat aanhangig gemaakt, omdat het bevoegd gezag al op 28 november 2014 heeft aangekondigd een geschil aanhangig te zullen maken. Vervolgens is het geschil niet binnen zes weken na 28 november 2014 daadwerkelijk aanhangig gemaakt. De verzoeken om interpretatie zijn niet ontvankelijk, omdat het bevoegd gezag zijn standpunten ten aanzien van deze aangelegenheden niet of pas bij de mondelinge behandeling van het geschil heeft onderbouwd. De OMR kan zich vanwege het ontbreken van een argumentatie niet verweren. Inhoudelijk stelt de OMR dat het voorgenomen besluit over de inzet van margedagen gaat over het vaststellen van de onderwijstijd. Het gaat immers over vaststelling van de tijd die de leerlingen op school moeten doorbrengen. Deze aangelegenheid is opgenomen in artikel 24 lid 1 onder h Medezeggenschapsreglement. Op grond van dat artikel heeft de OMR instemmingsrecht ten aanzien van een voorgenomen besluit tot wijziging of vaststelling van de onderwijstijd. Het voorstel van het bevoegd gezag met betrekking tot het vaststellen van de margedagen is niet redelijk omdat de ouders erop mochten vertrouwen dat deze dagen zo zouden worden ingepland dat in 2015 een meivakantie van twee weken zou ontstaan. Eerder hebben alle ouders ingestemd met een verlenging van de lange schooldagen met een kwartier, juist om de verlengde meivakantie mogelijk te maken. Een brief daarover aan de ouders had de instemming van de provinciaal directeur. Bovendien hebben twee scholen van het bevoegd gezag in het vakantierooster wel een meivakantie van twee weken. Het standpunt van het bevoegd gezag dat de vakantieregeling voor de hele organisatie hetzelfde wordt vastgesteld, gaat dus niet op. Er is niet gebleken van zwaarwegende omstandigheden die het voorstel van het bevoegd gezag rechtvaardigen. Het vaststellen van de vakantieregeling is een schoolaangelegenheid. Het is daarom de MR die de medezeggenschapsbevoegdheden ten aanzien van deze aangelegenheid uitoefent. Het valt niet in te zien waarom het vaststellen van de vakantie van belang is voor alle of voor de meerderheid van de scholen van het bevoegd gezag. Er is dan ook geen sprake van een aangelegenheid als genoemd in artikel 16 lid 1 Wms, zodat het bevoegd gezag een voorgenomen besluit tot vaststelling van de vakantieregeling voor advies dient voor te leggen aan de MR en niet aan de GMR. Op de kosten voor de OMR ter zake van het inschakelen van juridische bijstand door een deskundige, is artikel 28 lid 1 Wms van toepassing. Dat betekent dat het bevoegd gezag de kosten voor zijn rekening dient te nemen voor zover deze in redelijkheid noodzakelijk zijn voor het vervullen van de taak van de OMR. Het voeren van deze procedure is niet eenvoudig en vergt juridische bijstand. Het is dus redelijk dat de OMR daarvoor kosten maakt die het bevoegd gezag dient te vergoeden. Het bevoegd gezag stelt dat het instemmingsverzoek tijdig aanhangig is gemaakt. Op 3 november 2014 heeft de OMR instemming onthouden aan het voorstel van het bevoegd gezag. Daarop zijn nog overleg en correspondentie gevolgd, waarna het bevoegd gezag op 30 januari 2015 Pagina 2 van 6

3 heeft meegedeeld een geschil aanhangig te zullen maken. Aansluitend is het geschil daadwerkelijk binnen zes weken, dus tijdig aanhangig gemaakt. Het bevoegd gezag heeft de OMR verzocht in te stemmen met de urenberekening voor het schooljaar Deze urenberekening betreft een voorstel met betrekking tot het vaststellen van de onderwijstijd voor het betreffende schooljaar. De OMR heeft ten aanzien van deze aangelegenheid instemmingsrecht. Het vaststellen van de margedagen valt daar echter niet onder. Dat is een exclusieve bevoegdheid van het bevoegd gezag. De MR noch de OMR heeft ten aanzien van de concrete vaststelling van deze dagen een bijzondere bevoegdheid. De OMR heeft eerder ingestemd met de schoolgids en daardoor met de in de schoolgids opgenomen vakantieregeling. Verder grijpt de OMR het voorstel met betrekking tot de onderwijstijd aan om op een heel ander onderwerp, de vakantieregeling, invloed uit te oefenen. Ten aanzien van de vaststelling van de vakantie heeft de gehele (G)MR en niet de oudergeleding adviesrecht. Voor de vestigingen Appingedam en Veendam (inmiddels gesloten) golden bijzondere omstandigheden afspraken met een fusiepartner respectievelijk de aard van de leerlingpopulatie die ertoe hebben geleid dat daar wel een meivakantie van twee aaneengesloten weken gold. De reden om geen tweeweekse meivakantie vast te stellen is onderwijsinhoudelijk van aard. Na een lange vakantie zijn de leerlingen uit het schoolritme en kost het aanmerkelijk meer moeite hen weer in dat ritme te krijgen dan na een kortere vakantie. Dat de ouders hebben ingestemd met een langere schooldag klopt, maar voor de voorlichting dienaangaande draagt het schoolbestuur geen verantwoordelijkheid. Het initiatief voor die ouderraadpleging lag bij de MR en indien een directeur het voornemen tot verlenging van de schooldag inhoudelijk heeft ondersteund door te onderschrijven dat daardoor een tweeweekse meivakantie zou worden vastgesteld, heeft deze directeur dat niet namens het bevoegd gezag gedaan. Die directeur is daartoe namelijk niet bevoegd, al helemaal niet nu de vakantieregeling op bestuursniveau wordt vastgesteld. Ten aanzien van het vaststellen van de vakantieregeling bepaalt het GMR-reglement dat de adviesbevoegdheid berust bij de GMR. Dat is te verklaren uit het feit dat de vakantieregeling geldt voor alle of in ieder geval voor de meerderheid van de scholen van het bevoegd gezag. Eenzelfde vakantieregeling voor alle instellingen bevordert de uniformiteit en de duidelijkheid voor iedereen. Een vakantieregeling op bestuursniveau is bovendien van gemeenschappelijk belang daar de medewerkers, die een bestuursaanstelling hebben, zo tussen de verschillende vestigingen kunnen rouleren, hetgeen in de praktijk ook gebeurt. Aangaande de kosten voor het inschakelen van derden is artikel 35 medezeggenschapsreglement van toepassing. De in dat artikel genoemde bedragen worden aan de MR ter beschikking gesteld. Deze bedragen zijn in overeenstemming met hetgeen de cao po dienaangaande bepaalt. Gezien de stand van het geschil was de voorschotnota van de gemachtigde van de OMR buitenproportioneel. Meer in het algemeen vraagt het bevoegd gezag zich af tot welke omvang een medezeggenschapsorgaan met het doen van dergelijke uitgaven een beslag mag leggen op de beperkte middelen. De OMR had ook voor minder kostbare ondersteuning kunnen kiezen, aldus het bevoegd gezag. Pagina 3 van 6

4 4. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE De ontvankelijkheid De Commissie acht het verzoek tot behandeling van het instemmingsgeschil over het weigeren van instemming met de urenberekening onderwijstijd voor het schooljaar ontvankelijk en overweegt daartoe het volgende. Tussen 30 juni 2014 en 16 december 2014 hebben het bevoegd gezag en de (O)MR inhoudelijk overleg gevoerd over deze urenberekening onderwijstijd en de OMR heeft bij brief van 16 december 2014 medegedeeld definitief instemming te onthouden. Bij brief van 30 januari 2015 dit is binnen de termijn van drie maanden als bedoeld in artikel 32 lid 1 Wms - heeft het bevoegd gezag meegedeeld dat het een geschil aanhangig zou maken. Het geschil is vervolgens binnen de in artikel 32 lid 1 Wms genoemde termijn van zes weken, dus tijdig, ingediend. Daarbij hebben partijen belang bij een uitspraak van de Commissie ook al is het schooljaar, waarop de urenberekening betrekking heeft, ten tijde van de behandeling van het geschil bijna verstreken. De urenberekening en de meivakantie, die aanleiding vormen voor het instemmingsgeschil, zijn in de onderwijspraktijk jaarlijks terugkerende fenomenen. De Commissie heeft feitelijk geconstateerd dat het onderwerp van geschil partijen nog steeds verdeeld houdt. Partijen verschillen van mening over de betekenis van het begrip onderwijstijd als genoemd in artikel 24 onder h medezeggenschapsreglement (gelijkluidend aan artikel 13 lid 1 aanhef en onder h Wms), alsmede over de vraag of het vaststellen van de vakantieregeling een aangelegenheid is die van gemeenschappelijk belang is voor alle scholen of voor de meerderheid van de scholen (artikel 16 lid 1 Wms). Een en ander blijkt uit de stukken en uit het verhandelde ter zitting van de Commissie. Derhalve is er sprake van een interpretatiegeschil en is het verzoek in zoverre ontvankelijk. Partijen hebben ook voldoende belang bij een uitspraak van de Commissie, omdat zowel het vaststellen van de onderwijstijd als het vaststellen van de vakantieregeling voor de scholen van het bevoegd gezag jaarlijks terugkeert zodat duidelijkheid omtrent de verdeling van bevoegdheden op ieder moment relevant is voor partijen. Aangaande het verzoek over de interpretatie van artikel 28 lid 1 Wms, dat betrekking heeft op de aan de MR ter beschikking te stellen faciliteiten, overweegt de Commissie dat onvoldoende concreet is aangevoerd of en in welke mate partijen van mening verschillen over de uitleg van dit artikel. De Commissie rekent het niet tot haar taak om zich in algemene termen uit te laten over kwesties die zich mogelijk in de toekomst in concrete zin zullen aandienen. Het verzoek van het bevoegd gezag over de uitleg van artikel 28 lid 1 Wms is daarom niet ontvankelijk. De geschillen Om te kunnen oordelen over het onthouden van instemming aan het voorgenomen besluit is het noodzakelijk eerst vast te stellen of het ter instemming aan de OMR voorgelegde voorgenomen besluit met betrekking tot de urenberekening , voor zover dit betrekking heeft op de vaststelling van de margedagen, is aan te merken als een voorgenomen besluit met betrekking tot de onderwijstijd. Artikel 13 lid 1 aanhef en onder h Wms is ongewijzigd overgenomen uit de Wet medezeggenschap onderwijs Artikel 9 aanhef en onder g WMO 1992 bepaalde dat een voorgenomen besluit met betrekking tot vaststelling van de onderwijstijd voorafgaande instemming van de oudergeleding van de medezeggenschapsraad behoefde. In de Memorie van Toelichting bij de betreffende wetsbepaling is opgenomen: Onder schooltijd wordt in deze toelichting hetzelfde verstaan als onderwijstijd of lestijd, namelijk de tijd dat de leerling onderwijs aangeboden krijgt. Naar het oordeel van de Commissie omvat het begrip vaststelling van de onderwijstijd zowel het vaststellen van de hoeveelheid tijd die Pagina 4 van 6

5 aan onderwijs wordt besteed (de urentoedeling), als de verdeling van die tijd over het jaar, de dag en de week. Dat rechtvaardigt ook het verlenen van instemmingsrecht specifiek aan de OMR ten aanzien van het vaststellen van de onderwijstijd. Ouders hebben immers groot belang bij het vaststellen van de schooltijden van hun kinderen. De beslissing tot het vaststellen van margedagen is een beslissing over de verdeling van de onderwijstijd over het jaar. Overigens is dit instemmingsrecht beperkt tot het vaststellen van het beleid ten aanzien van de inzet van margedagen (al dan niet aaneengesloten, evenwichtig verspreid over het hele jaar, en dergelijke). De vaststelling van de concrete data waarop de margedagen vallen, is een bevoegdheid van het bevoegd gezag. Op grond van bovenstaande overwegingen komt de Commissie tot het oordeel dat een voorgenomen besluit tot vaststelling van de margedagen een besluit is met betrekking tot vaststelling van de onderwijstijd als genoemd in de artikelen 24 aanhef en onder h medezeggenschapsreglement (en artikel 13 lid 1 aanhef en onder h Wms) ten aanzien waarvan de OMR instemmingsrecht heeft. De OMR heeft zich erop beroepen dat de provinciedirecteur heeft toegezegd dat de meivakantie zou worden verlengd indien de ouders zouden instemmen met verlenging van de (lange) schooldagen met een kwartier. Ter zitting is gebleken dat de provinciedirecteur het bevoegd gezag vertegenwoordigt in het overleg met de medezeggenschapsorganen. Medezeggenschapsorganen mogen er in het algemeen op vertrouwen dat de door het bevoegd gezag aangewezen vertegenwoordiger in zijn contacten met het medezeggenschapsorgaan blijft binnen de kring van zijn bevoegdheid. Dat kan betekenen dat het bevoegd gezag wordt gebonden door een door de vertegenwoordiger gedane uitlating of toezegging dan wel een met de vertegenwoordiger gemaakte afspraak, ook al blijkt op een later moment dat de vertegenwoordiger zijn bevoegdheden heeft overschreden. Een dergelijke situatie doet zich in de onderhavige zaak echter niet voor. In de brief waarin aan alle ouders is verzocht om instemming met het verlengen van de lange schooldagen met een kwartier wordt weliswaar de mogelijkheid van een langere meivakantie genoemd, maar dat gebeurt niet in zo stellige bewoordingen dat de ouders, en daarmee de OMR, erop hebben mogen vertrouwen dat de verlenging van de lange schooldagen daadwerkelijk en zonder meer zou betekenen dat ook de meivakantie zou worden verlengd. Van het doen van een het bevoegd gezag bindende toezegging is dus geen sprake geweest. Tegenover de onderwijskundige belangen die het bevoegd gezag heeft aangevoerd voor het niet verlengen van de meivakantie heeft de OMR geen zwaarwegender belangen aangevoerd. Voorts heeft het bevoegd gezag een plausibele verklaring gegeven voor de afwijkende vakantieregeling op twee van zijn scholen. Het niet nader gespecificeerde belang van een meivakantie van twee weken betreft bovendien het vaststellen van de vakantieregeling, een andere aangelegenheid dan het vaststellen van de onderwijstijd. Ten aanzien van deze aangelegenheid heeft de (G)MR adviesrecht (artikel 22 aanhef en onder n GMR reglement en 22 aanhef en onder k MR reglement). Gelet op bovenstaande is de Commissie van oordeel dat de OMR niet in redelijkheid instemming heeft onthouden aan het voorgenomen besluit van het bevoegd gezag met betrekking tot de vaststelling van de onderwijstijd , daaronder begrepen de voorgestelde inzet van margedagen. Voor het antwoord op de vraag of de MR dan wel de GMR adviesrecht heeft ten aanzien van het vaststellen van de vakantieregeling is beslissend of het vaststellen van een uniforme vakantieregeling voor alle scholen van het bevoegd gezag van gemeenschappelijk belang is voor alle scholen of voor de meerderheid van die scholen. Het is in dat kader niet van beslissende betekenis of het voorgenomen besluit van het bevoegd gezag voor alle scholen of voor de meerderheid van de scholen zal gelden. Gemeenschappelijk belang veronderstelt dat er sprake is van een schooloverstijgend belang. De MR heeft op dit punt slechts instemmingsrecht indien en voor zover de op centraal niveau vastgestelde regeling daarvoor ruimte biedt. Het bevoegd gezag heeft aangevoerd dat het gemeenschappelijk belang is gelegen in de mogelijkheid om het personeel, dat een bestuursaanstelling heeft en derhalve op verschillende plaatsen inzetbaar is, te laten rouleren of op verschillende scholen in te zetten. Naar het oordeel van de Commissie is dit Pagina 5 van 6

6 een te respecteren belang dat bovendien voor alle, althans de meerderheid van de scholen van het bevoegd gezag geldt. Het vaststellen van de vakantieregeling is derhalve een aangelegenheid die van gemeenschappelijk belang is voor alle scholen of voor de meerderheid van de scholen van het bevoegd gezag. Daarmee is voldaan aan het criterium van artikel 16 lid 1 Wms, zodat de GMR bevoegd is ter zake van deze aangelegenheid. 5. BESLISSING Op grond van bovenstaande overwegingen oordeelt de Commissie 1. het verzoek met betrekking tot de kosten van inhuur van derden niet ontvankelijk; 2. dat het vaststellen van margedagen deel uitmaakt van het vaststellen van de onderwijstijd. De OMR heeft ten aanzien van het voorgenomen besluit tot vaststelling van de onderwijstijd instemmingsrecht; 3. dat de OMR niet in redelijkheid instemming heeft kunnen onthouden aan het voorgenomen besluit tot vaststelling van de onderwijstijd ; 4. dat het vaststellen van de vakantieregeling een aangelegenheid is die van gemeenschappelijk belang is voor alle scholen van het bevoegd gezag. De GMR heeft daarom adviesrecht ten aanzien van het vaststellen van de vakantieregeling. Aldus gedaan te Utrecht op 31 juli 2015 door prof. mr. I.P. Asscher-Vonk, voorzitter, mr. W.J.J. Beurskens en prof. mr. D. Mentink, leden, in aanwezigheid van mr. M. Smulders, secretaris. prof. mr. I.P. Asscher-Vonk voorzitter mr. M. Smulders secretaris Tegen deze uitspraak staat op grond van artikel 36 lid 3 Wms beroep open bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof te Amsterdam, Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam. Het beroep wordt ingediend binnen een maand nadat het bevoegd gezag dan wel de OMR van de uitspraak op de hoogte is gesteld. Op grond van artikel 36 lid 4 Wms kan het beroep uitsluitend worden ingesteld ter zake dat de Commissie een onjuiste toepassing heeft gegeven aan het bepaalde in de wet. In verband met de schoolvakantie is de uitspraak op 18 augustus 2015 verzonden aan partijen. Pagina 6 van 6