Ondervoeding: een miskend probleem

Transcriptie

1 Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit info@jessazh.be Tel: Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke zetel: Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt versie mei 2014 (Object-ID )

2 Ongewild gewichtsverlies of minder eten Indien u risico loopt op ondervoeding of indien u recent ongewild gewicht verloren heeft, vraag dan een diëtist(e) om raad. Hij/zij zal u adviseren over hoe u uw voedingsinname via de normale voeding kan verbeteren, eventueel in combinatie met een medische drinkvoeding om zo uw energie- en eiwitinname te verhogen. Een evenwichtige voeding met voldoende inname van energie en eiwitten is belangrijk en zorgt voor: verminderde complicaties verminderde ziekenhuisopnames verhoogde dagelijkse activiteiten grotere onafhankelijkheid 1

3 Enkele voedingsaanbevelingen Neem 3 maaltijden per dag. Indien u weinig eetlust heeft, schakelt u best over op meerdere kleine maaltijden. Naast de 3 hoofdmaaltijden kan u dan om 10 uur, om 16 uur en voor het slapengaan nog een kleine maaltijd gebruiken. De dagelijkse vochtinname van 1,5 liter komt overeen met 8 glazen water. U kunt afwisseling brengen door thee, koffie, bouillon, fruitsap of melk te drinken. Af en toe een glas bier of wijn is zeker niet verboden. Om uw spieren in vorm te houden, heeft u eiwitten nodig. Daarom zet u best 2 maal per dag vlees, vis of eieren op het menu. Melk, melkproducten en kaas zijn niet alleen goede eiwitbronnen maar leveren ook calcium voor sterke botten. Twee sneetjes kaas en 2 grote porties (boter)melk, pudding, platte kaas of yoghurt leveren u voldoende calcium. Fruit en groenten zijn dan weer nodig voor vezels en vitaminen. Per dag zijn 3 porties fruit en 2 porties groenten nodig. Gebruik bij voorkeur plantaardige vetten zoals olijfolie of margarine om uw eten te bereiden. Af en toe goede boter gebruiken, kan geen kwaad. Aardappelen, rijst, deegwaren en graanproducten samen met een beperkte hoeveelheid suiker staan in voor het leveren van de nodige energie. Om dagelijks voldoende vezels in te nemen, is het aan te raden om bruine rijst, volkoren deegwaren en bruin of volkoren brood te eten. 2

4 Eiwit en energiewaarde van een aantal voedingsmiddelen Eiwit 150g vlees 150g vis 1 ei 500 ml halfvolle melk 2 sneetjes kaas (30g) 100g platte kaas 100g yoghurt 100g pudding 100g roomijs 5 sneetjes brood = 30g eiwit = 30g eiwit = 10g eiwit = 15g eiwit = 8g eiwit = 8g eiwit = 4g eiwit = 4g eiwit = 4g eiwit = 10g eiwit Energiewaarde 1 sneetje bruin brood (groot brood) = 75 kcal 30g confituur = 75 kcal 2 sneetjes hesp (90 g) = 107 kcal 2 sneetjes Gouda (60 g) = 210 kcal 1 appel = 50 kcal 1 banaan = 110 kcal 1 middelgrote aardappel = 85 kcal 1 eetlepel olie = 125 kcal 1 eetlepel suiker = 55 kcal 1 klontje suiker = 20 kcal 150g rundssteak = 255 kcal 150g kabeljauw = 110 kcal 1 tas melk = 107 kcal 1 glas bier = 130 kcal 1 glas rode wijn = 68 kcal 3

5 Tips om de energie-inname te verbeteren Gebruik geen afgeroomde of «light» producten: kies dus voor volle melk of met suiker gezoete frisdranken. Geef de voorkeur aan vette vissoorten zoals zalm, heilbot, haring, makreel, sardines,... Vervang melk in uw bereidingen door room. Wissel eens af met fruitsap als drank. Breng uw maaltijden op smaak met kruiden. Ongewild gewichtsverlies of ondervoeding ontstaat wanneer de dagelijkse voedingsinname onvoldoende is om aan de voedingsbehoeften van het lichaam te voldoen. Ondervoeding veroorzaakt spierafbraak met als resultaat gewichtsverlies en kan daardoor ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid. 1 op 10 mensen boven 65 is ondervoed. Ondervoeding komt zowel voor in de thuissituatie als in het ziekenhuis. Ondervoeding moet ernstig genomen worden. Ongewild gewichtsverlies of minder eten is geen natuurlijk gevolg van ouder worden 4

6 De gevaren van ondervoeding verhoogt het risico op complicaties na een chirurgische ingreep en bij chronische ziekten verhoogt het risico op infecties, doorligwonden, vallen en daardoor ook breuken verlengt het genezingsproces kan het verloop van chronische ziektes (zoals de ziekte van alzheimer) negatief beïnvloeden bemoeilijkt de dagelijkse activiteiten kan het verloop van chronische ziektes (zoals de ziekte van Parkinson) negatief beïnvloeden. Loopt u of een familielid risico op ondervoeding? Heeft u ongewild gewicht verloren? Ja nee Eet u minder dan normaal? Ja nee Zitten uw kleding of juwelen losser dan normaal? Ja nee Indien u op één of meerdere vragen ja heeft geantwoord, loopt u mogelijk risico op ondervoeding. Schenk hieraan aandacht en vraag advies aan een diëtist(e) over hoe u uw dagelijkse eetpatroon kan aanpassen. 5

7 Dagelijkse voedingsbehoeften van ouderen Energie: minstens 1500 kcal/dag of 30 à 35 kcal per kg lichaamsgewicht per dag Vocht: 1,5 liter Eiwitten: 1,2 g eiwit per kg lichaamsgewicht per dag bv.: als u 60 kg weegt, bedraagt uw eiwitbehoefte 72 g, of 84 g indien u 70 kg weegt, enz. Vezels: 30 g per dag Bij ziekte kan de eiwitbehoefte tot 50% toenemen, terwijl de eiwitinname vaak daalt. Dit leidt tot een eiwittekort. 70 Eiwitinname (g) eiwitbehoefte* eiwittekort 40g reële inname 0 * Voorbeeld patiënt van 58 kg: 58 x 1,2 = 70 g/dag 6

8 Ook de voedingsinname daalt vaak door verlies van eetlust, smaakveranderingen, gebitsproblemen, Energie-inname (kcal) energiebehoefte* energietekort 600kcal reële inname * Voorbeeld patiënt van 58 kg: energiebehoefte van 58 x 30 kcal = 1740 kcal/dag 7

9 Contactgegevens dieetafdeling Voor meer informatie kan u terecht bij de dieetafdeling. Campus Virga Jesse Tel: of Campus Salvator Tel: of Campus St. Ursula Tel: (op dinsdag, woensdag en donderdag) 8