Educatieve diensten van de bibliotheek

Transcriptie

1 Educatieve diensten van de bibliotheek voor basisscholen in de gemeenten Renkum, Rheden en Rozendaal

2 Lezen en voorlezen Omdat u en ik weten dat lezen en voorlezen goed zijn voor de taalontwikkeling van kinderen, ondersteunt de bibliotheek scholen met producten en activiteiten die het leesplezier en de leesmotivatie van leerlingen vergroten. De ene school heeft behoefte aan ondersteuning bij het opbouwen en onderhouden van een goede collectie in de school en aan projecten en activiteiten die het leesplezier stimuleren. Een andere school komt liever met de leerlingen naar de bibliotheek om daar boeken te lenen en wil graag advies over geschikte boeken voor kinderen die lezen lastig vinden. Vanaf het schooljaar biedt de Bibliotheek Veluwezoom drie mogelijkheden. De Bibliotheek op school, een landelijk ontwikkelde en bewezen methode, die bestaat uit meerdere, flexibel in te zetten onderdelen, zodat voor iedere school een passend aanbod mogelijk is, een expertiseabonnement en de gewone groepspassen. Welk aanbod past bij u? 1. de Bibliotheek op school de school krijgt - een eigen schoolbibliotheek: een aantrekkelijke collectie boeken voor gebruik op school en thuis. - lidmaatschap voor alle leerlingen. - expertise van een lees/mediacoach: een vastgelegd aantal uren inzet voor activiteiten rond leesbevordering en mediawijsheid. De school kiest activiteiten en projecten uit, die passen bij hun wensen en leerdoelen. De lees/mediacoach helpt bij het maken van een goede keuze. 2. Expertise-abonnement de school krijgt - groepspassen waarmee leerkrachten en leerlingen zelf materialen kunnen komen lenen bij de Bibliotheek Veluwezoom. - expertise van een lees/mediacoach: een vastgelegd aantal uren inzet voor activiteiten rond leesbevordering en mediawijsheid. De school kiest activiteiten en projecten uit die passen bij hun wensen en leerdoelen. De lees/mediacoach helpt bij het maken van een goede keuze. 3. Groepspassen Leerkrachten en leerlingen komen zelf materialen lenen in de bibliotheek. Activiteiten en projecten op school zijn bij deze keuze niet inbegrepen. Wij bespreken graag welke keuze bij uw school past.

3 1 De Bibliotheek op school De Bibliotheek op school is een landelijk ontwikkelde en ondersteunde educatieve aanpak voor het basisonderwijs, die zich richt op leesbevordering, taalontwikkeling en mediawijsheid. De basisschool en de bibliotheek gaan een meerjarig samenwerkings verband met elkaar aan. De focus ligt op het stimuleren van vrij lezen, omdat dit een bewezen positief effect heeft op woordenschat, spelling, grammatica, begrijpend lezen en schrijven. Door een kwartier vrij lezen per dag leert een kind duizend nieuwe woorden per jaar. - Leescoördinator De Bibliotheek op school bestaat uit meerdere, flexibel in te zetten bouwstenen die de partners in staat stellen samen en op structurele wijze lezen en mediawijsheid in het onderwijs te stimuleren. Het is geen standaardformule; het is aan te passen aan de lokale situatie, wensen en behoeften. Het doel: aantoonbare verbetering van de resultaten van het onderwijs. Specifieker gaat het om verbeteren van leerlingresultaten op de onderdelen: Per school wordt ten minste één leerkracht opgeleid tot leescoördinator. De leescoördinator is de spil in het schoolteam wat betreft collectie en leesbevordering en het eerste aanspreekpunt voor de lees/mediacoach van de bibliotheek. De leescoördinator volgt binnen de Bibliotheek op school de cursus Open Boek, of heeft een soortgelijke scholing afgerond. De leescoördinator heeft idealiter een vast aantal taakuren per week voor de functie. leesvaardigheid taalvaardigheid - Lees/mediacoach mediawijsheid Elke school krijgt een eigen lees/mediacoach van de De Bibliotheek op school sluit aan op de concepten BoekStart en BoekStart in de kinderopvang, die specifiek gericht zijn op de (vroege) taalontwikkeling van nul- tot vierjarigen. Daarmee wordt ingezet op een doorgaande leerlijn voor kinderen van nul tot veertien jaar. Bibliotheek Veluwezoom. De lees/mediacoach stelt een lees/ mediaplan op met de leescoördinator, doet suggesties voor projecten, verzorgt themacollecties en specifieke collectiebehoeften, voert de jaarlijkse monitor uit en is aanspreekpunt voor de school op het gebied van lezen en mediawijsheid. Op basis van de wensen van de school plant de lees/mediacoach Inhoudelijke omschrijving De Bibliotheek op school stimuleert leerlingen om te lezen. Specialisten van de bibliotheek leiden leerkrachten op om kinderen aan het lezen te krijgen en te houden. Wát het kind leest, moet aansluiten bij zijn of haar belevingswereld. Het projecten en activiteiten voor alle groepen. Hij/zij zorgt voor het vervoer van de materialen en/of voert zelfstandig leesbevorderende activiteiten uit. De lees/mediacoach heeft voor elke school een vast aantal uren per jaar beschikbaar, afhankelijk van het aantal leerlingen van de school. belangrijkste is dát het kind leest. De scholen beschikken met de Bibliotheek op school over een actueel en divers - Lees/mediaplan boekenaanbod. Elementen van de Bibliotheek op school zijn: De leescoördinator stelt met de lees/mediacoach van de Bibliotheek Veluwezoom jaarlijks een lees/mediaplan op. In - Collectie dit plan staan de werkvormen en activiteiten die de school wil uitvoeren ten aanzien van leesbevordering. De school krijgt een recente, aantrekkelijk gepresenteerde collectie boeken van de Bibliotheek Veluwezoom in bruikleen. - Digitaal leensysteem Deze collectie is geschikt om op school en thuis te lezen. Bij de samenstelling van de collectie houdt de Bibliotheek Veluwezoom rekening met specifieke wensen van de school. V@school is een uitleensysteem waarmee leerlingen boeken kunnen zoeken, uitlenen, innemen en reserveren. Het biedt daarnaast veel extra functionaliteiten. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld zelf een profiel aanmaken en daarin bijhouden wat ze gelezen hebben, boeken beoordelen en kijken wat andere kinderen leuke boeken vonden. 3 Educatieve diensten voor basisscholen de Bibliotheek Veluwezoom

4 - Monitor De geboekte resultaten worden jaarlijks gemeten. We kijken naar het leen- en leesgedrag van de kinderen, zowel binnen als buiten de Bibliotheek op school. De monitor is een digitaal meetinstrument met vragenlijsten voor leerkrachten en leerlingen (vanaf groep 4). De lees/mediacoach bespreekt de resultaten in het team en overlegt welke activiteiten bijgestuurd en aangescherpt moeten worden. Kosten en voorwaarden de Bibliotheek op school De Bibliotheek Veluwezoom en de school sluiten een samenwerkingsovereenkomst af voor drie jaar. De Bibliotheek op school kost 10,35 per leerling per jaar (exclusief 6% btw), bij een collectie in de school. De Bibliotheek op school kost 7,10 per leerling per jaar (exclusief 6% btw), bij een collectie op loopafstand van de school, bijvoorbeeld in een jeugdbibliotheek. De school betaalt jaarlijks ongeveer 328,- (exclusief 6% btw) licentiekosten voor het digitale uitleensysteem De prijs daalt naarmate er meer scholen deelnemen. De school krijgt: Collectie - Actuele collectie (ongeveer 5 titels per leerling) - Jaarlijkse aanvulling met actuele boeken ( wisselcollectie ) - Aanvulling met themacollecties (in overleg) - Meubilair voor aantrekkelijke presentatie - Expertise Lees/mediacoach Gemiddeld 2 uur per week, afhankelijk van het aantal groepen van de school. De school bepaalt, in overleg met de lees/ media coach, hoe de uren worden besteed. De projecten en activiteiten waar de school uit kan kiezen, staan op www. onderwijsgidsgbn.nl/producten/basisbibliotheek.veluwezoom de Bibliotheek op school Structurele samenwerking tussen school en bibliotheek (en gemeente) Aantoonbare verbetering van lezen, taal, informatie- en mediavaardigheid van leerlingen Structureel aandacht voor lezen en mediawijsheid Een aantrekkelijke, actuele collectie in, of vlak bij, de school Digitaal uitleensysteem Jaarlijks lees/mediaplan met doelen en activiteiten Alle leerlingen lid van de bibliotheek (zonder te-laat-geld) Materialen beschikbaar voor op school en thuis Goede samenwerking tussen leescoördinator (school) en lees/mediacoach (bibliotheek) Resultaten meten (via digitaal uitleen systeem) voor bijsturing en analyse Monitor Een jaarlijkse digitale vragenlijst voor leerlingen (vanaf groep 4) en leerkrachten over leesmotivatie. De monitor maakt het mogelijk om te zien wat de effecten van de samenwerking met de bibliotheek zijn op o.a. leengedrag, leesgedrag, leesplezier, leescultuur thuis en leesbevorderende activiteiten op school. De cijfers bieden een basis om leesbevorderingsactiviteiten gerichter in te gaan zetten. Groepspassen Per groep 1 pas waarop per keer 40 boeken mogen worden geleend. Lidmaatschap voor alle leerlingen. Geen te-laat geld voor te laat teruggebrachte boeken. Het aantal uren inzet is gebaseerd op: - inrichting en onderhoud van een schoolbibliotheek. - jaarlijks vastleggen van plannen en afspraken in een lees/mediaplan. - jaarlijks ten minste 3 projecten of activiteiten per groep (inclusief transport). - Bliksemsnel Boeken Bezoek (boekpromotie) voor alle groepen. - overleg en advies over leesbevordering en mediawijsheid. 4 Educatieve diensten voor basisscholen de Bibliotheek Veluwezoom

5 2 Expertise-abonnement Een expertise-abonnement biedt scholen naast groepspassen, waarmee leerlingen en leerkrachten zelf materialen kunnen komen lenen bij de bibliotheek, specifieke expertise van een lees/mediacoach. Een lees/mediacoach is een soort vakleerkracht lezen die een vastgesteld aantal uren projecten en activiteiten verzorgt om leesplezier en leesmotivatie van de leerlingen te vergroten. De focus ligt op het stimuleren van vrij lezen, omdat dit een bewezen positief effect heeft op woordenschat, spelling, grammatica, begrijpend lezen en schrijven. De school kiest activiteiten en projecten uit die passen bij hun wensen en leerdoelen. De lees/mediacoach helpt bij het maken van een goede keuze. Inhoudelijke omschrijving De elementen van het expertise-abonnement zijn: - Lees/mediacoach Elke school krijgt een eigen lees/mediacoach van de Bibliotheek Veluwezoom. Op basis van de wensen van de school plant de lees/mediacoach gemiddeld twee projecten of activiteiten per jaar voor alle groepen. Hij/zij zorgt voor het vervoer van de materialen, voert zelfstandig leesbevorderende activiteiten uit en geeft advies over het saneren en aanschaffen van boeken voor de eigen collectie van de school. De lees/mediacoach is een vast aantal uren per jaar beschikbaar, afhankelijk van het aantal leerlingen van de school. - Groepspassen Elke groep krijgt een groepspas, waarmee leerkrachten en leerlingen zelf materialen kunnen komen lenen bij de bibliotheek. Er kunnen maximaal 40 materialen per pas geleend worden en er wordt geen te-laat-geld in rekening gebracht bij te laat inleveren. De groepspas blijft ieder schooljaar bruikbaar, tenzij het abonnement is opgezegd. Als er in de loop van het schooljaar een nieuwe groep bij komt, maakt de bibliotheek een extra pas aan. Expertise-abonnement Samenwerkingsovereenkomst tussen school en lees/mediacoach (bibliotheek). Een vastgesteld aantal uren expertise van een lees/mediacoach. Gericht op verbeteren van lezen, taal, informatieen mediavaardigheid van leerlingen. Jaarlijks lees/mediaplan met activiteiten op basis van wensen en leerbehoeften van de school. Vervoer van materialen van en naar school. Een eigen pas per groep, waarop 40 materialen geleend kunnen worden en geen te-laat-geld in rekening wordt gebracht bij te laat inleveren. Kosten en voorwaarden expertise-abonnement Het expertise-abonnement is twee jaar geldig en kost 3,05 per leerling per jaar (exclusief 6% btw). De school krijgt per jaar: Expertise een vast aantal uren inzet van een lees/mediacoach: De school bepaalt, in overleg met de lees/mediacoach, hoe de uren worden besteed. Het aantal uren inzet is gebaseerd op het maken van een jaarplanning, collectieadvies, overleg en gemiddeld 2 projecten of activiteiten per groep. Groepspassen Per groep 1 pas waarop per keer 40 boeken mogen worden geleend. Geen te-laat geld voor te laat teruggebrachte boeken. 5 Educatieve diensten voor basisscholen de Bibliotheek Veluwezoom

6 3 Groepspassen Met een groepspas kunnen leerkrachten en leerlingen zelf materialen komen lenen in een vestiging van de Bibliotheek Veluwezoom. Dit kunnen boeken, luisterboeken en films zijn. Er kunnen maximaal 40 materialen per pas geleend worden en er wordt geen kosten in rekening gebracht bij te laat inleveren. De groepspas blijft ieder schooljaar bruikbaar, tenzij het abonnement is opgezegd. Als er in de loop van het schooljaar een nieuwe groep bij komt, maakt de bibliotheek een extra pas aan. Bij deze keuze uit de educatieve dienstverlening voor scholen zijn activiteiten en projecten op school niet inbegrepen (project kisten, de bibliotheek bezoeken, themacollecties etc.). In ons aanbod voor is de combinatie van groepspassen en activiteiten en projecten op school ondergebracht in het expertise-abonnement. Kosten en voorwaarden groepspassen Groepspassen kosten 1,- per leerling per jaar (exclusief 6% btw). De school krijgt per groep 1 pas waarop per keer 40 boeken mogen worden geleend. Voor te laat teruggebrachte boeken worden geen kosten in rekening gebracht. Als u kiest voor deze laatste optie en u hebt altijd al groepspassen van de bibliotheek gebruikt, dan kunt u deze ook in het nieuwe schooljaar blijven gebruiken. 6 Educatieve diensten voor basisscholen de Bibliotheek Veluwezoom

7 Wat kan een lees/mediacoach voor u doen? Voor leerlingen en leerkrachten in het basisonderwijs kan de lees/mediacoach lessen verzorgen, materialen zoeken, boeken introduceren en advies op maat geven. Als een school een samenwerkings overeenkomst met de bibliotheek afsluit (de Bibliotheek op school of een expertise-abonnement), bespreekt de lees/mediacoach, bij voorkeur met het hele team, wat de wensen, doelstellingen en ervaringen van de school zijn op het gebied van leesplezier en leesmotivatie. De lees/mediacoach maakt op basis van deze inventarisatie een schoolspecifiek jaarplan waarin de activiteiten en projecten staan opgenomen die gedurende het schooljaar zullen worden uitgevoerd. Om een indruk te geven van de mogelijkheden, staat hieronder een beschrijving van een aantal activiteiten. Een uitgebreid en actueel overzicht van alle projecten vindt u op: www. onderwijsgidsgbn.nl/producten/basisbibliotheek/veluwezoom - Centraal prentenboek De bibliotheek heeft van een aantal titels genoeg exemplaren voor de hele klas, zoals Nederland van Charlotte Dematons of de Gruffalo van Julia Donaldson. Alle kinderen krijgen van hun leerkracht een boek en een eenvoudige opdracht mee naar huis. De ouderbetrokkenheid wordt op deze manier gestimuleerd omdat kinderen thuis bezig zijn met een boek waar ze op school over praten (groep 1 en 2). - Collectie: saneer- en aanschafadvies Een actuele en gevarieerde collectie nodigt uit om te lezen. Liever een halfvolle kast met nieuwe en aantrekkelijke boeken dan een volle kast met oude boeken. - Bliksemsnel Boeken Bezoek De lees/mediacoach brengt aan elke groep een Bliksemsnel Boeken Bezoek om de nieuwste boeken te presenteren en kinderen enthousiast te maken om ze te lezen. - Themacollectie De lees/mediacoach stelt een collectie boeken samen rondom een algemeen of juist bijzonder thema waarmee de groep of de hele de school werkt. - Zomerlezen Kinderen (met name zwakke lezers) kunnen na de zomervakantie een terugval hebben in hun leesniveau en leestempo. Om zo n dip te voorkomen, krijgen ze tijdens de zomer een boek van Vos en Haas mee en een schrift met opdrachten. Het boek is een zogenaamd meegroeiboek, dus oplopend in AVIniveau. Ouderparticipatie is belangrijk voor het slagen van dit project (groep 3 en 4). - Schrijversbezoek Een schrijver vertelt over zijn of haar werk en biedt gelegenheid tot het stellen van vragen. De klas bereidt zich voor op dit bezoek aan de hand van een collectie boeken van de auteur. De kosten voor de schrijver worden apart berekend. - Boekadvies Geschikte voorleesboeken voor leerkrachten of boeken voor kinderen die lezen lastig vinden? De lees/mediacoach geeft een advies op maat. - Op bezoek in de bibliotheek Voor kinderen is een bezoekje aan de bibliotheek vaak een goede ervaring waarbij ze veel verschillende soorten boeken zien. De lees/mediacoach leest voor, vertelt en helpt bij het uitzoeken van een boek. - Mediawijsheid I Informatie zoeken, beoordelen en presenteren De leerlingen leren waar zij op moeten letten bij het selecteren van goede/juiste informatie voor werkstukken en spreekbeurten en leren presenteren in Powerpoint of Prezi. II Sociale media Leerlingen leren het verschil tussen pesten en plagen en worden zich bewust van de gevolgen van (cyber)pesten. Leerlingen denken na over hun gedrag op internet en zijn zich bewust van de gevolgen van het plaatsen van berichten en foto s op sociale media. 7 Educatieve diensten voor basisscholen de Bibliotheek Veluwezoom

8 Colofon mei 2015 Dit is een uitgave van de Bibliotheek Veluwezoom Contact: Roselijn de Bruin, specialist educatie jeugd en jongeren T E roselijn.debruin@bibliotheekveluwezoom.nl I Volg ons ook op twitter Op alle abonnementen is het Algemeen Reglement van toepassing. Het Algemeen Reglement is bindend voor alle gebruikers van de Bibliotheek Veluwezoom. Het reglement 8 Educatieve diensten voor basisscholen de Bibliotheek Veluwezoom is verkrijgbaar bij de klantenservice van de bibliotheek en raadpleegbaar op